Gebelik Lohusalık Emzirme-Doğum Sonrası Yapilacaklar

EMZIRME VE MEME KANSERI RISKI



Ingiliz bilim adamlari, uzun suredir ortaya konan, emzirmenin gogus kanseri riskini azalttigi tezini dogruladilar



Ingiltere Kanser Arastirma Vakfinin yaptigi cok genis capli arastirmada, uzun sureli emzirmenin gogus kanserine karsi buyuk bir koruma sagladigi belirlendi



Ingiltere Kanser Arastirma Vakfindan Profesor Valeria Beral, gazetecilere yaptigi aciklamada, arastirmalarinda ortaya konanin uzun sureli emzirme ile birden fazla cocuk sahibi olmanin gogus kanseri oranini azaltmasi oldugunu belirtti


HER BIR YIL RISKI %43 DUSURUYOR



Arastirmada, birkac cocuk sahibi olmak ve bunlarin herbirinin uzun sureli emzirilmesinin, gogus kanseri vakalarinin oraninin gelismekte olan ulkelerde dusuk olmasi, gelismis ulkelerde ise artmasindaki ana faktoru olusturdugu kaydedildi Beral ve ekibinin tahminlerine gore, kadinlarin her birinin cocugunu 6 aydan fazla emzirmesiyle sadece Ingilterede her yil yaklasik 1000 vakanin onune gecilebilecek Calismada, bir kadinin her bir yillik emzirmesinin gogus kanseri riskini yuzde 43 oraninda azalttigi hesaplandi


RAHIBELERDEN YOLA CIKILDI



Bilim adamlari, cocuk dogurmak ve emzirmenin gogus kanserine karsi koruyucu etkisi olabilecegi gorusunu ilk kez 1743lerde dile getirmeye baslamislardi O tarihlerde yapilan aristirmada, rahibelerin bu hastaliga yakalanma oraninin diger kadinlardan oldukca fazla olmasi dikkat cekmisti


EN KAPSAMLI ARASTIRMA



Bugune kadarki arastirmalarda, sahip olunan cocuk sayisi ve kadinin ilk dogumunu yaptigi yas ile hastalik arasinda baglanti kurulurken, tip dergisi The Lancetde yayimlanan son calismanin, gogus kanserinin rolunu inceleyen en kapsamli arastirma oldugu belirtiliyor Son arastirmada, 30 ulkedeki gogus kanseri olan 50 bin kadin ile saglikli 100 bin kadinla ilgili yapilan 47 calismanin verilerinin incelendigi kaydedildi


BEBEK KADAR ANNE ICINDE YARARLI



Bebegin yani sira anne icin de yararli oldugu ortaya konan emzirme ile cocuk sahibi olmanin, gogus kanseri riskini nasil azalttigi kesin olarak henuz bilinmezken, yine de bunun, daha iyi koruma ve tedavi yontemleri icin yol gosterebilecegi belirtiliyor

GEBELIGIN ASAMALARI




Bebegin dogusuna kadar gecen sure ortalama 280 gundur Diger turlerin cogundaki gebelik suresiyle karsilastirildiginda, bu inanilmaz uzunlukta bir sure gibi gorunebilir; bu yaratimin onemini dusundugunuzde ise daha uzun surmemesi saskinlik vericidir


Insan gibi karmasik bir seyin nasil tek bir yumurtadan ortaya ciktigini kavramak guctur Ayni olcude hayret verici olan bir nokta, bu mikroskopik parcanin gorunuste caba gerektirmeyen gelisimidir En kucuk tirnaktan beynin olusumuna kadar, bu surecin her yonu mukemmel bir sekilde duzenlenmis bir zaman cizelgesine gore ayarlanmistir ve seyrek olarak aksar Aksarsa, sonuc dusuk ya da bir dogum kusuru olabilir


Asagida hamileligin uc ayindaki gelisme sureci gozden gecirilmektedir Hamileligin suresini olcmek icin kullanilan iki yontem gebelik yasi ile dollenme yasidir


Gebelik yasi, gercek dollenmeden yaklasik 2 hafta once olan, son adet doneminin ilk gunu temel alinarak olculur Dolayisiyla bu yontemle hesaplanan bir hamilelik 280 gun (9,3 ay) kadardir Dollenme yasi dollenme zamanindan itibaren olculur 0 halde, bu yontemle hesaplanan hamilelik suresi diger yontemle hesaplanan sureden 2 hafta kisadir


Genellikle, dogum uzmanlari ya da aile doktorlari gebeligin suresini gebelik yasi temelinde hesaplamaktadirlar, bu nedenle bu kisimda da bu yontem kullanilacaktir

Ilk Uc Ay:


Cenin gelisiminin ilk 3 ayi bircok acidan en onemli donemdir Bu donemde, vucudun butun temel organlari olusur Bu donemin sonunda bebeginiz en fazla 7,5 cm uzunlugunda ve 30 gramdan biraz daha agirdir


Sperm ile yumurtanin dollenmesinden rahimde yerlesmeye kadar gecen sure 5 ila 7 gundur Yumurta rahimin derinlerinde yuvalandiktan sonra her gun boyutlarini iki katina cikararak buyumeye baslar Bu andan itibaren, plasenta olusmaya baslar Sonraki hafta, omuriligin gelismemis hali ortaya cikar ve birkac gun icinde bes ila sekiz omur yerine yerlesir Ayrica, gozler ve kalp de olusmaya baslar


Dollenmeden sonraki ucuncu hafta icinde, embriyonik donem baslar Bundan once, dollenme urunlerine yumurta denir Bu, beklenen bir adetin gerceklesmedigi zamandir Bir gebelik testi yaptirirsaniz, sonuc muhtemelen pozitif olacaktir


Baslangicta insan yavrusu bazi baska memelilerin gelismekte olan yavrularina gorunus olarak benzer oldugu halde, sonraki birkac hafta boyunca insanin bilesenleri gelismeye baslar Bas ve barsak sistemi olusmaya baslar


Altinci haftanin sonunda beyin daha fark edilir hale gelir, kol ve bacak tomurcuklari belirir Daha sonra yumurta ya da testis haline gelecek hucreler ortaya cikar


Yedinci haftada, gogus ve karin tamamen olusur ve akcigerler gelismeye baslar Embriyon 1,5 cm den biraz daha uzundur ve 30 gramdan biraz daha fazla cekmektedir


Bebeginizin yuzu ve uzuvlari gebeligin sekizinci haftasinda olusur Yumurtalik ya da testisin yani sira, el ve ayak parmaklari da gelismeye baslar Embriyo erkekse, penisi bu donemde belirmeye baslar


Hamileligin ikinci ayinin sonunda, bebeginiz minyatur boyutlarda bir insan yavrusuna benzer


10 haftada, ceneler disinda bebeginizin yuzu cok gelismistir Kalbin dort odacigi vardir ve dakikada 120 ila 160 atmaktadir Bu noktada, embriyo bir cenin olarak kabul edilir


Ilk uc ayin sonunda, ceninin basi bedeninin geri kalaniyla karsilastirildiginda orantisiz derecede buyuktur

Ikinci Uc Ay:


Ikinci uc ay boyunca cenin gelisir ve onceki haftalarda olusan organlar olgunlasir


13,5 haftada ceninin el tirnaklari cok kucuktur Ureme organlari tamamen olusmustur ve cinsiyet bazi dogum oncesi testlerle belirlenebilir Cenin tekme atabilir ve ayak parmaklarini oynatabilir Agiz acilip kapanabilir ve cenin kollarini kivirma ve yumruk yapma kabiliyetine sahiptir


Dorduncu ayin sonunda, kalp atisi stetoskopla dinlenebilir (baska ozel aletler kalp atisini cok daha erken tespit edebilir) Ayrica karninizdaki yasamin ilk belirtilerini hissedebilirsiniz Ceninin cildi bu noktada hafif pembedir ve daha once oldugundan daha az saydamdir Ince tuyler tum vucudu kaplar Ilk kirpikler ve kaslar belirmeye baslar


Bir ay sonra ceninin kafasinda sac olabilir Yag tortulari kirisik derinin altinda belirmeye baslar Cenin simdi 30 cm uzunlugundadir ve yarim kilodan biraz daha agirdir Bu sirada dogarsa, nefes almaya calisacak ama muhtemelen hayatta kalamayacaktir

Ucuncu Uc Ay:


Cenin en cok kiloyu gelisiminin son 13 haftasinda alir Gelisimin bu son asamasinin baslangicinda, fetus yarim kilodan biraz daha fazla gelmektedir Ortalama bir bebek 3 ay sonra 3,5 kilogram olarak dogar


Gebeliginizin 28 haftasinda, bebeginiz verniks denilen kalin beyaz bir koruyucu tabakayla kaplanir Bebegin gozleri aciktir ve bu sirada dogan bir bebek gucsuz bir sekilde bagirabilir ve kol ve bacaklarini hareket ettirebilir Bu asamada bir bebek yalnizca 1 kilo geldigi halde, bu asamada dogan uc bebekten ikisi, onemli tibbi sorunlar yasayabildikleri halde, erken ve hasta dogan bebeklerin bakimindaki son ilerlemeler nedeniyle hayatta kalabilmektedirler


Bir ay sonra erkek bebegin testisleri skrotuma iner Bebek artik 1 kilo yedi yuz elli gram gelmektedir Bu bebeklerin buyuk cogunlugu uygun bakimla yasama kabiliyetine sahiptirler


Zamaninda ya da annenin son adet doneminden 40 hafta sonra dogan bebekler daha dolgun bir bedene sahiptirler ve daha once dogan bebeklerden daha az kirisiktirlar Ten hala verniksle kapli olabilir ya da olmayabilir Omuzlarda ve kollarda hala hafif hafif tuyler bulunabilir, ama vucut tuylerinin cogu yok olmustur Tirnaklar parmaklari asmis olabilir

GEBELİK TESTLERİ



Hamile olup olmadiginizi en erken anlamanin yolu gebelik testi yaptirmaktir


4 gunluk dollenmis yumurta, insan koryon gonadotropini (hCG) denilen bir hormon salgilamaya baslar Bu hormon vucut suyunda vucudun dokularina yayilir Baslangicta kanda bulunabilir, kisa bir sure sonra ise idrarda teshis edilebilir


Gebelik testlerinin cogu, kan orneginden daha kolay alinan idrar ornegi ile yapilir


hCG nin varligini tespit etmek icin bircok idrar tahlili tipi kullanilir Cogu, hCG ile bir hCG antikoru arasindaki bir reaksiyona dayanir Ilk reaksiyonun gerceklesip gerceklesmedigini belirlemek icin ikinci bir reaksiyona ihtiyac vardir Bu genellikle bir renk degisimidir


Bazi kadinlar evde yapilan gebelik testlerini kullanmaktadirlar Bu test paketleri cogu eczaneden alinabilir Cogu, bir test tubunde idrarla karistirilan bir solusyon icerir Belirli bir sure teste gore degismek uzere birkac dakikadan birkac saate kadar gectikten sonra, hamileyseniz koyu bir halka olusur Bazi markalarda, bir renk degisimi gebeligi belirtir


Gebelik testini evde yapmaya karar verdiyseniz, talimatlari dikkatle izleyin Ayrica ister evde ister laborutuvarda yapilsin, gunun ilk idrarini kullanirsaniz gebelik testi daha dogru olur


Idrar testlerinin dogrulugu:


Dogruluklari, karmasik olabilecek talimatlari ne kadar iyi izlediginize cok baglidir Ilk kez kullananlarin ya da deneyimsiz kullanicilarin dogru bir test sonucuna ulasmalari daha kucuk bir olasiliktir ve hicbir test kusursuz degildir Ayrica gebelik testleri, ozellikle gebeligin ilk gunlerinde uygulandiklarinda, hamile oldugunuz halde olmadiginizi gosterebilirler Bunun nedeni, gebeligin ilk zamanlarinda hCG duzeylerinin dusuk olmasi ve teshis edilememesidir Bu nedenle, herhangi bir gebelik testinin negatif sonuclari, pozitif bir sonuctan daha az guvenilirdir


Evde yapilan gebelik testleri tarama testleri olarak kabul edilmelidir Test sonucu negatifse ama gebelik belirtileri gosteriyorsaniz, doktorunuza basvurun Sonuc pozitifse, onaylamasi ve dogum oncesi bakim icin doktorunuza gidin


Hamileyseniz ve adetiniz 4 ila 7 gun geciktiyse, bir klinikte ya da doktorunuzun muayenesinde yapilan idrar testinin sonuclari dortte uc oraninda pozitiftir Adetiniz 2 hafta geciktiyse, dogruluk orani yuzde i00e yaklasir Evde yapilan gebelik testlerinin sonuclari, adetin gecikmesinden 10 gun sonra yapildiklarinda yuzde 95 oraninda dogrudur


Idrara dayali gebelik testleri en sik olarak kullanilmaktadir, ama bazi durumlarda, daha kesin oldugu ve hamileligi daha erken teshis edebildigi icin bir kan testi de uygulanabilir Dis gebelik yumurtanin fallop tupunde ya da rahim disinda bir yerde gelismeye basladigi gebelik durumunda, idrara dayali gebelik testlerinin negatif sonuclarina karsin, kadinda tum gebelik belirtileri gorulebilir Bunun nedeni, yumurta rahimde olmadigi zaman hCG duzeylerinin yuksek olmamasidir Ancak kan testi daha hassastir ve gebeligi teshis edebilir Dis gebelik potansiyel olarak yasami tehdit eden bir durum oldugu icin, bu bilgi annenin hayatinin kurtulmasina yardimci olabilir