Atatürk Ve Dersim

Atatürk ve Dersim


Gizlene tarihi gerçek: Kutu Deresi mevkiinde yolu kesilir, BENİ ÖLDÜRECEK MİSİNİZ?


Onur Öymen'in Dersim gafıyla bir dönemin gerçekleri yeniden gün yüzüne çıkmaya başladı Gündemden düşmeyen Dersim olaylarına ilişkin bir anektod da Güneri Civaoğlu'ndan geldi Civaoğlu, Milliyet'teki köşesinde Atatürk'ün unutamadığı Dersim anısına yer verdi


ATATÜRK'ÜN DERSİM'E SEVGİSİ


Atatürk’ün kurduğu CHP’den Alevileri koparmak için bir planın sayfaları beklenenden önce açıldı Onur Öymen’in amacını aşan sözleri istismar edilerek, senaryonun uygulanmasında takvim yaprakları öne kaydırıldı Oysa acısı büyük olan Dersim olayları bağlamında farklı gerçekler de var Örneğin Atatürk’ün Dersim’e olan özel yakınlığı ve sevgisi Anlatayım


BENİ ÖLDÜRECEK MİSİNİZ


Erzurum Kongresi sonrası Mustafa Kemal Sivas’a geçecektir Sarayın emriyle Elazığ Valisi Galip Bey, Dersim’in en güçlü isimlerinden Haydar Ağa’yı çağırır Ona yüklüce bir para verir Görevi, Mustafa Kemal’i pusuya düşürmek ve öldürmektir


Vali Galip Bey bu görevi verirken yanında bugünlerin de güçlü politik isimlerinden birinin dedesi vardır Mustafa Kemal yola çıkar, “Kutu Deresi” mevkiinde otomobili Haydar Ağa ve silahlı adamları tarafından çevrilir Mustafa Kemal, vakur bakışlarla onları süzer ve “Kastınız beni öldürmek mi?” mealinde bir soru sorar


HAYIR PAŞAM


Haydar Ağa, “Hayır paşam, bunu vermektir, mücadeleniz için lazım olur” diye yanıtlar ve Elazığ Valisi Galip Bey’den aldığı yüklüce parayı sunar Mustafa Kemal duygulanır Teşekkür eder


AĞA ANKARA'YA GEL


Ankara sürecinde Mustafa Kemal, Haydar Ağa’yı Ankara’ya davet eder ve Dersim Mebusu olmasını ister Haydar Ağa, teşekkür eder ama öneriye şöyle cevap verir: “Biz buranın toprağına, dağına, çiçeğine, kuşuna alışmışız Ankara’da yaşamam zor ama sana kardeşim Diyap’ı göndereyim Kabul edersen, Dersim Mebusu o olsun” Ve böylece Diyap Ağa, Dersim Mebusu olur Atatürk, Diyap Ağa’ya daima özen ve ilgi gösterir Üstü açık Mercedes makam otomobilinde Mustafa Kemal Atatürk’ün yanındaki o ak sakallı heybetli adam, Diyap Ağa’dır




ATA, DERSİM’E GÜVENİRDİ


Mustafa Kemal, yakın çevresinde 6-7 Dersim kökenliyi mutlaka bulundururdu Diyap Ağa, Mehmet Bey, Binbaşı Hasan Hayri Bey (sınıf arkadaşı olan Hasan Hayri Bey’in Atatürk’ü çok üzen dramını aşağıdaki satırlarda yansıtacağım) Girnevikli Hüseyin Ağa


Bektaşi babası olan Albay Ragıp Bey ve gene Bektaşi babası olan Doçent Bedri Noyan ise Atatürk’ün özel doktorlarıydı


Oda hizmetlisi Bektaş Çavuş da (Mustafa Timisi’nin kayınpederiydi) Aleviydi Aleviler ve Dersimliler Atatürk’ü severlerdi


Duvarlardaki Hazreti Ali’nin resimlerinin yanında Atatürk fotoğrafı da asılı olurdu Atatürk’ün emriyle Dersim’e köPage Rankingüler kurulmuş, yollar açılmış, okullar yapılmıştırHepimizin yüreğinde acısı olan Dersim olaylarına gelince


DERSİM OLAYLARINDAN ATATÜRK'ÜN HABERİ YOKTUR


Dersim ve dolaylarında toprak azdır Hatta Atatürk bu nedenle Dersimlilere daha fazla toprak olanaklarının yaratılması emrini de vermiştir Ancak Dersim’den, civardaki iller ve özellikle Erzincan’dan şikâyetler vardır O civar vilayetlerin milletvekillerinden “Dersim’den gelip hayvanlarımızı alıyorlar Bunları devlet tedip etsin” gibi öneriler gelmektedir


İsmet İnönü ve Mareşal Fevzi Çakmak, Dersim coğrafyasında düzenin sağlanması işini üstlenir Onlar da harekât için Şükrü Paşa’yı görevlendirir Ve ne yazık ki, hepimizin yüreklerini dağlayan çok acı bir silahlı operasyon yapılır


Bugün hâlâ izleri derin olan bir dramdır Dersim halkının maruz kaldıklarıAraştırmalardan ve birinci ve ikinci nesil ağızlardan dinlediğim kadarıyla, Atatürk’ün “amacını çok aşan” ve çocukları, kadınları da kapsayan ölümlerden bilgisi yoktur


İDAMLARI DURDURUN


O kadar ki Sonunda güvenilir biri tarafından “Paşam, sizin çok sevdikleriniz, yakın bulduklarınız idam ediliyor” diye bir uyarı alır Gerçekten 3 önemli isim için idam sehpaları kurulmuştur Bunlardan biri, sınıf arkadaşı Binbaşı Hasan Hayri Bey’dir Diğeri Kâreli Mehmet Bey’dir 3’üncüsü ise Hz Muhammed soyundan bir Alevi dedesidir Atatürk, “Derhal durdurulsun” emrini verir Ama Ne yazık ki çok geç Hasan Hayri Bey ve Kâreli Mehmet Bey infaz edilmişlerdir bile


ALEVİ DEDESİ İDAM EDİLMEMİŞTİR


İlginç bir ayrıntı var Önce Peygamber soyundan Alevi dedesi idam edilecektir ama Hasan Hayri Bey, “Ben senin idamını görmeye dayanamam Önce beni assınlar Sen duamı yap” demiştir Kâreli Mehmet Bey de aynı isteği tekrarlamıştır


Atatürk’ün “durdurulsun” talimatı geldiğinde sadece Alevi dedesi henüz asılmamıştır Böylece hayatta kalmıştır


Onun adını şimdilik anmayalım Kimseyi rahatsız etmemek için kimliğini yazmıyorum Onun kanını taşıyanlar tarafından adı ve nefesi en güzel şekilde sürdürülüyor


ENSONHABER'İN NOTU: Güneri Civaoğlu, Atatürk ve Haydar Ağa'nın arasında geçen olayın Kutu Deresi mevkiinde geçtiğini yazdı Ancak o dönemin tanığı Karerli Mehmet Efendi'nin Yazılmayan Tarih ve Anılarım (1915-1958) Kalan yayınları tarafından basılan Ali Rıza Erenler tarafından derlenen kitabında olayın Kemah Boğazı'nda geçtiği anlatılır