Aşırı Aktif Mesane

Aşırı Aktif Mesane
Aşırı Aktif Mesane Tedavisi - Aşırı Aktif Mesane Sendromu - Aşırı Aktif Mesane Nedir - AAM



AAM; Uluslararası Kontinans Birliği(ICS) in 2002 yılında tarif ettiği üzere bazen artmış gece veya gündüz işeme sıklığı ve/veya sıkışma tipi idrar kaçırma ile seyreden ani sıkışma hissidirBu semptomların bir tanımıdırBunları açıklayabilecek lokal patolojik veya metabolik neden yokturOlmazsa olmaz semptomu ani sıkışma hissidirUrgency olarak bilinen ani sıkışma hissi geciktirilmesi zor ani ve zorlayıcı idrar yapma arzusu olarak tanımlanırNoctüri olarak bilinen gece idrar yapma ise gecede en az 2 kez idrara kalkmayı anlatırSık idrara çıkma ise günde en az 9 kez idrar yapmayı belirtirSıkışma tarzı idrar kaçırma AAM'nin semptomlarından biri olup bazen stres tipi idrar kaçırma ile birlikte karışık tipte idrar kaçırma olarak karşımıza çıkabilmektedirStres tipi idrar kaçırmanın varlığı AAM'yi ekarte edemez aynı şekilde AAM semptomları bazen ağrılı mesane sendromunun bir parçası olabilirler

AAM ve Üriner İnkontinas yalnızca kişinin kendisini değil yakınlarını da etkileyen sosyal,hijyenik ve psıkolojık etkileri olan bir sorundurABD'de erkeklerde %16 kadınlarda %17, yine Avrupa’da 5 ülkede 18 yaş üzerindeki 20000'e yakın kişiyle yapılan istatistiksel araştırmada erkeklerde %11 kadınlarda %13 aşırı aktif mesane görülmüştürAAM'si olan erkeklerin1/3 ünde kadınların 1/2 sinde idrar kaçırma tespit edilmiştirTürkiye'de ise 9 ilde 7800 kadın üzerinde yapılan çalışmada ise %28 idrar kaçırma, %10'da da AAM tespit edilmiştir(İdrar kaçırma Aydın'da %24,Eskişehir'de %26,Elazığ'da ise %46 olarak tespit edilmiştir)Türkiye'de 2009 yılında antikonerjikler ile tedavi edilen olgu sayısı ise 300000 lere yakındır


Üriner Inkontinans toplumumuzda sık gözlenen buna rağmen çok az dile getirilen sorgulanması gereken bir problemdir

AAM'nin risk faktörleri;yaşlanma;yaşla birlikte artan ateroskleroza bağlı pelvik iskemi,hiperlipidemi,subklinik ,serebro vasküler yada diğer nörolojik hastalıklarKadın olmak ki bu fark kadında anatominin farklılığı vajinal doğum tramvası pelvik taban gevşemesi veya hormonal farklılıktan kaynaklanabilmektedir3 risk faktörü ise psikosomatik bozukluklardır stres ve anksiyete ayrıca depresyon AAM'yi etkilemektedir

AAM'nin tanısı konduktan sonra ilk basamak tedavi seçeneklerinde davranış ve yaşam tarzı değişiklikleri ve mesane ve pelvik taban eğitimleri önemlidir

1Davranış ve yaşam tarzı değişiklikleri:
A)Diyet alışkanlıkları:
sıvı alımının düzenlenmesi;yetersiz sıvı alınımı şikayetleri arttırırGece uyumadan 4 saat önce ise sıvı alımı kesilmeli,mesane boşaltılmalıdır
Mesane iritanlarının etkisi kafein mesane kası olan detrusörün kasılmasını arttırırAlkol,tatlandırıcı olarak kullanılan aspartam,aşırı baharatlı gıdalar,turunçgiller,domates,a sitli gıdalar irritasyonu arttırır
B)Obesite (şişmanlık)
C)Sigara:Kronik öksürük ve nikotin detrüsör basıncını arttırır
D)Kabızlıkiyette mutlaka lifli gıdalar eklenmeli,sıvı gıdalar arttırılmalı,düzenli egzersiz yapılmalıdır
E)Mesane eğitimi:Bu eğitimin amacı sıkışmayı baskılamak ve kontrol altına almak için idrar yapma şeması ve öğretme teknikleri ile normal mesane fonksiyonunu oluşturmaktırGün içersinde tuvalete gidiş aralarını açmaya çalışmak,bu süreyi yavaş yavaş arttırmak ve 3-4 saat aralıklı olarak şeklinde getirebilmek önemlidir

2Pelvik Taban Kas Eğitimi:Kegel egzersizleri olarak bilinen pelvik taban kaslarını çalıştırmayı sağlarKasları 3 saniye kasılı tutucak şekilde ilk başta 10 kez daha sonra 6 ile 10 saniye kasılı tutup 10 saniye dinlenecek şekilde,10'lu setler halinde günde 30 ile 50 kez yapılırHergün yapılması en idealidir

3Antimuskarinik İlaçlarla Tedaviyi Sağlamak:Buradaki hedef idrar sıkışma ve idrar kaçırma ataklarını azaltmak,mesane kapasitesinini,işeme hacmini,hayat kalitesini arttırmaktırBu ilaçlarla %75-%80 başarılar alınabilmektedirYan etkileri:ağız kuruluğu,kabızlık,taşikardi,ür tiker,akomodasyon paralizisi ve SSS etkileridirEn sık görülen ilaç bırakma nedeni ağız kuruluğudurKullanamayacak hastalar ise dar açılı glokom (göz tansiyonu),idrar retansiyonu (idrar yapamama),intestinal obstürüksüyon (barsaklarda tıkanıklık),miyastenya gravis,kardiyak ritim bozuklukları,uyumsuz ve kontrole gelmeyen hastalardır

Bu tedavilerin başarısız olduğu yada yan etkileri nedeniyle bırakıldığı durumlarda 2 basamak tedavi seçenekleri uygulanmaktadır

A)Nöromodulasyon etki mekanizması tam olarak anlaşılmamakla birlikte sinirlerin uyarımı ile işeme refleksinin inhibisyonu amaçlanmaktadırTranskutanöz elektriksel sinir uyarımı(TENS),Sakral sinir nöromodulasyonu gibi

B)Detrüsor denılen mesane kası içine Botulinum toksini enjeksiyonu; bilinen en güçlü biyolojik zehirdir1 gram Botulinum toksini 1 milyon kişiyi öldürebilirKimyasal denervasyonla detrüsörde 9 aya kadar etkisi sürdürebilirBelirgin sistemik bir yan etkisi yoktur ancak hastaları toksin ile tedavi sonucu idrar retansiyonu ile karşılaşabilecekleri ve temiz aralıklı kateterizasyon gerekebileceği yönünde uyarılmalıdırAAM tedavisinde 1 basamak tedavinin yetersiz olduğu durumlarda bugün için en umut verici minimal invaziv tedavi yöntemidir

C)Cerrahi tedavi son çaredirBu yöntemler içersinde altın standart augmentasyon sistoplastisidir(barsaktan yeni mesane yapılması)


Dr Tanju CENGİZ Üroloji