Çözeltiler İle İlgili Çözümlü Sorular-Potasyum Nitratın Çözünürlüğü-Molarite Sorusu

çözeltiler ile ilgili çözümlü sorular-potasyum nitratın çözünürlüğü-molarite sorusu
çözeltiler ile ilgili çözümlü sorular-potasyum nitratın çözünürlüğü-molarite sorusu
ÇÖZELTİLER
ÖDEVİN AMACI

Amaç Çözeltiler deneyinde, çözünürlük ve çözünme hızını hangi faktörlerin nasıl etkilediği, ayrıca bir çözücünün içine buharlaşmayan bir çözünen eklendiğinde çözücünün kaynama noktasında ne gibi değişiklikler olduğu incelenecektir Teori Bir maddenin başka bir madde tanecikleri arasında, iyonlar ya da moleküller halinde, homojen olarak dağılmasına çözünme denir Bağıl miktarları çözünürlük sınırına kadar değişebilen iki ya da daha çok maddeden oluşan homojen karışıma çözelti denir Çözeltiler özellik olarak iki tür bileşen içerir; 1) Çözücü: Genellikle çözeltideki miktarı fazla olan bileşendir İçindeki maddeyi homojen olarak dağıtır 2) Çözünen (homojen dağılan): Çözücü dışındaki bileşendir
ÖDEV ARAÇ-GEREÇLERİ

Deney tüpü
Büret
Beher
% 75 KNO3 içeren Na(NO3)2 ve KNO3 karışımı
Saf KNO3 tuzu
Saf su
Üç ayak
Bunzen beki

-GENEL KİMYA ÖDEV RAPORU-

ÖDEVİN ADI
çözeltiler

ÇÖZELTİLERÖDEVİN AMACI
Amaç Çözeltiler deneyinde, çözünürlük ve çözünme hızını hangi faktörlerin nasıl etkilediği, ayrıca bir çözücünün içine buharlaşmayan bir çözünen eklendiğinde çözücünün kaynama noktasında ne gibi değişiklikler olduğu incelenecektir Teori Bir maddenin başka bir madde tanecikleri arasında, iyonlar ya da moleküller halinde, homojen olarak dağılmasına çözünme denir Bağıl miktarları çözünürlük sınırına kadar değişebilen iki ya da daha çok maddeden oluşan homojen karışıma çözelti denir Çözeltiler özellik olarak iki tür bileşen içerir; 1) Çözücü: Genellikle çözeltideki miktarı fazla olan bileşendir İçindeki maddeyi homojen olarak dağıtır 2) Çözünen (homojen dağılan): Çözücü dışındaki bileşendir

ÇÖZELTİLER
Maddeler doğada element, bileşik ve karışım halinde bulunabilirler Karışımlar iki şekilde oluşmaktadır Karıştırılan maddeler birbirleri içersinde fiziksel bir değişikliğe uğramıyorlarsa; bu tip karışımlara heterojen karışımlar denir Karıştırılan maddeler fiziksel değişikliğe uğruyorlarsa; bu tip karışımlara homojen karışımlar denir Homojen karışımlar çözeltilerdir

su tuz tuzlu su

ÇÖZELTİLERİ SINIFLANDIRMA
Çözücünün DurumunaGöre Sınıflandırma

Katı çözeltiler, sıvı çözeltiler, gaz çözeltileri

**Çözeltinin fiziksel halini belirleyen çözücüdür

Çözücü ve Çözünene Göre Sınıflandırma

1- Katı-Sıvı Çözeltileri : Bir katının bir sıvıda çözünmesiyle hazırlanan çözeltilerdir ( Tuzlu su, şekerli su, bazlı su)

2- Sıvı-Sıvı Çözeltileri : Bir sıvının başka bir sıvıda çözünmesiyle oluşan homojen karışımlardır ( Kolonya, alkol+su)

3- Katı-Katı Çözeltileri : Bir katının başka bir katı içerisinde homojen dağılmasıyla oluşan karışımlardır Bütün alaşımlar katı-katı çözeltileridir ( Lehim, çelik, tunç,

prinç)

4- Gaz-Gaz Çözeltileri : En az iki gaz karışımıdır Bütün gaz karışımları homojendir ve çözeltidir ( Hava, tüp gaz)

5- Gaz-Sıvı Çözeltileri : Bir gazın bir sıvıda çözünmesiyle oluşan karışımlardır ( Kola, gazoz)

Derişime Göre Sınıflandırma

1- Seyreltik Çözeltiler: Çözücü çözebileceğinden az miktarda maddeyi çözmüşse doymamış ya da seyreltik çözeltidir

2- Doymuş Çözelti: Çözücü çözebileceği kadar maddeyi çözmüşse doymuş çözeltidir

3- Aşırı Doymuş Çözeltiler : Çözücü çözebileceğinden fazla maddeyi çözmüşse şırı doymuş çözeltidir

DERİŞİM VE DERİŞİM ÇEŞİTLERİ

Bir çözeltinin birim hacmine çözünen maddenin gram cinsinden miktarıdır

Çözünenin kütlesi
Derişim = -------------------
Çözeltinin hacmi

Kütlece % Derişim

Bir çözeltinin 100 gramında çözünen maddenin gram cinsinden miktarıdır

Çözünenin kütlesi
Yüzde Derişim = --------------------x100
Çözeltinin kütles
KARIŞIMLARIN % DERİŞİMİ

İki veya daha fazla çözelti birbirine karıştırılırsa, karışımdaki toplam çözünen madde miktarı, karıştırılan çözeltilerdeki çözünen maddelerin kütleleri toplamına eşittir Bu durumda aşağıdaki bağıntıya göre hesap yapılır

M1Y1 + M2Y2 += MkYk

* Çözeltiye saf su eklenirse derişim 0/100 (% 0 lık çözelti), saf madde eklenirse derişim 100/100 alınır

MOLAR DERİŞİM (MOLARİTE)

Bir litre çözeltide çözünen maddenin mol sayısıdır

Molaritenin birimi mol /litre yada molar ( M) dır

Çözünenin mol sayısı
MOLARİTE= ------------------------
Çözeltinin hacmi(litre)

İki veya daha fazla çözelti birbirine karıştırılırsa,

M1V1 + M2V2+=MkVk

*Çözeltinin öz kütlesi verilirse, Çözünenin kütlesi=%dV ye eşittir

Normalite Bir litre çözeltide çözünmüş olan maddenin eşdeğer gram sayısıdır Pratik olarak ;

Normalite = molarite x etki değeri

Etki değeri Asitlerde suya verilen H+ sayısı, bazlarda OH- sayısı, tuzlarda ise + yada - yük sayısıdır

Örnek H2SO4 için etki değeri 2 dir HNO3 için 1, H3PO4 için 3 dür

NaOH için 1, Ca(OH)2 için 2, Al(OH)3 için 3 dür

CuSO4 için etki değeri 2 dir (SO4-2) ve Al2(SO4)3 de ise 6 dır

İYONLARIN MOLAR DERİŞİMİ

AlCl3 --> Al+3 + 3Cl-
1 M 1M 3M

CaCl2 --> Ca+2 + 2Cl-
2 M 2 M 4 M

Al2SO4 --> 2Al+3 + 3 SO4-2
2 M 4 M 6 M
ÇÖZÜNME HIZINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER

1- Sıcaklık
Çözünürlüğü sıcaklıkla doğru orantılı olarak değişen maddelerin çözünme hızı sıcaklığın artmasıyla artar
2- Tanecik Büyüklüğü
Çözünen maddenin tanecikleri ne kadar küçükse çözünme o kadar hızlı olur (Örneğin talaş ile kalasın yanmasını karşılaştırdığımızda talaşın yanma hızının daha fazla olduğunu söyleriz)
3- Karıştırma
Çözeltinin karıştırılması katıyı küçük taneciklere ayırdığı için, çözcüyle temas eden yüzeyi artırır ve çözünme hızlanır

ÇÖZÜNÜRLÜĞE ETKİ EDEN FAKTÖRLER

1- Çözücü ve çözünenin cinsi
Her madde her maddede çözünmez Organik bileşikler organik çözücüde inorganik bileşikler inorganik çözücüde çözünürler Polar bileşikler polar çözücüde apolar bileşikler apolar çözücüde çözünürler Örneğin naftalin suda çözünmez fakat benzende çözünür “Benzer benzeri çözer”

2- Sıcaklık
Katıların çözünürlüğü genelde ısı alıcı (endotermik) olduğu halde gazların çözünürlüğü ekzotermiktir Sıcaklığın artırılması katıların çözünürlüğünü artırdığı halde gazların çözünürlüğünü azaltır
3- Basınç
Basınç değişimi katıların çözünürlüğünü etkilemediği halde gazların çözünürlüğünü doğru orantılı olarak etkiler

AYRIMSAL KRİSTALLENDİRME

Birbiri içinde çözünmüş maddeleri ayırmak için bir çok yöntem kullanılabilir, bunlardan bir kaçı;damıtma,ekstraksiyon ,ayrımsal kristallendirme ,evoparasyondur İki katı maddeyi ayırabilmek için kullanılabilecek bir yöntem de ayrımsal kristallendirmedir Ayrımsal kristallendirme daha çok maddedeki safsızlıkları ayırmak için kullanılır Bu yöntem, bir katının belli bir çözücüde sıcakta çözünüp soğukta çözünmemesi temeline dayanır Bu yöntemi uygulamak için ayrılmak istenen iki maddeden birinin daha az ,diğerinin daha çözündüğü bir çözücü seçilmelidir Saflaştırılacak olan katı sıcak bir çözücüde çözülür ve daha sonra bu sıcak karışım süzülerek çözünmeyen safsızlıklar ayrıldıktan sonra, çözelti soğutularak kristallendirmeye bırakılır İdeal olarak istenen madde kristal halde ,çözünene safsızlıklar ise ana çözeltide çözünmüş halde ayrılarak elde edilir İşlemin sonunda kristaller bir süzgeç kağıdı yardımıyla toplanarak kurutulur Eğer tek bir kristallendirme işlemi saflaştırmayı sağlamıyorsa , başka bir çözücü kullanarak ikinci saflaştırma işlemi yapılır

DENEYİN YAPILIŞI

I KISIM

Bu kısımda tüp içine 1g potasyum nitrat koyulur ve üzerine 2,5ml su eklendikten sonra, ısıtılarak tamamen çözülür, sonra soğumaya bırakılır ve kristallenmenin ilk göründüğü sıcaklık termometre ile ölçülür 2g, 3g ve 4g için tekrarlanır, potasyum nitrat’ın çözünürlük - sıcaklık grafiği çizilir

II KISIM

İlk kısımda çizilen grafikten potasyum nitratın 75ºC için gerekli olan miktar belirlenir Ve 5g potasyum nitrat bakır nitrat çözeltisi için gerekli su miktarı hesaplanır ve cam tüpün içine konulur Sonra ısıtılarak tamamen çözülür sonra soğutulur ve oluşan kristaller süzülürsonuçta süzülünce elde edilen madde potasyum nitrattır

VERİLER VE HESAPLAMALAR

Veriler;

İlk kristallerin görüldüğü sıcaklık
1g KNO3 / 2,5 g su için

26°C

2 g KNO3 / 2,5 g su için

50°C

3 g KNO3 / 2,5 g su için

62 C

4 gKNO3 / 2,5 g su için

76°C

Geri kazanılan KNO3’ün ağırlığı = 3,1 g

Sonuçlar;

Verilen örnekteki KNO3 miktarı 3,75

Geri kazanma yüzdesi: [ ( Geri kazanılan KNO3 ağırlığı ) ( 100 ) ] / [ Verilen KNO3 ağırlığı ]
[ 3,75-3,1 ) ( 100 ) ] / [ 3,75 ] = % 17,33

Sorular;

1) Yaptığımız deneyde sıcaklık arttıkça KNO3 çözünürlüğünün arttığını gözlemledikSıcaklık artması endotermik tepkimelerde çözünürlüğü arttırdığı için KNO3 ‘ün çözünmesi endotermiktir

2) 20ºC’de KNO3’ün molal derişimi

m = 1g (20ºC)

n = 1/101 mol m = (1/101)/5 1000 = 2molal = [K+] = [NO3-]

Kçç = [K+] [NO3-] = 22 = 4

80ºC ‘de KNO3’ün molal derişimi

m = 9,4g (80ºC )

n = M/MA = 9,4/101 mol m = (9,4/101)/5 1000 = 19molal

Kçç = [K+] [NO3-] = 19 19 = 361

KNO3 ‘ün çözünme ısısı:

Log(Kçç1/Kçç2) = (ΔH/19,15) (1/T1 – 1/T2)

Log(4/361) = (ΔH/19,15) (1/353 - 1/293)

Log 4 - Log 361 = (ΔH/19,15) 60 / 103429

ΔH = 64305,6 kJ/mol

YORUM

Deneyde yapılan başlıca hatalar şunlardır;

- II Kısımda çözeltinin süzülmesi esnasında çok az da olsa tuz kaybı
- Tuzun kurutulması için fırınlama esnasında süzme kağıdının yanması ile kağıt darasının azalması
- Çizilen grafikten alınan verinin hata payı
- Bize verilen tuzun (KNO3) nem tutucu olmasından dolayı kazanılan saf tuz aslında bir miktar nem içerir dolayısıyla verimli tartım ancak nemsiz ortamlarda mümkündür

KONU İLE İLGİLİ SORULAR

1 Bir çözelti 40 mL 0060M AlCl3 ve 60 mL 0020M KCl karıştırılarak elde ediliyor Çözelti homojen olduğuna göre Cl- iyonünün çözeltideki molar derişimi nedir?

0036
0048
0054
0084
0096
Aşağıdakilerden hangisi YANLIŞTIR?
Karışımı oluşturan bileşenler yalnızca kimyasal yöntemlerle birbirlerinden ayrılabilirler
Aynı cinsten olmayan atomların kimyasl bağlarla birleşmelerine bileşik denir
Kimyasal yöntemlerle bozunarak daha basit maddelere dönüşmeyen saf maddelere element denir
Birden fazla bileşiğin karışımıyla elde edilen karışımda, birden fazla faz varsa karışım heterojendir
Homejen karışımlara çözelti denir

Bir çözelt, 50 mL 1000x10-7 M HCl ve 50 mL 1002x10-7 M NaOH karıştırılarak elde edilmiş Bu çözeltinin pH’ı nedir?
2
4
7
1
3
001M NH3 (Kb = 18x10-5) çözeltisinin pH’ı nedir?
1063
864
700
534
337

SrCO3 ün su çözeltisindeki çözünürlüğü 25 oC de 59x10-4 g/100mL dir Buna göre SrCO3 ün 25 oC deki çözünürlük çarpımı, Kçç nedir?
34x10-11
16x10-9
34x10-7
40x10-6
35x10-5
6 Su içerisindeki 01 molal HX zayıf asit çözeltisinin donma noktası –0189 oC dir Bu asitin iyonlaşma yüzdesi nedir? Su için donma noktası sabiti Kd = 186 K/molal dır

28
16
11
07
02

7Eğer 25 mL 002M Na3PO4 çözeltisi 40 mL 003M CaCl2 çözeltisine eklenirse kaç gram Ca3(PO4)2 çökelir?

0079
0158
0372
0017
0062
8Bir çözelti, 40 mL 0030M CH3COOH (Ka = 18x10-5) çözeltisi ile 60 mL 0020M NaOH çözeltisi karıştırılarak elde edilmiştir Bu çözeltinin pH’ı nedir?

559
841
333
1061
723

9İdeal bir çözelti 4 mol A ve 6 mol B sıvıları karıştırılarak elde ediliyor Bu sıvılardan saf A nın 20 oC deki buhar basıncı 112 mm Hg ve saf B nin ise 94 mm Hg dır Elde edilen sıvı karışımın 20 oC de üzerindeki buharında B nin mol kesri nedir?
a044
b060
c040
d036
e056

9Mağnezyum hidroksitten, Mg(OH)2, hazırlanan doymuş sulu çözeltinin pH’ı kaçtır? (Kçç(Mg(OH)2 = 18x10-11)
378
700
1021
1052

molarite soruları, çözeltiler 2 ,derişim nedir, bakır 2 nitrat, molarite çözümlü sorular ,yüzde derişim soruları ,potasyum nitratın çözünürlüğü ,potasyum nitrat bakır nitrat ,derişim soruları ,çözelti soruları ve cevapları ,bakır nitrat ,molarite normalite soruları ,kütlece yüzde derişim soruları,molarite ile ilgili sorular, çözeltiler ile ilgili çözümlü sorular