Eğitimde Reform ve Liderlik Standartları//Prof.Dr.Ali İlker Gümüşeli

Eğitimde Reform ve Liderlik Standartları

Türk eğitim sistemi son yıllarda önemli reform girişimlerine sahne oldu 2000 yılında başlanan eğitimde toplam kalite yönetimi çalışmaları devam ettirilirken; geçtiğimiz yıl bu çalışmalara müfredat değişikliği, liselerin dört yıla çıkartılması ve mesleki ve teknik eğitimin yeniden yapılandırılması gibi, sistemi kökten etkileyen yenileri eklendi
Son yıllarda girişilen bu reform çabalarının temel hedefi, Türk Eğitim Sisteminin gelişmiş ülkelerin eğitim sistemleri ile uyum sağlayacak biçimde bir standardizasyona kavuşturulmasıdır Bunun için girişilen bu yenileştirme çalışmaların tümünün ulusal eğitim sistemimizin niteliğinin artırılması bakımından çok önemli olduğu tartışılmaz bir gerçektir

Ancak bu temel hedefe ulaşmak için atılan adımlar yeterli mi? Başka alanlarda da reforma ya da standardizasyona gerek var mı? Tabi ki bu adımlar yeterli değil Atılan adımların kağıt üzerinde kalmadan ve unutulmadan kısa zamanda uygulamaya dönüşmesi için başka yeni adımlara daha ihtiyaç var Bu adımların başında da yeniliklerin okullarda uygulanmasını sağlayacak okul yöneticilerinin standartlarının belirlenmesi geliyor

Çünkü son yıllarda yapılan yenilikler, hem sistemin yapı ve işleyişi hem de eğitim felsefesi açısından çok önemli değişim ve dönüşümleri gerektiriyor Bu dönüşümleri gerçekleştirmek için de güçlü okul liderlerine ihtiyaç var Okullara yön veren yöneticiler, ne kadar iyi niyetli ve gayretli olurlarsa olsunlar, eğer yapılan yeniliklere önderlik edecek standartları taşımıyorlarsa; yenilik girişimlerinin uygulamaya dönüşmesi çok güç ve yavaş olur

Bunun en güzel kanıtı da yaklaşık altı yıldan bu yana uygulanmaya çalışılan eğitimde toplam kalite yaklaşımının gelinen noktadır Onca çabaya ve kaynağa rağmen, okullardaki toplam kalite çalışmalarının kağıt üzerinde standart oluşturup, süreç hayal etmekten öteye geçemediği çoğu eğitimci tarafından bilinen bir gerçektir Bu yavaş ve zor ilerlemenin birçok nedeni olmakla birlikte, bunlar içerisinde en etkilisi halihazırdaki okul yöneticilerinin standartlarının belirsizliğidir Daha açık bir anlatımla toplam kalite yaklaşımı bağlamında, okullarla ilgili standart ve süreçler ayrıntıları ile belirlenmişken, bunların uygulanmasına önderlik edecek yöneticilerin standartları tartışma konusu bile yapılmamıştır Bir başka ifadeyle standartların oluşturulmasında liderlik yapacakların standartları gözardı edilmiştir

Yine geçtiğimiz yıl çok iyi niyetlerle yapılan kapsamlı çalışmalar sonucunda; dört yıllık lise projesi, mesleki ve teknik eğitimin yeniden yapılandırılması projesi ve müfredatın yenilenmesine yönelik reform niteliğinde kararlar alınmış ve hızla uygulamaya konulmuştur Ancak daha önceki yenileşme girişimlerinde olduğu gibi, okullarda bu uygulamalara yön verecek okul yöneticilerinin hangi liderlik standartlarını taşımaları gerektiği üzerinde durulmamıştır

Halbuki gerek eğitimde toplam kalite uygulamaları ve gerekse yukarıda sözü edilen diğer yenileşme girişimlerine göz atıldığında, bu girişimlerin okul müdürlerinin iyi niyeti ve özverili çalışmaları ile çok kolayca gerçekleştirilemeyeceği anlaşılmaktadır Okul müdürlerinin eğitim sistemimizi çağdaş sistemler düzeyine taşıyacak bu yeniliklerin öncüleri olabilmeleri için; başta eğitimsel olmak üzere örgütsel, toplumsal, politik ve etik alanlarda çok yönü liderlik yeterlikleri kazanmaları gerekmektedir

Bunun için daha fazla zaman geçirilmeden, Türk Eğitim sistemi’nde yapılan reformlar zincirine yeni bir halka daha eklenmelidir O da bu reformları uygulamaya koyacak okul yöneticilerinin liderlik standartlarının belirlenmesi olmalıdır

Bu Yazı artı@eğitim Dergisi'nin Haziran 2006 17 Sayı 8 sayfasında yayımlanmıştır

ProfDrAli İlker Gümüşeli