Sodyum Bileşikleri

Sodyum Bileşikleri


Doğada en yaygın bulunan sodyum bileşiği sodyum klorür, yani sofra tuzudur Bu bileşik deniz suyunda ve kara çökellerinde yer alır Sodyum klorür çözeltisinden elektroliz yoluyla katışıksız sodyum elde edilebilir Oldukça ucuz olan bu yöntemle büyük miktarlarda sodyum üretilebilir

Soda, yani sodyum karbonat genellikle madensulannda bulunur Cam ve sabun üretiminde kullanılan sodadan ayrıca dezenfektan ve temizlik maddesi olarak da yararlanılır Sodyum karbonatın bu yararları çok öncelerden beri bilindiğinden, sodyum klorürden elde edilebilmesine yönelik araştırmalar da çok erken başlatılmıştır Nitekim 1791'de, yani daha henüz sodyumun kendisi bile yalın halde elde edilmeden önce Fransız kimyacı Nicolas Leblanc, tuz ve sülfürik asidi birlikte ısıtarak sodyum karbonat üretmeyi başarmıştır Ama daha sonraları Leblanc'ın bu işleminin yerini Solvay yöntemi almıştır

Solvay yönteminde tuzlu su çözeltisinden amonyak gazı geçirilir Daha sonra bu bileşim karbon dioksit gazıyla tepkimeye sokulur Bu işlem sodyum bikarbonatın dibe çökmesine yol açar Sodyum bikarbonat ısıtıldığında ise sodyum karbonat elde edilir
Sodyum hidrojen karbonat yapısındaki sodyum bikarbonattan ayrıca alkolsüz içeceklerde, kabartma tozlarında ve yangın söndürme aygıtlannda karbon dioksit kaynağı olarak da yararlanılır

Sodyum hidroksit bileşiğine sudkostik denir Sudkostik sanayide en yaygın kullanılan alkali madde, yani bazdır Reyon denen yapay ipeğin ve başka dokuma maddelerinin, kâğıt, deterjan ve birçok kimyasal maddenin üretiminde sodyum hidroksitten yararlanılır
Şili güherçilesi denen sodyum nitrat önemli bir gübre ve nitrik asit kaynağıdır Ucuz camların yapımında, sodyum karbonat yerine bir başka sodyum bileşiği olan sodyum sülfattan yararlanılabilir Sodyum sülfat ayrıca bazı ilaçların yapımında da kullanılır Sodyum sülfit ise koruyucu bir madde ve kükürt dioksit kaynağıdır Sodyum tiyosülfattan fotoğrafçılıkta yararlanılır Altının cevherinden ayrılmasında ise sodyum siyanür kullanılır

Sodyum silikat bileşikleri arasında en önemlisi, kolayca çözünen (eriyen) bir madde olan su camıdır Renksiz, saydam bir cam kütlesi görünümünde olan su camı kaynar suda çözünerek ağdalı bir sıvı oluşturur; bu sıvı bazı baskı işlemlerinde kullanılır Bu maddeden, kırılan cam ve porselen eşyalann onanmında yapıştıncı olarak da yararlanılır Sodyum flüorür güçlü bir böcek ilacı, sodyum peroksit ise etkili bir ağartma maddesidir Sodyum bromür bazı sinir hastalıklannın tedavisinde kullanılır Sodyum sülfürden ise yapay ipek üretiminde yararlanılır

Sodyum bileşiklerinden her biri farklı bir yöntemle hazırlanır Ama bu yöntemlerin hemen hepsinde hammadde olarak, çok yaygın bulunan bir bileşik olan sodyum klorür kullanılır Sodyum bileşikleri aleve tutularak tanınabilir Buharlaşabilen herhangi bir sodyum tuzu, gaz alevinde yakıldığında aleve parlak sarı bir renk kazandınr