Bitkilerin Dayanıklılıkları

Bitkilerin Üretimi - Bitileri Üremesi Hakkında - Bitkilerin Dayanıklılığı Ve Görünümü

DAYANIKLILIK VE GÜÇLÜLÜK

Dayanıklılık bitkinin daha çok fiziksel yapısına bağlı olan ve bitkinini çiğnenme, ezilme, koparılmaya karşı direnme gücü ile ilgili bir tutumdur Çim alanları her ne kadar iyi bir görünüm ortaya koymak amacıyla yapılırsa da, spor, oyun ve gezinti amaçlı çim alanlarında "çimlere basmayınız" diye hatırlatmalara rastlanır Oysa, çim zeminli bir futbol alanında, tam tersi, bitki basmaya değil en şiddetli biçimde ezilme ile karşı karşıyadır, Birbirinden ayrı kullanışta bitkinin bu fiziksel dayanıklılığı spor alanlarında ön plana çıkar

Her bitkide olduğu gibi, çimlerin de en güçsüz ve darbelere en az dayanıklı kısmı yapraklarıdır Fakat, diğer otsu bünyeli bitkilere göre, Buğdaygillerin gerek gövde (sap) kısmı gerek yaprakları çok daha güçlü ve dayanıklıdır Yaprakların diğer bir özelliği, genişliğinden çok daha uzun bir yapıda olduğu için, koparılma ve ezilme karşısında diğer bitkilere göre fazla zarara uğramamasıdır

Çim alanlarının başka özelliği de "hedef küçültme" diyebileceğimiz, alandaki bitkilerin sık sık biçilmesiyle ilgilidir Bitki tam gövde boyutu ile çiğnenme ve darbelerle karşı karşıya değildir Sürekli biçildiği için, darbe ve baskılara yerden 2,5 - 3 cm bir yükseklikte sap, yaprak ve yaprakkını gibi bir araya gelmiş ortaklaşa bir dirençle karşılanır Dolaysıyla, biçilmiş güçlü sap parçaları ve yaprakkını, daha nazik olan yaprağı korur

Bu genel tutum ve özellikler yanında, her türün kendine özgü yapısal farklılıkları da bulunmaktadır Bazı türlerin gövdeleri (sap) çok sert ve daha dirençlidir: Örneğin, Domuzyarığı (Doctylis glomerata), Diğer Ayrıklar (Agropyron) ve birçok Yumak (Festuca) Aynı şekilde, bazı bitkilerin yaprak ayaları çok dar, ince ve her iki yanından içe kıvrıktır Genellikle Yumaklar (Festuca) bu karakterde bir yapıya sahip oldukları için, hem darbelere karşı dirençlidir, hem ince tekstürlü çim oluştururlar Ayrıca, bu yapılarından dolayı kuraklığa da oldukça dayanıklıdırlar

Kurağa dayanma, her bitki için geçerli fizyolojik bir davranış ve tutum olmakla beraber, bitkinin kök ve gövde yapısıyla yakından ilgilidir Sürünücü toprak üstü ve toprak altı (rizom) gövde oluşturan bitkiler diğerlerine göre çok daha kuraklığa dayanmaktadır Örneğin, Cynodon dactylon (Köpekdişi) çim bitkileri içinde en güçlü olanıdır; kesilmiş gövde parçaları ve özellikle rizomlu gövdeler, topraksız açıkta kalsalar bile, aylarca çimlenme yeteneğini koruyabilmektedir Fakat, gene de bitkiyi iyice tanımadan genel görünümler hakkında kesin karara varmamak gerekir, nitekim, iyi bir çim bitkisi olan Agrostis stolonifera, tıpkı Cynodon dactylon gibi, toprak üstü sürünücü gövdeye sahip olduğu halde, kökleri pek toprağın derinliklerine inmediği için kuraklıktan çabuk etkilenir Bu yüzden, iyi bir çim bitkisi olan Agrostis'ler, genel olarak, nemli yerlerde çok daha iyi gelişim gösterirler

Dayanıklı ve güçlü olmanın diğer bir yönü, hastalık ve böceklere karşı duyarlılık ve dirençtir Genelde, çim bitkileri martarlara karşı daha hassastır Çimler çok sık sulandığından, çim alanlarında her zaman mantar üremesine uygun ortamlar eksik olmaz Ayrıca, çim karışımlarında ortaya çıkan yaşam rekabeti dolayısıyla gerekli gelişimi göstermeyen türler hastalığa ve mantarlara daha az direnç gösterecektir
GÖRÜNÜM

Çim alanları, her şeyden önce, iyi bir görünüm amacıyla yapılmaktadır, iyi bir çim alanı için düzenlemedeki

itina ve beceri kadar, görünümde etkenlik bitkinin kendisinden kaynaklanır ki, bunlar da bitkinin "renk" ve "tekstür" yapısıyla ilgilidir

Renk, türlere göre yeşilin açık, koyu, mat, parlak tonlarında olacağı gibi, aynı bitkinin biçilme durumlarına göre de fark eder Biçildikten hemen sonra çıkan yapraklar çok canlı bir yeşilliktedir Örneğin, yeni biçilmiş bir Lolium bitkisi bilinen parlak cazip yeşil renktedir Aynı şekilde, diğer önemli çim grubu bitkiler Festuca, Agrustis, Poa, normal yeşil renkli bir görünümdedir Çim bitkisi olmamakla beraber, çok değerli toprak koruma ve otlak bitkisi olan Domuzyarığı (Dactylis) ve Tarlayrığı (Agropyron) koyu maviye çalan yeşillikte, yaprakları tüylü olduğu için Balotu (Holcus) soluk yeşil renktedir Akdeniz ikliminin başat olduğu Ege, Marmara Bölgesi orman açıklıklarında sık rastlanan Yalancı Brom (Brachypodium pinnatum, B Silvaticum) yaprakları sarımtrak parlak yeşildir

Bitki bireylerinde görülen bu renkler, bitkinin yaprak gövde (sap), kın gibi organlarında da görülür Hatta, bazı bitkilerin dip kısmı (özellikle, kökboğazı ve yaprakkını) kırmızımtraktır (Örneğin, Festuca rubra, bazen Lolium perenne) Bu renk ayrılıkları bitkinin taze ve olgunluğunda da fark ettiği gibi, sulama, gübreleme, biçme işlemleri ile de yakından ilgili bulunmaktadır

Renk, yaprakların kendi bünyesinden kaynaklandığı kadar, yaprağın sık, seyrek, yaprak ayasının biçimsel durumu, yani dar, geniş olmasıyla da ilgilidir Ayrıca, mevsimlere göre de farklılık gösterir; örneğin, soğuktan etkilenmiş yapraklar sarı, hatta kahverengine döner (Cynodon) Susuz kalan bitkinin yaprağı solgun koyu yeşil bir renk alır
ÜREME VE ÇOĞALMA

Buğdaygiller çiçekli bitkilerden olduğu için, diğer çiçekli bitkilerde görülen "meyve" ve "tohum" olgusu çimler için de geçerli olacaktır Tek çenekli (monokotil) olan Buğdaygillerin tohumları besin maddesince oldukça zengindir (endosperm) ve tohumun çimlenmesinde bunun önemli rolü vardır Ancak, çim bitkilerinde çoğunun tohumları çok küçüktür, en büyük çim tohumu (Agropyron ve Lolium) Herkesçe tanınan Buğday ve Arpadan 1/3 ve 1/5 oranında daha küçüktür Bu nedenle, pratikte ekilecek tohumların belirli miktardaki sayı ve ağırlıkları dikkate alınır Genelde, tohumun 1000 tanesinin ağırlığı (gr) ya da 1 gr daki tane adedi birim ölçü kabul edilir En çok kullanılan çimlerin tohumlarının 1000 tane ağırlığı 005-006 gr ile 2-25 gr arasında değişir Gene, buna paralel olarak, büyük tohumların (Lolium) 1 gramında ortalama 500 kadar, küçük tohumların (Agrostis) da 15000 kadar tohum bulunur Ancak, bazı tohumların çok sıkı, adeta yapışık gibi bağlı olduğu meyve kabuğu (perikarp) organlarından (genellikle, iç kavuz) ayrılmış, temizlenmiş olması gerekir, ayrıca, kısır tohumlular ya da endospermi zayıf tohumlar sayısal değerlendirmede yanıltıcı olabilir Böylece, her tohumun bu standart sayısal değerleri önceden bilinirse, tohumların kaliteli, dolgun ve sağlıklı olup olmadıkları da anlaşılabilir
DİĞER ÖZELLİKLER

Yetişme Yeri ve Toprak İsteğine Bağlılık : iyi bir gelişim göstermesi için çim bitkilerinin geçirgen, en az 15-20 cm derinliğinde, ince tekstürlü (killi-kum) toprağı ve pH reaksiyonu nötr olan doğal bir yetişme ortamına sahip olması gerekir Her yetişme ortamında bu ideal durumları bulmak ve hatta sağlamak kolay olmaz ve bu değerlerin ve koşulların dışına çıkılan durumlarla sık sık karşılaşılır Aşırı olmamak üzere, bu farklılıklardan bazı bitkiler ya çok az etkilenir ya da hiç etkilenmeyerek normal gelişimini sürdürebilir

Çimlerin saçak kökleri küçük bir alanda çok sayıda toplandığı için derinliği 10 - 15 cm den az olan topraklar hemen hemen her tür için ssorun yaratabilir Çim alanlarında sulama ve bitkinin kuraklığa dayanıklılığı çok önemlidir Ayrıca, ağır ve hafif topraklar, yani toprağın killi ve kumlu oluşu, asit ve baz ortamı, her bitkide değişik uyum esnekliği ortaya koymaktadır