Eşlerin Birbirlerine Karşı Görevleri

Aile ve aile fertlerinin karşılıklı görevleri pedagoji, sosyoloji, hukuk vb bilimlerin alanına giren önemli konulardan biridir Bu bilimlerin her biri, farklı bir açıdan bu konuya yaklaşmıştır Biz burada bu yaklaşımların tümüne değinecek durumda değiliz Sadece konuya bir eğitimci gözüyle bakıp neşeli ve huzurlu bir hayat için gerekli olan hususları açıklamak istiyoruz Bu amaçla karı kocanın görevlerini üç bölümde ele alıyoruz:

1 Karı kocanın karşılıklı görevleri
2 Kocanın görevleri
3 Kadının görevleri

Hemen belirtelim ki bu bölme, ev ve karı koca ile sınırlı bir bölmedir Eğer bu çerçevenin dışına çıkacak olursak, başka görevler de gündeme gelir Eşlerin ailelerinin görevleri, toplumun karı koca karşısındaki görevleri, devletin bu husustaki görevleri vs gibi Ancak bu kısa yazıda onlara değinmemiz mümkün değildir Dolayısıyla bu üç görevi esas alarak yazımızı üç bölüme ayırıyoruz Her bölümde kısaca bu görevlerin bir kısmına değineceğiz

a) Karı kocanın karşılıklı görevleri:

1 Karşılıklı saygı:
Karı kocanın birbirine saygı göstermesi ailenin ruh sağlığı, sevginin artması ve aile temelinin sağlamlaşması açısından büyük öneme sahiptir Bu saygı, karı kocanın birbirinin kişiliğine değer vermesini; birbirinin görüşlerine, düşüncelerine ve zevklerine saygı duymasını kapsar ve hayatlarının tüm alanlarını güzel etkisi altına alır

2 Karşılıklı sevgi:
İnsanların birçok duygusal ihtiyacı vardır ki en önemlilerinden biri de, sevgiye olan ihtiyaçtır Karı ve koca, birbirinin sevgisine ve ilgisine mazhar olmayı severler Sevgisiz yaşamın cazibesi yoktur; insanların çoğu ondan kaçar Allah'ın Elçisi (saa) buyuruyor ki: "Erkeğin, karısına 'Seni seviyorum' demesi, hiçbir zaman onun kalbinden çıkmaz"

3 Affedici ve bağışlayıcı olmak:
Karı kocanın birbirinin hataları ve yanlışlarını affedip görmezlikten gelmesi, aile ortamında büyük öneme sahiptir Bu hususa dikkat etmemek, aileye hâkim olan samimiyet ve huzur ortamını huzursuzluk, kötümserlik, asabîlik ve memnuniyetsizlik ortamına dönüştürür Ruhun sakinliği, kinin bertaraf olması, izzetin artması, ömrün uzaması vs, hadislerde affedici ve bağışlayıcı olmanın etkilerinden sayılmıştır İmam Sadık (as) şöyle buyuruyor: "Üç şey dünya ve ahiretin yüceliklerindendir: Sana zulmedeni bağışlaman, seninle ilişkisini kesenle ilişki kurman ve sana karşı cahilce davranana karşı sabırlı ve halim olman"

4 Sorumluluk almak:
Aile mutluluğunun temininde etkili olan amillerden biri de, eşlerin karşılıklı sorumluluk duygusuna sahip olmasıdır Kadın ve erkek, müşterek bir yaşamı kabullenmekle, aile kurmadan önce üzerlerine görev olmayan birtakım sorumluluklar aldıklarını bilmelidirler Bu sorumluluklar, kadın ve erkeğin yetenekleri, yetkileri ve özel koşulları dikkate alınarak belirlenir Geçimi sağlamak, aileyi idare etmek, eşlik görevlerini yapmak, çocukları eğitmek vs gibi Bu duygunun varlığı, aile bağının güçlenmesine ve ruhun huzurlu olmasına sebep olur

5 Ahlâk:
Ahlâk, insan hayatında önemli ve belirgin bir niteliktir İnsanlara, özellikle de eşe ve çocuklara karşı güzel ahlâklı olmak, insanın kişiliğinde derin bir etki bırakır; toplumu ve aile ortamını sefa ve samimiyetle doldurur Güzel ahlâkın olmayışı da, hayatı karartır ve asabîlik, asık suratlılık, sabırsızlık, bahanecilik vs gibi olumsuz yan etkilere neden olur; korku, kaygı, kişilik kaybı vs gibi etkileri beraberinde getirir Tatlı dillilik, insanlara saygı göstermek, alçak gönüllülük, geniş kalplilik, selâm vermek, hâl hatır sormak ve şefkat göstermek, güzel ahlâklılığın tecellilerinden sayılır

6 İyimserlik:
Tarafların birbirine güvenmesi, müşterek hayat için büyük bir sermayedir Nitekim güvensizliğin de hayatta birçok menfi etkisi vardır Kötümser bir kimse, negatif ve hasta bir ruha sahiptir Onun ruh sağlığı ve dengesi bozuktur Kötümserlik sonucu eşine güveni olmayan bir insan, aile hayatının sefa ve huzurundan mahrum kalır Böyle bir insan, sosyal ilişkilerde de başarılı olamaz Çünkü başkaları hakkında kötü zan besleyen biri, dostları ve arkadaşlarını kaybeder ve yalnız kalır İmam Ali (as) buyuruyor ki: "Bir insana kötümserlik galip gelirse, onunla hiçbir dostu arasında barış ve huzur kalmaz"

7 Rıfk ve müdara:
Eşlerin birbirine karşı görevlerinden biri de, rıfk ve müdaradır Şöyle ki; eşimizin kusurları, eksiklikleri ve hoşlanılmayan davranışları karşısında sert bir tepki göstermemeli ve şiddete başvurmamalıyız; tam tersine, şefkat ve samimiyetle yaklaşmalıyız Çünkü kadının da, erkeğin de sözlerinde ve davranışlarında karşı tarafın hoşlanmayacağı eksikliklerinin olması doğaldır Ne var ki müdara etmek, eşimizin kusurları ve eksiklikleri karşısında umursamaz olmamız anlamına gelmez Müdaranın anlamı, eşimizin kusuru veya eksikliğini gidermeye çalışırken onun kapasitesini göz önünde bulundurmamız, yapabileceğinden fazlasını ondan beklemememiz ve istenmeyen özellikleri karşısında büyük insanlara yakışan bir davranış sergilememizdir

8 İffetli ve namuslu olmak:
Günümüz toplumunda bu özellik, genellikle kadınlardan beklenir Ancak hadislerin bu husustaki bakış açısı daha geniştir Hadislerde, iffetli olmak, karı kocanın karşılıklı görevlerinden biri ve en üstün ibadet olarak sayılmıştır Hz Ali'nin (as) tabiriyle iffet, şehvetler karşısında direnmektir Bu da hem kadından ve hem de erkekten istenilen bir şeydir Hadislerde, karı kocaya, birbiri için süslenerek iffetlerini korumada birbirine yardımcı olmaları tavsiye edilmiştir İffetli olmak; eşin kirli insanlardan korunması, aile bağının güçlenmesi, eşin güvenini kazanmak vs gibi faydaları beraberinde getirir

9 Birbirini anlamak:
Ailevî sorunların birçoğunun temelinde eşlerin birbirini anlaması yatmaktadır Eşinin içinde bulunduğu şartları ve yaşadığı sıkıntıları anlayan bir kimse, onun iyiliklerini daha iyi derk eder ve zahmetlerinin kadrini bilir Eşini anlamayan bir kimse, onun bütün çabalarını görmezlikten gelir, kusurları ve eksiklerini gözünde büyütür; zahmetlerinin kadrini bilmediği ve onu teşvik etmediği gibi, iğneli ve kinayeli sözleriyle de onu incitir ve yaşama sevincini ondan alır Gurur ve kibirden kurtulmak, birbirinin ruh hâllerini ve sıkıntılarını bilmek, eşlerin birbirini anlaması yolunda atılacak ilk adımlardır