Türklerin Atası Yafes (Yafet, Capaş, Olcay Han)

Türklerin Atası Yafes (Yafet, Capaş, Olcay Han)

Yafes (Latince Iafeth veya Iapetus, Arapça: يافث), [1] Hz Nuh'un üçüncü oğlu ve Türklerin atasıdır[2] O, şecerelere göre, Nuh Peygamberin oğullarından biridir Kırgız sözlü geleneğinde "Capaş" şeklinde de kullanılmaktadır[3][4] Birçok ilmi kaynakta “Yafes” olarak kaleme alınan bu isim, Yazıcızâde'nin eserinde “Yafet” olarak da yazılmıştır[5] Yafes, Arapça eserlerde ismi, "Yafes bin Nuh" (Nuh'un oğlu) diye geçmektedir[1]
Hz Nuh, ikinci Adem olarak anılır Tufandan sonra insan zürriyeti, Hz Nuh'un oğullarından türemiştir Hz Nuh'un 3 oğlu vardı: Ham, Sam, Yafes Ham, Habeş ve Afrikalıların, Sam Arapların, Yafes de Türklerin atası olarak bilinmektedir Şimdi yeryüzünde yaşayan tüm insanlar, bu üçünün soyundan gelmektedir[6][7]
İnsanlığın başlangıcında insanların ömürleri uzun bulunmuştur Bu da insanların çoğalmasını temin gibi hikmetlere dayanmaktadır Hz Adem'den sonra insanlar çoğalmış, fakat Allah'ın dinini terk ederek müşrikçe bir halde yaşamaya başlamışlardı Nuh Aleyhisselâm'a inananlar pek azdı Nihayet o inatçı kavme cezaları yaklaşmıştı Hz Nuh bir gemi yapmakla Allah tarafından emrolundu Gemiyi yapar yapmaz şiddetli yağmurlar yağmaya başlamış, yeryüzü bir deniz kesilmişti Hz Nuh kendisine imân edenleri gemisine aldı Bunların sayısı kırk erkek ile kırk kadından ibaret bulunuyormuş Bunların içinde Hz Nuh'un Sam, Ham, Yâfes adındaki oğulları da bulunuyordu
Yâm veya Ken'an adındaki oğlu ise Hz Nuh'a isyan ederek gemisine binmemişti Nihayet gemi dışında bulunanlar tamamen suların dalgaları arasında kalarak helak olup gitmişlerdi Daha sonra yağmur kesilmiş, sular çekilmeye başlamış, gemi de Musul civarında Cudi denilen dağın üzerine Muharrem ayının onuna rastlayan aşure gününde oturmuştur Hz Nuh bu gemiye uygun gördüğü hayvanlardan da birer çift almış bulunuyordu

Bu tufan hadisesi cumhura göre umumidir, bütün yeryüzünü kapsamaktadır En yüksek dağların tepelerinde görülen deniz hayvanlarının fosilleri = eski zamandan beri taş kesilmiş hayvanların cesetleri görülmektedir Böyle bir tufan hadisesinin yeryüzünde bir azap örneği olmak üzere vücuda getirilmiş olması, Allah'ın kudreti karşısında imkânsız görülemez Maamafih bazı zatlara göre de bu hâdise, yalnız Hz Nuh'un bulunduğu Babil havâlisinde meydana gelmiştir[8]
Deguignes'e göre Yafes'in sekiz oğlundan en büyüğü Türk ismine sahipti[9][10] Hammer tarihinde "şecerenin ilki olan Türk Her halde Heredot'un eserindeki Targitaos ve Mukaddes Kitap'taki Taghrama'dır" [11] deniliyor[12]
Yaşar Kalafat'a göre Türklük, ismini işte bu Türk Ata'dan almıştır Türk Ata, Hz Adem'in torunlarından olan Hazer'in oğlu Yafes'ten türemiştir Türk Ata, ilahi tebligat yapılan tebligatçılar hiyerarşisinde yer almaktadır[13] Bu tebligatın (Bildiri) akaidi Türk Töresi ve bu töreyi besleyenler tümüyle Türk'tür Bu tebligatın dili Türkçe idi Bu itibarla Türk dili ilahi bir muhteva içermektedir Bu bildirilerin ulaştığı coğrafyalar ise Türk dünyası coğrafyasını oluşturmuştur[14]
Yaşar Kalafat, Hz Adem'den Hz Muhammed'e kadar devam eden ilahi nizam tebligatının Hz Nuh'tan sonra Hz Yafes'e; ondan da Hz Türk'e geçtiğini düşünmektedir[15] Türk inanç tarihinde Türkler Tanrı'nın “Türk Kağanları” Türk töresini uygulayıp devam ettirmeleri için gönderildiğine inanırlardı Bu yönü ve özelliği ile, Türk kağanın ilahi bir kutsanmışlığı ve görev (Töre) mesuliyeti vardı Bu özellik ve ilahi tebliğ mesuliyetini Bilge Kağan'ın kitabe yazısında görmek mümkündür[14]
Yâfes, evlâtları çoğalınca, onlara reis olmuştu Bunların hepsi, dedeleri Nûh aleyhisselâmın gösterdiği gibi Allahü teâlâya ibâdet ediyordu Yâfes, nehirden geçerken boğulunca, Türk ismindeki küçük oğlu, babasının yerini tuttu Bunun evlâdı çoğalarak bunlara Türk denildi Bu Türkler, ecdâdı gibi Müslüman, sabırlı, çalışkan insanlardı Bunlar da, zamanla çoğalarak Asya'ya yayıldı[16] Türk, Veliaht olduğuna babasından kalmış halkları korumuştur[9]
Rehber Ansiklopedisi'nde Yafes hakkında şöyle bahsedilmektedir: Nûh aleyhisselâmın oğlu Yâfes mümin idi Evladı çoğalınca, onlara reîs olmuştu Hepsi, dedelerinin gösterdiği gibi Allahü teâlâya ibâdet ediyordu Yâfes, nehirden geçerken boğulunca, Türk ismindeki küçük oğlu, babasının yerini tuttu Gittikçe artan nesli Türk adıyla anıldı Bu Türkler, ecdâdı gibi Müslüman, sabırlı ve çalışkan insanlardı Zamanla çoğalarak Asya'ya yayıldılar Türklerin başlarına geçen bâzı zâlim hükümdârlar, semâvî dîni bozarak, onları puta taptırmaya başladılar Bugün Sibirya'da yaşayan Yâkutlar bunlardan olup, hâlâ puta tapmaktadırlar Dinden uzaklaştıkça eski medeniyet ve ahlâklarını da kaybetmişlerdir[17]
Bunlardan Türklerin yurdu, Âsurîler tarafından işgâl edildi Âsurîler güneşe, yıldızlara tapıyordu Türklerin o zaman başlarına geçen bâzı hükümdarlar, semâvî dîni bozarak, onları puta taptırmaya alıştırdılar Orta ve Doğu Asya'da yaşayan kavimler, yıldızlara, aya, güneşe, heykellere, cinlere tapınmaya koyuldular Bu sûretle Asya'da, birçok bozuk inançlar, sapık yollar ortaya çıktı Böyle uydurulan, meydana çıkan sapık yollardan biri de Şâmânîliktir Avrupalıların Şamanizm dediği bu bozuk yol, vaktiyle doğu Asya'da putperestlerin uydurduğu bir inanç olup, bugün Sibirya'daki ve Okyanus adalarındaki vahşîler arasında yayılmış haldedir [16]
Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Türk tarih tezini savunurken şunları söyler: "Efendiler bu insanlık dünyasında en az yüz milyonu aşkın nüfustan oluşan büyük bir Türk milleti vardır ve bu milletin yeryüzündeki genişliği oranında da bir derinliği vardır Efendiler bu derinliği isterseniz ölçelim: Birinci ölçek tarih öncesi devirlere ilişkin ölçektir Bu ölçeğe göre Türk milletinin kökünün dayandığı Türk adındaki insan, insanlığın ikinci babası Nuh Aleyhisselamın oğlu Yafes'in oğlu olan kişidir Tarih döneminin belge tedarikinde pek hoşgörülü olan ilk evrelerine biz de hoşgörü gösterelim, fakat en açık ve kesin ve en maddi tarih kalıntılarına dayanarak söyleyebiliriz ki Türkler, on beş yüzyıl önce Asya'nın göbeğinde muazzam devletler kurmuştur ve insanlığın her türlü yeteneği onda ortaya çıkmıştır" [18]
Vâni Mehmed Efendi, "Araisü'l-Kurân" adlı eserinin birinci bölümünde şöyle der: "Türklerin Benî İshâktan kabul edilmesine gelince; buradaki İshâk'ın, İshâk Peygamber olduğu açıktır Bil ki, ben Türk tarihlerinde, Oğuz Han'ın Yafes'in neslinden olduğunu gördüm Türkler'in tamamı O'nun neslindendir Oğuz Han, Hz İbrahimle çağdaş idi Hatta Türkler, O'nun İbrahim'e iman ettiğini ve İshak'ın kızıyla evlendiğini de iddia ederler ve Türkler, Kurân-ı Kerîm'de zikredilen Zülkarneyn ile kastedilen, Oğuz Han'dır derlerdi Bu duruma göre Türkler, anne tarafından Hz İshak'ın evladı olmuş olurlar Nitekim Hz İsa'nın Benî İsrâîl'den olduğu gibi, Türkler de, Beni İshâk'tan sayılırlar Bunda asla bir müşkillik yoktur" [19][20]
Mehmet Faruk Gübtunca'nın "Peygamberler Tarihinden Seçilmiş Kıssalar" adlı kitabına göre Hz Nuh'un dört oğlu olmuştu Bunların isimleri şöyleydi: Harun, Sam, Yâfes ve Kenan Bunlar da annelerine uymuşlar, kâfir olmuşlardı Ama Sam ve Yâfes, daha sonra Hakk Dîn'e dönmüş, diğer ikisi ise bâtıl dinde kalmıştı[21]
Eski Türk boylarında çok eski devirlerden beri yaygın bir inanca göre, Hz Nuh, tufandan sonra oğlu Yafes'i Türk yurduna göndermeden önce ona "yada" adı verilen büyülü bir taşı oğluna vermiştir Türklerin babası olarak kabul edilen Yafes, bu taşı Türklere vermiş, daha sonra bu taş Oğuz Hana geçmiştir[22]
Şamlı Fahreddin Osman b Ebi Bekir b eş-Şeyh Muhammed Züreyg'in "Kitabü'l-Bustan fi Ba'zı Ahbâri Âl-i Osman" adlı eserinde Osmanlılar için "Onlar Hz Nuh'un oğlu Yafes neslinden Karahan oğlu Oğuz'un evlatlarındandır" tâbiri kullanılır[23]
Türk adından, Tugar' olarak bahseden en eski belge, Musevilerin Ahdiatik (Tevrat)'idir Ahdiatik en eski İbranice eserdir Dünya varlığından, milletlerden, devletlerden ve dünyanın kuruluşundan bahseden en eski eser olarak Ahdiatik'in fasıllarında, insanlığın doğuşu (tekvin-i mahlukat) bölümünde anılan Tugar, Nuh'un oğlu Yafes'in oğludur İsa'dan 458 sene önce yaşamış olan Musevi tarihçisi Hazkiyal, Tugar'la ilişkilendirilen Torok'ların yaşadığı bölge olarak Orta Asya'nın tam bir tarifini yapıyor Ünlü tarihçi Josephe Flavius şöyle diyor: Toroklar, Dara'nın ülkesinin bitiminden başlayan ve sonu bilinmeyen yerlere kadar geniş sahalarda yaşayan, başlıca dokuz kola ayrılı büyük bir millettir Çin kıtası da Torokların egemenliği altındadır Ahdiatik'in en tanınmış müfessiri Mendelson, tekvin-i mahlukat' bahsini açıklarken Torok tabirinin Türk olduğunu ve bu deyimin Turan şeklinde kullanıldığı zaman Türklerin asıl vatanı' olarak anlaşılması gerektiğini karşılaştırmalarla anlatır[24][25]
Abul-Fevz Muhammed Emin Bağdadi, Türklerin Yafes oğlu Kumer oğlu Türke intisap ettiklerini yazar Partold ise Hazar denizinden Çin hududuna yayılan Türk boylarının Türkmen Oğuz Karluk ve Dokuz-Oğuz olduğunu söyler[26]
Arap tarihçisi el-Mesudi'ye (X yy) göre, Türkler, Nuh Peygamber'in üç oğlundan biri olan Yafes (diğerleri Ham ve Sam)'in soyundan iniyordu "Tac-üt Tevârih" yazarı Hoca Sadettin Efendi dahil bütün Osmanlı vak'anüvis (resmî devlet tarihçi)leri bu görüşü aynen benimsemiştir[27]
Osmanlılarda tarih anlayışı, silsilenameler şeklinde hikâye edilen kutsal bir tarihti Bu anlayış içinde şecerelerini Hazreti Nuh'un oğlu Yasef'e kadar götürüyorlardı Modern çağların ırk ve ulus tartışmaları içinde Hazreti Nuh'un üç oğlu, ayrı üç ırkın ataları haline geldiler Ham (ve hamiler) siyahları; Sam (ve samîler) semitleri; Yafes ise beyazları temsil eder oldular Böylece Osmanlılar, âdeta farkına varmadan, kendilerini Batılılarla birleştirmişlerdir[28]
Mekkeli Şair İbn el-Uleyf'e göre Nuh'un Sam, Ham ve Yafes adlı üç oğlu mevcuttur: Sam, Arap, Fars ve Rumlar'ın; Yafes, Türkler ile Ye'cuc ve Me'cuc'un; Ham ise Sudanlılar'ın atasıdır[29] "Defter-i Çıngıznâne"ye göre ise Hz Nuh'un Ham, Sam, Ken'an ve Yafes adlarında dört oğlu ve Reheb, Zeheb, Zühüt ve Zehüt adlarında dört kızı vardır Ham'ın nesli Arap halkını, Sam'ın nesli Acem halkını ve Yafer'in nesli Rum diyarı halkını (Türkleri) oluşturmaktadır Ken'an ise Tufan'da helak olmuş ve nesli kesilmiştir[30]
İbn Abbas (ra) der ki: "Hz Nuhun kavminden seksen kişi iman etmişti, Bunların Üç tanesi oğlu idi: Sânı, Hânı ve Yâfes Bunlarla birlikte üç de gelini iman etmişti Bunlar gemiden çıktıklarında bugün Musul taraflarında "Karyetus-Semaîn" (seksen kişinin kasabası) diye bilinen bir kasaba inşa ettiler Haberde nakledildiğine göre gemide seksen kişi vardı Bunlar arasında Hz Nûh ile boğularak cezalandırılandan başka bir hanımı, üç oğlu ve bunların zevceleri de vardı Katâde, el-Hakem b Uyeyne, İbn Cüreyc ve Muhammed b Kabın görüşü de budur Hâm gemide iken hanımına yaklaştı Bunun üzerine Hz Nûh da yüce Allaha nutfesini değişikliğe uğratması için dua etti, böylelikle siyahiler ondan doğmuş oldu Atâ dedi kir Nûh (as), Hâma: Çocuklarının saçları, kulaklarından aşağıya inmesin, nerede olurlarsa Sâm ve Yâfesin çocuklarına köle olsunlar, diye beddua etti" [31]
İbn İshâk dedi ki: "(Nuh Tufanında, gemide) hanımları hariç on kişi idiler Nûh, oğullan Sâm, Hâm ve Yâfes ile ona iman etmiş altı kişi ile bunların hepsinin hanımları” [32][31]
İbnu Hacer, Türkler hakkında ilgili babta şu açıklamalara yer verir: “Türklerin aslı hususunda ihtilaf edilmiştir Hattâbî: “Onlar Benû Kantûra (Kantûra evladları)dır Kantûra, Hz İbrahim'in cariyesi idi Lügatçi Kürau'n-Neml: “Bunlar Deylemdir” demiştir Ancak, “Onlar Türklerden bir cinstir, Oğuz da öyle” denilerek bu görüş tenkid edilmiştir Ebu Amr: “Türkler, Yafes'in zürriyetindendir Bunlar birçok boylara ayrılır” demiştir Vehb b Münebbih der ki: “Onlar Ye'cüc ve Me'cüc'ün amca çocuklarıdır Zülkarneyn, seddini inşa ettiği zaman, Ye cüc ve Me'cüc'den bir kısmı orada bulunmuyorlardı, onlar terk edildiler Böylece kavimleriyle birlikte (seddin dahiline) giremediler Bu sebeple (terk kökünden olmak üzere) onlara Türk denildi”
Türklerin Tübba neslinden oldukları da söylenmiştir Keza Efrîdun b Sam b Nuh zürriyetinden oldukları veya Yafes'in kendi sulbünden oldukları veyahut İbnu Kûmi b Ya'fes zürriyetinden oldukları da söylenmiştir[33][34]
İslam kaynaklarında Çinliler de, Türkler gibi Yafes'in soyundan gösterilirler[35][36]
Joseph Deguignes de "Büyük Türk Tarihi" adlı kitabında, Türklerin atası olarak Nuh Peygamberin oğlu Yafes'i zikretmekte, [37] hatta Yafes'in oğullarından birinin adının Türk olduğunu, Hazar, Türkistan ve Volga ırmağı çevresinde yaşadığını ifade etmektedir[38][39]
"Tarih-i Enbiya" ve "Hükem"de HzNuh'un evlatlarından Yafes'ten söz edilirken Sultan'ın hal tercümesi sebebiyle Yafes ve soyu hakkında başka bir tarihte bilgi verileceği için burada fazla bilgi verilmeyeceği kaydedilir Bu kayıt şöyledir: "Bu tarih yazılırken akılda Sultanın hallerinin ve neseblerinin kaydedileceği bir tarih yazılması da vardır, Yüce Tanrı izin verirse bu konu Yafes tarihine ayrılmıştır, bu sebeple sonra olacaktır (burada), bu kadar ile yetinildi, özetlendi" [40]
Oğuzlar, genel olarak Türkmen adıyla kaynaklarda geçmiş ve tarihî alanda bu adla tanınmışlardır Köprülü'nün Oğuzlann Müslüman olan gruplarına "Türkmen" adının verildiği görüşü genel kabul görmüş, Kâşgarlı Mahmut'un eserinde de Türkmen ve Oğuz adı çok yerde bir arada kaydedilmiştir[41] Ebü Hayyân'ın Oğuz boy adı için sözlükte verdiği "Yafes'ten sonra Türklerin büyük babasıdır" (Ar Ebu'l-Türku'l-kebir bade'1-yäfes) tanımı dikkat çekicidir Burada Türk soyu ile ilgili efsanelere atıf yapılmıştır Tevrat'ta mevcut rivayetlerle Türk soyunun Nuh Peygamber'in oğlu olan Yafes'ten geldiği söylenir[42] Bununla ilgili olarak Kâşgarlı Mahmut'un Dîvânında da bilgiler vardır: "Türkler, aslında 20 boydur, Bunların hepsi -tanrı kutsal kılası- Yalavaç Nuh oğlu Yafes, Yafes oğlu Türk'e dek ulaşır" Türklerin Müslüman olmaları dolayısıyla soy kütüklerini İslâmî köklere bağlamaları gayet doğaldı Oğuznamelere dayanan Ebu'l-gazi Bahadır Han, Türklerin şeceresini Nuh Peygamber ile Yafes'in neslinden başlatır[43][44]
"Oğuz Kağan Destanı"na göre Oğuz'un ilk atası, Nuh'un oğlu Yafes'tir Nuh, yeryüzünü oğulları arasında bölüştürdüğü zaman oğlu Yafes'e Doğu illeri ve Türkistan taraflarını verir Yafes, Türklerin deyişine göre "Olcay Han" diye anılır O, göçebe olarak yaşardı Yaylak ve kışlakları Türkistan'da bulunurdu Dhib Yavgu, Olcay Han'ın oğludur Bunun da dört muteber ve şöhretli oğlu vardı: Kara-Han, Or-Han, Kür-Han, Küz-Han Kara-Han babasının yerine tahta geçer Bir oğlu dünyaya gelir Çocuk, üç gün, üç gece anasının sütünü emmez Herkes, onun öleceğini düşünürken; annesinin rüyasına girer Çocuk, annesine; “Eğer sütünü emmemi istiyorsan biricik Yaratıcı'yı ikrar ve itiraf et” der Kadın, üç gece aynı rüyayı görür Bu kavim, kâfir olduğundan; kadın, meseleyi kimseye anlatmaz Kocasından gizli olarak Allah'a iman eder O anda çocuk, anasının sütünü emmeye başlar Oğuz'un temizlik ve güzelliğine herkes hayran kalır Bir yıl sonra konuşmaya başlar Oğuz daima Allah'ı anıp ona şükreder Her türlü bilim ve hünerde, ok atmada, kargı kullanmada, kılıç çalmada, bilgi hususunda âleme ün salacak şekilde gelişme gösterir Babası, evlenme çağı gelince onu iki amca kızıyla sırayla nişanlar Oğuz, önce onları Allah'a inanmaya davet eder Onlar, bunu kabul etmeyince; Oğuz, onlardan uzaklaşır Or-Han'ın kızı Allah'ı kabul ettiği için Oğuz, onu alır Onu herkesten çok sever Oğuz'un avda olduğu bir zamanda eski eşleri, Oğuz'un Allah'a inandığını ve bunun için kendilerinden uzaklaştığını babasına anlatırlar Oğuz'un babası ve akrabaları, Oğuz'u öldürmeye karar verirler Oğuz, avdan dönünce durumu anlar Babası ve amcaları Kür-Han ve Küz-Han'ı öldürür 75 yıl amcalarının uruğlarıyla savaşır Onları yendikten sonra Oğuz yönünü dışa çevirir Oğuz, cihangirlik için sefere çıkarak muhtelif yerleri ülkesine katar 1000 yıllık bir hayattan sonra yerini oğlu Kün Han'a bırakır[45]
Reşideddin'in "Cami'üt-Tevarih"indeki bir destanda Türklerin ilk hükümdarının Nuh peygamber oğlu Yafes olduğu ifadesi ile başlanmakta ve Yafes'in Türkçe "Olcay Han" adını taşıdığı söylenmektedir Olcay sözünün Moğolca olduğu malumdur[46] B Ögel, kaynaklarda "Ebülce" ve "Abulca" olarak da geçen bu ismin en doğru şeklinin “Bulca” olması sonucuna varmıştır Sonradan düzülen bir çok soy kütükleri, Peygamberler tarihine göre, Nuh Peygamber'e bağlanmışlardır Çingiz-Han çağında yazılan Oğuz Destanları, Peygamberler tarihine pek itibar etmemişler ve kendilerinin menşelerini, ilk-ata Bulca Han ile başlatmışlardı Bununla beraber, ne de olsa İslamiyet'in tesiri altında olan yazarlar, Bulca Han'ın Nuh'un oğlu Yafes olduğunu da söylemeyi ihmal etmemişlerdi Fakat sonraki destanlar (mesela Ebu'l-gazi), Türklerin soy kütüğüne Yafes ile başlamış ve Bulca Han'ı da onun soylarına bağlamıştı[47][48]
Ebülgazi Bahadır Han'ın “Şecere-i Terakime”sinde Oğuz, anasını doğrudan Müslüman olmaya davet etmiştir Ebülgazi, Türk halkının ta Yafes'ten Alınca-Han'a kadar Tanrı'nın birliğine iman ettiklerini, fakat Kara-Han döneminde büsbütün kâfir olduklarını söylemiştir[49]
Ebülgazi, Reşideddin ve ekibinin yeğledikleri “biricik Tanrı'yı ikrar ve itiraf” ifadesini açıklama ve zenginlik ve paraya dayalı bir “Cahiliye Dönemi” manzarası çizme gereği duymuştur: “-Müslüman ol ve hak dinine gel! Yok gelmezsen, ben de senin sütünü emmem”, diyordu Bunun üzerine annesi oğlunun bu isteğine dayanamadı ve Tanrının birliğine iman getirdi Bunun üzerine Oğuz-Han annesinin memesini emmeğe başladı Fakat annesi ne gördüğü rüyaları ve ne de oğlunun isteği üzerine Müslüman olduğunu hiç kimseye açmadı Çünkü Türk halkı, Yafes'ten ta Alınca-Han'a kadar Tanrının birliğine iman etmişti Ama Alınca-Han'dan sonra Türkler çok zengin olmuşlar ve servetle paraya esir olmuşlardı Bütün memleket Tanrı'yı unutarak kâfir olmuş ve kötü yola sapmışlardı Kara-Han zamanında ise büsbütün kâfir olmuşlar ve küfre sapmışlardı Meselâ bir baba, oğullarından birinin veyahut da bir oğul, babasının Hak dinini kabul ettiğini duysa idi, hemen onu düşünmeden öldürürdü[50][49]
Türkmenistan devlet başkanı Saparmurat Türkmenbaşı'nın "Ruhnâme" adlı eserinde Hz Nuh'a ve onun öğütlerine ayrıcalıklı bir yer verilmiştir Bunun nedeni, Türkmen halkının Nuh (as)'a kadar uzanan tarihî geçmişi olduğuna inanılması ve Nuh Peygamberin, oğullarından Yafes'in soyuna yurt olarak Türkistan bölgesini verdiğinin kabul edilmesidir[51] Ruhname'de yer alan bu düşünce, tarih kaynaklarınca da teyit edilmektedir Örneğin Abu'l Farac Tarihi'nde yer alan bilgilere göre, Hz Nuh tufan olayından sonra dünyayı Sam, Ham ve Yafes adındaki üç oğlu arasında taksim etmiş; [39][*]Sam oğullarına meskun dünyanın ortasından doğudaki ucuna kadar uzanan bölge düşmüştü Bu bölge Filistin, Arabistan, Fenike ve Suriye ile iki nehir arasındaki bütün bölgeleri (Mezopotamya'yı), Asur, Babil, İran ve Hindistan'ı ihtiva ediyordu[*]Ham oğullarına doğudan batıya kadar bütün güney ülkeleri; Orta ve Güney Hindistan, Mısır, Libya, Afrika ile kuzeye doğru Kilikya, Lidya ve Akdeniz adalarından Kıbrıs, Sakız, Sicilya ve daha yirmi ada düştü[*]Yafes oğullarına ise doğudan batıya kadar büyün kuzey; Almanlar, Türkler, Kapadokya, Asya, Tarki (Trakya), Yunanlılar (İyonya), Roma (Bizans), Slavlar, Bulgarlar ve İspanyollar düştü[52][39] "Ruhname"ye göre, yüce Allah, kutsal emriyle Hz Nuh'a bazı sayfalar göndermiş, [53] Hz Nuh da bunları kendi soyundan gelen insanlar arasında, oğlu Yafes aracılığıyla da Türkistan halkına yaymıştır Bu kutsal sayfaların özü tamamen “ahlâk güzelliği”ne aittir[54][39]
Osmonaalı Sıdıkov'a göre insanoğlu Adem ata ile Havva anadan türemiş, daha sonra Nuh ve Nuh'un üç oğlu Ham, Sâm, Yafes olarak nesil devam etmiştir Yafes'in oğulları ikiye: Arîler ve Turaniler olarak ikiye ayrılır Yazar Turanilere Asya kıtasında yaşayan kavimlerden Çinlileri, Hint-Çinlilerini, Japonları, Finleri, Osmanlıları, Tatarları, Kırgızları, Kazakları, Kalmukları, Tunganları dahil etmiştir[9]
Kırgızistanlı öğretim üyesi Prof Dr Ömürkul Yasayev'e göre Kırgızların kendi beylerinin hakimiyeti önünde birleşmesinin (bir araya gelmesinin ) sebebi aşağıdaki gibidir: O beyin aslı Slav'dır ve Slavların beylerinden biridir; onun Slavyan ülkesinde yaşadığı dönemde, oraya Rum elinden1 elçi gelir; (derebeyi) gelen elçiyi öldürür (Onu) öldürmesinin sebebi Rumların Noydu'nun oğlu Simden, Slavyanlarında Yafes'den çoğalıp yayılmasıdır

Rumların adı, "Sag köpek" sözüyle ilgilidir Çünkü onlar, köpeğin sütü ile beslenmişlerdir Bu işin esası şöyledir: Yafes için karıncanın yumurtasını alıp geldiğinde, karınca, Yafes'in çocuğunun rahat görmemesi için Allah'a yalvarır Yafes'in çocuğu doğduğunda ona Emka [55] adı verilir Onun iki gözü kördür O zamanlarda köpekler, dört gözlüdür Yafes'in bir köpeği olur O, bir yavru doğurur Yafes, bu köpeği öldürüp atar Yafes'in çocuğu kör olduğu için dört yıl boyunca köpeğin kulağından tutup onun sütünü emer Köpek, ikinci yavrusunu doğurduğunda Yafes'in çocuğunu atıp ondan kurtulmak için Allah'a yalvarıp O'na şükrünü bildirir Ertesi gün, bu köpeğin iki gözü, kör olan çocuğa geçer ve iki gözü de kendinde kalır Onlar, yine köpeğin burnunda kalır Bu sebepten onlar, "Saklablar" (Slavyanlar) diye adlandırılır[56]
Yafes ve Sam Kompleksi

Yahudilerin kutsal kitabı Tevrat'a göre; doğru ve kusursuz bir insan olan Nuh'un, Yafes, Sam ve Ham adında üç oğlu bulunmaktadır Tevrat'ta ve İncil'de konu edildiği üzere, çiftçilik yapan ve diktiği bağdan elde ettiği şarabı içerek sarhoş olan Nuh, çadırının içine çırılçıplak uzanmış ve babasını bu durumda gören Ham dışarı çıkıp gördüklerini iki kardeşine anlatmıştır Yafes ve Sam, bir giysiyle babalarının üzerini örtmeye çalışmış ve bunu yaparken ona bakmamışlardır Ayıldığında küçük oğlu Ham'ın kendisine yaptıklarını hatırlayan Nuh, onu lanetlerken Yafes ve Sam için güzel dualar etmiştir[57][58]
Yafes ve Sam Kompleksi; gazetecilerin gerçekliği tüm çıplaklığıyla yazıp yazmamaları gerektiğine ilişkin tartışmalarda oto-sansürü, diğer bir ifadeyle göz kapatma tavırlarını tanımlamaktadır Bu bağlamda Yafes ve Sam Kompleksi, olaylara dışarıdan bakma ve onlardan söz etme güçlüğü ya da bu kapasiteden yoksun olmak anlamına gelmektedir 1968 yılında Vietnam'da gelişen My Lai katliamının ardından Amerika'da açılan davalarda olayın tanıklarının aylarca suskun kalmaları, Yafes ve Sam Kompleksi'nin en önemli ve çağdaş örneklerindendir[59][58]