Çocuk Psikolojisi

Çocuk psikolojisi


Cocugun gelisimi bagimliliktan bagimsizliga, bencillikten isbirligine,somut dusunceden soyut ve mantikli dusunmeye dogrudur

Duygulari surekli degisiklik gosterir, biraz once kavga ettigi arkadasiyla bir sure sonra barisir oyunlar oynarbu yuzdendir ki cocuklarin kavgalarina ve oyunlarina yetiskinler karismamalidir

Cocuklar yeni durumlara uymakta gucluk cekmezler, cabuk ogrenirler, kotu olaylari, sayet cok yaralayici degilse cabuk unuturlar
Spontandirlar, dusuncelerini ve olaylari sansurlemeden anlatirlar Bu yuzden "Cocuktan al haberi" deyimi yaygin bir deyimdir
Cocuklar dinlenilmelidir, kisiliklerine ve farkliliklarina saygi duyulmalidir
Her zaman kendilerini ifade etmelerine olanak verilmeli, bu tavirlari desteklenmeli, "sen cocuksun sus" asla denilmemelidir
Dolayisiyla cocuklarla iletisime girerken gelisim donemlerine niteliklerini de gozonune almak gerekirBu bolumde cocuklarda siklikla rastlanan davranissal ve duygusal problemler irdelenecektir

Psikoloğa ( çocuk Psikolojisi ) gitmek bir çok insan için, tabu olma özelliğini halen koruyor Anne-babalar çocuklarını psikoloğa götürmek için defalarca düşünüyor, sorunları çözmek için çeşitli yöntemleri deniyor ve en son çare olarak bir psikoloğa başvuruyor Psikoloğa gitmeye karar verene kadar sorun iyice ilerliyor, bu da çözüme ulaşmayı güçleştiriyor Pek çok aile, ilkokuldan itibaren çocuklarının eğitimi için ciddi bir bütçe ayırıyor, oysa çocuklar için yapılacak yatırımın en büyüğü ilk 6 yılda yapılmalı, çünkü kişilik gelişiminin yüzde yetmişbeşi okul öncesi dönemde tamamlanıyor Bu dönemlerden sonra çocuğunuzu daha iyi koşullarda yaşatabilirsiniz, ama daha sağlıklı ve mutlu, daha güvenli ve sosyal, daha zeki ve kendini geliştiren bir insan olmasına katkınız çok azalır

Hangi durumlarda psikoloğa gidilmeli?

Aileler psikologlara çocuklarıyla ilgili aşağıdaki durumlar için başvurabilir

· Gelişim kontrolü için
· Davranış ve uyum bozuklukları, hastalıkların tedavisi, sakatlıklar için
· Aile ile ilgili sorunlar ve yaşam değişiklikleri için
· Psikolojiyle ilgili sorulara yanıt için

Gelişim kontrolü
Psikoloğa gitmek için çocukların herhangi bir sorun yaşamasını veya bir hastalık, davranış bozukluğu geliştirmesini beklemek yanlıştır 0-6 yaş döneminde çocukları, gelişim kontrolü yaptırmak için düzenli aralıklarla bir uzmana götürmek gerekir Gelişim kontrolü seanslarına psikoloğun da onayıyla, anne-babalar, çocuk bakıcıları veya çocukla ilişkide olan diğer aile büyükleri de katılabilir Gelişim kontrolleri sayesinde anne-babaların edinecekleri bilgiler aşağıdaki gibidir;

· Çocuğunuzun gelişiminin normal olup olmadığını öğrenirsiniz Gelişim kontrolü seanslarında çocukların gelişimleri 5 grupta incelenir; fiziksel, hareket, dil, sosyal-duygusal, zeka gelişimi
· Geriden gelen gelişim alanlarını ve bu alanları desteklemek için yapmanız gerekenleri öğrenmiş olursunuz Psikoloğunuz size bu alanı geliştirmenizi sağlayacak egzersizler, oyun ve oyuncaklar önerecektir Örneğin, siz çocuğunuzun konuşma problemi olduğunu ancak 18 ayda farkedebilirsiniz, ancak bir psikolog bunu 8-10 aylar arası farkedip, dil gelişimini destekleyici egzersizlere ağırlık vermenizi sağlayabilir Bu şekilde sorunlar çıkmadan önleyebilirsiniz
· Çocuğunuzun gelişimini desteklemek için neler yapabileceğinizi öğrenirsiniz
· Çocuğunuzun zayıf ve güçlü yönlerini, eğilimlerini ve bunları geliştirme yollarını öğrenirsiniz
· Çocuğunuzla sağlıklı iletişim kurmayı öğrenirsiniz
· Farkına varmadan yaptığınız hataları görme ve düzeltme olanağı bulursunuz
· Çocuğunuzla oyun oynamayı ve ona herhangi bir şeyi doğru yöntemlerle öğretmeyi öğrenirsiniz
· Spor, sanat veya bilimin herhangi bir dalına çocuğunuzu sağlıklı bir şekilde yönlendirmeyi öğrenirsiniz
· Yaşına göre hangi oyun ve oyuncakları tercih etmeniz gerektiğini öğrenirsiniz
· Çocuğunuzun içinde bulunduğu dönemle ilgili gerekli bilgileri ve bu dönemlerde dikkat etmeniz gereken konuları öğrenirisiniz Örneğin; 8 ay civarı yabancılardan korkma, 12 ay civarı özgürlüğünü ilan etme, 18 ay civarı tuvalet eğitimine hazırlık vb
· Ortaya çıkabilecek olası uyum ve davranış bozuklukları ve hastalıkları hızla teşhis edebilme, önlem alabilme ve tedaviye başlayabilme olanağı bulursunuz

Gelişim kontrollerine başlamak için en ideal dönem 6-8 aylar arasıdır Psikologlar gelişim kontrollerini farklı periyotlarla yapabilirler Çocuğun gelişimine göre seanslar daha sık yapılabilir Ancak gelişimi normal çocuklar için genellikle aşağıdaki program yeterli olmaktadır

6 - 36 ay arası 2 ayda bir görüşme
3 yaş - 6 yaş arası 4 ayda bir görüşme

Davranış ve uyum bozuklukları, hastalıklar, sakatlıklar
Aileler, yaygın gelişimsel bozukluklar, cinsiyet anomalileri ve kromozomal bozukluklar için psikologlara başvurabilir Örneğin, otizm, hiperaktivite ve dikkat dağınıklığı, down-sendromu, zeka geriliği, konuşma bozuklukları, öğrenme güçlükleri gibi hastalıkların tedavisinde psikologlardan yardım alınabilinir Bu hastalıklarda tıbbi tedavi gerekliyse, psikologlar destek tedavi programlarını yürütürler Bunun dışında bu hastalıkların tanısının konamadığı durumlar olabilir, ancak çocuğun hastalığa eğilimi vardır; bu durumlarda tıbbi tedavi uygulanamaz ama bir psikologla düzenli çalışarak, egzersiz yapılarak sorunu tamamen çözmek veya sorunun ilerlemesini engellemek mümkün olabilir

Kaza sonucu ve doğuştan olan sakatlıklarda da, tıbbi tedavilerin yanı sıra, psikolojik destek almak hem tedaviye uyumu artırır, hem de çocuğun ve ailenin sorunla başaçıkmasını kolaylaştırır Bu tür sakatlıklara örnek olarak, körlük, sağır ve dilsizlik, ortopedik sakatlıklar, ağır konuşma bozuklukları vb Verilebilinir

Uyum sorunları ve davranış bozukluklarının tedavisinde çoğunlukla psikolojik yardım tek başına yeterli olmaktadır Bu sorunlar çok yaygındır ve bir çok aile bunları yardım almayı gerektirir bir sorun olarak görmez Anne-babalar genellikle, bu tip sorunların kendiliğinden geçmesini bekler veya sorunu gidermek için o kadar sağlıksız yöntemler dener ki, sorun yer değiştirerek başka bir forma girer veya büyüyerek çözülemez hale gelir Uyum ve davranış bozukluklarına örnek olarak aşağıdaki sorunları sıralayabiliriz;

- Gece korkuları
- Fobiler
- Kaygı bozukluğu
- Parmak emme (bebeklik dışında)
- Tırnak yeme
- Öfke ve saldırganlık
- Altını ıslatma
- Dışkı kaçırma veya tutma
- Kekemelik
- Tikler
- Yalan söyleme
- Çalma
- Kardeş kıskançlığı
- Cinsel sorunlar ve mastürbasyon
- Yeme bozuklukları
- Uyku bozuklukları
- İçe kapanıklık
- Aşırı inatçılık

Ailelerin bu sorunları çözmede yaptıkları en büyük yanlışlardan biri sorunu ortadan kaldırmaya çalışmaktır Oysa, soruna yol açan sebebi ortadan kaldırmak gerekir Yoksa sorun ya büyüyerek veya yeni bir sorun olarak bir süre sonra yeniden ortaya çıkar Örneğin tırnağını yiyen bir çocuğu baskı yoluyla veya çeşitli cezalarla bu alışkanlığından vazgeçirebilirsiniz, ancak tırnak yeme alışkanlığına yol açan duygusal sebepler ortadan kalkmadıkça sorun tekrarlar veya çocuk altına kaçırma vb Gibi yeni bir sorun geliştirir

Aile ile ilgili sorunlar ve yaşam değişiklikleri
Boşanma, aile bireylerinden birinin ölümü, bakıcının değiştirilmesi, şehir veya ev değişikliği, okula başlama, kreşe başlama, kardeş doğumu ve annenin işe başlaması gibi yaşam değişiklikleri çocuklar için önemli duygusal sorunlara yol açabiliyor Yetişkinler gibi, çocuklar da bu tip değişimlerden farklı düzeylerde etkilenebiliyorlar Bu değişimlerden önce psikoloğa başvurarak çocukların bu değişime hazır olup olmadıklarıno öğremekde ve hazır değillerse bu olayların çocuklara nasıl anlatılabileceği konusunda danışmakta yarar vardır Özellikle boşanma ve kardeş doğumu konularında mutlaka birkaç seanslık danışmanlık alınması gerekir; birçok çocuk bu değişimlerden çok etkilenmektedir

Psikolojiyle ilgili sorulara yanıt
Aileler çocuklarının psikolojilerine zarar vermeden bazı basit sorunları çözebilmek için de psikologlara başvurabilirler Bu sorunların bir kısmı basit önerilerle giderilebilir Sağlıksız yöntemlerle çözüldüğünde ise yukarıda sayılan uyum bozukluklarına veya duygusal sorunlara yol açabilir Sorunların hepsinin çocukluk çağlarında ortaya çıkmadığını, çocukluk dönemlerinde yaşanan olayların ve sağlıksız eğitim yöntemlerinin ergenlik ve yetişkinlik dönemlerinde ortaya çıkan sorunlara zemin hazırladığını da unutmamak gerekir Ailelerin yanıtlarını merak ettiği sorulara aşağıdaki örnekler verilebilir;

- Çocuğumu kreşe hangi yaşta göndermeliyim?
- Başını duvara vuruyor, nasıl engel olabilirim?
- Yüzümüze vuruyor, bu davranışından nasıl vazgeçirebilirim?
- Çok inatçı, her dediği yapılsın istiyor, ne yapabilirim?
- Yatağını ne zaman ayırmalıyım?
- Bana çok düşkün, onu kendimden nasıl uzak tutabilirim?
- Ders çalışmayı sevmiyor, nasıl ders çalışmasını sağlayabilirim?
- Okula gitmek istemiyor, ne yapmalıyım?
- Kardeşine vurmasını nasıl engellerim?

Psikologlarla ilgili yanlış bilgiler

Psikologların herkese uygulanabilen hazır reçeteleri vardır
Psikologların sihirli değnekleri vardır; bir seansta sorunları ortadan kaldırırlar
Psikologlara herşeyi anlatmaya gerkek yoktur, ailelerin sırlarını paylaşmaları gerekmez
Psikolağa gitmek için hastalık geliştirmek gerekir
Psikologlara sadece tedavi amacıyla gidilir, bir sorun yoksa ve herşey yolundaysa gidilmez
Psikologlara danışmanlık ve kontrol amacıyla gidilmez
Psikologlar sizin farkedemediğinizi farkedemez; sizin çocuğunuzu sizden daha iyi tanıyamaz

Çocuğu yalnızlıktan kurtarma yolları
Çocukları yalnızlıktan kurtarmak için, çocuğu eğitmek gibi güzel bir mesleğe sahip olan öğretmen:
1Çocukları çok iyi tanımalıdır
2Çocukların ailelerini tanımalıdır
3Çocukların aileleri ile sık sık bir araya gelmelidir
4Teneffüslerde, aralarında veya yakınlarında olmalıdır, onları süreli olarak izlemelidir
5Her zaman çocuğun yanında olduğun güvenini vermelidir
6Kendinizi en az onların anne ve babaları kadar tanıtınız; okulu, dershaneyi ve eşyaları tanıtınız
7Günlük yaşamda çocuğa alışkanlık verebilecek alışkanlıkların (tuvaleti ve lavabonun nasıl kullanılacağı gibi) ve günlük ihtiyaçlarını nasıl gidereceklerini ayrıntılı anlatınız
8Çocuğa hem anne hem de baba şefkatini aratmayacak derecede yakın olunuz Gerekirse çocuk anne ve babasına açmadığı sırrını size açabilmelidir
9 Çocuk il dönemlerde süreli bir korku içinde olduğu bir dönemdedir Korku kaynaklarını yenmede çocuğa yardımcı olunuz
10Çocuk okula koşup oynamak için gelir Sürekli oynamakla yorulur, koşma ve oynama sonunda dinlenmesine fırsat verilmesini bekler Bunun için birinci sınıf:
a-Çocuğun koşup oynadığı,
b-Yorulduktan sonra öğrenmeye hazır olduğu, bir öğrenme yeridir
Öğretmen ise;
a-Çocuğa bu oluşumu hazırlayan,
b-Çocuk tarafından kendisine güvenilen,
c-Çocukta her haliyle beğenilme duygusu uyandıran canlı bir şefkat ve hoş görü hazinesidir
Birinci sınıf çocuğu, öğretmenin yanılmazlığına inandığından öğretmenin “olmamış, çirkin olmuş, beceremedin, beyinsiz,” gibi sözlerini işitmek ona ağır gelir Oysa çocuğun olumlu yönleri üzerinde durulması, noksanlıklarının tatlı bir dille anlatılması ve böylece çocuğun yaptıklarını kontrol etmesine zemin hazırlanmalıdır
Ödevini yapamama, evde anne ve baba, okulda öğretmen, okula geç kalmak, sevilmemek, akranlarının, dinlenenlerinin korkulu serüvenlerini sürekli olarak yaşamak, bazı hayal mahsulü şeylerden korkmak, çocuğun belli başlı korkularıdır Bu tür korkular çocuğu ister istemez bazı suçlara yöneltir
Yalan söyleme, tırnak yeme, parmak emme, arkadaşlarıyla alay etme, başkalarının eşyalarını çalma gibi alışkanlıklar edinir Çocukların bu davranışlarını unutmayarak, dikkatli davranmak gerekir

Cocuk Nicin Yalan Soyler? Cocuk Ve Yalan

Yalan, bir hatayi gizlemek dolayisiyla cezadan kacinmak icin soylenir
Yasamin ilk bes yilinda cocugun soyledigi yalanlardan endise duyulmamalidirCunku gercegi algilama ve ona dsadik kalma yetisi yas ilerledikce gelisir
Gercegi ayirtedebilen bir cocuk, yine de yalan soylemeye devam edebilirCocuk yalan soyler cunku,

• Cevreyle olan iliskilerinde "yolunda gitmeyen bir seyler" vardir
• Cezadan kurtulmak ister
• Kendini digerlerindebn asagi gormektedir
• Ilgi cekmek ve cevresini sasirtarak oz doyum saglamak istediginden olmadik seyleri oluyormuscasina ifade eder, bunlara psuedo yalanlar denir
• Kendisini rahatsiz eden gercekleri gizlemek ister /örn, okul basarisizligini gizler
• Ana babasinin sevgisine ihtiyaci vardir
• Cevresindekiler de yalan soylemektedir, model alir
• Bazen de ana babasinin istegi uzerine yalan soyler ve bunu aliskanlik haline getirir
• Kendi hayatini gizlemek geregi duyar

Nasil onleyebiliriz?

• Cocugunuzu yalan soylemeye iten nedenleri bir dedektif titizligi ile tespit ediniz ve bu nedenleri onunla "boyle demek istiyor olabilir misin" diye irdeleyin
• Sizler de yalan soylemeyin
• Yalan karsisinda cok sert ve asagilayici tavir takinmayiniz

Çocuk Ve Yalan

Yalan söylemek herkesçe ayıplanan bir davranıştır Ne var ki yalanı kınayanlar bile ara sıra ona başvurmadan edemezler Genellikle kendi yalanlarımızı gerekli, başkalarınınkini ise büyük yalanlar olarak görmeye yatkınızdır Gerçeği söyleyip başkasını incitmemek için küçük bir yalan söylemekte sakınca bulmayız Günlük yaşamda nice bu tür küçük yalanlar sayılabilir Abartmalı övgüler, başından geçen bir olayı ballandıra ballandıra anlatmalar ve avcı öyküleri hoş görülen yalanlardır Ancak önemli yalanlarla, önemsiz yalanları ayırt etmenin her zaman kolay olmadığını d afark etmeliyiz Asıl dokuncalı yalanlar yarım yalanlar ya da gerçeğe çok yakın yalanlardır Başkasını bilerek aldatma amacıyla söylenen yalanlar küçük görünseler de gerçek yalanlardır
Yalanı bol bir dünyada yaşadığımız apaçık ortada iken, çocukları yalandan uzak tutmanın zorluğunun da fark edilir boyutta karşımızda duruyor olduğu gerçeğiyle karşı karşıyayız Çocuğa hem açık gözlü olmayı öğrtemek hem de onu yalana kanmayacak biçimde yetiştirmek çetin bir eğitim sorunudur Gelin doğruyu söyleyelim : çocukların yalanları erişkinlerin yalanları içerisinde çok masum kalırlar Onların abartmaları ya da kuyruklu yalanları aldatma amacı gütmez Çocuk gerçeği iyi değerlendiremediği, görüp duyduğunu çarpıttığı için uydurur Kimi ana baba , çocuğun , olmamış şeyleri olmuş gibi anlatmasını yalan sayar Düş ürünü öykülere gülüp geçmek yerine suçlamak yolunu seçer Oysa çocuklar gerçeğe uydurma yoluyla ulaşırlar Çocuk konuşmalarındaki abartma ve uydurma çoktur
Çocukları yalana iten, çoğunlukla erişkinlerin gerçek karşısında takındıkları çelişikili tutumdur Kendisi çok fazla uyduran çocuk bile ana babasının yalanlarına çok duyarlıdır Bazı durumlar da vardır ki; çocuk yalan ile farklı kazançlar sağlar ve bunun sebebinin biri ailedir Mesela anne, kendi yalanına çocuğu da ortak ediyorsa sakıncalı sonuçlarla karşılaşır " Bugün ne kırdığımı babana söylemezsen" ile başlayan vaatler bir süre sonra anneyi çocuğun oyuncağı haline getirir Çocuk bu durumda yalandan kazanç sağlamıştır ve bunu alışkanlık haline getirmeye başlamıştır
Kimi çocuk yalanla özlemini çektiği şeyleri söyler Babası olmayan çocuk baba özlemi çektiği için kendini babalı olarak tanıtır Annesi yeni doğum yapmış ya da annenin ilgisi azalmışsa çocuk, annesinin yok olduğunu söyler Çocuk sık sık yalana başvuruyorsa durup düşünmek gerekir Bu durumda çeşitli nedenlere bağlı olarak, ana baba ve çocuk arasındaki güven sarsılmış demektir Ya çocuk ana babasının beklentilerini karşılamakta güçlük çekiyor ya da ceza korkusuyla yalana sığınıyordur Ana babalar sıklıkla doğruyu söyletmek için çocuğu itirafa zorlarlar Köşeye sıkıştırılan çocuğun ilk tepkisi de yadsıma olur Çocuklara zorla doğru söyletildikten sonra verilen cezada çocuğun doğru söylediğinde başına iş açtığını düşünmesine ve yalanı pekiştirmesine neden olur Yalan kendini korumanın en kolay aracı olup çıkar

Kaprisli Çocuklar


Çocuklarda ve her yaş insanda görülen, çevresindekilerle ve kendi benliğiyle dengeli ilişkiler kurmaya büyük bir engel olan bu durumdaki çocuklar ve büyükler diğer insanlar tarafından başbelası olarak nitelendirilir
Geçici hevez, düşüncesizce heves, maymun iştahlılık anlamına gelir Geçinilmesi ve doyurulması mümkün olmayani ilgilileri hem kendi yaşamından hem d eilişki kurduğu insanlardan usandıran bir haldir
Her yaşta inanlarda olduğu söylenebilir Yalnız kadınlarda erkeklerden daha fazla olduğu söylenmektedir Kaprisli kişilerde görülen özellikleri ve sık sık rastlanan davranışları şöyle özetleyebiliriz:
---- Kaprisli kişiler istediklerinde sık sık değişiklikle, terslikler ve dönüşler yaparlar
---- Kararsızdırlar Hareketlerinde bir mantıksızlık vardır
---- Maymun işathlıdırlar Geçici hevesleri vardır
---- Aklına gelen herşeyi sürekli olarak değiştirerek başkalarına kabul ettirmek isterler

Nedenleri :
---- Çocuğun her istediğini yerine getirmek
---- Çocuğun fazla bencil bir şekilde yetiştirilmesi
---- Çocuklarda irade eğitimine fazla yer verilememesi
---- Sinir sisteminin gevşekliği ve basit psikolojik yaşam sürdürmeleri
---- Dış etkilere ve uyarıcılara karşı gelme arzusu
---- Güzelliğine, üstün başarılı olduğuna, zenginliğine bilinçli kılınarak her istediğinin herkes tarafından her zaman yerine getirilme inancının yerleşmiş olması
---- Hastalıkları sırasında uygun olmayan aşırı ihtimam ve her istediklerinin yerine getirilmesi

Koruyucu ve düzeltici önlemler :
---- Çocuklarda beden, ruh, sinir zayıflıkları ve irade zayıflığını kontrol ediniz Çünkü çocukların kaprisli oluşlarının en büyük nedenleri bu alandaki zayıflıklarıdır Onları destekleyiniz
---- Çocuklara ailenin saygıdeğer bir üyesi olduğunu hissettiriniz Çocuğa aşağılık duygusunu ve değersiz, aciz bir kimse olduğunu hissettirmeyiniz
---- Çocukları mümkün olduğu kadar sosyal yaşantılar içinde sosyal olamsını sağlayınız Kendine ait şeyleri başkası ile paylaşmaktan zevk duyacak şekilde eğitiniz Sadece sahip olmaktan, almaktan değil aynı zamanda başkalarına birşey vermekten hoşlanan zevk alan bir kişi olmasına yardım ediniz
---- Makul isteklerini makul ölçülerde karşılayın
---- Çocuğunuz çok güzel, zeki, başarılı, yakışıklı, kuvvetli olabilir Onlara bu özlelliklerinden dolayı herkesin her isteklerini yerine getirecekleri inancını vermeyiniz

İnatçı Çocuk

Çocukta inatçılık, çocuğun belli bir makul nedeni olmaksızın, bir harekette ısrar etmesi, davranışını, düşüncesini, durumunu değiştirmemesi şeklinde tanımlanabilir İnatçılık çocuğun duygusal gelişiminin bir sonucudur ve en çok 3 -6 yaş arasında yaşanır Bu yaşlarda inatçılık normaldir Çocuk ben duygusunun ve özgür olma bilincinin gelişiminden kaynaklanan inatçılık gösterir Çocuk herşeyi kendi yapmak ister yaptığı şeyler hoşuan gider, çevresinden gelen direnmeyi yenmeye çalışır Kendi varlığını hissettirmeye, kabul ettirmeye çalışır Kendince o hep haklıdır İnatçı çocuk, saldırganlığını pasif direniş yoluyla açığa vuran çocuktur Herşeyi ağırdan alır Çantasını hazırlamaz, ağır giyinir, okula geç gider Çalışmam demez ama maşa başına geçip hiçbirşey yapmadan oturur Birşey söylenince anlamamış gibi boş gözlerle bakarBu tutumlarıyla ana babayı çileden çıkarır, sert tepki görür Anne ne yapacağını, nasıl yaklaşacağını bilemez Dayak ve cezaya başvurur, çocuğun değişmediğini görür,büsbütün kızar Böyle bir çocuk kardeşini açıkca dövüp hırpalamaz ama sinsice kızdırır Okulda da öğrenmeye karşı isteksiz davranır, yeteneğini kullanmamakta sanki direnir Ancak geçecek not alır Kısacası ana baba ve diğer yetişkinlere karşı olumsuz bir tutum içerisindedir Arkadaşlarıyla açıktan kavga etmese de, geçimsiz ve uyumsuzdur
İnatçı çocuğun genel tutumu çoğunlukla gergin ana - çocuk ilişkisinin bir sonucudur ve başlangıcı özerklik dönemine kadar gider Annenin tuvalet eğitimi veya yemek konusunda çok katı ve ısrarcı oluşu çocuğu pasif direnmeye götürür Ana - çocuk arasında bu dönemde başlayan savaş başka alanlara da sıçrayarak sürüp giderse ortaya inatçı bir kişilik çıkar
Anne - babalar şu noktaları dikkate almalıdırlar :
---- Çocuklara sert ve şiddetli cezalar verilmemelidir
---- Çocuğun hareketlerine gereksiz yere engel olunmamalıdır
---- Çocuk bağırıp çağırdığında istekleri yerine getirilmemelidir
---- Çocuk bir konuda inatçı olduğunda çocuğun dikkati başka yöne çekilmeli, inat ettiği takdirde istediğini elde edemeyeceği çocuğa açıklanmalıdır

Çocuk Ve Öfke


Öfke, insanın mutluluk, üzüntü, korku ve nefretten oluşan beş temel duygusundan biridir Ayrıca, günlük yaşamda birçok kişinin çoğu zaman yaşadığı bir duygudur Bugüne kadar algılandığı biçimin aksine, öfke saldırganlık ve düşmanlık gibi olumsuz bir duygu değil, bizzat olumlu, sağlıklı ve enerji veren bir duygudur Buna rağmen yine de birçok insanın öfkeleri yüzünden başları derde girmekte ve bir dizi problemlerle karşı karşıya kalmaktadırlar Bunun sonucu olarak ve sahip olunan kültürel yapının etkisiyle de, birçok kişi öfkelenmekten korkar veya öfkelerini göstermek istemezler Oysa öfkenin bastırılması, varolan enerjinin içe döndürülmesidir ve bu da bireyin kendisine ve çevresine zarar verir Bu noktada öfke konusunda ne yapılabilir sorusu akla gelmektedir
Literatürde öfke ve saldırganlık çoğu zaman birbiriyle ilişkili olarak ele alınmakta ve birbiriyle bağlantılı olarak değerlendirilmektedir Öfke birçok saldırganlık biçiminin arkasında yatan dürtü veya güdü olarak görülmektedir Ancak, saldırganlık öfkeyle ilişkili olmasına rağmen, ikisi aynı değildir Saldırganlık bir davranıştır; öfke bir duygudur
Bebekler öfkelerini genellikle ağlayarak ve kollarını, bacaklarını sallayarak, yaklaşan kişilere ileterek gösterebilirler 1,5 -2 yaştan sonra ise kimi çocuklarda öfek ve sinir nöbetleri göreülebilir Bu nöbetler 3 yaştan sonra dilin kazanılması ile azalmaya başlar Gelişimin diğer dönemlerinde ise öfke duygusu bireysel farlılıklara bağlı olarak farklı biçimlere gösterilebilir
Öfkenin yaşanma ve dışa vurulma biçiminin, çocuğun yalnızca ruh sağlığını değil, beden sağlığını da etkileyebileceği unutulmamalıdır Her çocuk öfkesini farklı biçimde yaşayabileceği için, yetişkinlerin görevi, çocuğun öfkesini bastırmak değil, bu duygusunu en uygun biçimde ifade edebilmesine ve bununla başedebilmesine yardımcı olmaktır

Öfke kontrolü sırasında neler yapılabilir ?
Aslı, genellikle tek başına oynamayı tercih eden ve arkadaşları ile birlikte iken istekleri yerine gelmediğinde öfkelenen ve öfkesini bağırma, vurma, itme davranışları ile gösteren 5 yaşında bir çocuktur Aşağıdaki öneriler Aslı ' nın öfkesini kontrol etmesi için yardımcı olacaktır :
---> Çocuğun neden öfkelenediği anlaşılmaya çalışmalı ve çocuğun da anlamasına yardımcı olunmalıdır Bunun için iyi bir dinleyici olunması gerekir
---> Olumlu moel olmak önemlidir Çocuklar, yakın çevrelerindeki kişilerin öfkelendiklerinde öfkelenmeyi ve onların bu konudaki davranış biçimlerini model alma eğilimindedirler Bu nedenle öfkemizi kontrol edebildiğimizi, uygun biçimde ifade edebildiğimizi ve öfkemizin uzun sürmediğini çocuğun görmesi önemlidir
---> Öfke kontrolüne ilişkin uygulamalar yapılabilir Öfkelendiği zaman 3-5 kez soluk alıp verme, 10 ' a kadar sayma vb uygulamalarla öfke kontrol altına alınmaya çalışılır
---> Çocuğun ne zaman ve nelere öfkelendiği konusunda iyi bir gözlemci olmak ve günlük kayıt tutmak önemli bilgiler sağlayabilir

Çalma Ve Çocuk


Çocuk hoşuna giden veya ihtiyaç duyduğu eşyayı alabilir veya kullanabilir, çünkü "sahiplik" kavramı yokturKüçük çocuklarda izinsiz eşya alma davranışına sık rastlanır, ama bu durum yaklaşık 7-8 yaşlarına kadar çalma olarak kabul edilmez

Nedenleri :
Ebeveynlerin aşırı disiplinli ve katı tutumları, kardeşleriyle ve diğer çocuklarla kıyaslamaları çalma davranışına zemin hazırlayabilir Bunun yanında, ebeveynlerin çocuğun maddi ihtiyaçlarını karşılamayarak onu cezalandırması, paraya aşırı düşkünlüğü veya cimriliği, parayı çouğa karşı bir güç olarak kullanması veya ekonomik güçlükler nedeniyle çocuğun fiziksel ihtiyaçlarını giderememesi gibi davranışlar çalmya neden olabilir Eğer çocuk kendini değersiz hissediyorsa ve özgüven eksikliği yaşıyorsa, değerli gördüğü eşyaları çalarak kendini değerli hissedebilir Ebeveynlere düşen görev, çocuğun kendini yeterli ve değerli hissedebileceği bir aile ortamı oluşturmaktır Aynı zamanda,tutarlı davranmalı, aşırı koruyucu veya katı otoriteyle yaklaşmamalı, çocuğun özerkliğine saygı duymalıdırlar Çalma davranışıyla ilgili en sık rastlanan neden ise çocuğun ebeveynleri tarafından yeterli sevgi ve şefkat görememesidir Bu durumda çocuk kendini hakları yenmiş gibi hisseder Başkalarının sevgisini kazanarak açığı kapatmak için onları kandırarak elde etmeye çalışabilir, çaldığı eşyaları arkadaşlarına hedşye edebilir

Önlenmesi :
Ailelerin, çalma davranışın akatı tepkileri, çocuğu korkutarak tehdit etmeleri çözüm olmamakla birlikte çocuğu daha büyük bir çözümsüzlüğe sürükler Bunun tam aksi davranış olan aşırı hoşgörü veya çocuğun çaldığı eşyaları kullanmasına göz yummak da çocuğun çalma davranışını pekiştirir Çalma davranışı olan çocuğun af dilemesini istemek iyi bir yöntem değildir Çocuk zaten kötü bir davranışta bulunduğunu bilmektedir Çocuktan, bunu herkesin önünde itiraf etmesini istemek çocuğu çok utandıracaktır Bu çocukların ailelerinin bir uzmana danışması ve böylece davranışın ortaya çıkmasının nedenlerinin saptanarak bu nedenlerin ortadan kaldırılması gerekir Çünkü çalma ileride yeniden ortaya çıkabilir veya başka bir davranış bozukluğuna dönüşebilir Aynı zamanda ebeveynler, uzman tarafından çocuklarına yaklaşımları konusunda da bilgilendirilirler Sahip olmasının anlamı çocuğa ailesi tarafından da verilebilir Aile çocuğa sahip olmanın anlamını öğreterek insanların sahiplikleriyle ilgili haklarına saygı gösterme alışkanlığını kazandırmalıdır Bunlar, çocuğun kendisine ait eşyaları olması, ayrı odası ve çekmeceleri olması sağlanarak ve ona harçlık vererek öğretilebilir

Çocuklarda disiplin sorunu ve itaatsizlik yaratan nedenler :
Çocuk itaatsizliği doğuştan getirmez İtaatsizlik, eğitim görevini yapan ana, baba, öğretmen ve diğer kimselerin bilerek veya bilmeyerek oluşturduğu bir davranış bozukluğudur İtaatsizliğe neden olan nedenler;
---> Çocuğun çevresinde bulunan ve otoriteyi temsil eden ana, baba varsa büyükanne ve büyükbabanın çocuktan neler isteneceğini, neler istendiğini, ne derece,neleri, nerede, nasıl yapacaklarını bilmemesidir Bunun yanında ana, baba ve diğer kimseler arasında istenilen şeyler üzerinde fikir ayrılıklarının bulunuşudur Bu durum karşısında çocuk paniğe kapılır Kim ne istiyor, kim neyi istemiyor, bunlardan hangisi doğru veya yanlış ayırt edemez Çocuk hangisinin emirlerine, hangisinin söylediği kurallara uyacağını şaşırır Uyulması gereken belli birşey olmadığı inancı kökleşir
---> Ana - baba veya otoriteyi temsil edenler, istediklerini, emir ve kuralları çocuğa açıkca anlatamaz Analamadığı için de uyumda zorluk çeker Anladığı gibi davranabilir
---> Otoriteyi temsil eden kişilerin çocuklardan istedikleri gayrı makul ve mantıksız ise, çocuğun ihtiyaçlarına, isteklerine, yeteneklerine ve ilgilerine zıt düşüyor veya bunlar hiç dikkate alınmadan yapılıyorsa itaat etmek imkansızlaşır Hele bu emir ve kurallar veya büyüklerin isteklerinin yerine getirilmesi çocuğun, bedeni,zihni, sosyal ve duygusal gücünün çok üstünde ise uyum sağlamak, itaat etmek düşünülemez Bazı ana babalar çocuklardan bunları zorla yapmasını isterler
---> Ana babaların otorite duygularından yoksun oldukları veya duygunun zayif oluşu
---> Çocukların evde birlikte yaşadığı aile fertlerinin tertipsiz, düzensiz oluşu
---> Ana babanın bazı hallerde çocuklarına karşı düşmanlık hisleri beslemesi veya düşmanca hislerini açığa vurması
---> Çocuğun yaşadığı aile çevresindeki davranışlar ile diğer insanların davranışları arasında belirgin farkların bulunuşu

Çocuklarda itaati sağlama ve itaatsizlikleri önleyecek önlemler :
---> Çocuklardan ve gençlerden nerde, nasıl, ne yapacağı otoriteler tarafından çocuğun anlayacağı şekilde açık ve anlaşılır bir dille anlatılmalıdır
---> Çocuklara konulacak kurallar, verilecek emirler mümkün olduğunca çocukların yaşına, cinsiyetine, gelişimine, ilgi ve isteklerine paralel olmalıdır
---> Çocuklardan yapılması istenen davranışlar saptanmadan önce onlarla konuşmak, onların da fikrini alma yolu tutulmalıdır Bu şekilde konulan kurallara çocuk veya genç kendi katkısı da olduğu için severek uyar
---> Çocuklarınızı içtenlikle seviniz ve sevginizi hissettirinizBu şekilde itaat problemi de aza indirgenecektir
---> Konulan kararların uygulanması da kararlı olmalıdır Buün beğenilen her zaman beğenilmelidir
---> Çocuk yaptığı iyi davranışlardan dolayı takdir edilmeli, mükafatlandırılmalıdır
---> Evde çocuklarla ve gençlerle yaşayan kişilerin bilhassa otoriteyi temsil eden tertipli, düzenli olmaları, çocuklardan ve gençlerden itaat istedikleri durumlarda aynı davranışı kararlı olarak göstermeleri gerekir
---> Çocuklar ve gençlerle hataları açıkca konuşulmalıdır Onlara istenilen şeylerin yararları uyulmadığı takdirde zararları anlatılmalıdır
---> Çocuklarda ve gençlerde kendi kendilerine disiplin sağlama yöntemi uygulanmalıdır Kendi davranışlarını kontrol etmesi öğretilmeli, davranışlarının uygunluk veya uygunsuzluğunu kendi kendilerine karar vermelerine olanak sağlanmalıdır Hatalarını kendi kendine düzeltmesi sağlanmalıdır

cocuk yetstrmesi chok zr yha :S tskler cnm pylasm içn

Kaçak Çocuklar

Kısaca Tanımı : Çocuk ve gençlerin bulunması gereken yeri terkedip ana, baba ve öğretmenlerinin iznini almadan başka bir yere gitmesidir
Kaçmanın bir çok nedenleri vardır Bunları özetle şöyel sıralamak mümkündür :
---> Çocuklar genellikle bulundukları çevreyi sıkıcı buldukları için ve bu sıkıntıdan kurtulmak için kaçarlar
---> Başkalarının dikkatini çekmek için kaçarlar
---> Çevrede heyecan yaratmak ve heyecan duymak için
---> Lüks hayat yaşamak , artist olmak için
---> Para kazanmak için
---> Korku yaratan hallerden kurtulmak, dayak yememek, tehditlerden korunmak için
---> Çocuklara ve gençlere hakaret ve kötü muamele edilmesi ve bunlardan kurtulmak için
---> Arakadaş çevresinin baskısı ve kandırmalar
---> Ciddi uyum bozuklukları ile yüzyüze gelme veya içinde bulunma
---> Aile bağlarının zayıflaması, sürekli aile kavgalarının olması
---> Başıboş bırakılma
---> Şehir veya büyük şehir, büyük ülkeleri görme özlemi

Çocuklarda Depresif Düşünce Biçimleri


Bilişsel psikologlar yaşantılara yüklenen anlamları önemserler Dolayısıyla olaylara verilen anlamlar yüklenen değerler depresyonu oluşturur, geliştirir veya tetikler

Bilişsel psikolog Aaron Beck, mantıksız düşünce biçimlerine dikkat çekmiştir
Bunlar :
· keyfi cıkarsama : çocugunuz sınıfın en basarısız ögrencisi oldugunu söyler
· Seçilmiş özetleme : cocugunuz okuldan nefret eder çünkü cok arkadası yoktur
· Aşırı genelleme : çocugunuz kimsenin onun sevmediğini söyler çünkü okul takımında başarılı olamamıştır
· Aşırı büyütme ve aşırı küçültme : çocugunuz kazanmış olduğu sınava değil başarısız olduğu sınava odaklanmıştır Kötümserlik söz konusudur
· Kişiselleştirme : çocugunuz basarısız oldugu işleri kendi sucu gibi algılar
· Ya hep ya hiç tarzı düşünme : olayları değerlendirirken siyah ve beyaz olarak ele alır

Ya mutludur ya mutsuz , ya basarılıdır ya basarısız ,ya sevilir ya sevilmez İçe kapanan, gunluk işlevleri yavaslayan, dikkat sorunu olan, kendini olumsuz degerlendirme eğiliminde olan cocuklarınızla kuracagınız iletisimde yukarda belirtilen dusunce bicimlerinin olup olmadıgını tespit etmelisiniz
Uzmanlar belirlenmis olumsuz düsüncelerin yerine daha olumlu dusunceler olusturulabilecegini ifade ederler

Bunun icinde aileler cocuklarına ornek olmalı yeni dusunce bicimleri olusturmada onlara yardımcı olmalıdırlar Cunku cocuklar depresyon surecine ailelerini ornek alarak ta girebilirler

Cocuk ve Sorumluluk
Iletisim catismalarinin nedenlerinden biri de birey olarak sinirlarimizi ve sorumluluklarimizi bilmemekten kaynaklanmaktadirBu nedenle cocuk yetistirirkendikkat etmemeiz gereken en önemli noktalardan biri, cocuklarimiza neyi, ne zaman ve nasil yapacaklarini (yani sinirliliklar) ve davranislarinin sorumlulugunu almayi ögretmektir
Aile icinde sinir ve sorumluluklarinin biblincinde olan cocuklar, yarin, toplum icinde de kendi sorumluluklarini üstlenen , baskasinin haklarina saygi gosteren yetiskinler olacaklardir
Ebeveynler olarak neler yapmaliyiz??

• Mesajinizi iletin :Öncelikle cocugunuz, sizin ondan ne istediginizi net ve acik bir sekilde bilsinmesela,
  • "kardesinle kavga etmeni istemiyorum"
  • "odani toplamalisin"
  • "her gün bir saat ders calismani istiyorum"
• Simdiye dek kullandiginiz ve bir ise yaramayan cezalandirma yontemlerini birakin
• Cocugunuza, istediginiz yapmaz ise sonucun ne olacagini ve bundan da kendisinin sorumlu oldugunu soyleyin Mesela,
  • "kardesinle kavga edersen sinemaya gidemezsin"
  • "odani toplamazsan arkadaslarinla bulusamazsin"
• Bu son ve en önemli asamadirSOYLEDIGINIZ SÖZÜN ARKASINDA DURUNASLA YERINE GETIREMEYECEGINIZ SOZLER SARFETMEYIN

Muhakkak cocugunuz israrla istemediginiz sekilde davranacakti, ancak sizin dediklerinizi yapacagindan emin olursa davranisini degistirecektir
SAYET BIR KEZ TUTARSIZ DAVRANIRSANIZ BUNU EN KISA ZAMANDA SUISTIMAL EDILECEGINI BILMELISINIZ
Siz tutarli ve kararli oldugunuz sürece, cocugunuz davranislarinin sonucundan kendisinin sorumlu oldugunu ve yapmasi gereken bir isi yapmaz ise sonuclarina katlanmasi gerektigini ogrenecektir
TOPLUMUMUZUN, DAVRANISLARININ SORUMLULUGUNU ALMASINI BILEN YETISKINLERE IHTIYACI VARDIR

HiperAktivite

Cocuklar genelde kosar , ziplar,gunboyu hareket halinde olurlarAncak bazi cocuklar vardir ki, onlardaki hareketlilik olaganin disindadir Cocuk yerinde duramaz, saldirgandir,savruk ve duzensizdir, uzun sure bir isle ugrasamaz, surekli kipir kipirdirZekasi yasina uygundur ancak dikkat daginikligi ve ogrenme yetenegindeki zayiflik nedeniyle okulda basarisiz olurlarCevredekiler tarafindan "duz duvara tirmanan cucuklar" olarak tanimlanabilirlerAncak boylesine hareketli olmalarina ragmen, hareketlerinde beceriksizlik ve koordinasyon bozuklugu soz konusudurÖrn ayakkabisini baglayamaz, giysilerini giyemez
Hiperaktif davranislarin kokeninde dogum oncesi ve sonrasinda olusan beyin zedelenmeleri yatar Ayrica arastirmalar, hiperaktif cocuklarin "putaman" adi verilen beyin bolgesine (beyinde motor aktiviteyi yöneten dikkat merkezi) az kanin gittigini bulgulamistir
Tedavide aile ve davranis tedavisi ile birlikte ilac tedavisi de uygulanir
Cocugun spor ve acikhavada serbestce yapilabilecek etkinliklere yonlendirilmesi de sagaltici bir etki yapar
Hastaligin gidisati, zamaninda ve etkili bir mudahale ile genelde olumludur