Iflas Erteleme Kalktı Yerine Konkondato Geldi.

Özdemir Vergi, SGK ve İhale DanışmanlığıDün, 09:42 ·



İFLAS ERTELEME KALKTI YERİNE KONKORDATO GELDİ Nedir bu KONKORDATO ? işte resmî gazete ve ayrıntıları



15032018 tarihli 30361 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 7101 sayılı İcra ve İflâs Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ("Kanun") ile iflas erteleme kurumu yürürlükten kaldırılmış ve şirketlerin uzlaşma yoluyla yeniden yapılandırma yolu olan konkordato revize edilerek konkordatonun pratikteki uygulanabilirliği artırılmak istenmiştir
Yukarıda belirtilen 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nda ("İİK") yapılan değişikliklere ilişkin olarak hazırlanan inceleme aşağıda yer almaktadır



I "İflas erteleme" yürürlükten kaldırılmıştır:


Kanun ile getirilen değişiklikle beraber İİK'nın 179 maddesinde bulunan Sermaye şirketleri ile kooperatiflerin iflası ve iflasın ertelenmesi yan başlıklı madde değiştirilmiş ve madde metninde sadece iflas kurumu düzenlemesine yer verilerek iflas erteleme kaldırılmıştır Aynı şekilde iflas ertelemenin uygulama sürecinin açıklanmış olduğu 179/a, 179/b, 179/c maddeleri de Kanunun 65 maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır


II Konkordato kurumunda yapılan değişiklikler:


II1 Görevli mahkeme


Eski düzenlemede olduğu gibi konkordatonun borçlu ya da alacaklı tarafından istenmesi hükmü korunurken konkordato işlemlerinin başlatıldığı mahkeme değiştirilmiştir Kanun ile birlikte eski mevzuatta bulunan görevli icra hukuk mahkemesinin yerine asliye ticaret mahkemesi getirilmiştir Böylece icra hukuk mahkemesinin asliye ticaret mahkemesine dosyayı tevdi etmesine gerek kalmadan bütün incelemenin aynı mahkemede yapılması sağlanmıştır Pratik açıdan bakıldığında bu değişikliğin faydalı sonuçlar doğuracağı düşünülmektedir İlk olarak, icra hukuk mahkemeleri genel olarak asliye ticaret mahkemelerine göre kısa ve hızlı bir yargılama yapmaktadır Ancak konkordato gibi fazla sayıda alacaklının müdahil olduğu ve çok detaylı bir inceleme gerektiren bir dosyanın sadece icra hukuk mahkemesine gitmesi pratik açıdan olumsuz sonuçlar doğurabilmektedir
İkinci olarak eski mevzuat uyarınca icra hukuk mahkemesinin incelemesinden sonra dosyanın konkordato koşullarını sağlaması halinde asliye ticaret mahkemesine tevdii ve ilgili asliye ticaret mahkemesi tarafından tasdiki gerekmekteydi Ancak yeni düzenleme ile birlikte bütün konkordato sürecinin tek bir mahkemede incelenmesinin önü açılmış ve böylece konkordatoyu tasdik eden mahkemenin dosyanın bütünüyle ilgilenmesi sağlanmıştır


II2 Konkordato talebine eklenecek belgeler


İİK'nın değiştirilen 286 maddesiyle birlikte konkordato talebine eklenecek belgeler düzenlenmiştir Bu belgeler arasında konkordato ön projesi, borçlunun malvarlığının durumunu gösterir belgeler, alacaklıları, alacak miktarlarını ve alacaklıların imtiyaz durumunu gösteren liste, konkordato ön projesinde yer alan teklife göre alacaklıların eline geçmesi öngörülen miktar ile borçlunun iflâsı hâlinde alacaklıların eline geçebilecek muhtemel miktarı karşılaştırmalı olarak gösteren tablo bulunmalı ve bunlara ek olarak Sermaye Piyasası Kurulu veya Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşu tarafından hazırlanan ve konkordato ön projesinde yer alan teklifin gerçekleşmesinin kuvvetle muhtemel olduğunu gösteren finansal analiz raporları ile dayanakları da bulunmalıdır


II3 Geçici mühlet


Konkordato süresince icra mahkemesinin verdiği mühlet kaldırılmış ve geçici ve kesin mühlet olarak ikiye ayrılmıştır Asliye ticaret mahkemesi yukarıda sayılan belgelerin varlığı halinde geçici mühlet kararı verecek ve borçlunun malvarlığının muhafazası için gerekli gördüğü bütün tedbirleri alacaktır Geçici mühlet süresince mahkeme konkordatonun başarıya ulaşmasının mümkün olup olmadığının yakından incelenmesi amacıyla bir geçici konkordato komiseri görevlendirecek, alacaklı sayısı ve alacak miktarı dikkate alınarak gerektiğinde üç komiser de görevlendirilebilecektir Önceki düzenlemede olduğu gibi geçici mühlet en fazla 3(üç) ay olmakla birlikte borçlunun veya komiserin yapacağı başvuruyla 2(iki) ay daha uzatılabilecektir Kanunda belirtildiği üzere geçici mühlet kesin mühletin sonuçlarını doğurmaktadır Böylece geçici mühlet alan borçluya karşı başlatılmış olan takipler duracak ve yeni takip başlatılamayacaktır Ayrıca ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz kararları uygulanmayacaktır Alacaklılar geçici mühletin ilanından itibaren 7(yedi) gün içerisinde mühlet verilmesini gerektiren bir hal bulunmadığını ileri sürerek konkordato talebinin reddini isteyebileceklerdir


II4 Kesin mühlet


Mahkeme kesin mühlet hakkındaki kararı geçici mühlet içinde verecek ve bu kararın verilmesi için borçluyu veya varsa konkordato talep eden alacaklıyı duruşmaya davet edecektir Mahkeme yapacağı değerlendirmede, itiraz eden alacaklıların dilekçelerinde ileri sürdükleri itiraz sebeplerini de dikkate alacaktır


Mahkeme yapacağı değerlendirme sonucunda konkordatonun başarıya ulaşacağı kanaatine varırsa borçluya 1(bir) yıllık kesin mühlet verecektir Güçlük arz eden özel durumlarda kesin mühlet, komiserin bu durumu açıklayan gerekçeli raporu ve talebi üzerine mahkemece 6(altı) aya kadar uzatılabilecektir Böylece konkordatonun düzenlenmiş olduğu önceki mevzuattan farklı olarak 3+2 aylık geçici mühlet süresi içerisinde mahkeme 1 yıllık kesin mühlet kararı verecektir Bu açıdan bakıldığında bütün konkordato işlemlerinin beş ay içerisinde gerçekleşmesi pratikte zorluk çıkardığından, mahkemeye kesin mühlet kararı alma imkanı verilerek bu süre 1 sene daha uzatılmıştır


II5 Alacaklılar kurulu


Yeni düzenlemeyle birlikte mahkemeye kesin mühlet içerisinde alacaklılar kurulu oluşturma imkanı verilmiştir Bu kurul tek sayıda olmak ve yedi alacaklıyı geçmemek kaydıyla oluşturulacaktır Kurul oluşturulurken dikkat edilmesi gereken, kurula üye olan alacaklıların farklı alacak gruplarından olması ve böylece her tür alacaklının kurulda temsil edilmesidir Bu hüküm uyarınca mühlet süresince alacaklılar konkordatonun güncel durumundan haberdar olacaklardır Alacaklılar kurulu her ay en az bir kere toplanacak ve hazır bulunanların oy çokluğuyla karar alacaktır Alacaklılar kurulunun zorunlu olarak oluşturulacağı hâller ile alacaklılar kuruluna ilişkin diğer hususlar Adalet Bakanlığınca yürürlüğe konulan yönetmelikte gösterilecektir
Alacaklılar kurulu, komiser faaliyetlerine nezaret edecek ve komiserlere tavsiyede bulunarak kanunun öngördüğü hallerde mahkemeye görüş bildirecektir


II6 Kesin mühlet içinde konkordato talebinin reddi ile iflâsın açılması


İflasa tabi borçlu bakımından; kesin mühletin verilmesinden sonra borçlunun malvarlığının korunması için iflâsın açılması gerekiyorsa, konkordatonun başarıya ulaşamayacağı anlaşılıyorsa, borçlu, 297 maddeye aykırı davranır veya komiserin talimatlarına uymazsa, borca batık olduğu anlaşılan bir sermaye şirketi veya kooperatif, konkordato talebinden feragat ederse komiserin yazılı raporu üzerine mahkeme kesin mühleti kaldırarak konkordato talebinin reddine ve borçlunun iflâsına re'sen karar verir Mahkeme bu konuda karar verebilmek için borçlu ve varsa konkordato talep eden alacaklı ve alacaklılar kurulunu duruşmaya davet edecektir


II7 Kesin mühletin alacaklılar bakımından sonuçları


Kesin mühlet içerisinde borçlu aleyhine hiçbir takip yapılamayacak ve önceden başlamış olan takipler duracaktır İhtiyatî tedbir ve ihtiyatî haciz kararları uygulanmayacak; Eski düzenlemede olduğu gibi rehinli alacaklılar, rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip başlatabilecekler, ancak muhafaza tedbirleri alamayacak ve rehinli malın satışını gerçekleştiremeyeceklerdir


II8 Kesin mühletin borçlular bakımından sonuçları


Borçlu önceki düzenlemede olduğu gibi komiserin kontrolü altında işlemlerine devam edebilecek ve mahkemenin izni dışında mühlet kararından rehin tesis edemeyecek, kefil olamayacak, taşınmaz ve işletmenin devamlı tesisatını kısmen dahi olsa devredemeyecek, takyit edemeyecek ve ivazsız tasarruflarda bulunamayacaktır


II9 Kesin mühletin sözleşmeler bakımından sonuçları


Kanun ile birlikte getirilen önemli değişikliklerden birisi de konkordatonun sözleşmelere etkisini düzenleyen İİK'nın 296 maddesinde yapılan değişikliktir İlgili madde uyarınca "borçlunun konkordato talebinde bulunmasının sözleşmeye aykırılık teşkil edeceğine, haklı fesih sebebi sayılacağına yahut borcu muaccel hâle getireceğine ilişkin hükümler, borçlunun konkordato yoluna başvurması durumunda uygulanmaz Sözleşmede bu yönde bir hüküm bulunmasa dahi sözleşme, borçlunun konkordatoya başvurduğu gerekçesiyle sona erdirilemez" hükmü tesis edilerek sözleşme taraflarından birisinin konkordatoya başvurması halinde diğer tarafın sözleşmeyi feshedebileceğine dair hükümler geçersiz kılınmıştır
Aynı maddenin ikinci fıkrası uyarınca borçlunun taraf olduğu ve konkordatonun amacına ulaşmasını engelleyen sürekli borç ilişkileri, komiserin uygun görüşü ve mahkemenin onayıyla herhangi bir zamanda sona erdirilebilecektir



II10 Alacaklıları alacaklarını bildirmeye davet ve alacaklılar toplantısı


Alacaklılar komiser tarafından yapılacak ilandan itibaren 15(on beş) gün içerisinde alacaklarını bildirmeye davet edileceklerdir Önceki mevzuatta alacakların alacaklarını yazdırdıkları 20(yirmi) günlük süre 15(on beş) güne düşürülmüştür Toplantı günü ilândan en az 15(on beş) gün sonra olacaktır
Kanun ile getirilen önemli değişikliklerden bir diğeri de konkordato projesinin alacaklılar tarafından kabul edilme çoğunluğudur Önceki mevzuatta alacak miktarının 2/3'ünün ve alacaklı sayısının 1/2'sinin oyuyla konkordato projesi kabul ediliyorken yeni düzenleme uyarınca iki farklı çoğunlukla konkordato projesinin kabul edilmesinin önü açılmıştır Böylece 1)kaydedilmiş olan alacaklıların ve alacakların yarısını veya 2)kaydedilmiş olan alacaklıların dörtte birini ve alacakların üçte ikisini aşan çoğunluk tarafından imza edilen proje kabul edilmiş sayılacaktır Böylece borçlu şirketin alacaklılarının niteliğine göre hangi yolu seçeceği kendi takdir yetkisine bırakılmış ve yeterli çoğunluğun sağlanması kolaylaştırılmıştır Rehinli alacaklılar sadece rehinsiz alacakları miktarıyla sınırlı olarak oylamaya katılmaktadırlar İmtiyazlı alacaklar, borçlunun yakınları ve rehinli alacaklılar oy hakkından yoksun kalacaklardır


Alacaklılar toplantısından itibaren 7(yedi) gün içerisinde toplantıya katılmayan alacaklılar kabul veya ret oylarını bildirerek oylamaya katılabileceklerdir Komiser katılma süresinin bitiminden itibaren 7(yedi) gün içerisinde konkordatoya ilişkin bütün belgeleri ve konkordatonun kabul edilip edilmediğine ve tasdikinin uygun olup olmadığına dair gerekçeli raporunu mahkemeye tevdi edecektir


II11 Konkordatonun tasdiki


Konkordato; 1) adi konkordatoda teklif edilen tutarın, borçlunun iflâsı hâlinde alacaklıların eline geçebilecek muhtemel miktardan fazla olacağının anlaşılması; malvarlığının terki suretiyle konkordatoda paraya çevirme hâlinde elde edilen hasılat veya üçüncü kişi tarafından teklif edilen tutarın iflâs yoluyla tasfiye hâlinde elde edilebilecek bedelden fazla olacağının anlaşılması, 2) teklif edilen tutarın borçlunun kaynakları ile orantılı olması, 3) konkordato projesinin 302 nci maddede öngörülen çoğunlukla kabul edilmiş bulunması, 4) 206 ncı maddenin birinci sırasındaki imtiyazlı alacaklıların alacaklarının tam olarak ödenmesinin ve mühlet içinde komiserin izniyle akdedilmiş borçların ifasının, alacaklı bundan açıkça vazgeçmedikçe yeterli teminata bağlanmış olması, 5) konkordatonun tasdikinin gerektirdiği yargılama giderleri ile konkordatonun tasdiki durumunda alacaklılara ödenmesi kararlaştırılan para üzerinden alınması gereken harcın, tasdik kararından önce, borçlu tarafından mahkeme veznesine depo edilmiş olması şartlarını haizse mahkemece tasdik edilecektir Aksi halde mahkeme borçlunun iflasına re'sen karar verecektir


II12 Konkordato projesinin tasdik edilmesinin ardından rehinli malların satışının ertelenmesi


Değişiklikten önceki düzenleme uyarınca konkordatonun tasdik edilmesinden itibaren en fazla bir yılı geçmemek ve erteleme süresince işleyecek olup mevcut rehinle karşılanamayan faizler teminatlandırılmak kaydıyla, rehinli taşınır veya taşınmazın konkordato talebinden önceki bir alacak nedeniyle satışını erteleyebilecekken yapılan değişiklikle beraber erteleme süresince işleyecek faizlerin teminatlandırılması şartı kaldırılmıştır Yeni düzenleme uyarınca 1) rehinle temin edilen alacağın konkordato talebinden önce doğması, 2) rehinle temin edilen alacağın konkordato talep tarihine kadar ödenmemiş faizinin bulunmaması, 3) rehinli malın, işletmenin faaliyeti için zorunlu olduğunun ve paraya çevrilmesi durumunda borçlunun ekonomik varlığının tehlikeye düşeceğinin yaklaşık olarak ispat edilmiş olması şartlarının sağlanmasıyla birlikte rehinli malların satışı ve muhafazası tasdik kararından itibaren 1(bir) sene içerisinde ertelenebilecektir


II13 Harç, vergi istisnaları ve teşvik belgeleri


Tasdik edilen konkordato projesi kapsamında; yapılacak işlemler, 492 sayılı Harçlar Kanununa tabi harçlardan; bu işlemler nedeniyle düzenlenecek kâğıtlar, damga vergisinden, alacaklılar tarafından her ne nam altında olursa olsun tahsil edilecek tutarlar, 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu gereği ödenecek banka ve sigorta muameleleri vergisinden, borçluya kullandırılacak krediler, Kaynak Kullanımı Destekleme Fonundan istisna edilmiştir
Vergi yönünden belirtilmesi gereken bir diğer nokta ise alacaklının konkordato uyarınca vazgeçmiş olduğu alacağını değersiz alacak olarak vergisel anlamda gider göstererek yok edebileceğidir 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 322 maddesi uyarınca kanaat verici bir vesikaya göre tahsiline imkan kalmayan alacakların değersiz alacak olacağı, değersiz alacakların bu mahiyete girdikleri tarihte tasarruf değerlerini kaybedecekleri ve mukayyet kıymetleriyle zarara geçirilerek yok edileceği, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerin de bu madde hükmüne giren değersiz alacaklarını gider kaydetmek suretiyle yok edebileceklerinin hüküm altına alınmış olduğu ve Gelir İdaresi Başkanlığı'nca 20062017 tarihinde yayınlanan özelge ile kanun lafzındaki "kanaat verici evraklar"a örnek olarak "Alacaktan vazgeçildiğine dair konkordato anlaşması"'nın verilmiş olduğu belirtilmelidir


III Sonuç:


Konkordato kurumunda yapılan değişikliklerle beraber konkordatonun pratikte uygulaması kolaylaştırılmış ve yürürlükten kaldırılan iflas ertelemenin yerine ikame edilebilir hale getirilmiştir Kısaca yapılan ana değişikliklere değinmek gerekirse; yeni konkordato düzenlemesinde icra hukuk mahkemesinin rolü kaldırılarak sürecin baştan sona kadar asliye ticaret mahkemesinde devam etmesi sağlanmış, alacaklılar kurulu oluşturularak alacaklıların süreç içinde bir kontrol mekanizmasına sahip olması kararlaştırılmış, alacaklılar toplantısında farklı çoğunluklarla projenin kabulüne imkan verilerek borçlunun alacaklılarının niteliğine göre yol izlemesi imkanı getirilmiş, en fazla 5 ay olarak belirlenen mühlet geçici ve kesin mühlet olarak ikiye ayrılmış ve geçici mühletin 3+2 olarak en fazla 5 ay, kesin mühletin ise 1 yıl+6 ay olarak en fazla 1,5 yıl içinde sonlandırılabileceği kararlaştırılarak borçlunun daha rahat bir şekilde konkordato işlemlerini tamamlamasının önü açılmıştır