Kanda Bakılan Biyokimyasal Testler...

Hepimiz hastaneye gidip kan tahlili yaptırıyoruz i şte bize verilen sonuçların yorumları
Hepinize sağlıklı günler


GLUKOZ:

Analiz Materyali: Serum
Alternatif Materyal: Plazma(Heparinli, EDTA'lı, NaF'lu)
Stabilitesi: Kan alındıktan sonra tam kan olarak bekletildiğinde, her saatte bir kan glukoz değeri 6-7 mg/dl düşer Bu sebeple kan alındıktan sonra en kısa süre içinde serumuna ayrılması gerekmektedir Serum olarak oda ısısında yaklaşık 4-6 saat, buzdolabında 24-48 saat stabil olarak kalır
Metod: Hekzokinaz
Analizi Etkileyen Olumsuz Faktörler: Hemolizli serum örnekleri özellikle sonuçları önemli oranda etkileyebilir Ayrıca lipemik ve ikterik serum örnekleri de tercih edilmemelidir Kan alınan gün en az 12-14 saatlik açlık gerekmektedir

Normal değerler:
Erkek: 70-105 mg/dl Kadın: 70-105 mg/dl

Glukoz Düzeyinin Artmasına Yol Açan Bazı Sebepler:
- DM ; Pituiter hastalıklar (Jigantizm, Akromegali) ; Dolaşımda adrenalin düzeyinin artması (Akut stres, Feokromasitoma, Dışarıdan adrenalin verilmesi, Ağır tirotoksikoz) ; Vitamin B1 eksikliği ; Glukagonoma ; Akut pankreatit ; Yaygın pankreas kanseri ; Periton diyalizi, hemodiyaliz ; İlaçlar

Glukoz Düzeyinin Azalmasınına Yol Açan Bazı Sebepler:
- Açlık hipoglisemisi ; İnsülinoma ; Endotoksik şok ; Kaşeksi ; Pankreas dışı malign tümörler ; Hipopituiterizm ; Glukagon eksikliği ; Katekolamin ; Adrenal yetersizliği ; Karaciğer hastalıkları (Siroz, Ağır hepatit, Karaciğer konjesyonu) ; İlaçlar ; Ağır malnütrisyon ; Gebelik ; Enzim defektleri ; Alkol hipoglisemisi ; Yalancı hipoglisemi


ÜRE :

Analiz Materyali: Serum
Alternatif Materyal: Plazma(EDTA'lı veya Sitratlı)
Stabilitesi: Oda ısısında yaklaşık 4-6 saat, buzdolabında 24-48 saat
Metod: Üreaz
Analizi Etkileyen Olumsuz Faktörler: Hemolizli, lipemik, ikterik seru örnekleri tercih edilmemelidir Ayrıca, amonyum içeren anti koagülanların kullanıldığı tüpler kullanılmamalıdır

Normal değerler:
Erkek: 10-50 mg/dl Kadın: 10-50 mg/dl

İnsan vücudunda nitrojen artıkları yüksek derecede eriyebilirliği olan ve toksik olmayan üre bileşiğine dönüştürülmektedir Orta derecede aktif bir insan günde 300 gr karbonhidrat, 100 gr protein ve 100 gr yağ aldığı zaman, yaklaşık 16,5 gr azot atar Azotun %95'i böbreklerden, %5'i ise dışkı ile atılır İnsanlarda azot atılımının en önemli yolu, karaciğerde ürenin sentez kana geçmesi ve böbrekler tarafından temizlenmesidir Normal sağlıklı bir insanda, atılan azotun %80-90'ını üre meydana getirir

Üre Düzeyinin Artmasına Yol Açan Bazı Sebepler:
• Böbrek fonksiyonlarının bozulması ;Prerenal yetmezlik: Konjestif kalp yetmezliği ; Su ve tuz kaybı(kusma, diare, diürez, terleme) ;Şok ;Postrenal yetmezlik: Üriner yol tıkanmaları ; Artan protein katabolizması: Gastrointestinal hemoraji ; Akut MI ; Stres ; Diyetle yüksek protein alınması

Ürer Düzeyinin Azalmasına Yol Açan Bazı Sebepler:
• Karaciğer yetmezliği ; Böbrek yetmezliği oluşmamış nefrotik sendrom ; Kaşeksi ; Uygunsuz ADH sendromu ; Gebeliğin ileri dönemleri ; Akromegali

KREATİNİN:

Analiz Materyali: Serum
Alternatif Materyal: ---
Stabilitesi: Oda ısısında yaklaşık 4-6 saat, buzdolabında 24-48 saat
Metod: Jaffe metodu
Analizi Etkileyen Olumsuz Faktörler: Hemolizli ve ikterik serum örnekleri tercih edilmemelidir Ayrıca yüksek kan şekeri olan serum örneklerinde yalancı yüksek ölçümlere sebep olunabilir

Normal değerler:
Erkek: 0,9-1,5 mg/dl Kadın: 0,7-1,3 mg/dl

Kreatinin, kreatin molekülünün anhidritidir Büyük oranda kasda kreatin fosfatın, irreversibl enzimatik olmayan dehidratasyonu ile oluşur Kreatininin 24 saatlik idrarla atılımı kas kitlesi ile orantılıdır Kreatin molekülünden farklı olarak, kreatinin artık ürünüdür Kreatinin klirensi glomerüler filtrasyon oranının belirlenmesinde kabul edilen bir ölçümdür
Kreatinin Düzeyinin Artmasına Yol Açan Bazı Sebepler:
• Akut ve kronik böbrek yetmezliği:
o Prerenal nedenler : Hipovolemi ; Hipotansiyon ; Ağır enfeksiyonlar
o Renal nedenler : Glomerülonefritler ; DIC ; Transplantasyon rejeksiyonu ; Nefrotoksisite ; İntertisyel nefritler ; Piyelonefritler ; Diabetik böbrek hastalığı ; Multisistem hastalıklar
o Postrenal nedenler : Tübüler obstrüksiyon ; Üreter hasarı ; Üreter obstrüksiyonu ; Üretrada taş
• İlaçlar
• Nefrotik sendrom
• Karaciğer hastalıkları ile birlikte olan böbrek yetmezlikleri: Hepatosellür hastalıklar ; Tıkanma sarılığı ; Uzun süren hipotansiyon
• Metabolik hastalıklar: Orak hücreli anemi ; Karaciğer ve böbrek amiloid infiltrasyonu
• Akromegali ve jigantizm
• Kanserli hastalarda gelişen böbrek yetmezliği
• Böbrek tümörleri ve tümör invazyonları


AST (SGOT=GLUTAMAT-OXALASETAT TRANSAMİNAZ):

Analiz Materyali: Serum
Alternatif Materyal: Plazma (Heparinli, EDTA'lı)
Stabilitesi: Oda ısısında yaklaşık 4-6 saat, buzdolabında 24-48 saat
Metod: Enzimatik
Analizi Etkileyen Olumsuz Faktörler: Özellikle hemolizli serum örnekleri yanlış yüksek ölçümlere yol açar Ayrıca lipemik ve ikterik serum örneklerininde tercih edilmemesi gerekmektedir

Normal değerler:
Erkek: 10-34 U/L Kadın: 10-31 U/L
Amino asit ve karbonhidrat metabolizmasında rol oynayan intrasellüler enzimlerdir Enzim kalp, karaciğer, iskelet kası, pankreas da bulunur

AST Düzeyinin Artmasına Yol Açan Bazı Sebepler:
Kalp hastalıklarına bağlı: Akut MI (yaklaşık ilk 4 saat içinde yükselmeye başlar) ; Kalp operasyonları ; Eksternal kalp masajından sonra ; Akut romatizmal kardit ; Anjiokardiografi ve kalp masajından sonra
Karaciğer hastalıklarına bağlı: Enfeksiyoz hepatit ; Karaciğerin malign infiltrasyonları ; Kolanjitis ; Aşırı alkol alınımı; EMN ; Karaciğere toksik olan madde ya da ilaçların kullanımına bağlı olarak
Travmalara bağlı: İntra muskular enjeksiyonlar sonrası ; Lokal radyasyon hasarı ; Karbonmonoksit zehirlenmesi ; Arı sokması ; Künt yaralanmalar ; Güneş çarpmaları
Diğer nedenlere bağlı: Akut pankreatit ; Gut ; Dermatomiyozitis ; Pseudomuskular distrofi ; Astma krizi ; Proksismal miyoglobuliüri

AST Düzeyinin Azalmasına Yol Açan Bazı Sebepler: Böbrek yetmezliği ; Gebelik ; Piridoksin(B6) yetmezliği


ALT ( SGPT=GLUTAMAT-PYRÜVAT-TRANSAMİNAZ ):

Analiz Materyali: Serum
Alternatif Materyal: Plazma (Heparinli, EDTA'lı)
Stabilitesi: Oda ısısında yaklaşık 4-6 saat, buzdolabında 24-48 saat
Metod: Enzimatik
Analizi Etkileyen Olumsuz Faktörler: Hemolizli, lipemik, ikterik serum örnekleri

Normal değerler:
Erkek: 9-43 U/L Kadın: 9-36 U/L
ALT enzimi, AST enzimine paralellik gösteren bir enzimdir Ancak substrat olarak prüvik asidi kullanmasıyla farklılık gösterir Karaciğer, böbrek, kalp, iskelet kası ve pankreas da bulunur

ALT Düzeyinin Artmasına Yol Açan Bazı Sebepler: Akut hepatitler ; Siroz ; EMN ; MI ; İlaçlar ; AST düzeyini arttıran diğer nedenler genelde ALT düzeyini de arttırır

ALT Düzeyinin Azalmasına Yol Açan Bazı Sebepler: AST düzeyini azaltan nedenler ALT düzeyini de azaltır


ALKALEN FOSFATAZ:

Analiz Materyali: Serum
Alternatif Materyal: Plazma
Metod: Enzimatik, elektroforez

Normal Değerler:
Yetişkin: 30-90 U/L Çocuklarda(3-15 yaş arası): 90-300 U/L

Serum 24-48 saat buzdolabında saklanabilirAncak serumun hemolizli olmamasına dikkat edilmelidir Alkalen fosfataz, laboratuvarda alkalen pH'da (9-10) optimum reaksiyon verir Vücuttaki alkalen fosfatazın büyük bir kısmı osteoblastlar tarafından oluşturulur Barsaklarda, safra ve plasentada da bulunur Serum izoenzimlerin karışımı şeklindedir Çocuklarda normal kemik büyümesi nedeni ile yüksektir Gebeliğin 3 Trimasterinde yüksek olabilir

Alkalen fosfataz düzeyinde artmaya yol açan bazı patolojiler:
A İskelet sistemeni etkileyen hastalıklar:
1) Primer hiperparatiroidi: Paratiroidler cerrahi olarak çıkarıldıktan sonra, serum alkalen fosfatazdaki artış devam eder Kemik onarımı tamamlanana kadar, yavaş oarak normale döner2) Sekonder hiperparatiroidi 3) Kırığın iyileşmesi sırasında4) Paget hastalığı: Serum düzeyi hastalığın ilerlemesi ile yavaş olarak artar Osteojenik sarkom gelişirse hızlı bir artış gözlenir5) Osteomalazi: Erken dönemde ve hipofosfatazlı nadir hastalar dışında alkalen fosfataz artmaktadır6) Ankilozan spondilitis7) Cushing sendromu8) Herediter hiperfosfatazemi9) Neoplastik hastalıklar: Osteojenik sarkoma ; Multiple myeloma; Kemik metastazları10)Gauher hastalığı
B Hepatobiliyer Hastalıklar:
1) Kolelitiyazis ile tıkanma2) Karaciğer apsesi3) Biliyer siroz4) Primer ya da metastatik karaciğer tümörü5) Viral hepatit6) Sarkoidozis7) Amiloidozis8) Alkolik hepatit9) Pankreatit10) Enfeksiyoz mononükleozis11) Kist hidatik12) CMV enfeksiyonu13) İlaçlara bağlı karaciğer hastalığı
C Diğer nedenler:
1) Sepsis2) Böbrek yetmezliği3) DM4) Hipertiroidizm5) Lösemiler6) Renal karsinoma7) Meme karsinomu ve metastazları8) Konjestif kalp yetmezliği9) Renal rikets10) İlaçlar: Asetoheksamid, allopürinol, karbamazepim, sefaloridin, klorpropamid, furasemid, metildopa, oral kontraseptifler, fenotiyazin, tolazamid, tolbutamid gibi

Alkalen fosfataz düzeyinde azalmaya yol açan bazı patolojiler:
1) Hipotiroidi2) Herediter hipofosfatazemi: Serum kalsiyumu ve plazma inorganik fosforu normaldir Kemik ve serum alkalen fosfataz aktivitesi çok düşüktür3) Anemiler4) Akondroplazi: Çocuklarda, büyümedeki durma sonrasında, hızla yetişkinlerdeki düzeye düşer5) Kretenizm: Büyümedeki durma sonrasında, serum düzeyi hızla yetişkin düzeyine düşer6) Kwashiokor: Tedaviyi takiben iki haftada düşüklük artar, daha sonra normal düzeye yükselir7) C vitamani eksikllği8) Klofibrat tedavisi9) Kemeklerde radyoaktif maddelerin toplanması, osteoblastlarda yıkıma neden olduğundan serum alkalen fosfataz düzeyi düşebilir



ASİT FOSFATAZ:

Analiz Materyali: Serum
Metod: Enzimatik, biyokimya otoanalizöründe

Normal Değerler: < 10 U/L
Kanın alımında özellikle hemolizli olmamasına dikkat edilmelidir Serum asit fosfatazı, laboratuvarda asit pH da (pH5) en iyi fonksiyon gösteren bir enzimdir Normal koşullarda, prostatda fazla miktarda bulunur Değişik izoenzimleri vardır İzoenzim 2 prostatd, izoenzimler 1 ve 4 serumda, izoenzimler 1 ve 3 doku hücrelerinde, dalakda, granülositlerde ve pankreada bulunur İzoenzimler eritrositlerde, plateletlerde, retiküloendotelyal hücrelerde ve böbreklerde bulunur

Asit fosfataz düzeyinde artmaya yol açan bazı patolojik durumlar:
I Prostatik asit fosfataz:1) Prostat kanseri: Serum düzeyi, tümörün cerrahi olarak çıkarılmasıyla, tümörün estrojen ile supresyonu ile ve her iki tedavi yolunun birlikte uygulanması ile düşer2) Prostat cerhasi sonrası3) Prostat enfarktı4) Üriner retansiyon5) Kateterizasyon6) Prostat masajından sonra: Vakaların %54'ünde artar Buna karşılık, rektal tuşe, immünolojik yöntemle saptanan prostatik asit fosfataz düzeyinde önemli bir değişiklik yapmaz
II Total asit fosfataz:1) Kemiği tutan malign tümörler (özelikle meme ca)2) Gaucher hastalığı3) Hepatosellüler hastalıklar4) Kemiğin Paget hastalığı5) Retiküloendotelyal sistem hastalıkları6) Böbrek hastalıkları7) Tromboemboliler8) Ateşin yükseldiği durumlar9) Miyokard enfarktüsünden sonra10)Hiperparatiroidi
Asit fosfatazın klinik olarak azaldığı durumlar önemli değildir


GGT (GAMAGLUTAMİLTRANSFERAZ):

Analiz Materyali: Serum
Alternatif Materyal: Plazma(Heparinli, EDTA'lı)
Stabilitesi: Oda ısısında yaklaşık 4-6 saat, buzdolabında 24-48 saat
Metod: Szass
Analizi Etkileyen Olumsuz Faktörler: Hemolizli, lipemik, ikterik serum örnekleri

Normal değerler:
Erkek: 11-43 mg/dl Kadın: 9-37 mg/dl
GGT, terminal glutamik asidi bir peptidden diğer peptide, ya da amino asitlere transfer eder GGT özellikle böbrekler, pankreas, biliyer sistem, ince barsak, dalak, kalp ve beyinde bulunur Karaciğer hastalıklarının tanısında duyarlı bir testtir Alkolik karaciğer bozukluğunda önce yükselir ve daha spesifiktir

GGT Düzeyinin Artmasına Yol Açan Bazı Sebepler:
Karaciğer hastalıkları: Akut hepatitler ; Kronik hepatitler ; Tıkanma sarılığı ; Alkole bağlı karaciğer hastalığı ; EMN; Kolanjitis ; Karaciğer metastazları
Pankreas hastalıkları: Pankreatitler ; Pankreas kanseri ; DM
Kalp hastalıkları:Konjestif kalp yetmezliği ; MI
Böbrek hastalıkları: Nefrotik sendrom ; Renal tümör ; Beyin tümörleri ; İlaçlar ; Primer ve sekonder hiperlipidemiler

TRİGLİSERİT :

Analiz Materyali: Serum
Alternatif Materyal: Plazma(Heparinli veya EDTA'lı)
Stabilitesi: Oda ısısında 4-6 saat, buzdolabında 24-48 saat
Metod: GPO-PAP
Analizi Etkileyen Olumsuz Faktörler: Hemolizli, lipemik, ikterik serum örnekleri Ayrıca kan verirken mutlaka en az 14-16 saatlik açlık gerekmektedir
Normal değerler:
Erkek: 40-160 mg/dl
Kadın: 35-135 mg/dl
Trigliserit veya nötral yağlar, alkol, gliserol ve yağ asitlerinin esterleridir Diyetten hergün yaklaşık 1000gr Ekzojen trigliserit absorbe olur Diyetteki yağ ince barsaklardan emilir ve daha sonra şilomikronlar haline çevrilir Serumdaki şilomikronlar total serum trigliseritlerinin %10-15'ini oluştururlar Doku lipoprotein lipaz enzimi ile şilomikronlarda trigliseritler ayrılır, ve ürünler absorbe edilerek depolanır
Trigliseritlerinin Artmasına Yol Açan Sebepler:
• Nefrotik Sendrom ; Pankreatit ; Oral kontraseptif kullanımı ; DM ; Üremi ; Glikojen depo hastalığı ; Ağır MI ; Esansiyel hiperlipidemiler
Trigliseritlerin Azalmasınına Yol Açan Sebepler:
• Familyal plazma lesitin kolesterol açil transferaz eksikliği ; A-alfa lipoproteinemi ; A-betalipoproteinimi


ÜRİK ASİT:

Analiz Materyali: Serum
Alternatif Materyal: Plazma (Heparinli)
Stabilitesi: Oda ısısında yaklaşık 4-6 saat, buzdolabında 24-48 saat
Metod: Üricase-PAP
Analizi Etkileyen Olumsuz Faktörler: Hemolizli, lipemik, ikterik serum örnekleri tercih edilmemelidir Ayrıca EDTA'lı, sitratlı, fluoridli, ve okzalatlı tüplerde ürik asit ölçümü için kan alınmamalıdır
Normal değerler:
Erkek: 3,4-7,0 mg/dl
Kadın: 2,4-5,7 mg/dl
İnsanlarda ürik asidin büyk bir kısmı guanin metabolizmasından oluşur Hergün yaklaşık olarak 750 mg ürik asit oluşur Dolaşımdaki ürik asidin bir kısmı endojen ve bir kısmı ise eksojendir Günlük total 750 mg ürik asidin % 25-30'u gastrointestinal sisteme giren tüm sıvı ve salgılarla atılır ve kalın barsaklarda bakteriler tarafından yıkıma uğratılır Geri kalan kısmıda idrarla atılır
Ürik Asit Düzeyinin Artmasına Yol Açan Bazı Sebepler:
• Gut hastalığı ;Preeklamsi ve eklamside ;Pnömoni ;Lösemiler ;Hemolitik anemiler ; Pernisiyöz anemi ; Böbrek yetmezliği ; Polisitemiler ; Lenfomalar ; Hipoparatiroidi ; İskemik kalp hastalığı ; Kurşun zehirlenmesi ;Down sendromu ; Glikojen depo hastalığı ; İlaçlar ; A-alfa lipoproteinemi ;Tip III hiperlipoproteinemi
Ürik Asit Düzeyinin Azalmasına Yol Açan Bazı Sebepler:
• Akut hepatit ;Uygunsuz ADH sendromu ;Wilson hastalığı ;Akromegali ;Fankoni sendromu ;İnsülin enjeksiyonu ;Neoplastik hastalıklar

ASO:

A grubu ß-hemolitik streptekoklar, streptolizin-O adı verilen bir hücre dışı madde üretir Bu madde, antistreptolizin denen özgün antikorun oluşumuna yol açar Olağan koşullarda, antistreptolizin-O titrasyonu görece düşüktür (çocuklarda 333 ünite genç erişkinlerde 250 ünite) Oysa A grubu bir streptekok enfeksiyonu, özellikle bademcik iltihabı ya da diş apsesi gibi bir enfeksiyon odağıda varsa, bu değerlerin yükselmesine yol açar; Çünkü anatomik nedenlerle bu bölgeler, akutenfeksiyon odağından temizlenmeyip streptekok barındırmayı sürdürürler

Streptekok enfeksiyonun ardından antistreptolizin üretimi, hastalığın başlangıcından 2-5 hafta sonra, yani klinik belirtiler kaybolduğunda en yüksek düzeye ulaşırBu nedenle antistreptolizin-O titrası boğaz iltihabının akut evresinde değil, iyileşme döneminde yapılmalıdır Kanda yüksek oranda ve sürekli antistreptolizin-O bulunması, uzun süredir yerleşmiş olan bir streptekok enfeksiyonu gösterir Kabul edilebilir antistreptolizin-O titrasyonu 200 ünitenin altındadır; daha yüksek değerler bulunursa, 3-4 hafta sonra yeni bir kontrol yapılmalıdır
Doğrudan teşhis değeri sadece aşağıdaki durumlarda vardır:
• Kızıl ; Erizipel ; Streptokoksik faranjit veya tonsillit
Dolaylı teşhis değeri aşağıdaki durumlarda vardır:
• Romatizmal Ateş ; Glomerülonefrit
Antikor enfeksiyondan yaklaşık 2 hafta sonra oluşur; titre 4-6 haftada yükselir ve aylarca yüksek kalabilir Tek yapılan ölçümler çeşitli faktörlere bağlı olduğu için seri ölçümlerin yapılması daha iyidir Ağır streptekok enfeksiyonlarında bile hastaların yalnızca %70-80'inde ASO titrasyonu yükselmiş olarak bulunur
ASO'nun çeşitli durumlardaki değerleri:
Hastalık ASO Titresi (Todd Ünitesi)
Aktif Romatizmal Ateş 500-5000
İnaktif Romatizmal Ateş 12-250
Romatoid Artrit 12-250
Akut Glomerülonefrit 500-5000
Streptekoksik ÜSYİ 100-333
Kolejen Hastalıklar 12-250

ROMATOİD FAKTÖR (RF):

Romatoid faktör (RF) testi, romatoid etkenini ortaya koyan bir kan testidir Romatoid etkenler insan ya da hayvan immünoglobulinlerine karşı geliştirilmiş özgün antikorlardır

Normalde romatoid etken testi negatiftir, yani sağlıklı kişinin kanında romatoid etken bulunmaz Aslında sağlıklı kişilerin 1-3'ünde özgün olmayan düşük titreli bir pozitiflik görülebilir Dolaşan kanda romatoid etkenin varlığını gösteren bir pozitif test dikkatle değerlendirilmelidir Özellikle titre fazla yüksek değilse yani 1/80'den düşükse yaklaşım daha dikkatli olmalıdır

Romatoid artiritin tanısının klinik bir tanı oldupu unutulmamalıdırRomatoid etken testinin pozitif olması tanı açısından yararlıdır ama tek başına hiçbir zaman belirleyici değildirÖte yandan romatoid etken testinin negatif çıktığı bazı olgularda kesin romatoid artirit belirtileri bulunabilir Romatoid etken testi, yetişkinlerin klinik olarak hastalıktan etkilenmiş eklemlerinin sinoviya sıvısında uygulandığında tanı açısından daha uygun bir değer kazanır

Pozitif bir romatoid etken testinin negatifleşmesi hastalığın seyri açısından olumlu bir gelişmedir ve uygulanan tedavinin etkili olduğunu gösterir

C-REAKTİF PROTEİN (CRP):

Antikor olmayan bu beta globulin,normal serumda az miktarda bulunur ve hemen her akut inflamatuvar reaksiaksiyona(virüs ya da bakteri infeksiyonu, romatizmal ateş) yanıt olarak gelişirBu durumda CRP serun düzeylerinin yükselmesi ile aynı öneme sahiptir İnsan serumunda CRP düzeyi CRP'ye karşı tavşan antikorları ile oluşturulan immunopresipitasyonun ölçülmesiyle belirlenir ve reaksiyon gücü (+1) ile (+4) arasında derecelendirilir
Herhangibir akut inflamatuar veya nekroz olayında CRP, oldukça erken dönemde yükselir İyileşme ile CRP yine en erken düşer CRP inflamatuar olay steroid veya salisilatla baskılandığı zaman kaybolur
Akut MI: CRP 24-48 saatte ortaya çıkar, üçüncü gün düşmeye başlar ve 1-2 hafta sonra negatifleşir CRP düzeyinin normale dönmemesi kalp ya da başka bir yerde doku hasarı olduğunu gösterir
Cerrahiyi takiben: CRP 4-6 saatte yükselir 48-72 saatte tepe yapar Postoperatif üçüncü günden sonra azalmaya başlar Komplikasyonları izlemekte lökosit, sedimantasyon, ateş ve kalp hızından daha duyarlı olduğu belirtilmektedir
Bakteriyal ve viral enfeksiyonlar, romatizmal hastalıklar, MI ve yanıklarda hastalıkaktivitesini düzenlemekte yararlı olabilir
Lösemi: Ateş, blast krizi ve sitotoksik ilaçlar CRP de yalnızca orta derecede artma yaparlar, ancak eşanlı enfeksiyon CRP'de belirgin artışa yol açar ve antibiyotik tedavisine cevabı izlemekte yararlıdır
CRP, Crohn hastalığında ülseratif kolitten daha fazla yükselir ve Crohn hastalığında relaps, remisyon ve tedaviye cevap ile uyumludur

SEDİMANTASYON (ESH):

Kısaca "sedimantasyon "denen bu inceleme yönteminde, alyuvarların çökme hızları ölçülür ESH (Alyuvar çökme hızı) birçok hastalıkta tanıya yardımcı bir inceleme olarak kullanılır
ESH 'ın normal sınırların dışına çıkması bir hastalık durumunu gösterir ama hastalığın türü ve yapısı hakkında bilgi vermez Herhangi bir yakınma ile hekime başvuran kişide sedimantasyon hızının ölçülmesi, tanıya giderken atılacak adımların yönünü belirler

Sedimantasyon hızının değeri milimetrik olarak ya da Katz indeksi kullanılarak tanımlanır Katz indeksi, birinci saat değeri ile ikinci saat değerinin yarısının aritmetik ortalamasıdır Normal sınırlar; kadınlar için 8, erkekler için 5'dir Üst sınırı ise; kadınlar için 20, erkekler için 15'dirESH yaşamın ilk haftalarında çok düşüktür Yaşlılarda ise herhangi bir sebep olmaksızın hafifçe yükselebilirAdet gören kadınlarda belirgin bir artış göstermez Gebeliğin dördüncü ayından itibaren yükselmeye başlar ve doğumdan sonraki 3-8 hafta yüksek kalırKatz indeksi, gebelikte 40 gibi çok yüksek değerlere ulaşabilir Günümüzde, laboratuvarların çoğunda yanlızca ilk yarım saatlik değerler verilmelidir Katz indeksi hesaplanmaz

ESH'ın azaldığı durumlar:
Virüs hastalıkları ; Mononükleoz ; Polisitemi; Talesemi minör

ESH'ın arttığı durumlar:
Enfeksiyon hastalıkları İltihabı hastalıklar ;Tümörler ; Verem ; Romatizmal ateş ; Romatoid artrit ; Bağ doku hastalıkları ; Glomerüloreflit; Miyokard enferktüslerinde sedim yükselmesi tanıyı destekler




ALBUMİN:

Albumin; metalleri, iyonları, yağ asitlerini, aminoasitleri, metabolitleri, enzimleri, hormonları ve ilaçları bağlar Serum albumininin yarı ömrü 17-26 gündür Albumin karaciğerde oluşturulur Normalde az miktarda albumin, dışkı ve idrarla atılır, karaciğerde katabolize olur Albumin, total proteinin yaklaşık %45-55'ini meydana getirir Albumin/globulin oranı1-2,5 arasında bulunur

Normal Değerler: 3,8-5,4 g/dl

Albuminin arttığı durumlar:
Nadiren serum albumini artarArtması spesifik bir hastalıktan değil, dehidratasyona bağlı olabilir

Albumininin azaldığı durumlar:
Malabsorbsiyon ; Hipergamaglobilünemi ; Analbüminemi ; Karaciğer toksinlerine bağl ; Malnütrisyon, açlık, aminoasit eksikliği ; Karaciğer sirozu ; Malign hastalıklar ; Hipotiroidi ; Alkol ; Sepsisler ; Miyokard enfarktüsü ; Cerrahi ya da travma sonrası ; Yanıklar ; Nefrotik sendrom ; Romatoid artrit ; Protein kaybettiren enteropatiler ; Kronik enfeksiyonlar ; Eklampsi

AMİLAZ:

Analiz Materyali: Serum
Alternatif Materyal: Plazma (Heparinli)
Stabilitesi: Oda ısısında yaklaşık 1-6 saat, buzdolabında 24-48 saat
Metod: CNPG3 (2 choloro-4-nitrophenyl-alpha-D-maltotriosid'in alfa amilaz ile reaksiyonu)
Analizi Etkileyen Olumsuz Faktörler: Hemolizli, lipemik, ikterik serum örnekleri
Normal değerler:
Erkek: <82 U/L
Kadın: <82 U/L

Amilaz başlıca vücudda şekerin sindiriminde rol oynayan bir enzimdir En önemli oluşum yeri pankreasdır Karaciğer, tükrük bezleri ve pankreasdan kaynaklanan az miktarda amilazda kanda bulunur

Amilaz Düzeyinin Artmasına Yol Açan Bazı Sebepler:
- Akut pankreatit ; - Kronik pankreatitin akut atağı ; Afferent-loop obstrüksiyonu ; Posteriyor gastrektomi ; Kolesistitis ; Pankreas duktus taşında ; Peptik ülser perforasyonlarının özellikle pankreas tutulumu ola durumlarında ; İlaçlar ; Diyabetik koma ; Akrep sokması ; Makroamilazemi ; Tükrük bezi hastalıkları: (Süppüratif parotitis, Kabakulak, Tükrük bezinin taş ile obstrüksüyonu) ; İlerlemiş böbrek yetersizliği ; Akut safra kesesi taşları ; Barsak obstrüksüyonu ve strangülasyonu ; Metanol zehirlenmesi ; Akut alkolik entoksikasyon ; Akciğerin küçük hücreli karsinomu ; Mezenter arter trombozu ; Tübüler gebelik

Amilaz Düzeyinin Azalmasına Yol Açan Bazı Sebepler:
Yaygın pankreas hasarı ; Akut ve kronik hepatit ; Bazen gebelik toksemisi

BİLİRUBİNLER:

Analiz Materyali: Serum, idrar
Alternatif Materyal: Plazma
Metod: Kolorimetrik
Normal Değerler: Total Bilirubin: <1,0mg/dl
Direkt Bilirubin: <0,25mg/dl
İndirekt Bilirubin: <0,75mg/dl
Kanın açken alınması gerekmektedir (Yaklaşık 12-14 saatlik açlık) 48 saatlik açlık normal hastalarda yaklaşık %240'lık, karaciğer hasarı olan hastalarda ise yaklaşık %198'lik bir bilirubin yüksekliğine yol açar Serum hemoliz olmamalıdırSerum örnekleri dondurularak buzdolabında saklanabilir
Bilirubin, insan safrasının esas pigmentini oluşturur ve altın sarısı rengini verir Büyük ornda parçalanmış eritrositlerin hemoglobinlerinden kaynaklanır (%75) Bu yıkım retiküloendotelyal sistemde olmaktadır Posthepatik bilirubinler direkt bilirubinler olup laboratuvar analizlerinde verilen kimyasal maddelerle direkt olarak reaksiyona girerPrehepatik bilirubinler ise indirekt bilirubinler olup laboratuvar analizinde de reaksiyon oluşturmak için metil alkol ilevesi gerekmektedirBebeklerde doğumdan sonraki ilk bir kaç gün içinde fizyolojik olarak bilirubinlerde artış olmaktadır Yükseklerde bulunan ve bu duruma alışık olmayan kişilerde de serum bilirubini artabilir Yine uzun süre fenobarbital kullanan kişilerde serum bilirubin düzeyleri normal değerlerin altında çıkabilir

Serum bilirubinlerinde artmaya yol açan sebepler:
I İndirekt Bilirubinin arttığı durumlar:
1 Bilirubin oluşumunun artması- Hemoliz - İnefektif eritropoezis 2 Ailesel- Crigler-Najjar Sendromu - Gilbert Sendromu3 Lucey-Driscoll Sendromu 4 Konjestif kalp yetmezliği 5 Pulmoner Enfarktüs 6 İlaçlar: - Rifampisin
- İzoniazid - Novobiyosin - Hepatotoksik olan ve hemoliz yapan diğer ilaçlar
II Direkt bilirubinin arttığı durumlar:
1 İntrahepatik safra kanalı kolestazı - Biliyer atrezi - Primer Sklerozan kolanjitis2 Kanaliküler kolestazis- Siroz - Gebelik - Hepatit - Oral Kontraseptifler - İdiopatik rekürren intrahepatik kolestazis3 Ekstrahepatik kolestazis 4 Hepatosellüler fonksiyon bozuklukları: - Enfeksiyonlar - İlaçlar - Toksinler - Ailesel (Dubin-Johnson Sendromu, Rotor Sendromu) Artmış konjuge bilirubin karaciğer hastalığı olanların yaklaşık üçte birinde normal total bilirubin değerleriyle birlikte olabilir


DEMİR :

Demir vücudun dışarıdan aldığı, az miktarda ancak mutlak ihtiyaç duyduğu bir maddedir Günlük en az 1,0 mgr Demiri yiyeceklerle dışarıdan almak gerekir İnsan vücudunda demir, yapı taşı olarak görev yapmaktadır Hemoglobulin vücudda en çok demir içeren bileşiktir Depolanmış haldeki demir ferritin ya da hemosiderindir Depo kompartımanda, erkeklerde yaklaşık 1 gr, kadınlarda ise 0,5 gr Demir bulunur Ferritin suda eriyebilen depo demirken, hemosiderin ferritinin suda erimeyen ürünüdür Demir plazmada transferrin denen proteine bağlı olarak taşınır İskelet ve kalp kasında myoglobulin kısmında demir bulunur Vücudda demir eksikliği oluştuğunda, daha fazla transferrin sentez edilir
Demir eksikliğini tespitde, plazma transferrin tayini bilgi verici olur

Serum demiri için normal değerler:
25 yaşında erkek: 40-155 µgr/dl
40 yaşında erkek: 35-168 µgr/dl
60 yaşında erkek: 40-120 µgr/dl
25 yaşında kadın: 37-165 µgr/dl
40 yaşında kadın: 23-134 µgr/dl
60 yaşında kadın: 39-149 µgr/dl
Gebelik durumunda : 25-137 µgr/dl
Alınan kan hemolizli olmamalıdır Aç karnına kan alınmalıdır Diürinal varyasyon nedeni ile kan sabah alınmalıdır

Demir düzeyinin düştüğü durumlar: Kanamalar ; Tümörler ; Kronik ve akut enfeksiyonlar ; Gebelik ;Menstrüasyon ; Bazı doğuştan hastalıklar ; Böbrek hastalıkları gibi
Demir düzeyinin arttığı durumlar:
Sağlıklı bir insanda serum demir düzeyi çok nadiren yükseltmektedir Demir toksikasyonları sonucu bazı organlarda patolojik demir birikmesi meydana gelebilir
Demir toksikasyonunun başlıca belirtileriİshal ; Bulantı, kusma ; Lökositoz ; Kan şeker düzeyinin yükselmesi ; Gaitanın siyaha boyanması


DEMİR BAĞLAMA KAPASİTESİ:
Analiz Materyali: Serum
Normal Değerler: 250-410 g/dl
Demirin transportunu, transferrin globilini yapar Her transferrin globülini iki Fe+3 bağlıyabilir Normal koşullarda bu bağlanma yerlerinin %30,40'I demirle doludur Bu oran, yüzde saturasyonunu verir Total demir bağlama kapasitasi ise serum transferrin konsantrasyonunu gösterir

Serum demir bağlama kapasitesinde artmaya yol açan bazı patolojiler:
1) Yüksek demir konsantrasyonu ile:Tekrarlana kan tranfüzyonları b) Uzun süren paranteral demir verilmesic) Hemokromatozisd) Karaciğer hasarı, akut hepatit ve portal siroze) Eritrosit yıkımının artması: hemolitik anemi gibi)
2) Düşük demir konsantrasyonu ile beraber:a) Kan kayıplarıb) Bazı demir eksikliği vakalarında klerens hızı normalin altındadırc) Akut ve kronik kan kayıplarında, mevcut olan demir kanınrejenerasyonunda kullanılır

Serum demir bağlama kapasitesinde azalmaya yol açan bazı patolojiler:
1) Bazı anemiler: Relaps pernisiyöz anemi, hemolitik anemi 2) Üremi 3) Akut ve kronik enfeksiyonlar 4) Romatoid artrit 5) Konjenital atranferrinemi 6) Kwashiorkor 7) Skorbüt
8) Karsinomatozis 9) Nefrotik sendrom



HDL-KOLESTEROL (High Density Lipoprotein) :
Normal Değerler:
Kadın: >50 mg/dl
Erkek: >40 mg/dl

Vücudda kolesterol belli bazı proteinler bağlanarak taşınmak zorundadır Bu lipid-protein çifti lipoprotein olarak adlandırılmaktadır İşte HDL-Kolesterol de böyle bir lipoproteindir HDL-Kolesterol "iyi kolesterol" olarakta adlandırılmaktadır Çünkü HDL-Kolesterol doku ve damarları lipidlerden temizler Bu nedenle yüksek HDL-Kolesterol değerleri ateroskleroza karşı bir koruyucu kalkan olarak görev yapmaktadır

HDL-Kolesterol ateroskleroz ve kalp krizi geçirmiş olan ya da risk grubundaki kişilerde bakılmalıdır Ayrıca lipid düşürücü tedavi alanlarda tedavinin takibi açısından da bakılması uygun olur

HDL-Kolesterol serumdan ölçülerek tayin edilir


LDL-KOLESTEROL (Low Density Lipoprotein):
Normal Değerler:
İdeal bir yetişkinde: < 155 mg/dl
Risk faktörü bulunan yetişkinde: < 135 mg/dl

Lipidler kanda bir proteine bağlanarak taşınır Bu lipid-protein çifti lipoproteinler olarak adlandırılır İşte LDL-Kolesterol de böyle bir lipoproteindir LDL-Kolesterol vücudda perifere yani doku ve damarlara kolesterolü taşıyan bir lipoproteindir Bu nedenle " kötü kolesterol" olarakda adlandırılır

LDL-Kolesterol aterosklero ve kalp krizi geçirmiş veya risk grubundaki kişilerden bakılır LDL-Kolesterol düzeyinin yüksekliği ateroskleroz ve kalp krizi riskini arttırır

LDL-Kolesterol serumdan tayin edilir


KALSİYUM:
Analiz Materyali: Serum Alternatif Materyal: Plazma
Stabilitesi: Oda ısısında yaklaşık 4-6 saat, buzdolabında 24-48 saat
Analizi Etkileyen Olumsuz Faktörler: Hemolizli, ikteri, lipemik serum örnekleri tercih edilmemelidir Ayrıca kan alınan gün en azından 12 saatlik açlık mutlaka gerekmektedir
Normal değerler:
Erkek: 8,8-10,2 mg/dl
Kadın: 8,8-10,2 mg/dl
Plazmada kalsiyum, diffüze olmayan kompleks olarak proteine bağlı şekilde (%33), diffüze olabilen fakat ayrışmayan kompleks olarak sitrat, bikarbonat ve fosfat anyonları ile (%12) ve iyonize şekilde (%55) bulunur Normal sınırlar içerisinde olduğu halde yaz aylarında kış aylarından daha yüksek düzeylerde bulunur

Kalsiyum Düzeyinin Artmasına Yol Açan Bazı Sebepler:
- Absorbsiyonda artma (D vitamini ya da A vitamini fazlalığı, Süt-alkali sendromu) ; Endokrin hastalıklar (Adrenal yetersizlik, Primer hiperparatiroidizm, Sekonder hiperparatiroidizm, Akromegali, Cushing sendromu) ; Neoplastik hastalıklar (Kemik metastazları, Lenfoproliferatif hastalıklar, Parat hormon benzeri peptidlerin salınımına yol açan tümörler) ; İyatrojenik ; Tiyazid diüretiklerine bağlı ; İmmobilizasyon ; Hipofosfatazi ; Sarkoidoz ; Akut kemik atrofisi ; Renal hastalıklar ; Lityum tedavisi

Kalsiyum Düzeyinin Azalmasına Yol Açan Bazı Sebepler:
- Emiliminde veya alımında azalma ; Diüretik tedavisi ; Kronik böbrek yetmezliği ; Hipoparatiroidizm ; Tiroidin medüller karsinomu ; Neoplastik hastalıklar ; Akut pankreatit ; Hipoalbünemi ; Hipomagnezemi ; Hiperfosfat ; Kalsitonin ile tedavi edilen Paget hastalığı ; İlaçlar




KOLESTEROL:
Analiz Materyali: Serum
Alternatif Materyal: Plazma(Heparinli veya EDTA'lı)
Stabilitesi: Oda ısısında 4-6 saat, buzdolabında 24-48 saat
Metod: CHOD-PAP
Analizi Etkileyen Olumsuz Faktörler: Hemolizli,lipemik,ikterik serum örnekleri Ayrıca kan verileceği zaman en azından 14-16 saatlik açlık gerekmektedir

Normal değerler:
Erkek: 140-240 mg/dl
Kadın: 140-240 mg/dl
Kolesterol dokularda ve plazma lipoproteinlerinde serbest kolesterol ya da kolesterol esterleri olarak bulunur Bir çok dokuda asetil-KoA'dan sentez edilir Vücuttan safradan kolesterol yada safra tuzları olarak atılır Kolesterol vücuttaki steroidlerin, safra asitlerinin ve vitamin D'nin prekürsörüdür İnsan vücudundea da sentezin %50'si karaciğerde, %15'i barsakta, geri kalanı deride oluşur

Kolesterolün Artmasına Yol Açan Sebepler:
Karaciğer Hastalıkları: Obstrüktif sarılık ; İnfektif hepatit ve portal siroz ; Primer bilier siroz ; Karaciğer glikojen depo hastalığı
Pankreas Hastalıkları: Kronik hepatit ; DM ; Pankreatektomi sonrası ; Nefrotik sendrom
Diğer Hastalıklar: Nefrotik sendrom ; Familyal hiperkolesterolemi ; Hipotiroidi ; İdiopatik hiperkolesterolemi

Kolesterolün Azalmasınına Yol Açan Sebepler:
- Ağır karaciğer hasarı ; Akut, subakut karaciğer nekrozu ;Ağır karaciğer konjesyonu ; Terminal portal siroz ; Ağır enfeksiyon hastalıkları ; Son dönem üremik hastalıklar ; Açlık ; Hipertiroidi ; Anemiler ; Ağır sepsisler ; Malabsorbsiyon sendromu ; Hemofili ; İlaçlar

LAKTAT DEHİDROJENAZ (LDH):

Analiz Materyali: Serum
Alternatif Materyal: Plazma, idrar
Metod: Enzimatik( biyokimya otoanalizöründe) ve elektroforez

Normal Değerler: 210-425 U/L
Serum pıhtıdan dikkatli olarak ayrılmalıdır Alyuvarlarda LDH konsantrasyonu normal seruma göre 100 kat fazla olduğu için hemoliz olmamalıdır Heparin ve oksalat enzim aktivitesini inhibe edebilir Pirüvat, NADH ile laktik aside indirgenir Bu reaksiyon laktat dehidrojenaz ile katalize edilir
Genel olarak, vücut hücrelerinde ve sıvılarında yaygın olarak bulunur Özellikle kalp, alyuvarlar, böbrek, iskelet kası, akciğer ve deride bulunur Bu dokulardaki nekrozlarda düzeyi artar Normal gebelikte ve kuvvetli egzersiz sonrasında düzeyi yüksek bulunur

LDH düzeyinde artmaya yol açan bazı patolojiler:
1) Miyokard enfarktüsü: İlk 12 saatten sonra serum düzeyi 2-10 kat artar ve 24-48 saatte pik yapar 2) Akut hepatitis 3) Neoplastik hastalıklar: Kemik iliği ve karaciğer tutulumunda LDH belirgin olarak artmaktadır Akut lösemide, lenfomalarda, testiküler kanserde, nöroblastomada, over disgerminomasında yüksek LDH düzeyi saptanabilir 4) Pnömoni 5) Anemiler: Hemolitik anemide, bazı olgularda B12 vitamini ve folik asit eksikliğine bağlı olrak artar6) Eritroblastosis fetalis 7) Kas hasarı: Örneğin cerrahide 8) Progressif müsküler atrofi 9) Polistemia vera 10) Arı sokmasında, geçici yükselme olur

LDH düzeyinde azalmaya yol açan bazı patolojiler:
Klofibrat azalmaya yol açar Ancak bu azalmanın klinik bir önemi yoktur


POTASYUM:

Analiz Materyali: Serum
Alternatif Materyal: Plazma, idrar
Metod: İSE
Normal Değerler: 3,6-5,0 mmol/L
Hemolizli kanda potasyuma bakılmamalıdır Çünkü, parçalanan hücrelerden çıkan potasyum yapay olarak plazma düzeyini arttırır Bu nedenle de, potasyumun plazma yerine serumda ölçümü tercih edilir
Trombositler ve lökositlerde potasyum düzeyi yüksek olduğu için koagülasyon sırasında salınan potasyum serum konsantrasyonunu arttırır Koagülasyon sırasında alyuvarlardan da potasyum salınımı olmaktadır Bu nedenle pıhtıdan, plazma da alyuvarlardan dikkatle ayrılmalıdır
Total vücud potasyumu 50-60 mmol/kg'dır Kanda intrasellüler konsantrasyonu yaklaşık 160mmol/L'dir Alyuvarlarda, konsantrasyonu daha düşüktür Diyetle ortalama alınan potasyum 50-150 mmol/gündür Hidrojen iyonları ve potasyum iyonları atılımda kompetisyona girerler ve sodyumla yer değiştirirler Plazma potasyum konsantrasyonu nöromüsküler ve müsküler irritabilitenin oluşumunda önemlidir

Serum potasyum düzeyinin artmasına yol açan bazı patolojiler:

A Potasyum sağlanmasında artma:

1 Potasyum ile oral ya da paranteral aşırı tedavi2 İntrasellüler potasyumun aşırı salınımı - Yanıklar ; Rabdomiyolizis ; Ağır enfeksiyonlar ; Travmalar ; Anesteziye girecek olan metabolik sidozlu olgular ; Anesteziye bağlı malign hiperpreksi ; Masif hemolize neden olan durumlar ; Anüriye neden olan durumlar ; Hiperkalemik periyodik paralizi ; Hiperkinetik aktivite ; Lenfoma ve lösemilerin tedavisinde

B Potasyum atılımını azalması:

1 Akut ve kronik böbrek yetmezliği 2 Ağır dehidratasyon ve şoka bağlı ciddi olgüri 3 Diabetik ketoasidoz 4 Addison hastalığı 5 Adrenal metastazlar 6 Hiporeninemik hipoaldosteronizm
C Fizyolojik nedenler: Metabolik asidoz yapan durumlar
D Yalancı hiperpotasemiler
1 Eritrositlerden salınım 2 Trombositozis 3 Kronik lenfositik lösemide beyaz küre sayısı çok yüksek ise ve kan örneği oda ısısında bekletilirse 4 Kolda turnike duruken el ve kolda egzersiz hareketleri yapılması
Serum potasyum düzeyinde azalmaya yol açan bazı patolojik durumlar:
A Potasyum alımının azalması: 1 İntravenöz uzun süren tedavide potasyum verilmemesi 2 Açlık 3 Alkolizm
B Potasyumun hücre içine girişinde artma:
1 Alkolizm 2 İnsülin hipersekresyonu 3 Diabetik ketoasidozda insülin tedavisi sırasında 4 Familyal periodik paralizi 5 Megaloblastik aneminin tedavisinde 6 Atlet eğitimi, anabolizan tedavi
C Üriner potasyum kaybının artması:
1 Asidoz 2 Metabolik alkaloz 3 Minerelokortikoid fazlalığı4 Bartter sendromu 5 Konjenital tübüler defektler 6 Böbrek yetmezliği 7 Cushing sendromu 8 Ektopik ACTH sendromu 9 Dışardan ACTH, DOCA, kortizon, kortikosteron, 17-hidroksi-kortikosteron
verilmesi idrardan potasyum atılımını artırırlar 10 İlaçlar: Çeşitli diüretikler, antibiyotikler (ör: amfoterisin B, aminoglikozidler, karbenisilin ya da tikarsilin), kemoterapotik ajanlardan cisplatinium hipokalemi yapabilir
D Gastrointestinal potasyum kaybı:
1 Gastrointestinal drenaj 2 Obstrüksiyonlar 3 İshal 4 Kusma 5 İnce barsak fistülü 6 Laksatiflerin aşırı kullanılması 7 Villöz adenom
E Deriden potasyum kaybı:
1 Aşırı terleme 2 Yanıklar
F Potasyum absorbsiyonunun azalması:
1 İnce barsak şantı, kısa barsak2 Malabsorbsiyon


KLOR:
Analiz Materyali: Serum
Alternatif Materyal: Plazma, idrar
Metod: İSE

Normal Değerler: 98-107 mmol/L
Serum klor düzeyindeki değişiklik nadiren birincil bir probleme neden olur Klorun tampon etkisi yoktur, ancak asit baz dengesinin sağlanmasında önemli rolü vardır Sodyumla birlikte vücut sıvılarının ozmolaritesini kontrol eder

Serum klor düzeyinde artmaya yol açan bazı patolojiler:
Dehidratasyon: 36-48 saatten sonra oluşur Çocuklarda süre daha kısadır ; Hiperkloremik asidoz ; DOCA ya da steroidin aşırı verilmesinden sonra ; Üreterekolik anastomozdan sonra Klor geri emilimi kalı barsakda artmaktadır ; ; Kafa travmasından sonra ; Primer hiperparatiroidi ; Diabetik ketoasidozda fazla serum fizyolojik verimesi ; İlerlemiş böbrek hastalığında fazla serum fizyolojik verilmesinde Böbrekler fazla sodyumu atabildikleri halde klorü atamazlar ve hiperkloremik asidoz oluşur ; Asetozolamid tedavisi ; Respiratuvar asidoz ; Klordan daha fazla sodyum kaybının olduğu ishal durumları ya da barsak fistülleri

Serum klor düzeyinde azalmaya yol açan bazı patolojik durumlar: Ekstrasellüler sıvı hacminin genişlediği durumlar: Bu hal, su entoksikasyonu, pnömoni ve hipotermik glükozlu sıvı enfüzyonu ile oluşur ; Kusma ; Şiddetli ishal ; Parasenteze bağlı ; Diabetik ketoasidozda ; Barsak fistülü ; Alkalozla birlikte potasyum eksikliği ; Aşırı terlemede, tuz alımının az olduğu, fakat yeterli sıvının alındığı durumlar ; Adrenokortikal yetmezlik ; Civalı diüretiklerin kullanılması sırasında aşırı sodyum bikarbonat alınması ; Kronik respiratuar asidoz ; Kafa travması sonrası serebral tuz kaybı ; Renal tübüler hasar ; Akut intermittan porfiri ; Hiperadrenokortisizm

SODYUM:
Analiz Materyali: Serum
Alternatif Materyal: Plazma ve idrar
Metod: ISE

Normal Değerler: 137-145 mmol/L
Total vücud sodyumu yaklaşık 75 mmol/kg'dır Günlük ortalama sodyum alınımı 50-3000 mmol'dür Sodyum vücuddan ter, dışkı, ve idrarla atılır Normalde sadece idrarla atılan miktar önemli olmaktadır Glomerüllerden filtre olan 15-20 mmol/dakikadan sadece %2'si idrarla çıkmaktadır Sodyumun çoğunluğu pasif olarak Henle kulpunun assendan kısmından enerji gerektiren aktif transport mekanizması ile reabsorbe olur Böbrekler idrardan sodyum kaybını birkaç mmol/gün düzeyine kadar düşürebilirler Beraberindeki anyonlar ile birlikte plazmada ozmotik olarak aktif bileşiği oluşturur
Sodyum düzeyinde artmaya yol açan bazı patolojiler:
1 Aşırı tuzlu verilmesi: Serum fizyolojik, küçük çocuklarda hipernatremi yapabilir Diabetik ketoasidozlu olgularda normal renal fonksiyon oluşana kadar, serum fizyolojik verilmesi sırasında hipernatremi gelişebilir
2 Dehidratasyon: Su alımının çok azaldığı hallerde ya da aşırı terleme hallerinde yeterli su alınmazsa, yaklaşık 36-48 saat içinde (küçük çocuklarda 24-36 saat içinde) plazma sodyumu artar
3 Hiperadrenokortisizm ile hiperaldosteronizm
4 Diabetes insipidus: Hafif ya da orta derecede hipernatremi gelişebilir
a) Hipotalamus ya da pituiter bezin neoplazik ya da enfiltratif hastalıkları Hipopituitarizmde hiponatremiye eğilim oluşur Özelikle meme kanserinde hipotalamusa metastaz eğilimi vrdır b) Hipotalamusa cerrahi müdahele c) Şiddetli kafa travmaları d) Vasküler lezyonlar e) İdiopatik diabetes insipidus
5 Diabetes Mellitus
6 Diüretikler

Sodyum düzeyinde azalmaya yol açan bazı patolojiler:

A RENAL

1 Adrenal Yetmezlik2 Diüretiklerin aşırı kullanımı3 Tuz kaybeden nefritler a) Kronik böbrek yetmezliği b) Polikistik böbrek hastalığı c) Renal tübüler asidoz d) Medüller kistik hastalık e) Kronik piyelonefrit4) Bebeklerde ve çocuklarda renal tuz kaybı a) Böbrek hastalığı b) 21-hidroksilaz eksikliği ile konjenital adrenal hiperplazi c) 20-22 desmolaz eksikliği ile konjenital adrenal hiperplazi d) 3-beta-ol dehidrojenaz eksikliği ile konjenital adrenal hiperplazi e) İzole hipoaldosteronizmf) Pseudohypo-aldosteronizm

B BÖBREK DIŞI HASTALIKLAR

1 Aşırı terlemede, yeterli su alımının olduğu halde yeterli tuz alımının olmadığı durumlarda 2 Gastrointestinal kayıp: a) İshal b) Kusma ve sürekli yapılan mide sapirasyonu c) İnce barsak aspirasyonu ya da fistülü d) Diyete, tuz tutan resin maddesini eklenmesi ya da düşük sodyum klorürlü diyet 3 Potasyum eksikliği 4 Uygunsuz ADH sendromu

bu benim işime cok yarıyor

:iconbilmis: