Bilgisayar Nasıl Çalışır?

BİLGİSAYAR NASIL ÇALIŞIR?

BILGISAYAR NASIL CALISIR

Bilgisayari prize baglayin Dugmeye basana dek bilgisayar kendini bilgisayar olarak bilmez bir hurda yiginidirNe zaman power dugmesine basarsaniz bilgisayarin ana kartinda bulunan ROM ( Read Only Memory ) aktive olur ( Arabanın mars motoru diyebiliriz ) ROM kucuk bir chip olup icinde hurda yiginina telkin yapacak bilgiler vardir

ROM calistiginda icindeki tum bilgiler CPU ya gonderilir ( Central Processor Unit ) CPU nun kulagina sunlari fisildar Sen bir bilgisayar olacaksin sana bagli bir monitor olacak adresi bu keyboard olacak adresi su cesitli aygitlarin olacak adresleri bunlar gibi CPU ya bilgiler verir

CPU tamam kardes anladim dediklerini uygulayacagim ama dediklerinin dogru olmasi icin gercekten oyle birsey varmi yokmu diye bir test edeyim eder O sirada klavyenin isigi yanar soner ekranda RAM test bilgisi gorunuz 35 surucunuzun isigi yanar soner ve ona verilen tum bilgiler test edilir Hersey dogruysa ses cikarmaz Ama dogru olmayan birsey varsa aglamaya baslar Ekran karti calismiyorsa 2 kere düt yapar keyboard yoksa 1 kere dütler RAM calismiyorsa sesini cikaramaz zaten

Hersey yerli yerindeyse ses cikarmadan bir sonraki isleme gecer Ilk setup ta bulunan hangi cihazi calistirayim bilgisini okur ( Harddisk CD Rom Disket sürücü Network Card ) belirtilmis olan sürücüye kosar hemen Orda sahibinin nufus kagidini arar ki ona hizmet etsin Belirtilen ilk yerde bu bilgiyi bulamazsa digerlerinede bakar hic bir yerde bulamazsa aglamaya baslar OPERATING SYSTEM NOT FOUND der ve oturur oylece Fakat bir yerde kimlik bilgisi bulursa (MBR ) Master Boot Record hemen onu okur ve sahibinin kapitalistmi halkcimi popularistmi oldugunu gorur Popularist bir kimlik buldugunda Windows u acar Halkci kimlik buldugunda Linux u acar Kapitalist bir kimlik buldugunda ise Unix veya Solaris i acar Windows actigida gorulmektedir

Kimlik bilgisinde Ana Adi ConfigSYS Baba Adi AutoexecBAT gibi bilgilere goz atarak ona dosyada verilen Fikir Gorus ve Esaslarin kanun kitaplarinin yerlerini okur Sonra baslar o kanunlari tek tek okumaya en bilinen siyah yada mavi ekranda cikan Windows ekranininda altta kara simsek gibi ilerleyen isik kumesidir

Kanun yasa ve kurallari okuyup ogrendikten sonra sahibim icin hazirim ne dilersen yaparim der Sahibi kanunlarin disina cikinca biraz ona kizsada bir iki oksamayla duzelir

İşte dünyanın ilk bilgisayarı ve nasıl yapıldığı

Bilgisayar tarihçesine bir göz atarsak, bilgisayar fikrinin çok eskilere dayanmadığını görürüz Daha 1830′larda Charles Babbage (1792-1871) fark makinesini ve ardından analitik makineyi yapmasıyla hesaplama işlerinin elektro mekanik araçlara yaptırılması ve sonuçların elde edilmesi görüşü doğmuştu Charles Babbage yaptığı bu makineler ile başarılı sonuçlar elde edememesine rağmen, bilgisayarların temelinin onun tarafından atıldığı kabul edilmektedir

1850 yılında George Boole kendi adıyla anılan ve sadece 1 ve 0 rakamlarının kullanıldığı Boole Cebiri sistemini bularak, bilgisayarların gelişimi üzerinde önemli rol oynamıştır

1890′da Herman Hollerith tarafından, delikli kartlarla bilgilerin yüklenebildiği ve bu bilgiler üzerinde toplama işlemlerinin yapılabildiği bir elektro mekanik araç geliştirdi Bu hesaplayıcı ABD’nin 1890 nüfus sayımında başarılı biçimde kullanıldı

İlk analog bilgisayar 1931 yılında Vannevar Bush tarafından gerçekleştirildi Buna karşılık, ilk sayısal bilgisayarı George Stibiz 1939′da New York’taki Bell Laboratuvarında üretti Stibiz ikili sistemi bu makinaya uygulayarak komplex sayılarla aritmetik işlemler yapılmasını sağladı

Bilgisayarlar konusunda en önemli ve hızlı gelişmelerin 2 Dünya Savaşından sonra başladığı görülüyor Haward Aitken IBM ile işbirliği yapmak suretiyle 1944′de MARK I’i tamamladı Bu bilgisayar küçük kapasiteli olmasına rağmen o günün koşullarında büyük bir başarı olarak kabul edildi MARK I’e bilgiler delikli kartlarla veriliyor ve sonuçlar yine delikli kartlarla alınıyordu

Bir grup bilim adamı tarafından 1945′de ENIAC isimli bir bilgisayar yapıldı ENIAC askeri amaçlar için geliştirildi Radyo lambaları kullanılıyordu ve MARK I’e göre oranla oldukça hızlıydı Bu bilgisayar ile elektronik bilgisayara geçiş başlamış ve mekanik donanım yerini elektronik devrelere bırakmıştır

Ticari amaçlarla kullanılabilen ve seri halde üretimi yapılan ilk bilgisayar UNIVAC I oldu Bu bilgisayarın giriş-çıkış birimleri manyetik bant idi ve bir yazıcıya sahipti Aynı yıllarda IBM 701 bilgisayarı piyasaya çıktı Bu bilgisayarın vakum tüplü ve basit biçimde programlanabilen bir yapısı bulunuyordu IBM firması 1958′den itibaren bilgisayarda vakum tüpleri yerine diot ve transistorları kullanmaya başladı Buna bağlı olarak daha küçük, hafif ve daha az ısınan bilgisayarlar pazarlandı Ayrıca bilgi depolama ortamları olarak disk ve tamburlar kullanılmaya başlandı

1964 yılından itibaren transistorların yerini bütünleşik devrelerin alması bilgisayar alanındaki gelişmelere ivme kazandırmış; daha hızlı, güvenilir ve maliyeti daha ucuz bilgisayarlar üretilmeye başlanmıştır 1970 yılından itibaren geniş çapta bütünleşik devrelerin kullanılmaya başlanmasının bilgisayar devrimine yeni boyutlar kattığı görülmüştür Özellikle 1993 yılından itibaren geniş bellekli ve hızlı bilgisayarlar yanı sıra güçlü programlama dilleri ve işletim sistemlerinin ortaya çıktığı dikkatleri çekmektedir Artık eski bilgisayarlarda kullanılan çekirdek bellek yerine daha ucuz manyetik iç bellekler kullanılmakta ve bilgisayar maliyetleri gün geçtikçe düşmektedir

İLK BİLGİSAYARLAR

Bilgisayardan, PC, Kişisel Bilgisayar, IBM-uyumlu bilgisayar diye söz edildiğini, kimi zaman 386,486, Pentium adlarıyla adlandırıldığını duymuş olmalısınız Biraz daha ileri giderek, ISA, EISA, PCI bilgisayarlardan da söz edildiğine rastlamışsınızdır Biraz daha teknik konulara meraklı olanlar, AT, XT, Ps/2 gibi terimlere de aşina olmalılar

1980′lerden bu yana kişisel bilgisayarları ya ana kartının genel mimarisi, ya da ana işlemcinin modeline göre türlere ayırmak gelenek oldu Şimdi PC dünyasına biraz daha yakından bakabiliriz:

IBM-PC

Bilgisayar çılgınlığını başlatan bu cihaz, 1981 yılında piyasaya sürüldüğünde, hangi tür mağazalarda satılabileceği bile belli değildi İki adet 525 inçlik floppy disket sürücüsü olan IBM PC’nin sabit diski yoktu Ana işlemcisi Intel 8086 idi; beş adet kart yuvası vardı Bir süre sonra IBM bu modele sabit disk koydu; ama RAM çipi denilen bilgisayarın hafızasını oluşturan çipi alakartla birleşik olduğu için arttırılması mümkün değildi Elinizde böyle bir antika bilgisayar varsa, yenilemek güncelleştirmekten vazgeçin; olduğu gibi saklayın Bir süre sonra antikacılara ya da bilgisayar-teknoloji müzelerine satabilirsiniz

IBM XT

IBM firmasının 10 megabyte sabit disk koyduğu ilk kişisel bilgisayarı olan XT’nin CPU’su da ilk PC’ye göre daha hızlı Intel 8088′di Kart yuvası sayısı 8′e çıkartılmıştı 8-bit tabir edilen standartta kart kabul eden bu bilgisayarın da bugün layık olduğu tek yer müze!

IBM AT

1985′te piyasaya sürülen ve bugünkü şekliyle PC’nin gerçek büyükannesi olan AT, Intel 80286 CPU üzerine inşa edilmişti Orijinal PC’ye göre beş kere daha hızlıydı ve 16-bit standardında kart kabul ediyordu IBM firması, bu bilgisayarla, ISA denen ana kart mimarisini bütün endüstrinin yararlanabileceği şekilde kullanıma açtı ISA bütün bilgisayar endüstrisi için standart mimari anlamına geliyordu; nitekim öyle de oldu Bir anda yüzlerce şirket, AT ile uyumlu cihazlar imal etmeye başladı Modemlerin, tarayıcı ve diğer harici cihazların bilgisayara bağlanmasında kullanılan ara-birim kartlarının bir anda mağazaları doldurması, bu standardın gerçekten bütün endüstri tarafından kabul edilmesiyle mümkün oldu Ancak AT bilgisayarların ana kart hızı bugünkülere oranla son derece düşük olduğu için böyle bir bilgisayarın yeni kartlarla güncelleştirilmesi, yeni kartlara verilecek paranın çöpe atılması olur IBM-AT bilgisayarın ana kart büyüklüğü, günümüzdeki modern kartlarla aynı olduğuna göre, kasasının boş kutu olarak değerlendirilip, içindeki herşeyi değiştirmek mümkündür Ancak orijinal AT’nin güç birimine ayırdığı yer çok küçük olduğu için, yenilemek için göstereceğiniz zahmet, boş kutu masrafından sağlayacağınız tasarrufa değmeyecektir

PCjr ve PS/2

ISA standardının kabulü ile IBM dışındaki firmaların IBM-uyumlu denilen bilgisayar imalatı da hızlandı IBM’in ilk AT bilgisayarları oldukça pahalı idi Diğer firmaların IBM-uyumlu bilgisayarları ise çok daha ucuzdu IBM, 1986 ve 1987 yıllarında çıkarttığı PCjr modeli ile diğer firmalara kaptırmaya başladığı ev-bilgisayarı pazarını geri almaya çalıştı PS/2 ise, IBM başka firmalar tarafından benzerinin yapılmasına izin vermediği bir mimari ile yapılıyordu IBM bu mimariye MCA (Micro Channel mimarisi) adını veriyordu ISA’dan farklı, günümüzdeki Tak-Çalıştır türü kartlar gibi, MCA bilgisayarları için yapılacak kartların ayarlarının kullanıcı tarafından değil, bilgisayar tarafından otomatik yapılacak olmasıydı Ne var ki, bu strateji tutmadı PCjr, çok az yetenekli oluşu; PS/2 ise herhangi bir mağazadan satın alınabilecek ISA kartları kabul etmediği ve MCA kartları diğerlerine oranla üç-dört kat daha pahalı olduğu için PS/2 bilgisayarları birkaç kişi ve firmanın antikaları arasında yer aldı IBM, daha sonra fazla duyurmadan, PS/2 bilgisayarların ISA modellerini de çıkarttı Eğer böyle bir bilgisayara sahipseniz, anakart yeri yeni anakartları alacağı ve güç birimine ayrılan köşe oldukça geniş olduğu için her şeyi yenilemek şartıyla, boş kutusu olarak kullanabilirsiniz Ancak dökme-metal şasesi yüzünden yerinden kaldırması zor olan PS/2, kullanıcıya hayatı bayağı zorlaştırabilir

386, 486 ve PENTIUM

Ve geldik günümüzün modern bilgisayarlarına 1987′den itibaren Intel firması her iki yılda bir ana-işlem çipini daha hızlı ve daha çok işlem yapabilen modellerle geliştirmeye başladı 486′yı 586 izledi Bu sırada diğer firmalarda CPU üretmeye ve kendi çiplerine Intel-benzeri isimler vermeye başlamışlardı Intel firması, rakamdan oluşan marka ve mamul adlarının telif hakkını korumanın güç, hatta imkansız olduğunu acı şekilde öğrenince, 586 çipine “beş kelimesinin Latincesinden (Penta) türetme Pentium adını verdi (Pentium adı o kadar tuttu ki, Intel 686 ve 786 olması gereken çiplerine Pentium II ve Pentium III adını verdi)İntel Ailesinin Gelişimi

Intel firmasının 386 çipi ile geliştirdiği bilgi işlem yöntemi, daha sonraki bütün çiplerinde aynen uygulanmıştırBir başka deyişle 486 ve Pentium çipleri sadece daha gelişmiş 386′dır Bugün sadece “386-çipi” diye adlandırılan ISA mimarisinde inşa edilmiş bilgisayarlar, hafıza ve sabit disk alanına göre modern işletim sistemlerinin bir sürümü ile çalışırlar Bu tür bilgisayarlarda CPU, RAM ve Sabit Disk imkanlarına göre Windows 31, Windows 311, Windows 95…2000,Windows NT işletim sistemini görebilirsiniz “Açık sistem” veya GNU gurubu denilen işletim sistemleri (Linux gibi) 386-tipi bilgisayarlarda yeni Windows sürümlerine göre daha rahat çalışır

Intel 386 veya Intel 486 (ve bunların dengi olan AMD ve Cyrix çipleri) bulunan bilgisayarlar, ISA ve bunun geliştirilmişi olan EISA mimariye sahiptir; yani çarşıdan alacağınız herhangi bir ara-birim kartını takabilirsiniz Fakat Intel, ISA’nın ve EISA’nın en büyük zorluğu olan, takılan kartın ince ayarlarının kullanıcı tarafından yapılması zorunluluğunu ortadan kaldıran ve adına kısaca PCI dediği yeni bilgisayar mimarisi geliştirdi PCI mimarisinin en büyük özelliği bu mimariye uygun kartlar katıldığında kartın bilgisayarla uyumlu hale getirilmesi için hiçbir ayarının yapılması zorunluluğu (ve çoğu zaman imkanı) olmamasıdır Bu tür bir kartı ISA ve EISA bilgisayara takamazsınız, ama PCI mimarisindeki ana kartlarda genellikle birkaç ISA, hatta EISA kart yuvası bulunabilir