Türk Dili'nde Yabancı Kelime Avı

Dilimizdeki yabancı kelimeleri bulup hangi dilden olduğunu ve türkçedeki karşılığını yazalım



asist : İngilizce asist (asist) sözü "yardım etmek" anlamına gelmektedir Daha çok sporda hem yardım, hem yardımcı anlamında kullanılmaktadırKarşılıklar: yardım, yardımcı


konsept : Konsept (concept) sözü son zamanlarda sıklıkla kullanılmaya başlanan Batı kökenli kelimelerdendir Bu söz için dilimizde, yerine göre kullanılmak üzere,kavram; anlayış, görüş,düşünce gibi birçok karşılık bulunmaktadır


change : Fransızca change "değişme, değiştirme" anlamına gelmektedir Fransızca bu söz ve İngilizce exchange biçimi özellikle bankacılıkta para değişimi için kullanılmaktadır Önerilen karşılıklar: para değişimi, para alım satımı Sözün ayrıca bozuk para anlamı da bulunmaktadır

otorizasyon : Fransızcadan dilimize giren bu söz, "izin, izin verme; yetki, yetkililik; izin belgesi" anlamlarını taşımaktadır karşılığı:yetkilendirme


antet : Fransızca antet (en-tête) sözü "Kâğıt veya zarf üzerine basılmış ad, adres, başlık" anlamında kullanılmaktadır Bu söze karşılık olarak dilimizde zaten kullanılmakta olan başlık sözü Sözün antetli ve antetsiz biçimleri yerine de başlıklı ve
başlıksız karşılıkları

Ambulans : isim (l ince okunur) Fransızca ambulance kelimesinden gelmektedir Türkçe'de cankurtaran olarak kullanılmaktadır

illegal : sıfat, hukuk (l ince okunur) Fransızca illégal Türkçe'de tam karşılığı yasa dışıdır

Katılımınız için teşekkür ederim sevgili kaplan


ajitasyon : Fransızca agitation (tahrik etme, kışkırtma) Kelimenin karşılığı dilimizde zaten vardır: kışkırtma

Örnek: Bu olayın, kışkırtma olduğunu ileri sürdüler Kelimenin tıp alanındaki kullanımı da dikkate alınarak kışkırtma karşılığının yanı sıra çırpıntı sözünün de kullanılması gerektiği konusunda görüş birliğine varılmıştır

ajitatör : kışkırtıcı
ajite etmek : kışkırtmak
ajite olmak : çırpıntıya uğramak

paradigma : Fransızca yoluyla (paradigme) dilimize geçen Latince kökenli paradigma sözü, dil bilgisi alanında "çekim" anlamında kullanılmaktadır

1 Belirli bir alanda çalışan bilim adamlarının paylaştığı ortak değerler ve anlayışlar dizisi

2 Model, örnek, numune

3 Aynı söz dizimsel bağlam içinde birbirinin yerini alabilecek olan ve güçlü bir karşıtlık bağlantısı kuran ögelerin oluşturduğu bütün, dizi" anlamlarıyla değişik alanlarda kullanılmaktadır Bu anlamları karşılamak üzere, paradigma sözü yerine değerler dizisi, dizi karşılıkları önerilmektedir

Amortisman : Fransızca amortisman (amortissement) sözünün "Taşınmaz malların aşınmalarına karşılık olarak yıllık kârdan ayrılan belirli pay" anlamındaki kullanımı için aşınma payı, yıpranma payı karşılıkları önerilmektedir

anekdot : Fransızca anecdote "Kısa, özlü anlatımı olan güldürücü hikâye, fıkra" şeklinde tanımladığımız bu söz de dilimizde bir süreden beri kullanılan bir edebiyat terimidir Kurulumuz, anekdot için fıkra ve hikâyecik sözlerinin uygun birer karşılık olduğu görüşünde birleşmiştir

Örnekler: İngilizlerin dilinden düşmeyen BBC ile ilgili bir fıkra vardır Dün geceki eğlenceyle ilgili bir hikâyeciğiniz var mı?

background : İngilizce back ground (arka plân, zemin, fon)

arka plân (mekân için), geçmiş (zaman için) gibi kelimeleri yerine kullanabilirsiniz

Örnek: Bu evin arka planı güzel görünmüyor




Avla avla bitiremeyiz gibi görünüyor

Adisyon : Fransızca addition (ekleme; hesap)

"Lokanta, otel vb yerlerdeki hesap" anlamında kullanılan adisyon için bizim de kullandığımız kelime aynıdır: hesap

Örnek: Garson hesabı getiriyor

1. Dejenerasyon: yozlaştırmak tahrif etmek
2. Dezenformasyon: Yanılma haber, Bilgi Çarpıtma
3. Jenerasyon: Nesil, Kuşak
4. Deformasyon: Deforme, Biçimbozumu, yıpratma,
5. Defakto: Resmiyette Yok saymak
6. Deklarasyon: Bildiri, Muhtıra,
7. Marjinal: Uç, Uçta, Sıra dışı, Son birim,
8. Enformasyon: Bilgilendirme, Bilgi, Malûmat, Veri, Haber
9. Kozmos: Evren, Evrenin tamamı,
10. Manifesto: Anlaşma, Mukavelename, Sözleşme,
11. Mantalite, Zihniyet, Anlayış
12. Provokasyon: Tahrik, Kışkırtma, Teşvik
13. Objektif: Nötr, Tarafsız, Nesnel, Yansız
14. Sübjektif: Öznel, Enfüsî,
15. Fonksiyonel: İşlevsel
16. Konsept: Kavram, İçerik, Mana
17. Prezantasyon: Sunum, Gösterme
18. Dominant: Baskın, Egemen
19. Ego: Benlik
20. Manipülasyon: Hileli yönlendirme, Güdümleme,
21. Enternasyonal: uluslar arası, beynelmilel,
22. Monoton: Tekdüze, Tekörnek
23. Perspektif: Derinlik, Bakış açısı, Profil
24. Demagoji: Laf cambazlığı, Yanılmaca,
25. Sekülarizm: Laiklik,

Garson:Fransızcada oğlan genç çocuk anlamında kullanılıyor Muhtemelen servis yapan çocuklara zamanında fransızlar "oğlum" veya "genç bir baksana" dedikleri için türkçe’ye de servis elemanı manasıyla geçmiş

casting : İngilizce casting Türkçede sinema alanında kullanılan ve “bir filmdeki karakterleri canlandıracak oyuncuları seçme işi” anlamına gelen casting için Kurulumuz, oyuncu seçimi ve deneme çekimi karşılıklarını önermektedir
Örnekler: Ağır Roman Türk sineması açısından beklentileri karşılayacak düzeyde değil Özellikle oyuncu seçimi hatalı

çip : Fransızca chip Bilgisayar alanında kullanılan bu söz için Kurulumuzun önerisi yonga'dır
Örnek: Robert Rice'in son zamanlardaki en başarılı girişimi, bilgisayar yongaları üreten Inter firmasıyla sözleşme imzalamasıdır

absürt : Fransızca absurde (saçma, zırva, anlamsız) Kelimenin karşılıkları dilimizde zaten vardır: saçma, anlamsız
Örnek: Modacılar bu anlamsız (saçma) tasarımlardan para kazanmayı beklemiyorlar

absürt komedi : saçma komedi