Dikkat Kayması

DİKKAT KAYMASI

Dikkat sık sık bir konudan başka bir konuya atlar Buna dikkatte kayma olayı denir Örneğin, konferans dinlediğimizi düşünelim Dikkatimiz Bazen konuşanın sesine, bazen elbisesinin bir kıvrımına yahut söylediklerinin bizde uyandırdığı anılara, bazen ise konferanstan sonra yapacağımız işlere kayar Bir manzarayı seyrederken göz hareketlerimiz, dikkat konusunun az çok değiştiğini belli eder Bununla beraber, dikkat konusu göz hareketlerine göre çok daha sık değişebilir
Sürekli dikkat, denilen durum, dikkatin belli bir konunun sınırları içinde bir noktadan ötekine kaymasından ibarettir Çok ilgi ile izlediğimiz bir maçı seyrederken dikkat hali bazen topa, bazen oyunculara, bazen hakeme ya da seyirciye doğru birtakım kaymalar yapar Bununla beraber dikkat konusu maçla ilgili olarak sınırlanmıştır Bu sırada biz, bu konu dışındaki etki ve uyarıcıların farkında olamayız Örneğin, bir maçı seyrederken üşürüz, sıçrayıp bağırmış olabiliriz Ama bunların farkında olamayız
Aynı zamanda iki şeye dikkat etmek kolay olmaz; hatta bunun mümkün olmadığı ileri sürülür Bununla beraber aynı zamanda iki işi birden görmek mümkündür Örneğin, örgü örerken bir konuyu arkadaşıyla tartışan bir bayan gibi
Bazı kişilerin dikkati çok sık konu değiştirir Bazen de kişiler, belli konulara dikkatlerini toplayamazlar
Çoğu zaman ne gibi etmenlerin dikkati uyardığını saptamak güç olur Dikkat nasıl konu değiştirmektedir? Bunu anlamak için dikkat halini uyaran koşullar şunlardır:
ADış Etmenler; Çevreden gelen etmenlere denir Bunlar arasındaki dikkati uyaran koşullar şunlardır:
1)Uyaranların yeğinliği ve büyüklüğü (İntensity and magnitude) Kuvvetli uyaranların zayıf uyaranlara göre göze çarpması ihtimali daha çoktur Şiddetli bir ses, parlak bir renk, büyüklük dikkati uyaran dış etmenlerdir
2)Tekrar; Öteki koşullar eşit olduğu zaman tekrar eden uyaranlar dikkati daha çok çeker Saatin çalışına birinci ve ikinci vuruşta Dikkat etmeyiz de üçüncü vuruştan sonra dikkat etmeye başlarız Hatta kaç defa vurulduğunu düşünür, bazen de anımsarız
3)Değişiklik; ani değişiklikler de dikkati uyarır Bir saatin, çok kere fark edemediğimiz tıkırtısını, birden kesilince hemen farkına varırız Çevreye göre çok değişik olan bir şey dikkati çeker Örneğin, yeşil bir tarlada kırmızı bir lale gibi
4)Hareket; Başlı başına ilgiyi çeken bir etmendir Bir şarkı hareket ederek söylendiği zaman, hareketsiz söylenişe göre daha çok ilgi ve dikkatle dinlenir Sesi güzel ve terbiye görmüş olmadığı halde, hareketleriyle seyircileri kendisine bağlayan şarkıcılar vardır
Bİç Etmenler; Her insanın kendine özgü bir iç yapısı vardır Her insan bazı şeylere ilgi duyar, bazı şeylere ise duymaz Dikkat, bu kişisel ilgilere, bunlar da temel ihtiyaçlara bağlıdır Nasıl ki civciv buğday tanelerine, kedi de ciğere karşı ilgi duyarsa; insanlar da kendi temel ihtiyaç ve güdülerini doyuracak nesnelere karşı ilgi duyarlar ve dikkatleri çevrelerindeki bu gibi nesnelere çevrilir