Yöresel Ata Sözleri |
03-18-2009 | #1 |
zerde
|
Yöresel Ata Sözleri( Adana ) Katrani kaynatsan olur mu seker, cinsi batasica cinsine çeker It tastan, baci kardastan korkar Avrat kitlik bilmez, çoban yokluk bilmez El eli azdirir, yagmuru yel azdirir Olmadik yok, duyulmadik çok Tas kabaga deyse de vay kabagin basina, kabak tasa deyse de vay kabagin basina Ögrünme ördek gibi, kirilirsin bardak gibi ( Adiyaman ) Erkegin kötüsü vatan (sila) deyin aglar Arvdin kötüsü keten deyin aglar Git gel Kesin´e, Oyna davul sesine Öksüz kiz sekkeyi neylesin Ver AllahIIn verdigine, vur Allah´in vurduguna El dutanin elini Allah dutar Dögme gapimi zumzuhnan, dögerler gapini tohmahnan Çira dibine söle vermez Bos gezmedense beles çalismak eyidir Her deli üstünü yirtmaz Yatan itin guyruguna basilmaz Ne gorsan gazanina o gelir gassigina Öksüz gülsün de, ya kim aglasin ( Afyonkarahisar ) Köpege çan takilmaz Kumarda üten de uyumamis, ütülen de Alçacik esek binmege kolaydir, yünlüce koyun yolmaga kolaydir Bir kasik asin, agrisiz basin olsun Dirdirci kari, sokucu ari Ekmegin iyisi deneden, yigidin iyisi anadan olur Sakla beni varken, bulunayim sana yokken ( Agri ) Beg nazari, Hak nazari ( Amasya ) Iki horoz bir pinde (kümeste) geçinemez Lambayi almadan camina bak, gelini almadan huyuna bak Suyu dövmekle yag çikmaz Taziyi çulladikça üsür Dibi görünmedik göle batilmaz Ekin ekersen kerk it, degirmene gidersen er git Saglik istersen çok yeme, saygi istersen çok deme ( Ankara ) Var herifin gartina, çik gögsünün tahtina Var herifin gencine, her gün gönlün incine Al devletninin gizini, tutsun dölene dölene; Al dilencinin gizini, tutsun dalana dalana Baba baci tütünü gor gider, ana güder kuzuyu Dam dolusu tükenmis, damlayan tükenmemis Erken süpür il (el) görsün, aksam süpür ir (er) görsün Ekme bitmiyen yire, dikme dutmayan yire; Ayak hiç gider mi? gönül gitmeyen yire Ilk gocan hammalin, son gocan dellalin Inanma yaz gününün yagmuruna, yagar yagar gün dogar Inanma dul garinin sözüne, aglar aglar gözüyle er dener Yilin (yelin), silin (selin), ilin önüne geçilmez Büyük mesnette (mevkide) olanin bas agrisina aglayan çok olur Pek kirlenme sabuna zarar; pek acikma, ekmege zarar Bir dalin kölgesinde bin goyun eglenir Gisin isi, yazin yimisi bol olur ( Antalya ) Dügün sesle, ölü yasla yakisir Genç agaya hizmet, azgin ata timar güçtür Parasiz kasa, karisiz haneye benzer Aglarsan gözüne, yemezsen özüne Altini zaptetmeye gümüsten el ister Ati çulundan bilmezler Erken gelen yazdan, kendi basina büyüyen kizdan kork Hayvanin iyisi otlukta, insanin iyisi kitlikta Köse bir tarak bulmus, ne bulmus sevinmis, ne yitirmis tasalanmis Kul yazisin, bas sizisin çeker ( Artvin ) Ortak mala gün çalmaz Aç katik istemez, uyku yastik Kiliç keser kol ögünür Çubugun iyisi, öküzün arkasinda belli olur Güzele "güzel" dersin naz eder, çirkine "güzel" dersin haz eder Ayinin kirk oyunu bir aci bantanin (yabani armut) basinadir Ari bali etrafinda dolasir El elin ölüsüne güle güle aglar Seyirciye dövüs kolaydir ( Aydin ) Pekmez gibi malin olsun, sinegi Koçarli´dan gelir Aydin çukuru, altin çukuru Kirli gelir, yerliyi kovar Temiz su akar, kirli su kokar Zengin yer sütlaç, fakir yer bulamaç; sabah olunca o da aç, o da aç Akmayan dam, tütmeyen baca, kaynanasiz koca Akan çay her zaman kütük getirmez Dilin kemigi yok ama, kemigini kirar ( Balikesir ) Az yiyen her gün yer; çok yiyen bir gün yer Komsuda deve var, aciktinsa eve var Olmusla ölmüse çare bulunmaz Kendi köyünün küllüsü baska köyün güllüsünden iyidir Anasindan büyük kuzu olmaz Beyaz, günden kararmaz; kar, sudan agarmaz Bildigin ayrani bilmedigin yogurda degisme Bakkal ise azdan basla Rençper isen tarlayi üçle Malci ise dista kisla Batakçi isen ögleyin uykuya basla Bir ekmek dokuz aç Durma oradan kaç Borcun iyi vermek, derdin iyisi ölmek Çocuklar oynamaktan, gençler islemekten, ihtiyarlar söylemekten yorulmaz Egiremeyecegin pamugu atma! Ekmek yumrukla piser Geçmis yagmura kepenek ne yapsin? Her koyun kuzusuna meler Her düdük istedigin gibi ötmez Herkesin akli bir olsa, koyuna çoban bulunmaz Mayali ekmek kabarir Mal mala girer, dal dal olur Okka okka alinan tuzdan, hükümete çikan kizdan hayir gelmez ( Bilecik ) Kiz alirsan Sögüt´ten al, at alirsan yörükten al Iki çuval bir harar, herkes menfaatin arar Baktin kar havasi, eve gel kör olasi ( Bitlis ) Atin ardinda, kadinin önünde gitme Bulut gitti Van´a, kalkin girin divana; bulut gitti Mus´a, kalkin gidin ise Bitlis kisina, Asker´in isine akil ermez Dagdaki gelir, bagdagini sürer Aç kurt daga varmis, çikamamis, demisler: "Ne kadar toktur" Örtik kapi selamet, açoh kapi melamet Kalkanin yerini, ölenin avradini alurlar Koyun kuzusuna basmaz Bos ite menzil olmaz, gezer Irani, Turani Tas degene bellidir ( Bolu ) Allah, andigin yerdedir Koyun güden, kurdu görür Vakitsiz açilan gül tez solar Verdin mi doymali, vurdun mu koymali Cahile söz yetmez, çalida gül bitmez Çok üren köpegin sesi kisilir ( Burdur ) Balsiz ari, kocasiz kari insana sarar Dil söyler, saklanir; bas, belaya katlanir Bademini yemek için kabugunu kirmali Çürük binaya çok destek vururlar Anasina yakin kizdan, ormana yakin domuzdan kork Kabi ayri olanin, tadi ayri olur Tay besleyen ata biner Ite selam, deliye kelam olmaz ( Bursa ) Kazanmayinca kazan kaynamaz Kadin kocasina göre bas baglar Kiz anasi köse minderi, oglan anasi kapi yamasi Dam kara, dombay (manda) kara; çik gece vakti, dombay ara Akilli sinek yogurda konar, sehire gelir; akilsiz sinek cigere konar, köye gider Bekle esegim bekle yaz gele; sahibin sana yonca vere Ben derim Abdi Gazi, sen dersin bardak bogazi; ben derim ilm-i hikmetten, sen dersin kilimi kim çaldi mektepten Bezir bardagina zambak yakismaz Bir agaç suda çok durursa, olur abanoz; Bir misafir çok oturursa olur babaniz Dag yürü, dag yürü, dag yürümezse abdal yürü Köpegin ilenci geçse de ne ekmekçi kalir, ne kasap Her akil bir olsa, Bilecek´te pazar olmaz Yolcunun gelecegi, çocugun dogacagi belli olmaz Yumurtayi seven tavuklarin patirtisina katlanmali Nargilenin, atesin küllüsü; erkegin kadinin dillisi Söz sözü açar, oklava baklavayi Tarlanin eve, kadinin yere yakini Misafirlerin karni dokuz olur Komsudan gelen övün olmaz, o da vaktinde bulunmaz Gidenin geleni olur Dükkan kapisi, hak kapisi Dost yatakta belli olur Bir handa bir kisi yatmaz Arsinina göre bez yirtilmaz Aç kurt komsu kuzuyu yemez Açi doyurmak zordur Aça arpa ekmegi etten lezzetli gelir ( Çanakkale ) Erken kalkan isine, geç kalkan düsüne Dumanli daglar yagmursuz kalmaz Sarimsak yilinda kokar Tok domuz yulaf yemez Ummadigin kütük (çocuk) arabayi devirir ( Çankiri ) Komsuna tavuk iste ki Allah sana kaz versin Asilirsan da ibrisimle asil Alnimin akligi, agzimin pekligi Ölecek karga kirilacak dala konar Güzele köpen yarasir, çirkine atlas neylesin ( Çorum ) Kara ile saridan hörü, sari ile saridan peri, iki karadan elinin körü dogar Uyuz ite gümüs kusak bulunmaz Gölgeyi hos gören, tekneyi bos görür Baskalarinin sofrasindan geçinen, ne bulursa onu yer Kayseri´deki çizmeye ayagini uzatma Verdigin bir yumurta, gözümü çikardin dürte dürte ( Denizli ) Erkegi er eden de karidir, eriden de karidir Kizi kökten, sarabi küpten al Delik kapta su durmaz El adama arpa ekiverir, gider de sarpa ekiverir Bol ekmek harmanda, bol et kurba ( Diyarbakir ) Bes paran varsa, bes dügüm vur Çürük merdivenle dama çikilmaz Kohmis ete sinek çoh konar Ne dograsan asan, o gelir karsan Ögidi ver alana, kulaginda kalana Tashinlihin soni sashinlih Dert vardir gelir geçer, dert vardir deler geçer Ersiz avrat, yularsiz at Her kazilan yerden su çikmaz Yag aci olunca pilav da aci olur Tuzin azi da bir çohi da Sayili goyunu gurt yemez ( Edirne ) Kokara is buyur; ye basi arir, ye karni aciktir Kör biçak ete yörük, kokar kari dile yörük Delikli tas yerde, deli kiz evde kalmaz Uyuz uyuzu sivatda, domuz domuzu batakda görümüs Köpek düldü (dövüldügü), soka (sokaga) gider Az seyi kizanina, çok seyi kocana gösterme Insanin kendine etdini maleli (mahalleli) toplassa edemez Yamirli (yagmurlu) havanin uykusu, lüzgarli (rüzgarli) havanin kuytusu Dokuz nasatdan (nasihattan) bi serencam idir (iyidir) Insan kismi sülese sülese; havyan kismi koklasa koklasa annasir Hastayi buza, asi (asigi) söze yollama Hayvanin disine, insanin isine bakarlar ( Elazig ) El elin eseginin yirlaya yirlaya, kendi esegini terleye terleye arar Hastayim deme, can duyar; satayim deme el duyar Mazarrettir, mazarrett, mazarrat: Kocakari, tuzlu peynir, kokmus et Menfaattir, menfaattir, menfaat: Taze kuzu Gürcü kizi semiz et Gelin agzi tutulur, elin agzi tutulmaz Komsu komsunun külüne muhtaçtir Sakla samani gelir zamani; sakladim samani yaptim hani Az yiyen kazi; çok yiyen kuzu olur Üflemekle hamam isinmaz Eceli dolan yilan, yol üstünde yatar Evi yapan da anne, yikan da anne ( Erzincan ) Dibini bilmedigin kuyuya inme Cani sopa isteyen keçi, gider gelir çobanin degnegine sürtünür Oglani doguran ana sevinmesin de, ekmegini yiyen sevinsin Bogaz dedigin kirk kertiktir Her kus zürbesiyle (sürüsüyle) uçar Yalanin dibi deliktir ( Erzurum ) Yüz güzelligi evden hamama, huy güzelligi Erzurum´dan Sam´a Atimi begenmeyenin esegi olsa, bana kel diyenin perçemi olsa It iti yer kemigini yabana atmaz Ayran bulamaz asina, sohmalar sohar basina Gahvelerim bisdi gel, cezvelerim dasdi gel Iyi günüm dostlari, kötü günüm geçdi gel Gelin bulduguni isler, gaynana da çilligini disler Kedi ete gavusamayinca "püf ne kötü gohir" der Kestane gabugundan çihmis, gabuguna tükürir Ne dograrsin, ne basarsin, bir kepçe vurmada küsersin Oyun bilmeyen giz demis; Yerim darasih Güzele gazan parasi da yakisir Çarsida mum pahali, körün neyine ( Eskisehir ) Kadini evinden, erkegi pirinden sirarlar Tandir sicak iken ekmek tutar Üzümcünün gözü omcada olur Beslemeden gadin olan, tasiynan hamam yikar Köleden mezin (müezzin) olan, sesinen cami yikar Zaptiyeden pasa olan, künde bi adam asar Dolu gügüm gümlemez, dertsiz olan inlemez ( Gaziantep ) Kapiyi kirarsan odun çok olur Üzümün iyisi dene, karinin iyisi nene olur Ölmüs koyun kurttan korkmaz Körden gözlüg, topaldan ayakli, deliden deli (dogar) Yanik yerin otu tez biter Disi kus yuvasina dolasir Toku gönülleme zor olur Antepli´nin ikisi bir yere çok, birisi az Oglan dogurdum oydu beni, kiz dogurdum soydu beni ( Giresun ) Duvari hatil, gelini hatun tutar Kariya iyi deme zügürtlük görmeyince, evlada iyi deme, el kizi koynuna girmeyince, tarlaya iyi deme, bol ürün vermeyince Findigi ye, harmanini sorma Dügünün asi, dertlinin yasi çoktur Çekiç yemiyen tas, yapiya uymaz Bir fisilcik yedi köyü yikar Ata arpa, yigide arka gerek Babam evi uzak olsa, ögünmesi kolay olsa Havayi yel, insani el azdirir Tavsani tazi tutar, çalimi avci satar Atasi ne ise ötesi de odur ( Gümüshane ) Essek dagda ölür, gohusi eve gelir Eti goldan, gizi soydan al Kervan galhdiysa, kervansaray yerinde Mejlisde dileen, sofrada eleen sahabol Öli kefininden kömnek olmaz Tilkiyi govaliyacim deyken, sahan gurdi uyandirma Topragin ne ele ver, ne sele ver Uyuz ite gümüs tasma, kel basa simsir darah Üren ite ekmek atilmaz Yara eylenir, yeri eylenmez Zornan it ava getmez ( Hakkari ) El pislenmeden, agiz sekerlenmez Her gördügün buluttan yagmur yagmaz Bagdaki bagdan, sürüdeki sürüden yer Çömlegi yapan kulpunu da takar Esekten esek, çamura bir kere çöker Sigirtmaçlarin kari esege binmesidir Tavuk yumurtlar, horoz zora düser ( Hatay ) Deve hömbögünü görse, düsüp çatlar Kizin küseni koca, erkegin küseni avrat ister Ver gülümü, al gülünü Isigini aksamdan evvel yakan, sabaha çirasinda yag bulamaz Sevmedigin yarpuz burnunun dibinde kokar ( Isparta ) Er adami otuz iki disiyle degil, otuz iki isiyle sever Çarsidaki cigere tuz sürtme Çocuklar uyuya uyuya büyür, ihtiyarlar uyuya uyuya ölür Imama iskat degsin de Ölü ister cennete, ister cehenneme gitsin Insan yavrusunu beleye beleye, koyun kuzusunu yalaya yalaya büyütür Iyi ogul bilir ana halini, kötü ogul satar baba malini Koçu kendinin et de, kuyrugunu öyle yepele (oksa) Koyun yoncadan kaçmaz, köpek kemikden kaçmaz, insan rahattan kaçmaz Ölümün öldügüne dayandim da "basim sag olsun"a dayanamadim Anadan gören inci dizer, babadan gören sofra yazar Geçinemeyene dokuz koca okumayana dokuz hoca az gelir Cani cana örmüsler, artanini kesmisler Cana cömertlik olmaz "Cömert" derler maldan ederler,"yigit"derler candan ederler Çocuga is buyuran ardinca kendi gider Dag deyip dingildama, ardinca adam bulunur Dag basinda harman yapma, savurursun yel içinde; Sel önüne degirmen yapma ügüdürsün sel içinde Dag devrildi, duman savruldu Dane tükenmeyince,degirmen durmaz Danisan dagi asmis, danismayan düzde sasmis Dügün evini bilmeden keskek sahanini alip kosma Lafla dükkan açilmaz Lezzetsiz çorbaya tuz kâr etmez Ekmegimi al da, dirligimi alma Caminin mumunu yiyen kedinin gözü kör olur Çagrilan yere erinme, çagrilmayan yere görünme Çalida gül bitmez, cahile söz yetmez çiftçi yagmur ister,yolcu kurak Çiçek sulandiginda, saksi islanir Çig yemedim ki karnim agrisin Elden yiyen seker, evden yiyen çöker Eski fener, gâh yanar, gâh söner Fakirin arkasi yufkadir Mü´minin harmani gökte savrulur Fakirin yüzü kansiz,özü cansiz olur ( Içel ) Oglum sana virecem ögüt, ununu gendi elininen ügüt; el ügüdürse ya yari ügüdür, ya diri ügüdür Agir tasi ne yer alir, ne sel Borçlu güle güle gider, aglayi aglayi gelir Kelin emi olsa basini yur Art ayagin izi ön ayaginkini bozar Er yanan ocak küllü olur Gurbete kiz verme yiter gider; denize tas atma batar gider Akilli yasamaz derler, sen bugün de aksam ettin Armudu tasladin, elmayi tasladin da Lailaheillallah´a mi basladin? Babali oglanin mali olmaz Benim derdin inek ile danada, karinin derdi sürme ile kinada Görmez gözündeki sapan okunu, görür ilin gözündeki saman çöpünü Haram helal ver Allahim, kulun durmaz yer Allahim Olmadik yilin yagmuru harman vakti gelir Hoca olmak istersen eliften basla, Yörük olmak istersen yaylada kisla, Zügürt olmak istersen hovardaliga basla Sinegin bali, haylazin mali olmaz Keçinin sumaga ettigini, sumak ta keçiye eder Dagdan inmis yörük, ne erik bilir ne koruk Sahilde darisi(misir) olanin, yaylada karisi olmaz Elin memleketinde tavuk olup giklayacagina, kendi memleketinde bülüç(civciv) ol cikila Elbise yer ögretir, para dil ögretir Benim derdim inek ile dana da, karinin derdi sürme ile kinada Sac tava gelir hamur biter, geçim düzene girer ömür biter Donunun yirtigina bakmaz rüzgara karsi gider Küçük gelin gelmeyince, büyük gelinin kiymeti bilinmez Eli hamur ovalar, gözü dana kovalar Kocasindan sonra kalkan karidan, Hazirandan sonra ekilen daridan, Nisandan sonra arlayan aridan hayir gelmez Devenin yemedigi et basina vururmus ( Istanbul ) Benzeye benzeye yaz, benzeye benzeye kis Bir akçe ile dokuz kubbeli hamam yapilmaz Biri yapar, biri bozar, bu dünya böyle gider Güzelden göz, çirkinden dert eksik olmaz Her taamin lezzeti tuzdan çikar, tuz ekmek bilmeyen akibet gözden çikar Iyilik gariptir, sahibini kimse bilmez Kurbaga vararak vararak, merdiven ayak ayak iyiligimi isteyenin iyiligini göreyim, kötülügümü isteyenin helvasini yiyeyim Ben yedim, Allah artirsin, sofrayi kuran kaldirsin Boyundurugunu görünce öküz canlanir ( Izmir ) Erken kalktim isime, seker kattim asima Hanci tavugu, yolcu artigi ile geçinir Kapidan alacakli bakarken, pencereden sadaka verilmez Elin terazisi yoktur Dügüncü dügünü uzatirsa dövünür Çürüksüz koz olmaz ( Kars ) Kuru sofraya molla dua okumaz Ersiz avrat, yularsiz at Koyunu olmayanin biçagi keskin olur Erkek kusun yuvasi olmaz Esegin yükü agir olmazsa agir gider Tilkinin adi çikmis, tavsan dünyayi yikmis Bassiz turna yol almaz Tazidan hizdik olmasa, tilki bacada yavrulamaz Ayi meseden küsüp, mesenin haberi yoktu Saman pazarinda mücevherin kiymeti olmaz ( Kastamonu ) Akrabanla varis gelis et, alis veris etme Kadin var külü as yapar, kadin var unu tas yapar Imam ölür sarigi kalir, çingene ölür körügü kalir Sana bana gelmezler, üne gelirler Kendi karnina sigmayan sir, kimsenin karnina sigmaz Anasinin kucaginda uyuyan çocugun yüregi yaglanir Degirmende yogurt ögünmez ( Kayseri ) Ardicin közü, yalancinin sözü Kim düser daldan, o bilir haldan Anadan kara, yuma neylesin; eskiden ariga, yeme neylesin Yigidi yas, demiri pas çürütür Basina gelmeyenin hosuna gelir Pinnigin anahtari tilkiye verilmez Zügürdün çöregi koynunda gerek ( Kirklareli ) Haziri sakla, Hizir´a lüzum kalmaz Bagda izin olsun, yemege yüzün olsun Esegin cani yansa, yaris atini geçer Harman döven öküzün agzi baglanmaz ( Kirsehir ) A ramazan, gün Cuma; ögle oldu, hala caminin kapisi açilmadi Keçiye raki içirmisler, kurdun evini soymus Baz zamana zamana, karga vurdu sahana Essekler arpadan bikti, küheylan hasret samana Deveyi güden, aguyu yudan bilir ( Kocaeli ) Tavsani tazi tutar, çalimi avci satar Ana gezer kiz gezer, bu çeyizi kim düzer? Esegini saglam kaziga bagla da canavar yerse de yesin Tok gönüllemesi zor olur Benden irak olsun da cehenneme direk olsun Esek at ile yarismis, kuyrugu kulagi karismis |
Cevap : Yöresel Ata Sözleri |
03-18-2009 | #2 |
zerde
|
Cevap : Yöresel Ata Sözleri( Konya ) Elin oglu ogul olmaz, düstügünde elin almaz Himmetsiz evliyanin kümbeti basina Buyurmakla gören usak, sürümekle yürüyen esek, insani kocaltir Etin çigi et getirir, ekmegin çigi dert getirir Eti sevdiren suyu, insani sevdiren huyu Elin kösk ü sarayindan kendi körhanem yegdir; elin balli böreginden kendi tarhanam yegdir Hocasindan yüzlü çocuk oyunda belli olur, kocasindan yüzlü kadin dügünde belil olur Kara, yumayi nitsin; hira yemegi nitsin? Mangal aglar, kül aglar, gelin oturmus basini baglar Gelin var kizdan iyi, tavuk var kazdan iyi Konya´nin tozu, Sille´nin kizi, Koçhisar´in tuzu (meshurdur) Cebimde param var, evde dirligim iyi, dügünü nidecegim Girer oynarim, çikar oynarim Cebimde param yok, evde rahatim hos degil, ölüyü nidecegim Girer aglarim, çikar aglarim ( Kütahya ) Yenice elegim, hangi duvara asayim? Her kadinin bir yogurt çalisi vardir Kiz evi bir degirmendir; ari da gelir dari da Avurdu bol, hatir yapar; is bitirmez Çocuk, ekmegi dolapta bitiyor (yetisiyor) sanir El aglarsa gözünden, anam aglarsa özünden Ese ese toprak ürer, söyleye söyleye söz Gün çarigi yakar, çarik ayagi sikar Her buluttan yagmur yagmaz, her karidan oglan dogmaz Uyuz esege gümüs kasagi yakismaz Yolma ot havyana, kuyma ögüt insana yaramaz Gök, gök üstüne olmus da ev, ev üstüne olmamis Sen höt, ben höt kim verir koca öküze ot? Kaldir kasini, yiyeyim asini Karini kaynina, parani koynuna emanet et ( Malatya ) Agaca dayanma bükülür, suya güvenme dökülür Ben ararim yavrumu, yavrum arar yavrusunu Gahaceen yere oturma Minnetbeg´in konaginda ad da doyar, it de doyar Veresiye dediler alasim geldi, istemege geldiler ölesim geldi Yel degmedik dal olmaz Yersen sanin artar, yemezsen malin artar Basa yukari su akmaz Egri agaca yer bulunmaz Er ekme don alir, geç kalma yer kurur ( Manisa ) Neylesin köpek gümüs halkayi, tingilderken düsürür ( Kahramanmaras ) Ite "hos" dersen, o da "hav" der Kurt keçinin iyisini seçer Aglayanin mali gülene hayir etmez Al görgülünün kizini is tutsun igrani igrani,al görgüsüzün kizini is tutsun kigrani kigrani Anali oglak yarda,anasiz oglak yerde oynar Anam aglar benim için,ben aglarim yavrum için Anandan önce ahira girme Anasini seven danasini da sever Aptal ata binince ag (aga) oldum sanirim salgam asa girince yag oldum sanir Arda kalan derde kalir At ver dost ol kiz ver düsman ol Avradi olmayanin akli olmaz Avrat var zavrani zort (savurgan) avrat var çelebi zürt (pasakli) avrat var hazreti mülk (erdemli) Bag babadan zeytin dededen kalmali Batman çakila karisti Bekara avrat dövmesi kolay gelir Beles sirke baldan tatli olur Ben kapali bir kutuyum açarsan pis, açmazsan mis kokarim Ben yanarim yavruma yavrum yanar yavrusuna Biçagini kavga mahallesine verme Bir kisi tasamazsa sembil sen onu sen (asagilik) bil Bir külek bal, anasi akilli kizini al Bok al bok sat bok oglu boka muhtaç olmaz Bos gezen ayaga bok bulasir Boya bosa degil huya husa bak Çamin közü yalancinin sözü olmaz El eliyle yilan tut Elden gelen ögün olmaz,olsa da karin doyurmaz Eline,diline,beline mukayyet ol Elini her delige sokma ya yilan çikar yada akrep Emanet hayvanin paldimi yokusta kirilir Erkek sel, kadin göl Esnafin avradi kusluga kadar aç kalir Essek çamura çökünce sahibimden yigidi olmaz Evinde yok bulgur asi,kendi gezer bölük basi Hasta ol benim için, ölürüm senin için Herkes gidisen(kasinan)yerini kasir Hirsiz evde ise bulmasi zor olur Insani gözünden hayvani bozundan tanirlar Insani sözünden hayvani boynuzundan tutarlar ite biner,göçten geri kalmaz Kalirsan el,ölürsen yer begensin Kancik yalanmayinca köpek dolanmaz Kaynana kaynar kazanKimseye borç eyleme yavan ye asin,dilin rahat durursa rahattir basin Kiz anadan beller sofra yazmayi,döl babadan beller sokak gezmeyi Kiz olsun baldiri düz olsun hem de ucuz olsun Komsu komsunun külüne muhtaçtir Gurkun cücügü güzün sayilir Malin iyisi gözünden,insanin iyisi sözünden belli olur Ne oldum degil,ne olacagim de Ne umarsin bacindan bacin ölüyor acindan Nefesin varsa borazan basi ol Oduncunun gözü omçada,dilencisin gözü çomçada Oglunu dövmeyen özünü,kizini dövmeyen dizini döver Oklavadan saca varda baklavalik açilmak senin olsun Oynasa güvenen ersiz kalir Ölürsem anam aglar gerisi yalan aglar Ölüsü olan bir gün aglar delisi olan her gün aglar Sari postalim sag olsun,bulunmayan yar olsun Seni kayiran da bir, çekip budunu koparanda bir Söyleme sirrini dostuna,oda söyler dostuna Salgamin sikindan seyregi iyi olur Taht degismekle baht degismez Tanirsan ilahi,bulursun ferahi Tas yitti çunuru basina kaldir Terazi var tarti var her seyin bir zamani var Tirnagin varsa basini kasi Varlik sevistirir yokluk dövüstürür Yas kesenle, bas kesen iflah olmaz Yigidin sözü demirin kertigi Yigit kizdan kiymetli gerek Yikmak kolay yapmak zor Yüzü güzele doyulmus, huyu güzele doyulmamis ( Mardin ) Agzi açigin malini gözü açik yer Dis kiri karin doyurmaz Egriyi dövmeyince, dogru bulunmaz Eniste gölgesi, geven gölgesi ( Mugla ) Biri söyler, biri susarsa ev düzgün gider Gece yagar, gündüz dinerse yil düzgün gider Sabah kalkan isine, ögleden sonra kalkan düsüne Hasisin dumanini yel, sofrasini el görmez Sac yola yatti hamur tükendi, kari yola yatti ömür tükendi Elin ölüsü ele uyur gelir Görgüsüzden hamur alacagina, egil de yerden çamur al Yabandan alma düveyi, alir da gider bogayi, yabandan alma gelini, alir da gider güveyi Dek duran danayi canavar yemez ( Mus ) Içer´si meni yahar, disar´si eli Eyagime yer edem, gör basan neler edem It demirci tükenindan ne aparir? Atamin tenceresinden bizim tavamiz yahsidir Üssahsiz ev barsiz agace benzer Et görmemis cigere bayilir Su dize çiksa turnaya ne ( Nevsehir ) Darildigim dagin odununu yakmam Bosadigim avradin topuguna bakmam Kümesi yakin olan evden tavuk alma Tatli söz insanin agzini asindirmaz Tilkinin kulagi avci sesindedir Cilk yumurtadan cücük çikmaz Sinegin akillisi yogurda konar sehire gelir Sinegin delisi cigere konar köye gidermis Yi yagliyi iç suyu donarsa donsun Yi datliyi içme suyu yanarsa yansin Ya ile yavsan yenir kaldi ki davsan Talla sahibinin haberi yok cirraklar birbirin kirar Yagmur yagsin da varsin kerpiçci aglasin Essâyin kuyrugunu kalabalikta kesme Kimi uzun der kimi kisa Siçandan yana olan çuval dibi deler Kuru çesmede ab dest almis, Ihmal pasada namaz kilmis Kendini begenmise ögüt vermek Rüzgara islik çalmak gibidir Ele varinca yiyip içelim, Bize gelince kalkip göçelim Ektigim nohut diktigim nohut Serre (sehire) varmis da leblebi olmus Ölü agidi neylesin, deli ögüdü neylesin Abtalin esegi lingirmis Keske essam keske demis Ilin balli böreginden bizim Çavdar çöregi daha iyidir Tembelden bir is iste sana akil ögretsin Irgatin kötsü tezek gibi göl Gelenince gayrete gelir Gökyüzünde dügün var deseler, kadinlar merdiven kurar Dertsiz bas, duvardaki tas Oda birbirin üstünde, oda ona dert Tandirdaki etten disaridaki ite fayda yok Anasinin çikigi dala kizi salincak kurar Hele sen ekmegini bir bul, kesecek biçak çok olur Halinin egrisi, zenginin delisi belli olmaz Akilli evladin var mi mali niden, deli evladin var mi yine mali niden Iki kaynar bir tasar güzelin asi tez piser Gurbette ögünmek hamamda türkü çagirmaya dahdahimiz var Ha anan ölmüs öksüzsün ha baban Ekmek elden su gölden, bizim dahdahimiz var Gurbette ögünmek hamamda türkü çagirmaya benzer Öksüz oglan kendi göbegini kendi keser Ekin islemeyi bilmem ya yigin yeri tarif ederim Denizdeki baliga bazallik olmaz Oglan evinin haberi yok kiz evi dambil-düdük Pekmezin olsun da varsin tek Maras’tan sinek konsun Bosbogazi cehenneme atmislar odunlar yas diye bagirmis Iyilige iyilik olsa idi koca öküze biçak olmazdi Günesin kiymeti gögün bulutlu oldugu zaman belli olur Sürüsüz dagin kurdu olmaz Ben benim için demem ama bag üzümsüz yakismaz Tepe basina harman yapma yel alir Ölüsü olan bir gün, delisi olan her gün aglar Kocalikta genç avrat alma el alir Çay agzina bag yapma sel alir Ekmegin höyügü hamirin çogundan olur At alip essek satman ne gezen mal bazarinda ( Nigde ) Boyuna düsmedik kaftan eskir sürünü sürünü Yerine düsmedik gelin gider yerini yerini Avrat mali kapi mandali Ipligi pazar bilir, ölüyü mezar bilir Öfkenin akli olmaz Aç karin katigi neylesin, uykusuz bas yastigi neylesin Ah ile gelen vah ile gider Akilsiz basa devlet konmaz, konsa bile çok durmaz Alim yasadikça koç olur; cahil yasadikça hiç olur Babasinin mezarini bilmedigin adama kiz verme Büyük daga kar yagmadikça küçük daga sira gelmez ( Ordu ) Avrat gibi düsman olmaz; güler, bildirmez; köpek gibi dost olmaz; ulur bildirmez Süzme yogurdun ezmesi, dünürlükte yalan düzmesi sevaptir Erik dalina basma, her söze kulak asma Gemisini kurtaran sandalini aramaz Hancinin hani yanmis yolcunun umurunda mi? Sözü saklama, sonra el çikarir Tay babasini geçer Pazarsiz dükkan açilmaz Rüzgarin ardi yagis, sakanin ardi dögüs ( Rize ) Huçumet isine karisma, delinun isine karisma, Ellagun isine karisma Gemi aldin, kiçina; toprak aldin, içine; kari aldin basina (geç otur) Haçan gelin olursun ederler seni huri; sonra misir ekmegi vermezler sana kuri Eyi adam neyler mali? Çotisi de neyler mali? Karinin eyisi ele cirmez, çotisi yere cirmez Kiz çay yapragina bencer, zamanini çeçurdun mi kartlasur Kara biber karadur, diremlan satiliyi Kar da öyle beyazdur çureklen atiliyi Ortak atun beli kiruk olur Ezrayil vuru pençe, bakmaz ehtiyara cence Rize´ye vali olacagina, çay alum yerine bi sepetçi ol Adami yapan da karidur, yikan da karidur Karinca çi kanadlanu, cobermegi yakin olur ( Sakarya ) Anasina bak danasini al Armut dalina yakin düser Baligi tutmadan tavayi atese koyma ( Samsun ) Acele eden gancik, kör dogurur Agzi yimbirdayanin sirti gümbürder Akli olmayinca neylesin sakal Allah süsücü hayvana boynuz vermez Arkadasi distan degil, içten seç Aslan varken kediye ciger düsmez Asli hu nesli hu At kisnemeyince tay gelmez Balciya pekmez satilmaz Basinin sagligi, dünyanin varligi Bilginden düsmanin olsun Bir ekmeklik unun varsa erbabina yaptir Bir söy!e, iki dinle Çarik çarikla, sarik sarikla Çenede bir tutam kil tasiyacagina, yüreginde bir damla nur tasi Çok yaptik yalani, yarina kalsin kalani Dag adami, öldürür sag adami Dag basinda kozak, senede bir gelir gezek Dag basinda, çam kadi; pelit müftü El gözü tasi eritir El agziyla kus tutmak Gelen atin basina vurulmaz Gitti agalar, pasalar; kellerle körlere kaldi kiyilar köseler Gülme komsuna gelir basina Güzellik katik olmaz Güz, sabanlari düz Güvenme varliga, düsersin darliga Hirs, baldan tatlidir Hocanin dedigini yap, gittigi yoldan gitme Içi bos, disi bos, tut kulagindan çifte kos Insan is basinda belli olur Isini, esini, asini bil Isleyen demir paslanmaz Isin yoksa dünür, paran çoksa kefil ol Isin yoksa sahit, paran çoksa kefil ol Kapandi gözler, tükendi sözler Kiz gittigi, oglan bittigi yerde Kizini dövmeyen dizini döver Kendi düsen aglamaz Kendi düsen, kendi kalkar Meteliksiz uyku çekiyor Ne verirsen elinle, o gider seninle Oldu olacak, kirildi balta nacak Olursa olur suyu, olmazsa hamur suyu Ölümle öç alinmaz Ölenle ölünmez Parasiz pazara, imansiz mezara gidilmez Sabahleyin yagmur yagarsa, gir yoluna; ikindiden sonra yagarsa, gir foluna Sabir acidir, meyvesi tatlidir Sen zot, ben zot, kim atacak bu beygire ot ? Seksenle doksan arasi, çikma evden kör olasi Sen isini birakmayinca is seni birakmaz Sen aga ben aga, bu inegi kim saga ? Tencereyle tava, hepinizde bir hava Tok açin halinden bilmez Ucu ucuna, dibi dibine Üzüm üzüme baka baka kararir Yazin gölge hos, kisin çuval bos Yigit olan kimse saklar sirrini Yuvayi disi kus yapar Yol yürümekle, borç ödemekle tükenir Yalancinin evi yanmis, kimse inanmamis Zahmetsiz rahmet olmaz Zora dag dayanmaz Zürriyeti olmayanin, merhameti olmaz Esege söz, kokmusa tuy hayretmez Gelin girmedik ev olur, ölüm girmedik ev olmaz Gitme dügüne, kalkarsin oyuna Kargaya sormuslar: "Kim güzel?" "anasini kara bacaklisi" demis Tutkal tavinda yapisir Yemem diyen sofra kurutmus, oturmam diyen minder çürütmüs ( Sinop ) Aksamdan kalan as, agiz yakmaz Yemek yemekle bogaz asinmaz Bali olandan pekmez esirgenmez Haftada deri gelir, her sözün yeri gelir Tepeye koydum yel aldi, dereye koydum sel aldi Aci su sabun köpürtmez ( Sivas ) Her kisi isi yapmaz, er kisi yapar Ana olmak kolaydir ama, analik etmek zordur Can sefadan da usanir, cefadan da El kizi elde bulunur, ana-baba nerde bulunur Evinde yok bir tas katik, çalimindan ocagi batik Sinegin bali olmaz, tembelin mali olmaz Yangin dedigin, çingidan olur Her adam bir olmaz Her çiçek gül olmaz Segirten atin basina vurulmaz Dilin dikeni olmaz, itin dayisi olmas Kurt, koyunun pahali oldugunu bilmez Ölüler de zanneder ki, diriler her gün helva yer Ana analik olursa, baba da babalik olur Elini ne aç, ne de yum ( Tekirdag ) Tarlayi düz al, kariyi kiz al Baktin martin dokuzu, sal çayira koca öküzü Eden kisi, kendine eder isi Tek elle tapsin olmaz Yagci´dan kiz alma kaçar Kayi´dan kaz alma uçar ( Tokat ) Herkesin kazani örtük kaynar; et mi kaynar, dert mi kaynar Kara kazanin yaninda durana is bulasir Fukara: "Ondum" demis de, seytan: "Ben öldüm mü?" demis Su çukurunu, yel tepesini bulur Etme kulum, bir gün bulun Para buçuktan, öküz bicikten olur Her akil bir olsa bag duvari neylesin Çobana verme kizi, ya koyun güttürür ya kuzu Arap ati çul içinde de belli olur Candan cananimi gerek, yürekten yananim gerek ( Trabzon ) Ne iyi adamdan doyulur, ne iyi günden Öpmege niyeti olmayan, yanagun nerde sorar? etme kulum bulma zulum, siser garnun olur tulum Her yolurana bi han yabulmaz Garganin gördugu tohum bitmez Ne dagda tarlam var, ne ayiyla kavgam var Atdan düsenun tutani olmaz Bas bulinsun da is tirasa gelsun Çelik gibi serd, hamur gibi yumusak olma Deve gadar boyun olacuuna horoz gadar aklun olsun Eri (Egri) geminin dori (dogru) seferi olur Elimin etduuni kimse kimseye etmez Görmemistin bi ooli (oglu) oldi, çekdi gopardi bacaani ( Tunceli ) Dertli söylegen olur, asik yirlagan olur Baba düsmani, ogul dostu olmaz Elinde bergüzarin var, buyur yukari derler: Elinde bergüzarin yok, aga yatmis uyur derler Elma dalda durunca, herkes tasini atar Ne agli ol ki atsinlar seni, ne seker ol ki yutsunlar seni Arkasi yara olan ayvan, karganin nerden geldigini bilir Deve geldi Maras´tan, iyilik hostur iki bastan ( Sanliurfa ) Gübreli yerin gömeci çok olur Kalburcu kizi hatun olmaz, dilenmeyince karni doymaz Kazan düsmese kankilmaz Gençlik bir uçar kustur; ihtiyarlik bir neçar istir Evde gözim oyarsan, el evinde tez doyarsan Kirh inni töksey bi çuvaldiz olmaz Terezinin tuhti var, her seyin bi vahti var ( Usak ) Ayi tüfekle degil, yürekle vurulur Bir çignem sakizin varsa, erbabina çignet Çingeneyi pasa yapmislar: "Su agaçlardan ne güzel kasnak olur" demis Degirmenin evine hayirli haber gelmez (ya bent yikilmistir, ya su kesilmistir) Ekmegi suya bandiktan, bag harimini yaktiktan, kil çul arasina sarilip yattiktan sonra kimseye minnet kalmaz Elin öldürüverdigi yilan, kafasini kaldirir, kaldirir, bakar Er garibe, çor garibe; çevir çevir vur garibe Kartalin boynu lesten tarafa döner Kasap dükkaninda et kokmaz Keçi çalidan, imam ölüden hoslanir Kizi gelin olunca, gelini dogurunca, avyayi tüyünü dökünce gör Ölem desem ecel yok, kalkam desem mecel yok Soguyan as agiz yakmaz Tazinin topalligi tavsan görünceye kadardir Tuzluyu yiyen, suyu bulur Yalan söylemeyince laf üremez, haram katmayinca mal üremez Yenecek as, bugusundan belli olur ( Van ) Desem söz omur, demezsem içimde köz olur Bas kesen, tas kesen, yas kesen iflah olmaz Kork ondan, korkmaz Allah´tan Et giren eve dert girmez Sigi sig eden mürididir Fukara acanda, bayram çesidi aklina gelir Akil toprak degil, herks basina savura Nasihat, yarim saat Allah agiz verende as vermez, as verende agiz (kasik) vermez Aç it firina bakmakla doymaz ( Yozgat ) Çikacagin çama tirman Helke alan bir alir, testi alan bin alir Ismi kadin var, kendi kadin var Itin havlamasini bir lokma ekmek durdurur Kurk tavugun eti yenmez Kayseri´de kusun sütü, yilanin ödü bulunur At alirsan yazin, deve alirsan güzün, avrat alirsan gezin ha gezin Acemi aga, acemi çoban tutar Sigircigin karisi sigir gelince kivrar Gelin ata binmis, "ya nâsip" demis Çatal kazik yere batmaz Yitik bulununca emek zâyi olmaz Her meyvenin hami yeter de, adamin hami yetmez Karanlikta yapilan is alacali olur Kazanmadan kazan kaynamaz Yananin olsun da yanmazsa yanmasin Siçandan dogan kendir keser Ot kökünün üstünde biter Baba, sarigi kaba, ana derdine yana Akilli evladin var, mali nideceksin, deli evladin var mali nideceksin Kötü komsu adami hâcet sahibi yapar Karda yürür izini belli etmez Bas basa vermeyince tas yerinden kalkmaz Tas esmenin suyiinu her mide kaldirmaz Kazin cücügü güzün sayilir Güzellik kara kastan, ragbet iki bastan Dek duranin devesi ölmez Acindan karni gunildar, basinda nergis parildar Bizim evde iki kiz, biri çuvaldiz, biri biz Davar, kömünü itsiz, sahibini etsiz birakmaz Ev sahibinin yüzü gülerse, misafirin karni doyar Gündüz bakarak, gece çekerek konus Güzelin asi tez piser, iki kaynar bir cosar Itme el kapisini el ucuynan, iterler kapini omuz gücüynen Koç olacak kuzu koçun yaninda gezer Otu çeker kökün bakarlar Suyu çekilmis degirmene dönniek Tas esmenin suyunu her mide götürmez Yal yiyen it yüzünden belli olur Varisina gelis, tarhana asina bulgur asi Yananin olsun da yanmazsa yanmasin ( Zonguldak ) ihtiyarlar sira sira, gençler ara sira ölür Görene gün çok, yürüyene yol çok Iyi ogul katar yer, kötü ogul satar yer Agustos´ta ekilen daridan, kocasindan sonra kalkan karidan, ogul vermeyen aridan, haram kazanilan paradan, hayir gelmez Herseyi söylesen dostun olmaz; söylemesen karnin almaz Daga giden baltasini, suya giden heltesini yükler Koca kus, akraninla uç |
|