Aşırı Tüylenme Hakkında

Aşırı Tüylenme Hakkında - Aşırı Tüylenme Nedenleri - Aşırı Tüylenme - Aşırı Tüylenme tedavi yöntemleri

Adet kanamalarının başlamasıyla genç bir kızın vücudunda hormonlara bağlı ve kadına özgü değişiklikler olur Sağlıklı bir hormonal yapı için beyindeki merkezler, yumurtalıklar, tiroid ve böbrek üstü bezlerinin uyum içinde çalışması gerekir

Aşırı Tüylenme; yüz, göğüs, karın, sırt, kol ve bacakların üst kısmında uzun kalın ve sert tüylerin çıkmasıdır Bu durum kozmetik bir problemin yanında hormonal bir düzensizliği de gösterir

Normal Kıl Büyümesi

Her kıl derinin altında folikül adı verilen kökten büyür ve kıl derinin üzerinde kalan kısmı alınsa da kökü durduğu sürece büyümeye devam eder İnsan vücudunda doğduğunda yaklaşık 50 milyon kıl kökü bulunur Erişkinlerde iki tip kıl vardır, bunlardan birincisi birçok kadının yüzünde, göğüslerinde ve sırtında bulunan ince, renksiz ve kısa olan kıllardır İkinci tür ise hem kadın hem de erkeklerin başında, koltuk altında ve genital (cinsel) bölgelerinde bulunan sert uzun ve koyu renkli kıllardır Ön kol (dirseklerin altı) ve bacakların dizden aşağısındaki kılların sayısı kişilerin hormonal durumundan bağımsızdır ve bu bölgelerde aşırı kıllanma hastalık değildir

Yüzde ve Vücutta Aşırı Tüylenmenin Nedenleri

Genellikle aşırı tüylenme kandaki androjenlerin (erkeklik hormonları) artmasına bağlıdır Androjenler erkeklerde daha yüksek düzeylerde olmak üzere, hem erkek hem de kadında bulunan hormonlardır Androjenler ince, zayıf ve kısa olan tüylerin sert, uzun kıllara dönüşmesine neden olur

Androjen düzeylerinin yükselmesine ve bunun sonucu olarak da tüylenmeye neden olan durumlar şunlar:

Menopoz: Bu dönemde yumurtalıklardan östrojen (kadınlık hormonu) sentezi azaldığı halde androjen sentezi devam eder Buna bağlı olarak kıllanma görülebilir

Genetik: Annesinde veya büyükannesinde aşırı tüylenme olan kişilerde aynı hastalığın görülme olasılığı fazladır

İlaç Yan Etkileri: Erkeklik hormonları veya androjenik özellikler gösteren ilaçlar alan kişilerde aşırı tüylenme görülebilir

Polikistik Over Hastalığı: Bu hastalıkta yumurtalıklarda birçok kist oluşur ve erkeklik hormonları fazla üretilir Hastalarda aşırı tüylenme, düzensiz yumurtlama, adet düzensizlikleri, kısırlık ve şişmanlık görülür

Yumurtalık Tümörleri: Nadir olarak görülen ve androjen salgılayan tümörler de aşırı tüylenmeye neden olur

Adrenal (Böbreküstü Bezi) Bozuklukları: Androjenler böbreküstü bezinde de üretilir Böbreküstü bezlerin büyümesi fazla androjen üretilmesine ve aşırı tüylenmeye neden olur

Aşırı Kıllanmanın Nedeninin Belirlenmesi

Yapılan hormon testleriyle kandaki androjen ve diğer hormonların seviyeleri belirlenir Ayrıca yapılan ultrason incelemesi ve özel radyolojik incelemelerle yumurtalık veya böbrek üstü bezlerindeki tümörler tespit edilebilir

Aşırı Tüylenmenin Tedavisi

Kozmetik tedavi: Tüy dökücü kimyasalların kullanımı, ağda, traş vb gibi yöntemlerle geçici olarak bu tüylerden kurtulmak mümkündür Epilasyon kalıcı sonuç veren yöntemlerden biridir Hormon tedavisi görecek kişilerin epilasyonu bu tedaviye eklemesi uygun olur

Tıbbi Tedavi: Aşırı tüylenmenin tedavisinde en sık kullanılan ilaçlar doğum kontrol haplarıdır Bu haplardaki östrojenler karaciğerde androjenlere bağlanarak onların etkisini azaltır Diğer bir ilaç olan Spiranolakton androjenlerin ciltteki etkisini engeller Böbrek üstü bezlerinin hastalıklarına bağlı aşırı tüylenmenin tedavisinde kortizon kullanılır Son yıllarda GnRH analoglarıyla yeni tüy çıkması engellenir Önceden çıkan tüyler hormon tedavisiyle dökülmez, tedavinin bitiminden sonra epilasyon uygulanarak yok edilebilir Hormon tedavisine başlandıktan ortalama bir - iki yıl sonra ilacın dozu azaltılarak, tüylenmenin tekrarlanıp tekrarlamadığı tespit edilir ve gerekirse ilaca daha uzun süre devam edilir

Güzelligin ve estetigin vazgeçilmez ön kosulu olarak görülen pürüzsüz bir teni gölgeleyen asiri tüylenmenin birçok nedeni var Uzmanlar bu nedenlerin kalitimdan, hormonal faktörlere, ilaçlardan, kötü huylu tümörlere kadar uzanabildigine dikkat çekiyorlarBinlerce yildir saglikli, tüysüz, pürüzsüz bir teni güzelligin tarifini yapan sanatçilar neredeyse vazgeçilmez bir kosul olarak görmüsler Öyle yazip, öyle resmetmisler güzelligi

Tabii kaçinilmaz olarak ayni anlayis kadinlar için de geçerli olmus Bugün kendisini güzel hissetmek isteyen her kadin cildinin , tüysüz bir görünümde olmasini istiyor Ama ne yazik ki, her kadin bu kadar sansli degil Basta hormonal olmak üzere birçok faktörün yarattigi killanmalar kadinlarin ciddi bir stres altina girmesine, ikili iliskilerinin, toplumsal yasamlarinin olumsuz etkilenmesine neden oluyor

Vücuttaki killarin artisinin hem estetik hem de sosyal açidan sorun yarattigini vurgulayan kadin hastaliklari ve dogum uzmani Opr Dr Erkan Sari (*) bu sikayetlerle hergün yüzlerce kadinin iç hastaliklari, endokrinoloji polikliniklerine ve estetik merkezelerine basvurarak çare aradigini belirtiyor Dr Sari'nin verdigi bilgiye göre sorunun anlasilabilmesi için önce vücuttaki normal kil yapisinin bilinmesi gerekiyor Vücuttaki tüyler vellüs ve terminal killar olmak üzere ikiye ayriliyor Vellüs denilen tüyler çocuklarin yüzelerini kaplayan ince ve renksiz tüyler Terminal killar ise daha kalin ve renkli olup seks hormonlarina bagimli (erkeklerin çene ve karninda) veya bagimsiz (kirpik ve kaslar) olmak üzere gelisiyorlar Erkeklik hormonlari (androjen) seks hormonunun etkili oldugu alanlarda vellüsleri, terminal kil haline çevirebiliyor

Kadinlardaki asiri tüylenmenin tip dilindeki adinin "hirsutizm" oldugunu söyleyen Opr Dr Erkan Sari, "Bu genelde androjene bagli olarak gelisir Genç kadinlarin ortalama yüzde 25-35Õinde karin alt bölgesi, memebasi kenarlari ve dudak üst bölgelerinde terminal kil bulunur Birçok kadinda yasla bu killarda artis gözlenir" diyor

Hirsutizm androjene bagli ve bagimsiz olarak iki gruba ayriliyor Androjene bagimli tip hirsutizmde killanma, erkekte killanma görülen bölgelerde artiyor ve daha çok erginlikle ortaya çikiyor Opr Dr Erkan Sari, genellikle bu tip hastalikla altta önemli bir sorun saptanmadigini belirterek, "Androjende hafif bir artmaya veya ciltte androjene karsi gelisen asiri hassasiyete bagli olarak bu bozukluk belirir Androjene bagimli olmayan hirsutizm ise vücudun herhangi bir bölgesinde killanma artisi ile kendini gösterir" diye konusuyor Bu durumun ya kil köklerinin kan dolasimindaki androjen hormonlara asiri duyarli olmasina ya da böbreküstü bezleri veya yumurtaliklardan androjen hormon üretiminin artmasina bagli oldugunu belirten dermatoloji uzmani Dr Tülin Mansur (**) ise söyle konusuyor: "Ilk durumda kanda hormon miktari artmamistir, ancak kil kökleri bu normal düzeydeki hormona asiri cevap vererek normalden hizli uzar ve kalinlasirlar Böyle kisilerde killanma ergenlikle birlikte baslar, 30'lu yaslara kadar artar, daha sonra o düzeyde kalir Ikinci durumda ise kanda androjen hormon miktari artmistir; killarda çogalma ergenlikten önce veya sonra baslayabilir

Bu hormonal bozuklugun en sik karsilasilan nedenleri; yumurtalik veya böbreküstü bezlerindeki kistler, hücre çogalmasi veya iyi ya da kötü huylu tümörlerdir Bu hastalarda androjen hormon fazlaligindan kaynaklanan adet düzensizlikleri, deride asiri yaglanma ve sivilcelenmeler, ses kalinlasmasi, gögüslerde küçülme, saç dökülmesi, kötü kokulu terleme gibi belirtiler de bulunabilir Eger bu belirtiler oldukça hizli bir sekilde ortaya çikarsa ve kandaki hormon düzeyi çok yüksekse kötü huylu tümörlerden kuskulanmak gerekir

Asiri tüylenmeye bazen çesitli nedenlerle kullanilan danazol, anabolik steroidler, kortizon, progesteron, fenitoin, diazoksid, siklosporin, streptomisin, minoksidil gibi ilaçlar da yol açar Bunlarin bir kismi androjen etkisine sahip, bir kismi da kil büyümesini dogrudan uyaran ilaçlardir Ilaçlara bagli tüylenme genellikle kalici degildir ve ilacin kesilmesinden sonra birkaç ay içinde geriler Çok daha nadir olarak böbreküstü bezleri ve yumurtaliklarin hormon salgilamasini düzenleyen, hipofiz adi verilen bir bezin asiri çalismasi vushing ve akromegali gibi hormonal hastaliklara ve bu hastaliklarin bir belirtisi olarak asiri tüylenmeye yol açabilir Hipofiz bezinin prolaktin adi verilen bir hormonu fazla miktarda salgilamasi, hipotiroidi ve sismanlik da tüylenme nedenleri içinde yer alir"

Teshis nasil konuluyor?

Hirsutizmin nedenleri arastirilirken önce altta herhangi bir hastalik yatip yatmadiginin incelenmesi gerekiyor Opr Dr Erkan Sari, arastirma yapilirken dikkat edilmesi gereken konularda sunlari söylüyor:"Bu konuda ilaçlarin özellikle dogum kontrol haplarinin kullanmaya baslandigi yas sorulmalidir Ayrica hastalarda aile hikayesi, adet düzeni, sismanlik hikayesi, killanma yaninda saçin ön bölgelerinde dökülme, ses kalinlasmasi gibi belirtiler sorgulanmalidir Kanda en fazla bulunan androjen testosterondur Testosteron cilte etki göstermek için 5 alfa redüktaz adi verilen bir enzime ihtiyaç duyar Yapilan çalismalarda hirsutik kadinlarda diger kadinlara göre bu enzimin daha fazla oldugu gösterilmistir Tüm bu saptamalara ragmen hirsutik kadinlarda çogu zaman altta bir hastalik saptanamamaktadir
Düzenli adet gören ve muayenesinde herhangi bir hastalik belirtisi olmayan kisilere genelde hormonal inceleme gereksizdir Fakat killanma yaninda adet düzensizligi mevcut ise kan alinip serum testosteron, prolaktin, progesteron, LH ve FSH düzeyleri incelenmelidir Hirsutizm kadinlarda ciddi psiko-sosyal sorunlar yaratan bir kozmetik problemdir Bu olay bir hastalik olmadigi için yapilacak tedavilerin kisiye yarar ve zarari çok iyi hesaplanmalidir Tedavi yaklasimi iki yönlüdür: 1 Killarin mekanik olarak ortadan kaldirilmasi: Hafif killanma artisi olan hastalarda mekanik olarak killarin yok edilmesi yeterli ve güvenlidir Traslama, görünen killarin geçici olarak ortadan kaldirilmasi için en kolay yöntemdir Birçok kisinin iddiasinin aksine tras ile killarin büyümesi hizlanmaz Elektroliz ise bölgesel killanma için güvenli bir yöntem olmasina ragmen pahali ve uzun süreli bir tedavi gerektiren bir yöntemdir2 Ilaç tedavisi: Iyi bir ilaç tedavisi ile terminal killar daha ince ve daha renksiz bir hale gelebilmektedir Hafif killanmasi olan genç bayanlarda ilaç tedavisi çok iyi sonuç vermektedir Ne yazik ki ilaç tedavisi tam bir iyilesme saglamamakta ve kimi zaman tekrarlamasini önlemek için hayat boyu sürdürülmesi gerekebilir"

Degisik dallarin isbirligi gerekiyor Dr Tülin Mansur ise tedavide amacin, mümkünse nedenin örnegin örnegin kist veya tümörün ortadan kaldirilmasi oldugunu belirterek sözlerini söyle sürdürüyor:"Eger bu mümkün degilse androjen hormon artisinin ilaçlarla baski altina alinmasiyla yeni kil artislarinin önlenmesi; bunun yanisira da mevcut killarin vücuttan uzaklastirilmasidir Tedavi cerrahi, jinekoloji, endokrinoloji, dermatoloji, kozmetoloji gibi birçok dalin isbirligini gerektiriyor Hormonal tedavide kullanilan ilaçlar androjen hormonlarin böbreküstü bezi ve yumurtaliklardan salgilanmasini veya kil köküne etki etmesini engelleyerek killarin asiri çogalmasini baskilar
Glukokortikoidler, oral kontraseptifler, bromokriptin, spironolakton, siproteron asetat bu ilaçlar içinde en çok kullanilanlardandir Bu ilaçlarin önemli yan etkileri olabileceginden mutlaka hekim kontrolünde kullanilmasi gereklidir Tüylenme artisinda gözlenebilir bir degisiklik elde edilebilmesi için tedaviye en az 6 ay-1 yil devam edilmesi gerekir Mevcut killarin tek basina hormonal tedaviyle ortadan kalkmayacagi bilinmelidir; bu nedenle tedavi epilasyon veya diger depilatuar yöntemleri de gerektirir Androjen hormon fazlaligina bagli olmayan asiri tüylenme durumlarinda ise hidrojen peroksitle agartma, agda, depilatuar kremler, elektroliz veya laserle epilasyon gibi hastanin tercih ettigi yöntemlerden biri kullanilabilir"

Hormonlara Bağlı Aşırı Tüylenme

İstenmeyen tüyler bütün kadınların ortak ortak sorunu Bir de bu sorunun sebeplerle arttığı, erkeksi tüylenmenin görüldüğü durumlar var Ferti_Jin Kadın Sağlığı Merkezi'nden Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı DrMurat Taşdemir, aşırı tüylenmeden kurtulmak için hormonal tedavinin gerekliliğine dikkat çekiyor
Nihayet yaz geliyor; incecik giysilerle birlikte özgürlüğümüze de kavuşacağızKış boyu havasız kalan cildimiz havayla daha fazla temas edecek Böylelikle kendimizi daha iyi, daha hafif ve enerjik hissedeceğiz
Ancak öyle bir sağlık sorunu var ki bu mutluluğu temelden sarsarak engelleyebiliyor Aşırı tüylenme Kollarda, bacaklarda, karın ve göğüs bölgelerinde olduğu kadar yüzde
yüz görünen bu sorun kişide deprasyona kadar ciddi sonuçlar doğurabiliyor