Ehec Salgini Hakkında

EHEC SALGINI Hakkında

Almanyanın kuzeyinde görülen ve bu ülkede şimdiye kadar 20 kişinin ölümüne neden olan EHEC virüsünün Avrupadaki 10 ülkenin yanı sıra ABDye de yayıldığı ancak, kaynağının bir türlü saptanamadığı belirtildi

Pekin Gen Bilimi Enstitüsü ve Hamburg-Eppendorf Üniversite Hastanesinden araştırmacılar, EHECin “mutasyona” uğramış iki ayrı bakteriden kaynaklandığını, antibiyotiklere karşı direnç kazandığını ve son derece tehlikeli olduğunu açıkladı

Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof Hüseyin Turgut, EHEC bakterisinin bir dönem Türkiyeyi etkisi altına alan Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığıyla benzerlik gösterdiğini söyledi Turgut, yaptığı açıklamada, EHECin dizanterinin boyut değiştirmiş hali olduğunu, bilinen bakterinin yayılabilen bir hal aldığını ifade etti Turgut, hastalıkla mücadele konusunda şu önerilerde bulundu: “Tüm bulaşıcı hastalıklarda olduğu gibi temiz gıda maddesi tüketmemiz gerekiyor Meyve ve sebzelerimizi temiz sularla yıkamamız gerekiyor Gübre kullanırken, meyve ve sebzeleri satarken dikkatli olmak lazım Süt ürünleriyle de geçebilir”

Festivalden mi bulaştı?

Bu arada salgının, mayıs ayı başında Hamburgda düzenlenen bir festivalden yayıldığı iddia ediliyor İddiayı dile getiren Alman Focus dergisi, ilk hastaların festivalden sadece bir hafta sonra hastaneye kaldırıldıklarını belirtti Dergiye konuşan Almanyanın ulusal hastalık kontrol merkezi Robert Koch Enstitüsü hastalığa yakalanan birçok insanın virüsü burada kaptıklarının görüldüğünü açıkladı Uzmanlar şimdi virüsün Avrupanın birçok farklı ülkesinden 15 milyon kişinin katıldığı festivalden yayılmış olma ihtimalini araştırıyor

Diğer yandan Almanyada yayımlanan yerel Luebecker Nachrichten gazetesi de hastalığın Luebeckerdaki bir restorandan yayılmış olabileceğini iddia ederek, restoranda yemek yedikten sonra 8 kadın, Danimarkalı bir turist grubu ve bir çocuğun hastalandığını yazdı

Alman bilim adamları, Avrupa'da 19 kişinin ölümüne neden olan EHEC salgınının kaynağını bulmak için büyük bir ipucu elde ettiAlmanya'nın kuzeyindeki Lübeck kasabasındaki bir restoranda yediği yemekten hastalanan 17 kişide, kanamalı ağır bağırsak enfeksiyonuna neden olan EHEC bakterisine rastlandığı belirtildi

Lübecker Nachrichten gazetesi, restoranda yediği yemekten hastalananlar arasında Alman vergi yetkilileri ve Danimarkalı bir turist grubun olduğunu ifade etti Reuters'in haberine göre, kadın vergi yetkililerinden biri hastalığa yakalandıktan sonra öldü

Schleswig-Holstein Üniversitesi'nde görevli olan mikrobiyolog Werner Solbach, "Bu durumdan restoranı sorumlu tutamayız Ama tedarik zinciri, bize hastalık mikrobunun nasıl yayıldığı konusunda ipucu verebilir" diye konuştu

Uzmanların, 6-8 Mayıs tarihlerinde Hamburg'da düzenlenen bir liman partisini de incelemeye aldığı bildirildi Haftalık yayımlanan Focus gazetesinin haberine göre, festivale yurt dışından gelenler dahil yaklaşık 15 milyon kişi katıldı İlk EHEC vakası da bu festivalden bir hafta sonra Hamburg'daki üniversite hastanesinde görüldü

Alman yetkililer, çoğu Almanya'da olmak üzere Avrupa'da en az 19 kişinin ölümüne sebep olan bakterinin kaynağını henüz bulamadı Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Fransa, Hollanda, Norveç, İspanya, İsveç, İngiltere ve ABD'de yüzlerce kişi EHEC bakterisi nedeniyle hastalandı Bu kişilerin tamamının son haftalarda Almanya'yı ziyaret ettiği belirtildi

EHEC salgını ilk çıktığında, İspanya'dan ithal edilen salatalıklar "zanlı" olarak gösterilmiş ancak daha sonra salgının kaynağının İspanya menşeli sebzeler olmadığı ortaya çıkmıştı

Öldüren virüs en çok kadınları vuruyor

Bakteriden en çok, yaz diyeti gibi nedenlerle sebze ağırlıklı beslenen kadınların etkilendiği belirlendi

Almanyada sebzelerden yayıldığı tahmin edilen EHEC bakterisi için çember daralıyor İki haftada Almanyada 19, İsveçte bir kişinin ölümüne sebep olan hastalık için Alman yetkililer, salgının başladığı noktaları teftiş ediyor Bakteriye bulaşanların sayısının dün 2 bin 400e ulaştığı bildirilirken Almanyanın kuzeyindeki Luebeckte bulunan bir lokantada yemek yiyen 17 kişinin hastalanması şüpheleri artırdı Alman Ulusal Hastalık Kontrol Merkezi lokantayı incelemeye aldıklarını açıkladı Luebeck Üniversitesinde görevli mikrobiyolog Werner Solback “Lokanta hastalıktan sorumlu değil ama hastalığın nasıl yayıldığını bulmalıyız” dedi Geçen ay liman kenti Hamburgda yapılan bir festivalin de hastalığın yayılmasına sebep olabileceği tahmin ediliyor

Diyet davetiye çıkarıyor

Almanya, Danimarka ve İsveçin de aralarında bulunduğu 10 Avrupa ülkesinde görülen salgın Çek Cumhuriyetine sıçradı Amerikada yaşayanları tehdit eden koli basili hastalığı teşhisi konulan 90 kişiden 2sinin Almanyaya gittiği belirtildi Bu arada salgının ardından Almanyadaki hastaneler halktan kan bağışında bulunmasını istedi Ölen 20 kişiden 13ünün kadın olması dünya basınında yeni bir tartışma başlattı Bilim adamları kadınların erkeklere göre daha sağlıklı beslendiğini ve bu yüzden salata ağırlıklı bir beslenme düzeni izlediklerini açıkladı Bu beslenme düzeninin de koli basiliye davetiye çıkardığının altı çizildi

Sağlık Bakanlığı uyardı

Sağlık Bakanlığı, Almanyada birçok kişinin ölümüne neden olan Enterohemorajik Escherichia Coli (EHEC) bakterisine ilişkin, Türkiye için endişe edecek bir durum olmadığını açıkladı Son iki hafta içerisinde EHECin görüldüğü ülkelere seyahat eden kişilerden kanlı ishal görülenlerin ve hastalıktan şüphe edenlerin en yakın sağlık kuruluşuna müracaat etmeleri istendi Sağlık Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, basında EHEC mikrobuna bağlı Avrupada ve özellikle Almanyada hastalık ve ölümlerin görüldüğü haberleri üzerine komisyon oluşturulduğu belirtildi EHECin hayvan veya insan dışkısıyla kirlenmiş su ve gıdayla bulaşan bir bakteri olduğuna işaret edilerek, EHECin kanlı ishalle seyreden bir hastalığa sebep olduğu ifade edildi

TÜRKİYEDE ŞİMDİLİK RİSK YOK: Bu mikroba bağlı oluşan hastalığın genellikle bir hafta içerisinde tedaviyle düzeldiği vurgulanarak, çok nadiren ani gelişen böbrek yetmezliği tablosuna bağlı ölüm görülebildiği bildirildi Açıklamada, “EHEC, 2005 yılından bu tarafa ülkemizde bildirimi zorunlu hastalıklardan olup ülkemizde laboratuvar teyitli EHEC vakası görülmemiştir Konu, Bilim Kurulumuz, Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğümüz ve Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığımızca yakından izlenmektedir Bugün itibarıyla ülkemiz için endişe edecek bir durum olmamakla birlikte Bilim Kurulu, EHEC dahil su ve besinlerle bulaşan hastalıklardan korunmak için dikkat edilmelidir” denildi

EHEC'de yeni baş şüpheli: Fasulye

21 kişinin ölümüne neden olan EHEC bakterisinin çıkış noktası 'büyük ihtimalle' bulundu

İlk olarak Almanya'da görülen, ABD dahil 12 ülkeye yayılan ve en az 21 kişinin ölümüne neden olan EHEC bakterisinin çıkış noktası 'büyük ihtimalle' bulundu Aşağı Saksonya Eyaleti Tarım Bakanı Gert Lindemann, eyaletteki bir bahçecilik işletmesinin, ülkede yayılan EHEC bakterisi salgınının en önemli kaynaklarından biri olduğuna inandıklarını söyledi Lindemann, bugün Hannover kentinde düzenlediği basın toplantısında, Uelzen kentindeki sözkonusu işletmenin yurt dışından çeşitli ülkelerden filiz ve fasulye çeşitleri ithal ettiğini kaydetti Bakterinin bu ithal edilen ürünlerden mi, yoksa bu ürünlerin işlem yöntemlerinden mi kaynaklandığının henüz belirlenmediğini belirten Lindemann, her alanda incelemelerini sürdürdüklerini ve şu ana kadar şüpheli görülen bazı sonuçlar aldıklarını söyledi Kesin sonuçları en erken yarın almayı beklediklerini ifade eden Lindemann, işletmede çalışan 2 kadının da ishal olduğunu ve bu kişilerden birinde EHEC bakterisi tespit edildiğini dile getirdi Lindemann, bu işletmeden Mölln, Lübeck, Cuxhaven, Essen ve Darmstadt kentleri ve çevresindeki işletmelere, ayrıca Schleswig-Holstein eyaletine ürün gönderildiğini ve rahatsızlanan insanların çoğunun bu bölgelerde olduğunu kaydetti Salatalık ve domateslerde Aşağı Saksonya eyaletinde EHEC bakterisi olduğunu doğrulayamayacaklarını da ifade eden Lindemann, bu nedenle domates ve salatalık yenilmemesi konusunda diğer eyaletlerin karar alması gerektiğini söyledi Lindemann, işletmenin kapatıldığını ve işletme sahibinin bunu anlayışla karşıladığını sözlerine ekledi

ET BERAAT ETTİ

Dünya Sağlık Örgütü uzmanları bu gelişmeden önce yaptıkları açıklamalarda yeni ipuçlarının sebzeyi değil eti gösterdiğini ileri sürmüş, sebze ve meyvelerde bugüne kadar böylesi yoğunlukta bağırsak bakterilerine rastlamadıklarını söylemişlerdi

Ölümcül bakteri EHEC'ten korunma yolları

En sık yeme içme yoluyla bulaşan, bugüne dek Avrupa ülklerinde ölümlere yol açan EHEC bakterisi hangi yiyeceklerde bulunur? EHEC bakterisinin sebep olduğu hastalığın belirtileri nelerdir?

Memorial Şişli Hastanesi Klinik Laboratuvarlar Koordinatörü Doç Dr Kenan Keskin, EHECin su ve gıdalar ile bulaşan bir bakteri olduğuna dikkat çekerek, hastalıktan korunma yolları hakkında şu bilgileri veriyor:

Bağırsak enfeksiyonu şeklinde başlıyor
İnsanlar ve sıcakkanlı hayvanların bağırsaklarında yaşayan ve adına “Normal bağırsak florası bakterileri” adı verilen bakteriler bulunur Bunların en çok bilineni ise Escherichia coli'dir (Ecoli) Bu bakteri, bağırsakta hastalık oluşturmadan üreyip çoğalır

Buna karşılık Ecolinin bazı tipleri vardır ki onlar günümüzde Almanya ve diğer bazı Avrupa ülkelerinde ölümlerle seyreden ve bu nedenle kısa sürede dünya gündemine oturan salgın hastalığa yol açmaktadır Ecoli bakterici 5-50 derece arası sıcaklıkta üreyebilir Bu kadar geniş bir sıcaklık aralığında üreyebilmesi etken lehine bir durum oluşturur

Bu hastalık ilk etapta kanlı ishal ile seyreden bir bağırsak enfeksiyonu şeklinde başlamakla birlikte bir kısım hastada böbrek yetmezliği ve kanın alyuvar adını verdiğimiz hücrelerinde yıkımla seyreden ve ölümle ölümcül olabilen, adına “Hemolytic uremic syndrome” (HUS) denilen bir hastalığa doğru ilerleyebilir Konunun dünya gündemine oturmasının esas sebebi etken bakterinin ve sebep olduğu hastalığın işte bu özelliğidir

Bu tiplerin başında ise O157 H7 tipi gelmekle birlikte bu hastalığa yol açtığı bilinen başka tipler de vardır Nitekim Almanyada tanı konulan bazı hastalardan O104 tipinin saptandığı bildirilmektedir Esas olarak salgınlarda O157 H7 tipinin etken olduğu, sporadik (bireysel) vakalarda ise diğer tiplerin etken olduğu söylenmekteydi ancak bu salgında henüz net bir şey söylemek mümkün değildir Bu konuda araştırmalar devam ediyor

Bakteri zehir üretiyor
Bu ölümcül hastalığa sebep olan Ecoli tiplerini diğerlerinden farklı kılan en önemli özellikleri, bunların, “verotoksin” veya “shigatoksin” adını verdiğimiz, çok kuvvetli bir zehir üretebiliyor olmalarıdır Hastalık bu kuvvetli zehirin etkisiyle oluşur İşte bu zehir üreten ve ürettiği zehir sayesinde insanlarda ölümcül hastalığa yol açan E coli tiplerine bağırsakta kanama yapıcı Ecoli anlamına gelen Entero-hemorajik Ecoli (EHEC) adı verilir

Gıdalara dikkat!
Bu bakteriler insanlara sıklıkla yiyip içtiğimiz gıdalarla bulaşıyor Son salgında Almanyanın İspanyadan ithal ettiği salatalıkların bulaşmadan sorumlu tutulmuş olmasından dolayı halk arasında “salatalık virüsü” olarak da anılıyor Gerçi daha sonra bu tespitin doğru olmadığı ve salatalığın kaynak olmadığı açıklanmışsa da bu isim halen kullanılmaya devam ediyor

Eğer kaynak salatalık olsaydı bile yine de bu adlandırma doğru olmazdı, çünkü hastalığın etkeni olan Ecoli, virüs değil bakteridir Bu bakteri insanlara, yedikleri çiğ sebze ve meyveler aracılığıyla bulaşabildiği gibi bunun yanında iyi pişirilmemiş et, tavuk ve süt ürünleriyle veya bakteriyi taşıyan hayvan ve insanlarla direkt temas yoluyla da bulaşabilir Dolayısıyla bu hastalığın ve onun etkeninin salatalıkla sınırlandırılması konunun önemini azaltabilir ve yanlışlara neden olabilir

Bu ilk değil
EHEC dediğimiz bakterilerle oluşan ve kayıtlara geçmiş ilk salgın hastalık 1982 yılında ABDde gerçekleşmiştir EHEC ve hastalık yapıcı etkileri bu tarihten sonra tıp literatürüne girmiştir Daha sonra bu konuda başka örnekler de gözlenmiştir 1996 yılında Japonyada, bir okul yemeğinden yiyen çocuklar arasında ortaya çıkan salgında 9451 çocuk hastalanmış ve bu salgında kaynağın o yemekte yenilen turp salatası olduğu tespit edilmiştir

Ne yiyip içtiğiniz çok önemli
Şimdiye kadar gözlenmiş salgınlarda en sık sorumlu olan kaynaklar şunlardır:

• Az pişmiş hamburger
• Taze elma püresi (pastörize edilmemiş)
• Süt, yoğurt ve peynir (Pastörize edilmemiş)
• Et çeşitleri (İyi pişirilmemiş veya pastörize edilmeden hazırlanmış olanlar)
• Meyve ve sebzeler
• İçme ve kullanma suları
• İnsandan insana direkt temas ile
• Hayvanlarla direkt temas ile bulaşma gerçekleşir

Çocuklar ve yaşlılara özellikle dikkat edilmeli
Hastalığın kuluçka süresi 3-8 gün değişmekte, vakaların çoğunda 3-4 gün arasında olmaktadır Hastalığa en sık yakalananların küçük çocuklar ve yaşlılar olduğu bilinmekle birlikte halen devam eden salgında bilinenin tersine hastaların büyük bir çoğunluğunu 18 yaş üstü bireyler oluşturmaktadır

Belki de bu salgında etken olan tipin O157H7 dışında bir alt tip olması bu durumdan sorumludur Salgın zamanı dışında hastalığa yakalananların %3-7 kadar bir kısmında ölümcül olan HUS gelişmekteyken salgın zamanlarında hastaların %20sinde HUS gelişmektedir HUS gelişen hastaların ise %5 kadar bir kısmın gelişip de iyileşen hastaların yaklaşık %50sinde kalıcı böbrek hasarı olmaktadır Yapılan araştırmalar, kronik böbrek yetmezliği olan çocukların önemli bir kısmında bunun daha önceden geçirilmiş HUSa bağlı olduğunu göstermektedir Konunun bu yönü de en az güncelliği kadar önemlidir

Karın ağrısı, kusma ve ateş görülebilir
Hastalığın başlangıç belirtileri, kramp tarzında karın ağrısı ve kanlı ishaldir Bu belirtilere bulantı ve kusma ve ateşte eşlik edebilir Hastalık 10 gün içerisinde iyileşir ama HUS gelişen hastalarda tablo giderek ağırlaşır, böbrek yetmezliği ve kan hücrelerinde yıkım meydana gelir Bu hastaların mutlaka hastanede ve durumun ciddiyetine göre yoğun bakım servisinde tedavi edilmeleri gerekir Bilinçsiz ve doktor kontrolü dışında antibiyotik kullanımı, hastalığın gidişini olumsuz etkileyeceğinden bundan kaçınılması gerekir

Kişisel temizlik kurallarına uyun
Bu hastalıktan korunmak için yapılması gereken en önemli şey gıda sanitasyonun iyi yapılması ve şahsi hijyen kurallarına çok iyi uyulmasıdır Sanitasyon konusunda esas işi gıda endüstrisine düşmekte, düzenleyici ve denetleyici olarak da ilgili devlet kurumlarının üzerine önemli görevler düşmektedir

Her yemekten önce ve tuvaletten çıktıktan sonra ellerin mutlaka sabunlu su ile güzelce yıkanması alınabilecek bireysel önlemleri en kolay, en ucuz ve en etkin olanıdır Bununla birlikte çiğ yenecek gıdaların çok iyi yıkanması, salgın tehlikesi olduğunda uygun yöntemler kullanılarak dezenfekte edildikten sonra tüketilmesi, pişirilerek yenilen yiyecekleri ise iyi pişirilmesi, yemeğin her yerinin en az 70 derece veya üzerinde sıcaklığa ulaşmasının sağlanması gerekmektedir Küçük çocuklara ileri yaşlılara ve bağışıklık sistemi bozulmuş olan hastalara bakım yapan bakıcıların bu önlemleri çok dikkatli biçimde uygulamaları çok önemlidir