Dünya’nın 9 Gün Boyunca Sarsılmasına Neden Olan Gizemli Titreşimlerin Sebebi Belli Oldu

Dünya’nın 9 gün boyunca sarsılmasına neden olan gizemli titreşimlerin sebebi belli oldu


Geçen yıl Grönland’ın uzak bir bölgesinde iklim değişikliğinin tetiklediği büyük bir toprak kayması sonucu oluşan mega tsunaminin 9 gün boyunca Dünya’yı sarsmasına neden olduğu ortaya çıktı
Sismometreler, Eylül 2023’te Kuzey Kutbu’ndan Antarktika’ya kadar dünyanın her yerinde gizemli titreşimler tespit etti Bunlar depremlerin neden olduğu olağan sinyallerden farklıydı ve monoton bir uğultu gibi sadece tek bir titreşim frekansı içeriyordu

“Sismik sinyali ilk gördüğümde tamamen şaşırmıştım”
Olayla ilgili yeni bir çalışmanın eş yazarı olan University College London’ın Yer Bilimleri bölümünden Dr Stephen Hicks, “Sismik sinyali ilk gördüğümde tamamen şaşırmıştım,” dedi



“Sismometrelerin Dünya yüzeyinde meydana gelen çeşitli kaynakları kaydedebildiğini bilmemize rağmen daha önce hiç bu kadar uzun süreli, küresel olarak hareket eden ve sadece tek bir salınım frekansı içeren bir sismik dalga kaydedilmemişti”

15 ülkeden araştırmacılar gizemi çözmeye çalıştılar
Hicks, bulmacayı çözmek için bilim insanlarından oluşan bir ekibe liderlik etmesine ilham verenin de bu olduğunu ifade ediyor 15 ülkedeki 40 kurumdan 68 araştırmacıdan oluşan bir ekip gizemi çözmek için yola çıktı

Gizemli titreşimlere ne sebep oldu?
Uluslararası ekip, sismik sinyallerden iklim değişikliğinin tetiklediği büyük bir toprak kaymasının ardından meydana gelen olayların sorumlu olduğunu keşfetti

1,2 kilometre yüksekliğindeki bir dağ zirvesi geçen yıl eylül ayında Grönland’ın uzak Dickson Fiyordu’na çöktü Tahminen 25 milyon metreküp kaya ve buz fiyortun içine çöktü -ki bu da yaklaşık 10000 olimpik yüzme havuzunu doldurmaya yetecek bir miktara eş değer

grönland dickson fiyordu
Soldan sağa: Fiyorttan çekilen dağ zirvesi ve buzulun öncesi (Ağustos 2023) ve sonrası (Eylül 2023)
– Søren Rysgaard/Danish Army, University College London
Dar fiyortta sıkışan su 200 metre havaya sıçradı Fiyort boyunca 10 kilometre boyunca uzanan 110 metre yüksekliğinde bir dalga yarattı ancak dakikalar içinde 7 metreye düştü

Grönland’ın kuzeydoğusundaki bir fiyortta meydana gelen devasa tsunami haberi, araştırmacıların noktaları birleştirmeye başlamasına yardımcı oldu



Ekip, heyelanı ve sonrasında yaşananları yeniden canlandırmak için bilgisayar modellemesi, uydu görüntüleri ve saha ölçümlerini kullandı Modeller, suyun yaklaşık dokuz gün boyunca her 90 saniyede bir kıvrımlı fiyortta ileri geri sallanmaya devam edeceğini öngördü

Modelleme, Dünya’nın kabuğunu dolaşarak gezegen çapında bir “uğultu” yaratan titreşimlerin kayıtlarıyla eşleşti

İlk olay insan gözüyle gözlemlenmemiş olsa da, bu canlandırma, bu büyük heyelanın ve ardından gelen mega tsunaminin bilim insanlarını şaşırtan küresel sismik sinyale nasıl neden olduğunu gösteriyor


İklim değişikliği neden oldu
Araştırmacılar heyelanın, dağın eteklerindeki buzulun incelmesi ve üzerindeki kaya yüzeyini tutamamasının bir sonucu olduğunu belirtiyor Bu da nihayetinde iklim değişikliğinden kaynaklanıyordu

Danimarka ve Grönland Jeoloji Araştırmaları’ndan başyazar Dr Kristian Svennevig, “Bir heyelan bilimcisi olarak, bu çalışmanın bir başka ilginç yönü de, bunun Grönland’ın doğusunda gözlemlenen ilk heyelan ve tsunami olması ve iklim değişikliğinin burada zaten ne kadar büyük etkileri olduğunu göstermesi,” dedi

Kuzey Kutbu, gezegenin geri kalanından yaklaşık dört kat daha hızlı ısınıyor ve Grönland’ın buz örtüsü saatte tahmini 30 milyon ton buz kaybediyor Çalışma, bölgedeki dağları destekleyen buzullar eridikçe, “iklim değişikliğinin kutup bölgelerini büyük toprak kaymalarına giderek daha fazla yatkın hale getirdiğini” belirtiyor

Olay uzak bir bölgede meydana gelmiş olsa da, bu fiyortlar bazen Arktik yolcu gemileri tarafından ziyaret ediliyor Neyse ki heyelan meydana geldiğinde bölgede kimse yoktu ancak böylesine büyük bir tsunaminin sonuçları yıkıcı olabilirdi



Araştırmacılar, hızla hızlanan iklim değişikliğinin, daha önce istikrarlı olduğu düşünülen bu gibi bölgeleri karakterize etmenin ve izlemenin her zamankinden daha önemli olduğu anlamına geldiği sonucuna varıyor Bunun büyük heyelan ve tsunami olayları için önemli erken uyarılar sağlayacağı düşünülüyorindigodergisi