İstanbul?U Koruyan Bizans Tılsımları |
08-20-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
İstanbul?U Koruyan Bizans TılsımlarıIstanbul?u koruyan bizans tılsımları Bizans imparatorlari, Istanbul?u istilalardan, kotuluklerden, salgin hastaliklardan korumak icin, farkli donemlerde farkli noktalara tam 15 anit dikmis Tilsimli oldugu dusunulen anitlarin her birinin ayri hikayesi var Efsanelerin anlattigina gore hepsi de bulundugu yerleri korumus Bazilarinin zaman icinde yok oldugu, bazilarinin ise yalnizca bir efsaneden ibaret oldugu dusunuluyor Aslinda cogunun onunden her gun geciyorsunuz Cemberlitas sutunu, Sultanahmet ve Beyazit meydanlari arasinda uzanan Divan Yolu?nun kenarinda duran Cemberlitas sutunu, Istanbul?da dikilen ilk sutun Roma İmparatorlugu?nun hizla yayildigi sirada, Frigya?dan alinip Roma?daki Apollo Tapinagi?nin onune dikilmis I Konstantinus, Istanbul?u yeniden insa ederken sutunu MS 330 yilinda su an bulundugu yere dikmis Uzerine kendi heykelini eklemeyi de unutmamis Cemberlitas?in uzerinde hac ve Apollon suslemeleri bir arada bulunur Bu durum, I Konstantinus?un Hiristiyan olmakla birlikte antik caglardan tumuyle kopmadigini gosteriyor Cemberlitas?in hanedani kotuluklerden ve felaketlerden koruduguna inanilirdi Kiztasi, Bulundugu mahalleye adini veren Kiztasi, bir diger tilsimli anit Fatih Sarachane?deki sutun, Buyuk Pozantin?in kizinin mezari uzerine diktirilmis imparator kizini yilanlardan, ciyanlardan ve karincalardan korumak amaciyla yaptirmis Kiztasi?ni Anit su anda restorasyonda bulunuyor Ancak yine de gormek mumkun Arcadius Sutunu, Arcadius Sutunu, eski ismiyle Avratpazari, yeni haliyle Cerrahpasa?da bulunuyor Bin parca beyaz mermerden yapilmis, merdivenli ve yuksek bir sutun Hakkinda farkli zamanlarda farkli efsaneler yaratilmis Evliya Celebi Seyahatname?sinde, tepesindeki peri yuzlu heykelin yilda bir defa feryat kopardiginda, havadaki kuslarin yere dustugunu ve halkin bu kuslari toplayip yedigini anlatmis Giovanni Scognamillo ise 16 yuzyilda Istanbul?a gelen Hans Dernschwam?a anlatilanlari aktariyor: "Yillar once Avratpazari?ndaki buyuk bir kuleden denize dogru binlerce yilan firlamis Bu yilanlardan bir tanesi herkesin gorebilecegi sekilde cok buyukmus Burada bahsedilen kulenin Arcadius Sutunu oldugu dusunuluyor" SİNEKSAVAR SUTUN Ustunde pek cok tilsimli olduguna inanilan heykel bulunan Altimermerli Sutun, Kocamustafapasa?da Eski bilginler tarafindan alti mermerden yapildigi biliniyor Horoz, sinek, leylek ve kurt sembolleri bulunan heykelin her sembolu farkli bir ise yariyor Sinek sayesinde sehre sineklerin girmedigi, horozlarin yirmi dort saatte bir ottugu ve tum horozlara onderlik ettigi dusunulurmus Kurt sayesinde Istanbul?daki tum koyun suruleri cobansiz gezer, tum gun otlayip eksiksiz olarak agillara geri donermis Leylek yilda iki defa kanat cirpar, birincide sehre leylekler gelir, ikincide ise gidermis Burma Sutun, Sultanahmet?teki Burma Sutun, uzerindeki uc basli ejderha sayesinde sehri yilanlardan korurmus Eski minyaturlerde tum baslar eksiksiz goruluyor Ancak efsaneye gore; bir gun bir yeniceri, yanlislikla baslardan birini kirmis Onun yuzunden sehirde o zamana kadar gorulmemis bir akrep istilasi yasanmis Evliya Celebi?nin yazdiklarina goreyse, eserin batiya bakan basini 2 Selim mucevherli bozdoganiyla vurup kirdigi icin sehrin batisinda yilanlar belirmis DORT MELEK, DORT TİLSİM Ayasofya muzesinin icinde de tilsimli bir anit var: Uzerinde Azrail, Cebrail, İsrafil ve Mikail kabartmalari bulunan dort sutunlu anit Cebrail kanat cirpip bagirinca doguda bolluk, israfil kanat cirpinca batida kitlik yasanirmis Mikail kanat cirpinca kuzeyden bir kahraman cikar, Azrail kanat cirpinca tum dunyada veba salgini olurmus Istanbul depremleri de tilsimli anitlarin dikilmesine sebep olmus Atmeydani?ndaki Orme Sutun, ucyuz bin tasin bir araya getirilmesiyle yapilmis Tepesinde cok buyuk bir miknatis olduguna inanilan anitin, miknatis sayesinde sehri depremlerden korudugu dusunuluyordu Evliya Celebi?nin verdigi bilgiler ise soyle: Konstantinus, hukmu altindaki padisahlardan ellerindeki kalelerin ve buyuk sehirlerin sayisi kadar renk renk taslar istetmis Uc kere yuzer bin tas gelince Atmeydani?ndaki alana daglar gibi yigilmis İyi bir mimarbasi tarafindan ortaya dikilen tilsimli bir demir milin dort tarafina dokulen taslarin tam tepesine de hamam kubbesi kadar bir miknatis konmus Bu miknatis sayesinde demir mil cekilmis Etrafi renk renk taslardan olusmus bu kule sayesinde sehir depremlerden korunurmus Kuleyi insa eden Uryarin isimli bir mimardir Kendisi Ayasofya?yi yapan Agranos Mimar?in ogludur ve kulenin ortasindaki milin tam dibine gomuludur KENDİ GİDİP EFSANESİ KALANLAR Kucaklasmis Sevgililer Aniti, kavgali ciftleri baristirirmis Tunctan yapilmis olan, bir erkek ve ile kadinin kucaklasma anini gosteren heykele, kavgali ciftlerden birinin sarilmasi yeterliymis Bilgin Calinus?un beyaz mermer uzerine yaptirdigi ihtiyar Adam ve Kadin heykeli ise ayrilmak isteyenler icinmis Kavgali, anlasamayan kisiler birbirinden ayrilmak icin kullanirmis Zeyrek?teki Hazreti Yahya Kilisesi?nin yanindaki magaradan her yil kis aylarinda ?Koncoloz? ismiyle bilinen cadilar cikip sehri arabalarla gezerlermis Tekfur Sarayi?ndaki tunctan ifrit heykeli yilda bir kez etrafina ates sacar, bu atesten bir kivilcim alabilen kisi cok saglikli yasar ve genc kalirmis (Baris AKPOLAT ? Hurriyet) |
|