Osteoartrit Nasıl Bir Hastalıktır?

Osteoartrit Nasıl Bir Hastalıktır?


Osteoartrit (eklem kireçlenmesi) en sık görülen eklem hastalığıdır Eklem kıkırdağının yapısının bozulmasına, aşınmasına, incelmesine ve hatta kaybına neden olur Ayrıca eklem kıkırdağının altındaki kemik dokusunda da değişiklikler sonucu kemikte büyümeler ve eklem kenarında çıkıntılar gelişir Sonuçta osteoartrit eklemlerin normal yapısını bozarak, hareketlerde kısıtlanmaya ve ağrıya neden olan bir hastalıktır



Osteoartrit Neden Olur?

İki önemli faktör osteoartrit gelişmesinde önemli rol oynamaktadır
1 Eklemlerin üzerlerine binen yükü dengeli bir şekilde emip dağıtarak, istenen hareketi rahat yapmasını sağlayan eklem kıkırdağı, kemik, bağlar gibi yapılarda doğumsal ya da sonradan gelişen bozukluklar
2 Vücut kilosunda artışta olduğu gibi eklemlerin üzerindeki yüklerin ya da mesleki nedenlere bağlı olarak eklemlerin normal çalışma koşullarının değişmesi

OsteoartritinGelişmesini Kolaylaştıran Faktörler Nelerdir?


Yaş : osteoartrit orta – ileri yaşların hastalığıdır 40 yaşından önce görülmesi çok nadirdir Yaş ilerledikçe hastalık görülme sıklığı artar Örneğin, 70 yaşındaki insanların yaklaşık dörtte üçünde osteoartrit bulguları vardır
Kalıtım : bazı aileler de çok daha sık olarak ve daha erken yaşlarda osteoartrit geliştiği bilinmektedir
Özellikle el parmak eklemlerinde şişliğe neden olan ve “modüllü osteoartrit ”diye bilinen türünde kalıtım katkısı çok belirgindir






Cinsiyet : diz ve ellerde görülen osteoartritkadınlarda daha sık görülür Kalça eklemiosteoartriti ise kadın ve erkeklerde eşit oranda görülmektedir
Kilo : fazla kilo ve şişmanlık eklem üzerine binen yükü arttırmaktadır
Özellikle diz osteoartriti olan kimselerde kilo artışı şikayetlerin
ortaya çıkmasına veya artmasına neden olabilmektedir



Eklemlerde Yapısal Bozukluklar : Eklemlerde doğuştan görülen (kalça çıkığı, kalça eklemi ile yuvası arasındaki uyumsuzluklar vb) yada sonradan kaza,travma, hastalık gibi nedenlerle gelişen yapısal bozukluklar, eklemin işleyişini aksatarak osteoartrit gelişme riskini artırmaktadır



Eklem Hastalıkları : osteoartrit, başka herhangi bir eklem hastalığı olmaksızın görülebileceği gibi, eklemlerde görülen özellikle iltihabi nitelikli hastalıkların eklemde yaptığı yapısal bozukluklara bağlı olarak da gelişebilir (ikincil osteoartrit)




Eklemlerin Aşırı Kullanılması : mesleki nedenlerle ya da yaşam tarzına bağlı olarak belirli eklemlerin aşırı kullanılması osteoartrit riskini artırmaktadır


OSTEOARTRİT HANGİ EKLEMLERDE GÖRÜLÜR?

Osteoartrit en sık diz, kalça, el parmak eklemleri, ayak başparmağı ve omurgada görülürDİZ osteoartriti özellikle bayanlarda sıktır ve artan kilo (şişmanlık) ile görülme olasılığı artar ve genellikle her iki dizi etkilerKALÇA osteoartriti erkeklerde de kadınlar kadar sık görülür Doğumsal kalça eklemi uyumsuzlukları, kalça ekleminin edinsel hastalıkları ve belirli meslekler (örneğin çiftçilik) kalça osteoartriti için risk faktörleri arasında sayılmaktadırEL PARMAKLARInda özellikle en uçta bulunan eklemlerde ve baş parmak kökünde görülen osteoartrit kemik çıkıntılara bağlı olarak eklem şişlerine neden olabilmektedir Bu nedenle “nodüllü osteoartrit” olarak bilinmektedir Genellikle ilk ortaya çıktıklarında ağrılı, kızarık ve şiş olmakla beraber bir süre sonra kızarıklık ve ağrı geriler ve genellikle el parmak işlevlerini aksatacak düzeyde şekil ve hareket bozukluğuna neden olmazlar

El parmaklarında Görülen Osteoartrit “nodüllü Osteoartrit” olarakta bilinmektedir
AYAK başparmağında görülen osteoartrit başparmağın dışarı doğru eğrilmesine ve hareketlerinin tamamına yakın kaybına neden olur İlk ortaya çıktığında, eldeki nodüller gereği ağrı ve şiş ile birlikte kızarıklıklarda görülebilir ve yanlışlıkla gut hastalığı geliştiği düşünülebilir
Osteoartrit, omurganın en hareketli bölgeleri olan boyun ve belde de görülebilir Kemik çıkıntıların sinir kanallarının yada omurilik boşluğunu daraltmasına bağlı olarak şikayetlere neden olabilir

Osteoartritin belirtileri nelerdir?

Hastalar en çok osteoartriti gelişen eklemlerin hareketlerinde kısıtlama ve ağrıdan yakınırlar Kemik çıkıntılara bağlı olarak eklem şiş görülebilir Hareket sırasında eklemde çıtırtılar duyulabilir Belirtilerin arttığı alevlenme dönemleri olabildiği gibi, uzun süren şikayetsiz dönemlere de görülebilir
Ağrı genellikle hareket sırasında yada günün ilerleyen saatlerinde görülürken, yakınmalar dinlenmeyle rahatlar Uzun süren dinlenme sonrası yada oturur durumdan harekete geçince, hareketlerde kısa süren bir tutukluk olabilir Bu durum hareket ettikçe dakikalar içerisinde düzelir
Eklem kıkırdağındaki bozukluklar ve aşınma ilerledikçe istirahat sırasında da ağrı görülebilir ve hareketler günlük yaşam işlevlerini aksatacak düzeyde kısıtlanabilir osteoartrit olan ekleme komşu kaslarda zayıflama ve güçsüzlük dikkati çeker Kaslarda kramplarda görülebilir

Osteoartrit Tanısı Nasıl Konur?

Belirli eklemlerde gelişen kemik çıkıntılara bağlı şişler, hareket sırasında kısıtlanma ve kaba çıtırtıların (krepitasyon) hissedilmesi hekimin osteoartrit tanısını koymasında oldukça yararlı bulgulardır Eklemlerin röntgen filmlerinin çekilmesi ve osteoartrit tanısını koyarken çok yardımcı olur Bununla beraber, röntgen filmlerinde osteoartrit bulgularının olması, mutlaka o eklemde çeşitli yakınmaların olacağı anlamını da taşımaz yada yakınmaların hangi şiddette olduğunu tahmin ettirmez
Osteoartrit tanısını koyduran bir kan testi yokturFakat, bazı kan testleri, özellikle vücutta ciddi bir iltihabı cevabın olmadığını gösteren testler osteoartritin diger romatizmal hastalıklardan ayırt etmede yardımcı olurlar

Osteoartrit Nasıl Tedavi Ediilir?

Osteoartrit Tedavisinin Ana Amaçları:
> Ağrıyı gidermek
> Hareketteki kısıtlanmayı düzeltmek ve günlük yaşam aktivetelerinin sonsuz yapılmasına yardımcı olmak
> ve hastalığın ilerlemesini engellemektir

Osteoartritin tamamen düzelmesini sağlayan bir tedavi yöntemi yoktur Aşınmış olan kıkırdak dokusunu yenilemek mümkün değildir
Vücut ağırlığının ideal kiloya inmesi, düzenli egzersizlerle ekleme binen yükün azaltılması ve kas gücünün artırılması oldukça yararlı olmaktadır Günlük işlerin ve önerilen egzersizlerin gün içerisine dengeli bir şekilde dağıtılması çok önemlidir
Eklem ağrısı için ağrı kesici ve iltihap giderici romatizma ilaçları kullanılmaktadır
Eklem içinde sıvının alevlenme dönemlerinde, eklem için enjeksiyonlar denenebilmektedir Eklem içine eklem sıvısına benzer özelliklerde sıvıların verilmesinin ya da ağız yoluyla alınan ve kıkırdak içeriğinde bulunan bazı gıda maddelerini içeren ilaçların yararı ise tartışmalıdır uygun durumlarda sıcak ve/veya soğuk uygulamaları da ağrı kesici etki sağlamaktadır

Osteoartrit, eklemde ileri derecede tahribat yaparak kişinin günlük ihtiyaçlarını bile yapamaz hale gelmesine neden olduğunda, bu eklemin cerrahi kullanılarak bir protez ile değiştirilmesi gerekebilir eklem protezleri (yapay eklemler) hem ağrının ortadan kalkmasını, hem de eklem hareketlerinin belirgin şekilde düzelmesini sağlayabilmektedir