Söylev Nedir Ve Özellikleri Nelerdir

Söylev ve Özellikleri Hakkında Bilgi

Söylev ve Özellikleri


1 Tanımı

Bir topluluk önünde belirli bir konuda yapılan etkili ve inandırıcı konuşmalara söylev (nutuk) denir

Söylev kavramı eskiden nutuk terimiyle karşılanır; topluluk önünde konuşma sanatına hitabet, söylevciye de hatip denirdi

Söylev söz ve sesle birleşen bir sanattır Söylevde amaç nedir?


Söylevde amaç, dinleyenleri kendi düşüncesinden yana çekmektir Bu nedenle söylenen sözler ve söyleyiş biçimi inandırıcı, etkileyici, coşturucu nitelikler taşımalıdır

İnsanları heyecanlandırmak, bir fikri, bir kanaati insanlara aşılamak ve benimsetmek önemlidir


2 Özellikleri

Söylevci söylevin çeşidine ve konuya bağlı olarak anlaşılır sözcükler seçmeli; cümleler kısa, yalın, akıcı, içten ve etkili olmalıdır

Söylevcinin, konuştuğu konuyu çeşitli yönleriyle iyice bilmesi ve söyleyeceklerine inanması gerekir

Söylev veren kişi konuşmasını duruş, jest ve hareketleriyle desteklemelidir

Söylevcilerin en önemli yeteneği toplulukları inandırmadaki güçleridir Ayrıca iddiaları kanıtlaması ve dinleyicide oluşacak kuşkuları ortadan kaldırması gerekir

Söylev tiyatro ile birlikte gelişmiştir

Hemen her yazı türü yeri gelince söylevden yararlanır

Sesi topluluğun sesine dönüştürme, coşturma, toplulukta duygusal doruklar ve insanda tartışma atmosferi yaratmak söylevin önemli özelliklerindendir

Söyleyişte yersiz ve gereksiz vurgular, anlaşılmaz ve abartılı sözler, aşırı ses yükseltmelerinden kaçınılır

Dilin alıcıyı harekete geçirme işlevi ile heyecana bağlı işlevi birlikte kullanılır

Dinleyicilerin zevk, kültür düzeyleri ve gereksinimleri konuşmacı tarafından dikkate alınır

Etkili, heyecanlı ve açık cümlelerle söylev bitirilir

Konularına göre kaç tür söylev vardır?


Konularına göre söylevler

a Siyasi söylev : Genellikle parlamentolarda, diplomatik toplantılarda, mitinglerde

söylenen siyasî amaçlı söylevlerdir

b Dinsel söylev : Tapınaklarda bireysel ve toplumsal sorunları dinsel açıdan yorum-

layan söylevdir İslâmî toplumlarda bu tür söylevlere hutbe denir

c Hukuksal söylev : Mahkemelerde, yargılama sırasında suçlamak ya da savunmak

amacıyla söylenen söylevdir

d Akademik söylev: Akademilerde, bilim toplantılarında söylenen söylevdir

Akademik kabullerde, açılış, kapanış ve ödül törenlerinde yapılan bilimsel içerikli

söylevler de vardır

e Askerî söylev : Ordunun moral gücünü yükseltmek ve güven duygusunu artırmak için askerlere yönelik verilen söylevdir


Söylev türünün tarihsel gelişimi hakkında neler söyleyebilirsiniz?


Söylev türünün ilk örneklerini Eski Yunan ve Roma dönemlerinde görüyoruz Eski Yunan edebiyatında Demosthenes (Demostenes), Lâtin edebiyatında Cicero (Çiçero), Fransız edebiyatında Bossuet (Bosse), Mirabeau (Mirabu) ve Robespiere (Robespiyer) ilk akla gelen tanınmış söylevcilerdendir

Ülkemizde toplanma ve söz özgürlüğünün sağlandığı II Meşrutiyette yetişen en tanınmış söylevciler Ömer Naci ile Hamdullah Suphi Tanrıöver’dir

Cumhuriyet Döneminin en büyük konuşmacısı ise Mustafa Kemal Atatürk’tür Mustafa Kemal Atatürk “Söylev”de bir tarih belgesi örneği vererek Türk ulusu ile yaşadığı tarih dilimini bu belgede ayrıntılarıyla yorumlar