Sadaka İle Ömrün Uzaması, Ecelin Değişmesi Anlamın

Cevabımız

Değerli Kardeşimiz;

Ecel birdir değişmez Bazı kimseler Resul-i Ekrem (SAV) Efendimizin: Sadaka belâyı def eder ve ömrü uzatır, hadîs-i şerifini ileri sürerek, ömrün uzayabileceğini ve dolayısıyla da ecelin değişebileceğini iddia ederler Evvelâ şunu belirtelim ki, sadakanın ömrü uzatmasının hakikati ne olursa olsun, neticede insanın ölümü sözkonusudur ve bu ise ezelî ilmiyle Allah'ın malûmudur Bu noktadan, onun ölüm vakti ve dolayısıyla da ömür müddeti Allah tarafından takdir edilmiş olup bunun değişmesi mümkün değildir Meselâ, bir kimsenin verdiği bir sadaka ile ömrünün iki yıl uzadığını farzedelim Bu şahsın, ecel-i muallâk dediğimiz, şarta bağlı eceli, eğer sadakayı verirse ömrü elli sene, vermezse kırk sekiz sene, şeklinde olsun Cenâb-ı Hak o şahsın sözkonusu sadakayı vereceğini bildiği için ömrünü elli sene olarak takdir etmiştir İşte bu ecel değişmez

Yukarıda takdim ettiğimiz hâdîs-i şerif ile Peygamber Efendimiz (SAV) mü'minleri hayra teşvik etmekte ve aralarındaki sevgi bağlarını sadaka ile perçinlemektedir Sadakanın belâyı def etmesi, Allahü Zülcelâl'in lütfü ve atâsıdır Verdiğimiz sadakaların ne gibi belâların define vesile olduğu ise, bizim meçhûlümüzdür Verdiğimiz sadakalarla ve yaptığımız hayırlı hizmetlerle başımıza gelecek birçok belâların define sebeb olmaktayız Vücuda gelmediği için bilemediğimiz bu belâların defi, bizim için ayrı bir nimettir ve bu nimet menfî nimet şeklinde ifâde edilmektedir Sadakanın müsbet nimet olması ciheti ise mü'minlere hayır ve hasenat kazandırmasıdır

Sadakanın ömrü uzatmasını kelâm ilminin büyük âlimlerinden Teftazânî Hazretleri, Şerh-i Akaid adlı eserinde çeşitli yönleriyle izah etmiştir

Teftazânî Hazretleri'ne göre: Ömrün uzamasından maksat, ömrün bereketlenmesidir Âhirete hayır ve hasenat için verilmiş bir sermaye olan insan ömrünün uzaması, bu sermaye ile daha çok kâr elde etmek manasınadır Buna göre ömrün müddetinde bir değişme olmasa da, sadaka yoluyla mahsulünde bir artma olması ömrün uzaması demektir Bunu bir misâl ile açıklamaya çalışalım Bir ağacın her baharda dört bin meyve verdiğini ve ömrünün on sene olduğunu farzediniz Cenâb-ı Hakk'ın ağaca lütuf ve insanıyla baharlardan birinde dört bin yerine sekiz bin meyve verdirmesi halinde, ağacın ömrü manen bir yıl uzamış, demektir İşte sadaka da insan ömrünün verimini artıran güzel bir vasıtasıdır Ve bu mânâda ömrü uzatmaktadır

Yukarıdaki hakikati Teftazânî Hazretleri şu şekilde ifâde etmiştir: Sadaka, ömürden maksûd-u ehem (en önemli gaye) olan şeyi ziyade ediyor (artırıyor) O da amel-i sâliha ile kemâle ermektir Çünkü insanlar nefislerini kemâle ve iki dünya saadetine, salih ameller ile getirebilirler

Sadakanın ömrü uzatmasının diğer bir mânâsı, rızıkta berekete ve ömrün huzur ve sürür ile geçmesine vesile olmasıdır

Başka bir mânâ da, ömrün uzaması, ölümden sonra hayır ve hasenat defterinin kapanmamasıdır Bilindiği gibi, sadaka mal yanında ilim ve irfan ile de olmaktadır Mü'minlere faydalı bir eser neşreden bir âlimin sevap defteri ölümüyle kapanmaz Bu ise onun ömrünün uzaması demektir Zira, ömrü uzadıkça hayır ve hasenatına devam edecek olan o zât, aynı işi ölümden sonra da yapabildiğine göre manen hayattadır demektir


Selam ve dua ile
Sorularla İslamiyet Editör