Nazım Biçimleri Ve Türleri

NAZIM BİÇİMLERİ ve TÜRLERİ
azım Biçimleri ve Türleri[/url]

NAZIM BİÇİMİ ve TÜRÜ

Şiirler nazım birimlerine, kafiyeleniş şekillerine, vezinlerine ve mısra sayılarına göre nazım şekillerine; işledikleri konulara ve ilgili oldukları alanlara göre de nazım türlerine ayrılırlar


HALK ŞİİRİ NAZIM BİÇİMLERİ ve TÜRLERİ

I HECE **ÇÜSÜYLE YAZILAN HALK ŞİİRİ NAZIM BİÇİMLERİ ve TÜRLERİ


A ANONİM HALK ŞİİRİ NAZIM BİÇİMLERİ

1 MANİ

Sözlü/anonim edebiyat ürünlerindendir
Dört mısradan meydan gelir
Yedili hece ölçüsüyle söylenir
Sevgi, tabiat, övgü, yergi, evlât sevgisi, ayrılık, hasret ve aşk konularını işler
İlk iki mısra doldurmadır, konuya giriş için söylenir Son iki mısrada ise asıl söylenmek istenen verilir

Maniler, düz mani ve ayaklı (cinaslı, kesik) mani olarak iki grupta incelenir Cinaslı manilerde mısra sayısı dörtten fazla olabilir
Söyleyeni belli olmayan, genellikle 7'li hece ölçüsüne göre söylenen dörtlüklerdir
Doğu Anadolu'da mani yerine bayatı sözü de kullanılmaktadır
Uyak düzeni aaba şeklindedir

2 TÜRKÜ

Türkiye'nin sözlü geleneğinde, bir ezgi ile söylenen halk şiirinin her çeşidini göstermek için en çok kullanılan ad "türkü"dür Özel durumlarda ya da ezginin, sözlerin çeşitlemesine göre ninni, ağıt, deyiş, hava adları da kullanılmaktadır
Çağdan çağa ve yöreden yöreye içerik ve şekil olarak değişiklikler gösterebilir
Aşk, doğa, güzellik, kahramanlık, sosyal konular türkülerin konusunu oluşturur
Türküler aynı zamanda aşık edebiyatı nazım şeklidir Yani söyleyeni belli türküler de vardır

Kendine özgü bir ezgiyle söylenir
8‘li ve 11’li hece kalıbıyla söylenir
Bent ve kavuştak olmak üzere iki bölümden oluşur
Hecenin sekizli ve on birli ölçüleriyle yazılır
Türküler ezgilerine göre divan, usulsüz, bozlak, koşma, hoyrat, kayabaşı, Çukurova gibi çeşitlere ayrılır


Ninni

Anonim/sözlü ürünlerdendir
Türkü çeşitlerinden biridir
Çocuğun uyumasının sağlanması ya da ağlamasının durması için, sade bir dille ve hece ölçüsüne göre ezgili olarak söylenen türkülerdir
Söyleyeni belli olmayan bu ürünler dörtlüklerden ve nakarat bölümlerinden oluşur


B ÂŞIK EDEBİYATI NAZIM BİÇİMLERİ

Âşık edebiyatı nazım tür ve çeşitleri çoğunlukla sözlü ürünlerdir Ancak şehirde yaşamış, okumuş yazmış olan âşıklarla günümüzde yaşamakta olan âşıklar şiirlerini yazarlar

1 KOŞMA

Âşık edebiyatında en çok sevilen ve kullanılan nazım şeklidir
Dört dizeli bentlerden oluşur
Dörtlük sayısı 3-5 arasındadır
11’li hece ölçüsüyle (6+5 ya da 4+4+3 duraklı olarak) yazılır/söylenir 4+3 ve 4+4 kalıbıyla söylenmiş koşmalar da vardır
Şair son dörtlükte mahlâsını söyler
Uyak düzeni abab cccb dddb şeklindedir İlk dörtlüğün uyak düzeni xbxb ya da aaab şeklinde de olabilir
Koşmalar genellikle lirik konularda söylenir
Aşk, güzellik, tabiat, sevgi vb konular işlenir
Koşmalar konularına göre güzelleme, koçaklama, taşlama, ağıt gibi nazım türleri içerir
Karşılıklı konuşma (dedim-dedi) biçiminde olan koşmalar da vardır
Ziya**** koşmalara ayaklı koşma denir: ab(b)ab(b) cccb(b) dddb(b)
Önemli koşma şairleri Köroğlu, Pir Sultan Abdal, Karacaoğlan, Gevherî, Erzurumlu Emrah, Âşık Ömer


2 SEMAİ

Aruzla ve heceyle yazılan olmak üzere iki türlü semai vardır
Heceyle yazılanlar koşmaya benzer
Tek fark dizelerin hece sayısıdır
Semai sekizli kalıpla yazılır
Kendine özgü bir ezgiyle söylenir
Dörtlüklerden oluşur
Dörtlük sayısı 3-5 arasındadır
Uyak düzeni aynıdır
Sevgi, güzellik, ayrılık ve doğa konularını işler
Karacaoğlan ve Erzurumlu Emrah bu alanda meşhurdur


3 VARSAĞI

Toroslardaki Varsak (Avşar) boyunun özel bir ezgiyle söylediği türkülerden geliştirilmiş bir nazım biçimidir
Kendine özgü bestesi vardır
Epik şiirlerdir
Sert, yiğitçe bir söyleyişi vardır
Hayattan ve talihten şikâyet gibi konular da işlenir
Hecenin 8’li kalıbıyla yazılır
Genellikle “bre, bre hey, hey, be hey” gibi ünlem sözcüklerine yer verilir
Kafiyelenişi koşmayla aynıdır
Dörtlük sayısı 3-5 arasındadır
Dadaloğlu ve Karacaoğlan varsağılarıyla ünlü iki şairdir


4 DESTAN

Âşık şirinin en uzun nazım biçimidir (Anonim destanlardan farklıdır)
Dörtlüklerden oluşur
Dörtlük sayısı konuya göre değişir Kimi destanlarda yüzü geçer
Savaşlar, kahramanlıklar, ayaklanmalar, kıtlıklar, doğal afetler, salgın hastalıklar, eşkıya ve ünlü kişilerin serüvenleri, gülünç olaylar, toplumsal taşlama ve eleştiri, atasözleri, hayvanlar destanlara konu olur
Destan koşma gibi kafiyelenir: abab cccb dddb İlk dörtlüğün uyak düzeni: xbxb şeklinde de olabilir
Hecenin daha çok on birli kalıbıyla yazılır/söylenir Sekizli kalıpla söylenenler de vardır
Destanların kendine özgü bir ezgisi vardır
Destanda da şair son dörtlükte mahlâsını söyler
Seyranî ve Âşık Ömer bu alanda ünlüdür


C ÂŞIK EDEBİYATI NAZIM TÜRLERİ

Âşık edebiyatı nazım türleri genellikle koşma ve semai nazım şekilleriyle söylenir Konuları bakımından koşma ve semaiden ayrılır

1 GÜZELLEME

İnsan, tabiat, aşk, sevgi sevgilinin güzelliklerinden bahseden şiirlerdir Koşma nazım şekliyle yazılır
Lirik şiirlerdir
En önemli şairi Karacaoğlan’dır

2 KOÇAKLAMA

Coşkun ve yiğitçe bir üslûpla yiğitlik, kahramanlık ve savaş konularını işler
Epik şiirlerdir
Koşma şeklinde söylenir
Edebiyatımızda Köroğlu ve Dadaloğlu koçaklama şairi olarak tanınır

3 TAŞLAMA

Bir kimseyi veya toplumun bozuk yönlerini eleştirmek için yazılan şiirlerdir
Koşma nazım şekliyle yazılır
Aşık Dertli, Bayburtlu Zihni, Ruhsati ve Develili Seyrani önemli taşlama şairleridir
Divan edebiyatındaki adı hicviye’dir

4 AĞIT

Sevilen bir kişinin ölümünden duyulan üzüntüyü dile getirmek amacıyla ve koşma nazım şekliyle yazılan şiirlerdir
İslamiyet öncesindeki adı sagu, Divan edebiyatındaki adı “mersiye”dir
Anonim halk edebiyatında da ağıtlar olmakla birlikte ağıtlar âşık tarzı Türk edebiyatına aittir

Doğal afetler, ölüm, hastalık vb çaresizlikler karşısında korku, heyecan, üzüntü, isyan gibi duyguları ifade eden ezgili ürünlerdir
Ağıt söyleme işine ağıt yakma, ağıt söyleyenlere ise ağıtçı denilmektedir
Koşma nazım şekliyle söylendiğine göre dörtlüklerden oluşur
Kafiye şeması koşmadaki gibidir


D TEKKE EDEBİYATI NAZIM TÜRLERİ

Dinî-Tasavvufî Türk edebiyatına Tekke edebiyatı da denir

Tekke Edebiyatı nazım türleri şunlardır:

1 İLÂHÎ

Allah aşkını konu edinen, Tanrıyı övmek, ona yalvarmak için yazılan/söylenen şiirlerdir
Özel bir ezgiyle okunur
İlâhîler tarikatlere göre türlü adlar alır: Mevlevîlerde âyin, Bektaşîlerde nefes, Alevilerde deme (deyiş, deme), diğer tarikatlerde de cumhur yada ilâhî denir
Deme, Alevî ve Kızılbaş şairlerine aittir Bestelenir 8’li kalıpla söylenir
İlâhîleriyle en çok Yunus Emre (XIII yy) ünlenmiştir
İlâhî, yedili, sekizli ve on birli hece ölçüsüyle yazılır
Dörtlük sayısı 3-7 arasındadır
Kafiye düzeni koşmaya benzer: abab cccb dddb İlk dörtlüğün uyak düzeni xbxb ya da aaab şeklinde de olabilir

2 NEFES

Bektaşî şairlerinin yazdıkları tasavvufî şiirlerdir
Nefeslerde genellikle tasavvuftaki vahdet-i vücut (varlığı birliği) kavramı anlatılır Bunun yanı sıra Hz Muhammet ve Hz: Ali için övgüler de söylenir
Nefeslerde kalenderane ve alaycı bir üslûp göze çarpar
Edebiyatımızda Pir Sultan Abdal nefesleriyle ünlüdür

3 NUTUK

Tekke önderlerinin tarikate yeni giren dervişlere tarikatin ilkelerini öğretmek macıyla söyledikleri didaktik şiirlerdir

4 DEVRİYE

İlâhîye benzer Ezelden beri var olan insan ruhunun Allah’tan gelip tekrar Allah’a dönmesi düşüncesini işleyen şiirlerdir

5 ŞATHİYE (ŞATHİYAT-I SOFİYANE)

Dinin ilkelerinden, inançlardan teklifsizce ve alaycı bir dille söz ediyormuş gibi söylenen şiirlerdir
Görünüşte saçma sanılan bu şiirler aslında toplumun ve insanların eleştirisini yapmakta ve tasavvuf kavramlarını anlatmaktadır
Bunlara genellikle Bektaşî şairlerinde rastlanır




II ARUZ **ÇÜSÜYLE YAZILAN HALK ŞİİRİ NAZIM BİÇİMLERİ ve TÜRLERİ

YENİ TÜRK ŞİİRİ NAZIM BİÇİM ve TÜRLERİ

A NAZIM BİÇİMLERİ

I DÜZENLİ NAZIM BİÇİMLERİ


1 TERZA-RİMA

Servet-ı Fünun şairleri tarafından batıdan alınarak edebiyatımıza kazandırılmış nazım biçimidir
Üç dizeli bentlerden oluşur, son bent tek dizeden meydana gelir
Kafiye düzeni örüşük kafiyedir aba bcb cdc e

2 SONE

Servet-i Fünun döneminde Fransız edebiyatından alınmıştır
On dört mısradan oluşur
Özellikle lirik konular işlenir
Kafiye şeması: abab abba ccd ede

3 TRİYOLE

On mısralı bir nazım biçimidir aaaa aabb bb

4 BALAD

14 yyda doğmuş dans şarkısıdır
Gülünç ve acıklı olayları dile getiren şiirlerdir
Bir çeşit manzum masaldır
Üç uzun bir kısa bentten (sunu parçası) oluşur
Genellikle çapraz kafiye kullanılır
Edebiyatımızda fazla yaygın değildir

5 SERBEST MÜSTEZAT

Müstezat’ın daha özgürce kullanılmış biçimdir Servet-ı Fünun ve Fecr-ı Ati şairlerince kullanılmıştır Serbest müstezatta nazım nesre yaklaştırılmıştır, belirli bir kafiyeleniş görülmez

6 MENSUR ŞİİR

Düz yazı şiirdir Özellikle seci (düzyazıda iç kafiye) ve alliterasyonlarla (belirli ünsüzlerin tekrarı) yazılır Edebiyatımıza Halit Ziya Uşaklıgil (Mensur şiirler, Mezardan sesler) tarafından kazandırılmıştır

7 ÇAPRAZ UYAK
8 SARMA UYAK
9 ÖRÜŞÜK UYAK
10 DÜZ UYAK
11 HALK ŞİİRİNDEN ALINAN NAZIM BİÇİMLERİ


II SERBEST DÜZENLİ NAZIM BİÇİMLERİ

A EŞİT DÜZENLİ BİÇİMLER


1 ÜÇLÜLER

Üçlük: Üç mısradan meydana gelen mazım birimidir Bu birim Batı etkisindeki Türk edebiyatı nazım biçimlerinde kullanılır

2 DÖRTLÜLER

Dörtlük: Dört mısralık nazım birimidir Daha çok Halk edebiyatı ürünlerinde kullanılan bir nazım birimidir

3 BEŞLİLER
4 ALTILILAR
5 YEDİLİLER
6 SEKİZLİLER

B KARIŞIK DÜZENLİ BİÇİMLER

C SERBEST NAZIM

Genel anlamda ölçü ve uyak kurallarına bağlı olmayan şiirdir Serbest şiir Türk edebiyatına Servet-i Fünun döneminde Batı edebiyatından alınarak yeni Türk şiirine uygulanmış bir biçimdir

Serbest şiirde dizelerin uzunluk kısalıkları, uyak, redif, uyak düzeni, nazım birimi gibi nazmın bağlayıcı unsurları önemsenmez Hatta bu unsurlardan mümkün olduğunca kaçılır Ama tamamen kafiyesiz ve redifsizdir de diyemeyiz
Serbest şiirde bu şekil serbestliğinin yanı sıra içerik bakımından da bir serbestlik vardır Nazmın belli kalıplarına uyularak yazılan/söylenen şiirlerde konularda belli ve sınırlıdır Serbest şiirde ise konular sınırsızdır

Bunların yanında serbest şiirin okuyucusu da serbesttir Her şiir sever aynı şiiri aynı şekilde değerlendirmez Kimisinin hoşlandığı şiirden kimileri hoşlanmaz Ama nazımda (Divan şiiri, Türk halk şiiri, Âşık tarzı Türk şiiri) beğeni ve takdir bakımından çoğunlukla bir ortaklık vardır


III DİVAN ŞİİRİNDEN GELİŞTİRİLEN NAZIM BİÇİMLERİ

B NAZIM TÜRLERİ

Yeni Türk şiirinde şiirler işledikleri konulara göre türlere ayrılırlar Bu sınıflandırma da batı edebiyatından etkilenilerek yapılmıştır

1 EPİK ŞİİR

Kahramanlık şiirleri
Epik kelimesi epope (destan) kelimesinden gelir
Bil milletin hayatını yakından ilgilendiren ve etkileyen tarih ve toplum olayları ile ilgili kahramanlıkları dile getiren destansı şiirlere epik şiir denir
Olağanüstü olaylar ve kahramanlılar dikkat çeker

İptida Bağdat'a sefer olanda
Dalkılıç yazıldı, çıktı Genç Osman
Askerin bir ucu göründü Van'dan
Kılıcın kabzası görünmez kandan
Bağdat'ın içine girilmez yastan
Her ana doğurmaz böyle bir aslan
Kelle koltuğunda geliyor Kars'tan
Şehitlere serdar oldu Genç Osman

Epik şiirler doğal ve yapay olarak ikiye ayrılır

1 Doğal epik şiir

Milletlerin hayatını etkileyip derin izler bırakan tarihi olayları, kahramanlık yönü ile işleyen manzum hikâyelerdir
Halk şairleri tarafından söylenir (anonim), daha sonra da sanatçılar tarafından derlenip yazıya aktarılır
Oğuz Kağan-Türk; İliada ve Odyssea-Yunan (Derleyeni Homeros); Kalevala-Fin; İgor-Rus; Ramayana ve Mahabharata-Hint; Nibelungen-Alman; Gılgamış-Sümer; Şinto-Japon; Chanson de Roland-Fransız; Eneid-Latin (Derleyeni Vergilius);

2 Yapay epik şiir

Yakınçağdaki milletlerin hayatlarına ait tarih ya da toplum olaylarını anlatan şiirlerdir Belli bir şair tarafından kaleme alınan destanlardır

Öfkeli Orlando-Ariosto, İtalyan; Kurtarılmış Kudüs-Tasso, İtalyan; Şehname-İran (Derleyeni Firdevsi); Kaybolmuş Cennet- Milton, İngiliz; Andriade-Voltaire, Fransız; Aeneis-Vergilius, Latin; Üç Şehitler Destanı-F H Dağlarca, Türk; Çanakkale Şehitleri-M Akif Ersoy, Türk; Cabbaroğlu Mehmet Bey- Attila İlhan, Türk

Şüheda gövdesi, bir baksana dağlar taşlar
O rükû olmasa, dünyada eğilmez başlar,
Vurulup tertemiz alnından uzanmış yatıyor;
Bir hilâl uğruna ya Rab, ne güneşler batıyor!
Ey, bu topraklar için toprağa duşmuş, asker!
Gökten ecdad inerek öpse o pak alnı değer
Ne büyüksün ki kanın kurtarıyor tevhidi
Bedr'in arslanları ancak, bu kadar şanlı idi
Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın?
“Gömelim gel seni tarihe!” desem, sığmazsın (M Âkif; Çanakkale Şehitlerine)

Benden selâm olsun Bolu Beyi’ne
Çıkıp şu dağlara yaslanmalıdır
At kişnemesinden kargı sesinden
Dağlar seda verip seslenmelidir
Düşman geldi tabur tabur dizildi
Alnımıza kara yazı yazıldı
Tüfek icad oldu mertlik bozuldu
Eğri kılıç kında paslanmalıdır (Köroğlu)

2 LİRİK ŞİİR

Kişisel duygularla birlikte dini ve milli duyguları işleyen, sanatçının duygularını coşkulu bir şekilde ifade ettiği şiirlerdir
Coşkulu ve akıcıdır İçtenlik ve feryat içerir
İnsanda coşku, güzellik sevgisi vb duygular uyandırır
Lir eski Yunan’da bir saz ismidir Eski Yunan’da şiirler bu saz eşliğinde söylenirdi Lirik şiir de işte bu saz eşliğinde söylenen şiirlerdir
Türk edebiyatında koşma, semai, varsağı, ağıt, mersiye, ilâhî, münacat gibi şiirler lirik şiire örnektir
Eski Yunan edebiyatında Sappho ve Alkaios, Divan edebiyatında Fuzuli, Baki ve Baki; Halk edebiyatında Yunus Emre, Karacaoğlan; yeni edebiyatta ise Cenap Şahabettin, Yahya Kemal, Ahmet Haşim, Cahit Sıtkı Tarancı gibi şairler lirik şiirler yazmışlardır

Geceleyin bir ses böler uykumu
İçim ürpermeyle dolar: -Nerdesin?
Arıyorum yıllar var ki ben onu,
Âşıkıyım beni çağran bu sesin (A Kutsi Tecer; Nerdesin)

Yeşil pencerenden bir gül at bana
Işıklarla dolsun kalbimin içi
Geldim işte mevsim gibi kapına,
Gözlerimde bulut, saçlarımda çiğ
Açılan bir gülsün sen yaprak yaprak
Ben aşkımla bahar getirdim sana
Tozlu yollardan geçtiğim uzak
İklimden şarkılar getirdim sana (Ahmet Muhip Dıranas; Serenad)

3 DİDAKTİK ŞİİR

Öğretici, bilgi verici şiirlerdir
Belirli bir fikri aşılamak, anlatmak ve öğüt vermek amacıyla yazılan öğretici nitelikli şiirlerdir
Manzum hikâyeler, hicivler, tekke şiiri ve fabllar bu bölümde incelenebilir
Edebiyatımızda Nâbî, Ziya Paşa, Tevfik Fikret, Mehmet Âkif, Ziya Gökalp bu tür şiirler yazmıştır
Edebiyatımızda ilk didaktik şiir olarak Yusuf Has Hacip’in Kutadgu Bilig adlı eseri kabul edilir

4 SATİRİK ŞİİR

Kişilerin, toplumların, inançların aksayan, beğenilmeyen ve istenmeyen yönlerini eleştiren şiirlerdir
Satirik şiirde zekice, ince bir alay ve komiklik öğesi de vardır
Halk edebiyatında taşlama, Divan edebiyatında ise hicviye adını alır
Divan edebiyatında Nef’î, Bağdatlı Ruhî, Şeyhi, Ziya Paşa, Şair Eşref; Halk edebiyatında Dertlî, Bayburtlu Zihnî, Develili Seyranî yer almaktadır

“Kırık çanağı yok ayran içecek
Kahveye gelir de fincan beğenmez”

5 PASTORAL ŞİİR

Tabiat, dağlar, kır hayatı ve çobanlarla ilgili şiirlerdir
Tabiat güzellikleri, dağlar, bunlara karşı duyulan ilgi, çobanların hayatındaki ilgi çekici olaylar, onların maceraları ve kır hayatı işlenir
Sade, süsten ve özentiden uzak bir dil kullanılır
Edebiyatımızda ilk pastoral şiiri Abdülhak Hamit Tarhan, Sahra ismiyle yazmıştır
Kemalettin Kamu (Bingöl Çobanları), Faruk Nafız Çamlıbel (Çoban Çeşmesi), Behçet Necatigil (Kır Şarkısı) diğer pastoral şiir yazarlarımızdır

Derinden derine ırmaklar ağlar,
Uzaktan uzağa çoban çeşmesi,
Ey suyun sesinden anlayan bağlar,
Ne söyler su dağa çoban çeşmesi
O zaman başından aşkındı derdi,
Mermeri oyardı, taşı delerdi
Kaç yanık yolcuya soğuk su verdi
Değdi kaç dudağa çoban çeşmesi (F Nafiz; Çoban Çeşmesi)

Daha deniz görmemiş bir çoban çocuğuyum
Bu dağların eskiden aşinasıdır soyum
Bekçileri gibiyiz “eben ced” buraların,
Bu tenha derelerin, bu vahşi kayaların
Görmediği gün yoktur sürü peşinde bizi
Her gün aynı pınardan doldurup testimizi
Kırlara açılırız çıngıraklarımızla
Kırlarda buluşuruz, karımız, kızımızla (Kemalettin Kamu; Bingöl Çobanları)

İki bölümde incelenebilir

İdil
Kır hayatının güzelliklerini anlatan şiirlerdir
Eglog
Birkaç çobanın karşılıklı konuşmalarını anlatan pastoral şiirlerdir


6 DRAMATİK ŞİİR

Acıklı ve üzüntü verici olayları işleyen şiirlerdir
Manzum tiyatro eserlerinde görülen şiir örnekleridir
Klâsik komedya ve trajedide bu tür şiir görülür Dolayısıyla dramatik şiir tiyatroda trajedi ve komedi olmak üzere ikiye ayrılır
Edebiyatımızda Namık Kemal, Abdülhak Hamit Tarhan, Faruk Nafiz Çamlıbel, Necip Fazıl bu türün başarılı isimleridir

1 Trajedi

Hayatın acıklı yönlerini sahneye koymak, ahlâk ve erdem örneği vermek için yazılan manzum tiyatro eserleridir
Manzum olarak yazılır
Perde yoktur, beş bölümden oluşur
“Üç birlik kuralı” denilen yer, zaman ve olay birliği vardır
Konular tarihten ve mitolojiden seçilir
Elli kişiden oluşan bir koro vardır
Seyircinin acıma ve korku gibi duyguları coşturulur
Kahramanlar seçkin, soylu kişilerle Tanrı ve tanrıçalardır Toplumdaki sıradan kişilere kahraman olarak yer verilmez
Kötü ve bayağı söz ve konuşmalar kullanılmaz
Korkunç ve çirkin olalar sahnede gösterilmez, bu olayları haberciler aktarır
Kahramanların yaşamında genel olarak mutlu ve güzel bir yaşamdan kötü bir duruma düşüş vardır

2 Komedi

Güldürme amacı güden, aynı zamanda düşündürerek hayatın gülünç yanlarını konu edinen tiyatro eserleridir
Toplumsal çelişkilerin gülünç yanları ele alınır
Konu yaşamdan ve günlük olaylardan seçilir
Her seviyeden insan komedide yer alabilir
Olaylarda, dil ve anlatımda soyluluk aranmaz
Her türlü söz ve söyleyişe yer verilir
Öldürme, yaralama gibi olaylar sahnede canlandırılabilir
Üç birlik kuralına uyulur
Genellikle beş perdedir


Dram

19 yyda romantik edebiyat devrinde, tragedyanın belli kurallarını kırmak amacıyla meydana getirilen tiyatro türüdür
Başlıca özellikleri:
Zaman ve yer birliğine uyma zorunluluğu yoktur
Hem acıklı hem de komik olaylar, hayatta olduğu gibi, bir arada bulunabilir
Vakalar tarihin herhangi bir devrinden ya da günlük hayattan alınabilir
Kişiler her sınıf halk arasından seçilebilir
Çirkin görülen olaylar (vurma, öldürme, yaralama gibi) dahi sahnede oluş hâlinde gösterilebilir
Hem nazımla hem de nesirle yazılabilir
Gerçeğe uygunluk önemlidir