Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (Dehb)

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) = 1
Dikkat Eksikliği, Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) toplumda oldukça sık görülen ve klinik tedaviyle özellikle erken dönemde tespit edilebilmesi halinde, oldukça başarılı sonuçlar alınabilen bir bozukluktur
DEHB üç temel belirtiden oluşur:
• Dikkat Eksikliği
• Aşırı Hareketlilik (Hiperaktivite)
• Dürtüsellik (Aşırı tepki vermek, sonuçlarını düşünmeden harekete geçmek, dürtülerini kontrol edememek)
Bu belirtiler, davranış bozukluklarına, evde ve okulda uyum güçlüklerine, öğrenme bozukluklarına yol açabilir
Dikkat Eksikliği Belirtileri :
• Ayrıntılara dikkat etmekte zorluk ya da okul, iş ve diğer etkinliklerde dikkatsizce hatalar yapma,
• Dikkat gerektiren görevler ya da işlerde dikkati sürdürme güçlüğü,
• Birisiyle yüz yüze konuşurken dinlemede güçlük çekme,
• Okul aaaalerini ya da işyerinde verilen görevleri bitirmekte zorlanma, verilen yönergeleri izlemekte zorluk çekme
• Görevleri ve etkinlikleri düzenleme, organize etme güçlüğü,
• Uzun zihinsel çaba gerektiren işlerden kaçınma, bu işlerden hoşlanmama ya da işlere karşı isteksizlik,
• Görev ve etkinlikler için gereken eşyaları kaybetme,
• Dikkatin kolayca dağılması,
• Günlük etkinliklerde unutkanlık,
Bu dokuz belirtiden altısı varsa böyle bir kişide DEHB’den söz edilebilir
Aşırı Hareketlilik Belirtileri :
• El ve ayakların kıpır kıpır olması, oturduğu terde duramama,
• Oturulması gereken durumlarda yerinden kalkma,
• Koşuşturup durma ya da huzursuzluk hissi,
• Boş zaman faaliyetlerini sessizce yapmakta güçlük,
• Sürekli hareket halinde olma ya da sanki motor takılıymış gibi hareket etme,
• Çok konuşma,
Dürtüsellik :
• Sorulan soru tamamlanmadan yanıt verme,
• Sıra beklemede zorluk çekme,
• Başkalarının işine karışma ya da konuşmalarını bölme

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunda Sık Görülen Diğer Belirtiler
• Hedeflerine ulaşamama ve başarısızlık hissi
• Başlanan işi bitirememe ya da işe başlama güçlüğü
• Aynı anda pek çok işle uğraşma ancak bu işleri takip ve tamamlamakta güçlük çekme,
• Aklına geleni o anda söyleme eğilimi
• Sık sık büyük heyecenlar peşinde koşma
• Kolay sıkılma,
• Herkes tarafından izlenen yolları ve kuralları uygulamamak
• Sabırsızlık
• Düşünmeden hareket etme
• Aniden parlama tepki gösterme
• Ayak sallama, ayak vurma
• Strese karşı aşırı duyarlılık,
• Zamanı ayarlamakta güçlük
• Unutkanlık
• Sözel veya fiziksel saldırganlık
• Alkol ve madde kullanımı

Birçok çocuk, genç ve erişkinde bu belirtilerin bir çoğu kümelenmiş olarak bulunur Bunların bir anlık değil, uzun süreli, sadece belirli durumlarda değil bir çok durumda olması beklenir
ALT TİPLER :
DEHB farklı bulguların ön planda oluşuna göre çeşitli alt tiplere ayrılır
• Dikkat eksikliğinin baskın olduğu tip
• Hiperaktif-tepkisel alt tip
• Bileşik tip
Aşırı hareketlilik ve tepkiselliğin baskın olduğu tipte aşırı hareketlilik, yerinde duramam belirtileri görülse de asıl sorun dikkat eksikliği ve bununla ilgili öğrenme güçlüğü ile başarıda düşmedir Dikkatinde pek sorun olmayan ama aşırı hareketlilik ve tepkisellikle kendini gösteren alt grup hiperaktif-tepkisel alt tiptir Bu çocuk ve gençlerde davranış sorunları daha fazladırÖğretmenler ve çevre bu çocukların arkadaşlarını ve sınıfı rahatsız etmelerinden yakınırlar Bu çocuklar pek yerinde duramaz Sınıfta ayağa kalkar, dolaşır ve sınıftan çıkıp gidebilirler Sık sık tuvalete gitmek isterler Fazla ses çıkarıp çok ve yersiz konuşabilirler Konuşunca çok yüksek sesle ve hızlı konuştukları için dikkat çekebilirler Başkalarının konuşmasını kesebilirler Hem dikkat eksikliğinin hem de aşırı hareketliliğin birlikte olduğu (bileşik tip) durumlarda ebeveynler ve kardeşler bu çocukların davranışlarından şikayet ederler Kardeş geçimsizliği ön plandadır

KLİNİK BULGULAR
Dikkat Azlığı : Ailelerin ve öğretmenlerin en çok yakındığı bulgudur Genellikle “sesleniyorum, sanki beni duymuyor” , “hiç dinlemiyor” , “aaaa yapması çok zor, hemen sıkılıyor” ,”hiçbir işi tamamlamıyor” şeklinde yakınmalarla karşılaşılır DEHB’li çocukların dikkat süreleri diğerlerine göre daha kısadır Dikkat azlığı, çocuğun başladığı işi bitirememesine, dersi dinleyememesine, eşyalarını sık sık kaybetmesine, öğrendiklerini unutmasına ve başarısızlığa neden olur
Aşırı Hareketlilik : Daha anne karnında “kıpır kıpır” olarak tanımlanırlar Yerinde duramama, yemek yerken, ders çalışırken, hatta tv izlerken bile ortaya çıkar
Tepkisellik : Davranışları kontrol edememek, sorunlara yol açar Sırasını bekleyememek, söz verilmeden konuşmak, başkalarının sözlerini kesmek tepkiselliği en sık rastlanan sonuçlarındandır Çoğu kez bu çocuklar çevreleri tarafından “ gözü kara” olarak nitelenirler
Dil Gelişimi : Dilin kontrolünde sorun vardır Hızlı konuşma, kelimeleri atlama, telafuz hataları sık görülür
Bellek : Söylenen dikkat etmeme ve algılamadaki bozukluk öğrendiklerini unuttuğu kanısı uyandırır Sorun dikkatini topladığında bilgiyi öğrenmek ve depolamakta değil, gerek olduğunda ve uygun yerde çıkarıp kullanabilmektedir Yapması istenen şeyleri eksik yapması, getirilmesi isteneni yanlış ya da eksik getirmesi, aaaa unutması daha çok dikkat eksikliğine bağlıdır
Zamanlama ve planlama : Dersi ve görevi zamanında yetiştirmesi, işleri öncelik sırasına koyması zordur Yaşadığı yer, odası dağınıktır Aradığını bulamaz, eşyalarını unutur, kaybeder Açık bırakılan kapaklar, çekmeceler, çantalar sık sık tartışma konusu olur
Uyku Sorunları : Uyku sorunları sık görülür Uykuya dalmada güçlük en sık rastlanan uyku sorunudur Uyku sorunu erken bebeklik döneminde de belirgindir

ÖNEMLİ NOT : BU KRİTERLERDEN PEK ÇOĞU ÇOCUĞUNUZA UYGUNLUK GÖSTERSE DE, GERÇEK TANI ANCAK UZMAN BİR HEKİM TARAFINDAN KONULABİLİR BU YAZI SİZ ANNELERİ BİLGİLENDİRMEK AMACIYLA AKTARILMIŞTIR

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun belirtileri ve tedavisi konusunda Çocuk ve Ergen Psikiyatri Uzm Dr Gökçe Küçükyazıcı'nın makalesini buldum:

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu, bireyin akademik başarısı, aile hayatı, sosyal ilişkileri ve benlik saygısı üzerine çeşitli olumsuz etkileri olan ve oldukça sık görülen psikiyatrik bir bozukluktur Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun çocuk ve ergenlerde görülme sıklığı %5-10 , erişkinlikte %4 civarındadır

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun en sık gözlenen temel belirtileri şunlardır:

- Hareketlilik
- Dikkat eksikliği
- Dürtüsellik

Bozulukta her üç belirti birada görülebileceği gibi, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) özellikle dikkatsizliğin ön planda olduğu ve hiperaktivite ve dürtüselliğin ön planda olduğu alt tipler şeklinde kendisini gösterebilir

Bir kişide Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu ( DEHB ) varlığından söz edebilmek için, bu belirtilerin 7 yaştan önce başlamış olması, birden fazla ortamda görülüyor olması, sürekli olması ve kişinin günlük yaşamını etkileyecek boyutta olması gerekir

DİKKAT EKSİKLİĞİ

Dikkat Eksikliği ifadesinden kastedilen aslında dikkatin olmaması değil daha ziyade dikkati belli bir süreyle özellikle zihinsel uğraşı gerektiren ders çalışma, problem çözme veya çocuk için çok da eğlenceli olmayan bir görev esnasında kendisini gösteren bir konsantre olamama durumudur Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklar tam tersi eğlenceli, ilgilerini çeken, renkli ve canlı görüntülerin olduğu televizyon ve bilgisayar oyunları karşısında saatlerce sıkılmadan durabilmektedirler

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna (DEHB) sahip çocukların dikkatlerinin dış uyaranlarca kolayca çelinebilmesi nedeniyle, sıklıkla bizlerin farketmedikleri ayrıntıları farkedebilir bu nedenle yanlışlıkla fazlaca dikkatli olarak değerlendirilebilirler Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan öğrencilerin öğretmenleri sıklıkla öğrencinin derste dalgın olduğunu, kendisini dinlemiyormuş göründüğü veya kalemi silgisi veya etrafıyla ilgilendiğinden şikayetçidirler

Kaynak ve Makale: http://www.cocukvegenc.com/icerikdet...lugu-dehb.html