Erzincan Kültür Turizm

Erzincan kültür turizm

Erzincan kültür turizm

KÜLTÜR VE TURİZM

Erzincan Doğu Anadolu Bölgesinde tarihi İpek Yolu üzerinde kurulmuş önemli bir yerleşim yeridir Tunç Çağından beri yerleşim yeri olduğu tespit edilen Erzincan’da; Urartu Med Pers Hellen Roma Bizans Selçuklu ve Osmanlı medeniyetlerinin izlerini görmek mümkündür

Bu gün özellikle Urartu-Hitit döneminden kalan şehir kalıntıları kaleler Selçuklu ve Osmanlı döneminden kalan camiler çeşmeler köprüler kervansaraylar ilin kültürel yapısına ışık tutmaktadır

Erzincan kültürel yapısı yanında turizm için doğal güzellikleri ile de önem taşımaktadır Yaylaları dağları akarsuları gölleri ve doğal ormanları yörenin doğal güzelliğine renk katmaktadır Bu doğa ortamı Erzincan’da bir takım sporların yapılmasına da imkan sağlamıştır Munzur Dağlarındaki doğal göllere ve yaylara yürüyüş Fırat’ta rafting yamaç paraşütü kampçılık kaya tırmanışı kano sporu camel trophy Tercan ve Erzincan barajlarında su kayağı ve kış sporları gibi doğal sporların yanında cirit sporu da Erzincan’da başarı ile sürdürülmektedir

İlin kültür varlıkları spor ve doğal güzellikleri turizm potansiyelini oluşturmaktadır Etrafında dağları ortasında bağları ve şehircilik alanında örnek uygulamaları ile görülmeye değer güzelliktedir Bu doğal güzelliği sosyal kültürel ve endüstriyel tesislerle de süslemek Erzincan’ı daha da ileriye götürecektir

Doğal Kaynaklar

İl coğrafi yapısı itibariyle genel olarak kış sporları su sporları ve doğal güzellikleri olan mesire alanları ile de turizm için çok yönlü özellikler taşımaktadır

Erzincan kış turizmi için uygun iklim özelliklerine sahiptir Dağ sporlarının yapılacağı 3500 metre yüksekliğinde dağlar bulunmaktadır Erzincan Baraj Gölü ve Tercan Baraj Gölünde su sporları yapılmaktadır Karasu Nehrinde rafting Küçük Çakırman Köyünde yamaç paraşütü Esence Yedi Göllerde doğa yürüyüşü ve dağ bisikleti kaya tırmanışı kayak dağ kampları şelale buzul tırmanışıcirit ve camel trophy diğer turizm aktivitelerini oluşturmaktadır

İlin turizm potansiyelleri çeşitli turizm kullanımları açısından bakıldığında çeşitlilik göstermektedir Doğal mesire alanları Girlevik Şelalesi Bayırbağ-Değirmen önü Pahnik Çayı ve çevresi Karakaya-Çermik Ekşisu BeytahtıMecidiye Tercan ve Erzincan Baraj Gölü çevresi Kemah Soğuksular gibi mesire alanları doğal güzellikleri oluşturmaktadır

Tarihi eserlerden Tercan Mama hatun Kervansarayı ve Türbesi Kemah Kalesi ve Sultan Melik Türbesi Altıntepe Urartu kalıntısı Erzincan Kalesi tarihi hamamlar önem taşımaktadır

Yaylalar

Dumanlı Yaylası Refahiye ilçe merkezinin hemen üzerinden başlayıp güneye doğru uzanan bir alan içerisindedir Çam ormanlarıyla kaplıdır Doğal güzelliği temiz havası bol soğuk su kaynakları av hayvanları ve kamp imkanları ile yaz ve kış turizmine açıktır Ayrıca; Esence Yedigöller Ergan Dağı üzerinde Melenkoç Yaylası Bayırbağ Çamlık ve Soğanlı Yaylaları bulunmaktadır Her yıl Esence Dağı ve Yedigöllere dağ tırmanışı yapılmaktadır Bayırbağ Tekçam yaylasına yürüyüş ve kamp Yaylabaşı Ardıçlı gölü mevkiinde yürüyüş ve kaya tırmanışı ve tüm izcilik faaliyetleri yapılmaktadır

Su Kaynakları

Erzincan ili su kaynakları bakımından son derece zengindir Fırat’ın en önemli iki kolundan biri olan Karasu nehri Erzincan arazisini diyagonal olarak Kuzey Doğudan Güney Batıya doğru keser ve kuzeydeki Keşiş dağları ile Güneyindeki Munzur Dağlarını bir çizgiyle birbirinden ayırır İlin doğu ucundaki Tercan vadisinde Keşiş dağlarından aşağıya akan Çayırlı çayı Erzincan vadisinde Mercan Kom Pahnik Sürperen ve Çardaklı çayları Fırat’ın Karasu kolunu besleyen önemli çaylardır

Erzincan’ da bulunan göller; Çayırlı ilçesi içinde bulunan Yedigöller Aygır gölü Kemaliye ilçesindeki Kadı gölü ile Munzur gölü Erzincan Baraj Gölü ve Tercan Baraj gölüdür İlin su kaynakları dağ zirveleri ve gölleri açısından bu denli zengin olması rafting su sporları yamaç paraşütü ve kayak turizmini içine alan zengin bir kış ve dağ turizmi potansiyelinin oluşmasına neden olmaktadır

Son yılların en çok ilgi gören alternatif doğa sporu olan rafting için değişken fakat her mevsim yeterli debisi ile ve farklı rapitleri ile Fırat nehri en uygun özellikleri taşımaktadır Nisan ve mayıs aylarında Avrupanın en zor parkurlarından birini oluşturan Fırat tamamen doğal ortamda tabiatla mücadele zevkini en yüksek düzeyde yaşamayı tercih edenler için eşsiz bir olanak sağlar 6 ve 10 kişilik raftlar ve tüm emniyet ekipmanı deneyimli rehberler eşliğinde gerçekleştirilen turlar doğa tutkunlarının ilgisini çekmektedir

Rafting ve kano parkuruna ulaşım kolay olup Erzurum-Erzincan karayolu üzerindedir Erzincan İl merkezine 40 km mesafede Fırat nehrinin bir kolu olan Karasu üzerinde Sansa deresinde rafting sporu yapılmaktadır

Erzincan havaalanına 10 dakikalık mesafede Fırat nehri üzerindeki Erzincan Göyne Barajı Mertekli Gölü ve Tercan Baraj Gölü bu spor için amatör ve profesyonel standartlarda ideal durgun su ortamlarıdır Bu sularda olta ağ (serpme) balık avcılığı yapılmaktadır

Fauna

Erzincan ili av kaynakları ve av türü bakımından zengindir İlin uygun iklim özellikleri ve doğal ortamları alabalık yaban keçisi ayı domuz porsuk sansar su samuru tavşan keklik yaban ördeği gibi av hayvanlarının yaşamasını sağlamaktadır

Kemah Kemaliye ve Refahiye ilçelerinde dağ keçisi porsuk ayı vaşak yaban domuzu yaban ördeği ve çulluk; Keşiş ve Munzur sıradağları Karadağ Kemah ilçesinin Alp Bucağı Tercan ve Kemaliye ilçesinin Karasu vadisi çevresinde dağ keçisi karaca ayı porsuk vaşak; ayrıca ilin her yöresinde de keklik ve tavşan avlanabilmektedir Karasunun özellikle Kemah ilçesinden Kemaliye ilçesine kadar olan kesiminde büyük balıklara rastlanmaktadır

Mağaralar

Kemah ilçesinin Ayranpınar köyünde bulunan buz mağaraları kışın sıcak yazın soğuk olma özelliğini taşımakta ve soğuk hava deposu olarak kullanılmaktadır Mağaranın içinde büyük buz kütleleri ve buzların oluşturduğu sarkıt ve dikitler bulunmaktadır Buz mağaralarında ilçe köylerin peynir yağ gibi gıda maddeleri muhafaza edilmektedir

Erzincan’da halk tarafından bilinen ve bilimsel kaynaklarda ismi geçen bir çok mağara vardır Ancak bu irili ufaklı mağaralar hakkında bir araştırma yapılmamıştır Halk tarafından bilinen birçok mağara hakkında hiçbir bilgi yoktur Gerek halktan gerekse kaynaklardan ismen bilinen mağaralar; Tercan ilçesinde Üçpınar ve Çadırkaya Mağaraları Çayırlı ilçesinde Verimli Çilli göl Saraycık ve Yazıkaya Mağaraları Kemah ilçesinde Özdamar Çamlı yayla Buz Boğaziçi ve Yahşiler Mağaraları Kemaliye ilçesinde Ala Üvür Aslanoba Tosun Meryem Ana Kekikpınar Deliktaş ve Çat Mağaraları İliç ilçesinde Bostal ve Bozyayla mağaraları ile merkez ilçede Kılıçkaya mağarasıdır

İl genelinde tespit edilen mağara 25 adettir Ancak bu mağaralara ulaşım dağlık bölgelerde bulunmaları nedeni ile oldukça zordur Yukarıda adı geçen mağaralar içinde bulundukları köy adları ile bilinmektedir Bu mağaraların gerekli tespit ve inceleme çalışmaları yapılıp turizm açısından potansiyel olabilecekler değerlendirilmelidir

Refahiye ilçesinin Altköy mevkiinde bulunan mağaraya taş merdivenlerle çıkılmaktadır Mağaranın içinde kesilmiş taşlardan oturma bankları vardır Mağaranın içinde bulunan izlerin Köroğlunun atının izleri olduğu söylenmektedir

Çağlayanlar

Girlevik Şelalesi; Erzincan ilinin güneydoğusunda merkeze yaklaşık 30 km uzaklıkta bulunan Çağlayan mevkiindedir Şelale Çağlayan Beldesine 3 km uzaklıkta Girlevik köyündedir Şelale Erzincan’ın en güzel yerlerinden biridir Doğal güzellikleri bitki örtüsü suyu dinlenme açısından önemli bir mesire yeridir Şelalenin suyu Kalecik Köyüne 1 km uzaklıkta sarp kayalar içinden ve 9 ayrı yerden kaynar yeşillik bir dere yatağını takip ederek şelaleye ulaşır Şelalenin yüksekliği 30-40 m civarında ve 3 kademeli ve yöreye özgü taştan oluşmaktadır Şelalenin çevresi ağaçlıktır özellikle yaz aylarında mesire yeri olarak büyük ilgi görmektedir Kışın şelale suyun donmasıyla oluşan sarkıtlardan buzul tırmanışı yazın soğuk sularında serinleme imkanı vardır

Göller

Otlukbeli Gölü; Otlukbeli ilçe merkezine yaklaşık 5 km uzaklıkta ve ilçenin kuzeybatısında yer almaktadır Göl 150-160 m uzunluğunda 30-50 m genişliğinde olup yüzölçümü yaklaşık 6500 m² civarında küçük bir göldür Deniz seviyesinden 1855m yükseklikte ve derinliği 15-18 m’dir Otlukbeli Gölünün oluşumu bir doğal setleşme sonucudur Oluşumu açısından yurdumuzda ve belki de yeryüzünde benzerine az rastlanıldığı göz önüne alındığında Otlukbeli Gölünü bir ”Doğal Anıt” olarak nitelendirmek mümkündür Otlukbeli Gölünün oluşumunu sağlayan set faylar boyunca yüzeye çıkan maden sularının biriktirdiği bir settir Set üzerine çıkan su maden suyu niteliğindedir Yöre halkı şifalı olduğuna inanmaktadır Göl suları içerisine maden suyu karışmakla beraber dere tarafından beslendiği için tatlıdır

Aygır Gölü; Keşiş Dağı üzerinde bulunan göl tabiat güzelliği yanı sıra kırater gölü özelliğine sahip olan piknik ve dinlenme yeridir

Kadı Gölü; Kemaliye ilçesinde yer alır küçüktür Göl çeşitli efsanelere de konu olmuştur

Ayrıca Çayırlı ilçesinde Yedigöller ve Kemah Beşikli Köyünde Ardos Gölü bulunmaktadır

Kaplıcalar

Erzincan kaplıcası ve doğal jakuzisi; Ekşisu yakınında şehir merkezine 12 km uzaklıktadır 33 derecelik ısıya sahip kaplıca suyu romatizma cilt damar sertliği ve kalp rahatsızlığına iyi gelmektedir Kaplıca 12 adet kapalı havuzu ile hizmet vermektedir Ayrıca kaplıcada doğal jakuzi havuzu vardır

Kültürel Kaynaklar

Erzincan zengin kültürel kaynaklara sahiptir Yapılan arkeolojik kazılarda MÖ8 yüzyıla ait fildişi ve madeni eşyalara rastlanmıştır Yörede hüküm süren Hitit Urartu Med Pers Hellen Roma Bizans Selçuklu ve Osmanlı Medeniyetlerinin izlerine rastlamak mümkündür Altıntepe ören yerinde yapılan bilimsel kazılarda elde edilen tarihi eserler bunun bir kanıtıdır

Erzincan’da meydana gelen şiddetli depremler ve savaşlar tarihi eserlerin bir çoğunu tahrip etmiştir Varlıkların günümüze kadar sürdüren tarihi eserlerin birçoğu da harap durumdadır Erzincan merkezinde ve ilçelerinde bugüne kadar 104 eser tescil edilerek koruma altına alınmıştır İlde yüzey araştırma çalışmaları devam etmektedir Atatürk Üniversitesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyelerinden Doç Dr Alpaslan Ceyhan ve ekibi tarafından ilimizde bir yüzey araştırması çalışması başlatılmıştır Bu proje kapsamında Erzincan’ ın ve bölgenin tarihine ışık tutacak yeni bulgular elde edilmektedir

Sit Alanları

İlde bulunan sit alanları Erzurum Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu Müdürlüğü tarafından tescil edilerek koruma altına alınmıştır Sit alanları içinde en önemlisi Altıntepe ören yeridir Altıntepe Erzincan-Erzurum karayolu üzerinde ve il merkezine 15 km uzaklıktadır Altıntepe Urartu çağının bölgedeki en önemli yerleşim alanıdır Tapınak saray kabul salonu mezarlar depo binalarıyla arkeolojik değerini hala korumaktadır

Altıntepe ören yerinde Prof Dr Tahsin Özgüç başkanlığında 1959 yılında bilimsel kazı yapılmıştır Bu kazıda çok değerli eserler bulunmuştur Bu eserler bugün Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesinde sergilenmektedir

Erzincanda toplam 26 adet sit alanı tescil edilmiş olup; bunlardan 20 adedi arkeolojik 1 adedi kentsel 3 adedi tarihi ve 2 adedi doğal sit alanıdır

Taşınmaz Kültür Varlıkları

Tarihi yerleşim alanlarındaki mimari anıtlar Taşınmaz Kültür Varlığı olarak tanımlanmaktadırlar Çoğu sanat değeri taşıyan ve günümüze kadar ulaşabilen bu yapılar arasında; camiler kiliseler surlar saraylar hamamlar hanlar türbeler kümbetler köprüler çeşmeler konaklar evler kaleler yer almaktadır Kemah Kalesi Mama Hatun Kervan Sarayı ve Türbesi Sultan Melih Türbesi Gülabibey Camii en önemlileridir

Kültürel Donanım

Müzeler

Erzincan ilinde Kültür Bakanlığına bağlı hizmete açık bir müze yoktur Yapımı tamamlanan 75Yıl Kültür Merkezi binası içerisinde müze bölümleri de yer almaktadır Kapalı müze bölümünde bir takım çalışmalar yapılarak müze hizmete hazır hale getirilmiştir

Yöreden temin edilen etnografik ve arkeolojik eserler açık hava müze bölümünde teşhir edilmektedir Müzede görevli uzman personel bulunmayışı bu alandaki çalışmaları zora sokmaktadır İl’e ait bazı eserler güvenlik açısından Erzurum Müze Müdürlüğüne teslim edilmiştir Müze hizmete girdiğinde bu eserler tekrar geri getirilerek sergilenecektir

Müzenin hizmete açılabilmesi için çalışmalar sürdürülmektedir Tescil tespit ve envanter çalışmaları da devam etmektedir

Kemaliye İlçesi Ocak Köyünde özel bir müze bulunmaktadır Ali Gürer Özel Müzesi adını taşıyan bu özel müzede 337 eser sergilenmektedir

Galeri ( Sergi) Salonu

75Yıl Kültür Merkezi kompleksi içerisinde 140 m² büyüklüğünde bir sergi salonu yer almaktadır Yine aynı bina içerisinde resim ve heykel atölyeleri de bulunmaktadır Sergi salonunda zaman zaman kişi kurum ve kuruluşlar tarafından resim sergisi fotoğraf sergisi el sanatları sergileri açılmaktadır

Halkın plastik sanatlara olan ilgisini artırmak sanat zevk ve kültürünü geliştirmek için resim kursları el sanatı kursları açılmaktadır Güzel Sanatlar Galerisi Müdürlüğünde görevli uzman personel bulunmamaktadır Amatör olarak çalışma yapan kişiler eserlerini sergilemektedir

Kültür Merkezi ve Tiyatrolar

75Yıl Kültür Merkezi binası 1998 yılında tamamlanarak hizmete açılmıştır Kültür Merkezinin kullanım alanı yaklaşık 11000 m²’dir Kültür Merkezi içerisinde 475 koltuk kapasiteli çok amaçlı bir salon 150 kişilik küçük salon bale salonu açık ve kapalı müze bölümleri sergi salonu kitap satış mağazası kütüphane kurs salonları atölyeler misafirhane ve idari odalar bulunmaktadır

Bazı birimler tam kurulmadığından Kültür Merkezi aktif olarak hizmet verememektedir Sosyal ve kültürel gelişmeye temel teşkil edecek böyle bir yatırımın aktif olarak kullanılması için çalışmalar sürdürülmektedir

75 Yıl Kültür Merkezi tiyatro salonu ve yan mekanları yerleşik tiyatro kurulmasına elverişli olarak yapılmıştır Erzurum ve Sivas illerinde Kültür Bakanlığına bağlı Devlet Tiyatroları bulunduğundan Erzincan’ da devlet tiyatrosu kurulamamıştır Devlet tiyatroları turne düzenleyerek hazırladıkları oyunları Erzincan’ da sahnelemektedir İlde kurulan amatör tiyatro gruplarına gerekli kolaylık gösterilmektedir

Kültür Merkezi tiyatro salonunun fiziki yapısı tiyatro grupları tarafından beğenilmektedir Bu durum daha çok turne düzenlenmesine neden olmaktadır Tiyatro salonunda tiyatronun yanı sıra konferanslar açık oturumlar konserler anma ve kutlama günleri de düzenlenmektedir

Sinema: Kültür Merkezi bodrum katında bulunan 150 koltuk kapasiteli salon 1998 yılında sinema salonu olarak işletilmek üzere Kültür Bakanlığının hazırladığı bir protokol ve onay çerçevesinde İI Özel İdare Müdürlüğüne tahsis edilmiş İl Özel İdare Müdürlüğünde Köylere Hizmet Götürme Birliği vasıtasıyla anılan salonu sinema salonu olarak işletilmek üzere E-TUR Ltd şirketine vermiştir E-TUR şirketi söz konusu salonu 1998 yılının Ocak ayından beri sinema-ESİN adı altında işletmektedir

Erzincan’ın önemli alışveriş merkezlerinden olan ERMERKEZ bünyesinde açılmış bulunan sinema ile Erzincan halkına hizmet vermektedir Her iki sinemada kültür ve sanat filmleri gösterilmektendir Bu durum ailelerin büyük ilgisini çekmektedir

Kütüphaneler :Merkez ilçe ve beldelerde Kültür Bakanlığına bağlı toplam 16 halk kütüphanesi hizmet vermektedir Bazı belde ve ilçe halk kütüphanelerindeki personel ihtiyacı yerel yönetimler tarafından karşılanmaktadır

2001 yılı yıl sonu itibariyle kütüphanelerdeki kitap ve okuyucu sayısı aşağıya çıkartılmıştır

Turizm Sektörü ve Turistik İşletmeler

Erzincan tarihi olarak; turizm potansiyeli açısından zengin bir durumda olması gerekirken büyük depremlere maruz kalması nedeniyle tarihi eserlerin çoğu harap olmuş ayakta kalabilenler ise hasar görmüştür

Yöresel özellik taşıyan dinlenme ve gezi yerleri bulunmakla birlikte turizm standartlarına uygun sosyal tesisler çok sınırlıdır Turistik işletmelerin en önemlisi 1988 yılında kış turizmine yönelik olarak işletmeye açılan Yıldırım Akbulut Kayak Tesisleridir

İlde 2 adet turizm işletme belgeli tesis bulunmaktadır Bu tesislerin yatak kapasitesi 188’dir Belediye belgeli tesislerin yatak kapasitesi ise 651’dir

İlde Turizmin Gelişmesi ve Çeşitlendirilmesi İçin Yapılan Etkinlikler

Turlar: Erzincan ili Türkiye’de turizm güzergahları üzerinde yer almaktadır İle en yakın geçen tur güzergahı ise Trabzon’dan güneye ve daha sonra doğuya yönelen güzergahtır Bu güzergah; Karadeniz sahillerinden gelip Trabzon Gümüşhane Bayburt Erzincan Erzurum buradan da Güneydoğu Anadolu bölgesine devam etmektedir

Asya ülkelerini Avrupa’ya bağlayan demir yolu ve karayolu Erzincan ilinden geçmektedir İl ulaşım açısından oldukça elverişli konumdadır Doğu Anadolu bölge bağlantısını sağlayan E-80 Karayolu ilden geçer Ülkemizin batı bölümü ile Karadeniz bölgesinin de Doğu Anadolu ile bağlantısı yine Erzincan üzerinden sağlanmaktadır Erzincan ulaşım açısından kavşak noktası durumundadır

Erzincan’da bir haftalık tur programı :

Erzurum’a uçak ile inen gruplar önce Tercan’da orta çağ Türk Dönemine ait Mama Hatun Türbe ve Kervansarayını ziyaret ettikten sonra Otlukbeli krater gölüne gidecekler buradan Tercan baraj gölüne geçerek su sporları yapacak ve izleyecekler

Sansa boğazında hızla akan Fırat’ta rafting Bayırbağ ve Çakırman çağlayanında yüzme ve ırmaklarda gezinti Ekşisu kaplıcasındaki doğal jakuzide banyo

Erzincan baraj gölünde su kayağı Ergan dağına binek atlarıyla çıkış gece dağda uyku tulumlarıyla geceleme

Refahiye Dumanlı ormanlarında gezi alabalık ziyafeti ve gece ormanda konaklama

Yamaç paraşütüyle uçuş Kemah’ta Beşikli Gölünü ziyaret tarihi yer gezileri İliç ilçesinde mola

Kemaliye’de kanyon ve çağlayan gezisi şehirdeki otantik evlerin ve köylerin gezilmesi Kırkgöze mesire yerinde yemekKemaliye’deki otelde geceleme Ertesi gün uçakla geri dönüş

El Sanatları

Ülkemizin bir çok ilinde olduğu gibi Erzincan’ da da bazı el sanatları geleneksel olarak sürdürüle gelmiştir İhram dokuma kilim dokuma dövme bakırcılık gibi geçmişte önemli ekonomik fonksiyonu olan bazı el sanatları ürünleri günümüzde kitlesel üretime dayanan sanayi ürünlerine yerine bıraktığından talep azalmış ve üretim durma noktasına gelmiştir Ancak iyi bir tanıtım ve yapılacak ham madde ve üretim tekniği değişiklikleri ile bu gibi el sanatlarının geliştirilmesi mümkündür

El sanatı ürünlere olan talep iyi bir üretim ve pazarlama organizasyonu ile artırılarak Erzincan için önemli bir gelir ve istihdam imkanı sağlanabilir

Geleneksel olarak yürütülen ve yaygın bir sektör olan el sanatları çeşitlilik göstermektedir Ülkemizin her bölgesinde olduğu gibi Erzincan’ da da geleneksel olarak sürdürülen şayak kilim dokumacılığı ehram dokumacılığı halı dokumacılığı dövme bakırcılık çulhacılık kalaycılık kunduracılık oymacılık sepetçilik şal basmacılığı ve bunlar içerisinde önemli yer tutan bakır işlemeciliği el sanatları mevcuttur Geçmişte önemli ekonomik fonksiyonları olan ancak tekniğin ilerlemesiyle üretimi daha ucuz ve daha kolay olan kitlesel üretime bıraktığından üretimi azalan yada kaybolmaya yüz tutmuş büyük ekonomik faaliyetlerdir

1960’lı yıllarda Erzincan’ da ortaya çıkan bakır işlemeciliği ise sektörel bazda inanılmaz bir gelişme sağlamış Erzincan bakır işlemeciliğinde Türkiye’ de merkez haline gelmiş ancak daha sonra eski parlak dönemini yitirmiştir

Geleneksel tarzda üretilen çeşitli araç-gereç ve ticari malları içine alan el sanatları başta bakırcılık olmak üzere dokumacılık (şayak dokuma şal basmacılığı çulhacılık keçe basma ehram dokuma kilim dokuma halı dokuma) kalaycılık kunduracılık demircilik sepetçilik oymacılık iğne oyacılığı gibi çeşitliliği içine alan geniş alanı kapsamaktadır

Erzincan’da mevcut el sanatları; bakır işlemeciliği dövme bakırcılık ehram dokumacılığı kilim dokumacılığı iğne-boncuk oyacılığı Eğin (Kemaliye) halısı dokumacılığıdır

Bakır İşlemeciliği : Erzincan’da bakır el sanatlarının başlangıcı çok eskiye dayanmaktadır Dövme bakırcılık çok eski bir meslek olmasına rağmen bakır işlemeciliğinin başlangıcı 1955-1960 yılları arasıdır Bu yıllarda Erzincan’da çeyiz eşyaları satan birkaç esnafın dükkan vitrinlerinde bakır hamam tası sabunluk bulunmakta iken hamam taslarının iyi satıldığı görülünce bunların seri imalatına başlanmıştır Daha sonraki yıllarda bakırcılığın cazip hale gelmesiyle turistik bakır süs eşyalarının üretimine başlanmıştır

Çaydanlık semaver sürahi vazo tepsi çay-kahve-zemzem takımları vs süs kulanım eşyaları yapılmakta olup bakırın boyanması ve işlenmesi ile yurt içi ve yurt dışına pazarlanması sağlanmıştır

1955-1960 yılları arasında küçük atölyelerde işleme bakırcılığın başlaması ile Erzincan el sanatlarında cazibe merkezi olmuş ve 1970’li yıllarda bakırcılık altın çağını yaşamıştır

Yüzlerce ailenin geçim kaynağı olan bakırcılık sanatının parlak çağı fazla uzun sürmemiş yok olma durumuna gelmiştir Ticari yönden parlak dönemi ise 1980-1985 yılları arasındadır Ancak bu dönemdeki fazla sürüm ve fazla kazanma hırsı bakır işlemeciliğinin sanat değerini en alt seviyeye indirmiştir Önceleri “Tekli” kalemle işlenen bakır daha sonra makinelerle işlenmeye başlanmıştır Bilgisiz kişilerin sektöre girmesiyle bilinçsizce ve sanat değeri olmayan bakır işleri üretilmeye başlanmış ve bundan da bakırcılık sanatı büyük ölçüde talep yetersizliği ile karşılaşmıştır

Üretimin yüzde 10’u yurt içinde özellikle Ege ve Akdeniz Bölgeleri’ne yüzde 90’ı ise yurt dışında ABD İtalya Finlandiya Japonya Almanya Fransa gibi ülkelere pazarlanıyordu

Sanat değeri azaldığından önce yurt dışı daha sonra da yurt içi pazarlar gün geçtikçe zayıfladı Bu işten gelir sağlayanlar kendi sanatlarına kendileri değer vermeyerek başkalarının değer vermesini beklediler Bugün bu bilince varan birkaç bakır işletmecisinin sabır ve üstün gayretleriyle Erzincan’ da bakır işlemeciliği azda olsa yapılmaktadır

Yapılan araştırmalara göre bu gün Erzincan’ da faaliyet gösteren yaklaşık 8-10 mağazada işleme bakır ve turistik bakır eşya satılmaktadır Bakır işlemeciliğinde çalışan 40-50 civarında işçi bulunmaktadır Halen tam kapasite ile çalışma imkanı bulunmayan 3 atölyede turistik bakır ürünleri üretilmektedir

Bakır Pirinç Alüminyum ve Gümüş Plaka Kabartma Sanatı : Son yıllarda Erzincan’ da yapılan çalışmalarla rölyef sanatının el sanatları içinde önemli bir yer tuttuğu görülmektedir İl Kültür Müdürlüğü tarafından üç dönem Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü’nce bir dönem açılan kurslarla Erzincan’ da kabartma (rölyef) sanatında 150 kursiyer yetiştirilmiştir Bu sanatta yetişen kursiyerler yapmış oldukları duvar tabloları ve ev süs eşyalarını Erzincan’da ve Türkiye çapında pazarlama imkanları bulmuşlardır

İşlenilen bakır pirinç alüminyum ve gümüş plaka gibi hammadde yönünden herhangi bir sorun bulunmamaktadır Gerekli malzemelerin (gümüş plaka hariç) fazla pahalı olmaması nedeniyle bu sanat genişleme imkanı bulmuş hatta okullarda iş eğitimi derslerinde yapılır hale gelmiştir

Dövme Bakırcılık : Dövme bakırcılık Erzincan’ da var olan en eski sanatlardandır Ancak bakıra alternatif olan alüminyum çelik emaye naylon gibi maddelerle yapılan ev ve mutfak eşyalarının piyasaya sunulması nedeniyle bakır eşyaya olan talep azalmıştır Talebin az olması pazar imkanının yitirilmesi sanatı devam ettirecek çırak yetiştirilmemesi gibi nedenlerle geçmişte önemli bir ekonomik potansiyele sahip olan bakırcılık sanatı kaybolmaya yüz tutmuştur

-Kilimcilik ve Cecim Dokumacılığı : Kilimcilik Erzincan’ da tarihi çok eskilere dayanan bir el sanatıdır Genellikle Kemah Refahiye Kemaliye ilçelerinde dokunduğu görülür Erzincan genelinde halen kaç tezgah da kilim ve cecim dokunduğu kesin sayılarla tespit edilememekle birlikte Kemah Refahiye ve köylerinde halen kök boyalı kilim ve cecim dokunduğu bilinmektedir

Son yıllarda kamu kuruluşlarının girişimleriyle kilimciliğin geliştirilmesi için bir çok girişimlerde bulunulmuş ancak kursiyer bulma açısından zorluklar yaşandığı için başarıya ulaşılamamıştır

Kız Meslek Lisesi’nde ve Halk Eğitim Merkezi’nde bulunan kilim tezgahlarında ve Geçit Beldesi’nde açılan kursta 100 civarında kursiyer kilim dokumacılığını öğrenmiş ancak bazı ekonomik nedenlerden dolayı bu iş devam ettirilememiştir

Ehramcılık : Ehram (ihram) Erzincan Erzurum Bayburt yörelerine has kadınların örtünme amacıyla elbise üzerine aldıkları ince yün iplikten el tezgahlarında örülen bir örtüdür ve mahalli bir özellik taşımaktadır

Ehram yaklaşık 30 sene öncesine kadar Erzincan merkezinde ve ilçelerde yaygın olarak kullanılmakta buna paralel olarak da mahalle aralarındaki çulhacılarda veya evlerdeki el tezgahlarında bolca dokunmakta idi Her genç kızın çeyizinde mutlaka en az bir ehram bulunurdu Bu gelenek halen Üzümlü Çayırlı Otlukbeli Tercan İlçeleri’nde ve bazı merkez köylerde devam etmektedir

Bayanların değişen teknolojiye ve çağın giysilerine önem vermesi ve manto pardösü şal gibi giysileri tercih etmeleri nedeniyle ehram ve ehramcılık eski önemini yitirmiştir

Mermer Hediyelik ve Turistik Süs Eşyası :Erzincan’da çıkarılan veya diğer illerden getirtilen mermer blokları il merkezinde bulunan mermer fabrikasında işlenerek çeşitli ebatlarda ve çeşitli kalınlıklarda plakalar üretilmektedir Mermer fabrikasının istihdama ve ilin ekonomisine katkı sağladığı bilinmektedir

Mevcut olan mermer potansiyelinden hediyelik ve turistik süs eşyası üretilerek yeni istihdam alanları kazanmak ve ekonomiye katkı sağlamak mümkündür

Eğin (Kemaliye) Halısı Üretimi : Tarımsal alanda yaşayan nüfusa ek gelir sağlamak ve onların boş işgücünü değerlendirmek amacıyla Erzincan’da halıcılığa da önem verilmiştir

1972-1975 yılları arasında Çayırlı ilçesi Bölükova ve Ortaköy Kemah ilçesi Kerer ve Doğanbeyli köyleri İliç ilçesi Boyalık Refahiye ilçesi Pınaryolu köylerinde halıcılık kursları açılmıştır Bu kurslarda 115 kursiyer yetişmiştir

Kemaliye İlçesi “Eğin Halısı” adıyla ün yapmış ve ilçede halıcılık köylere kadar yayılmıştır Yabancı ülke fuarlarında derece alan Eğin Halısı Kemaliye Kaymakamlığı’nın çalışmaları ve Hacı Ali Akın Meslek Yüksek Okulu’nun girişimleriyle ekonomik anlamda yaşatılmaya çalışılmaktadır

Kemaliye Kaymakamlığı’nın gayretleri ile Kemaliye Apçaağa köyünde 5 adet tezgah kurulmuş olup Isparta’dan getirilen iplerle bayanlara yönelik eğitim ve öğretim yapılmaktadır

Hacı Ali Akın Meslek Yüksek Okulu’nda ise; 1 sınıfta 26 öğrenci 2 sınıfta 28 öğrenci 8 tezgahta halıcılık eğitimi görmektedir

Şenlikler – Özel Günler

Erzincan’da anılan ve kutlanan kurtuluş günleri anma günleri festivaller mevsimlik bayramlar yerli turizmin gelişmesinde etkili olmaktadır İlde bu kapsamda yapılan etkinlikler aşağıya çıkarılmıştır Bu tür etkinliklerin geliştirilmesi faydalı olacaktır

Kurtuluş Günleri

1-Erzincan’ın Kurtuluşu 13 Şubat

2-Tercan’ın Kurtuluşu 17 Şubat

3-Çayırlı’nın Kurtuluşu 19 Şubat

Anma ve Kutlama Günleri

1-Atatürk’ün Erzincan’a Gelişi -1 Temmuz

2-Şeyh Hasan Babayı Anma Töreni - 1 Eylül

Festival

1-Refahiye Bal Festivali - Eylül’ün ilk Haftası

2-İliç Tulum Peyniri Festivali - Ağustos’un son Haftası

3-Oğlanağa Üzüm Festivali - Eylül’ün Son Haftası

4-Ulalar Doğa Kültür ve Tulum Peyniri Festivali – Temmuzun son Haftası

Şenlikler

1-Kemah Sultan Melik Tarih Kültür ve Spor Şenlikleri - Temmuzun ilk Haftası

2-Hıdır Abdal Sultan Şenlikleri - Ağustosun son Haftası

3-Kılıçkaya Köyü Kültür ve Dayanışma Şenlikleri - Ağustos’un Son Haftası

4-Otlukbeli Şenlikleri - Ağustos’un İkinci Haftası

5-Kemaliye Eğin Şenlikleri- Ağustos’un son Haftası

6-Munzur Melenkoç Yayla Şenlikleri - Eylül’ün İkinci Haftası

7-Gökkuşağı Kültür-Sanat Etkinlikleri - Mayıs’ın İkinci Haftası

Mevsimlik Bayramlar

1-Nevruz Bayramı - 21 Mart

2-Hıdırellez Kültür Bahar Bayramı 6 Mayıs

3-Ağaç Dikme Bayramı - Nisan’ın İkinci Bayramı Nisan’ın İkinci Haftası

Doğa Sporları

Rafting:Rafting Erzincan’da 1994 yılından itibaren Karasu (Fırat) Nehrinde yapılmaktadır 1997‘de Munzur Fırat Doğa Sporları Derneğinin kurulması ile aktif olarak zengin malzeme ve rehber kadrosu ile hizmet vermektedir

15 Mayıs 1999 yılında Turizm Bakanının da katkısıyla yaklaşık 100 kişilik bir sporcu gurubunun katıldığı Erzincan 2000 Rafting Festivali yapılmıştır Özellikle Mayıs ayında 6’lık ve 5’lik rapitler oldukça fazladır Yollarüstü-Mutu arasındaki parkurun uzunluğu 40 km’yi bulur Mayıs ayından sonra suların azalmasıyla Sansa-Bağlar mevkiinden (Erzincan-Erzurum karayolu 55 km) Mutu’ya kadar 26 km’lik bir parkur vardır Bir tane 5’lik 3 tane 4’lük 5 tane 3’lük 1 tane 2’lik rapit oluşur Parkurun diğer bir özelliği Erzincan-Erzurum kara ve demir yolunu takip etmesidir Bu özellik dünyanın hiçbir yerinde yoktur

Treaking-Dağcılık-Kayak ve Kampçılık: Erzincan coğrafyasının ve ikliminin mükemmelliği bu sporları yapmaya çok müsaittir ”Erzincan Munzur Fırat Doğa Sporları Derneği“ “Erzincan Dağcılık Kayakçılık ve İhtisas Kulübü” (EDKİK) tecrübeli eğitimli dağcıları rehberleri ve kayakçıları ile bu sporları aktif olarak yapmaktadır Yaylabaşı Ardıçlı Göl mevkii ormanlarında treaking ve kaya tırmanışı Esence Yedigöller Refahiye Dumanlı ormanlarında treaking ve kampçılık Sakaltutan Akbulut Kayak Tesisinde kayak sporu yapılmaktadır

Su Kayağı: Tercan Baraj Göletinde (Erzincan-Erzurum Karayolu 98 km) 1998 yılında Türkiye Su Kayağı Şampiyonası yapıldı 1997 yılında Erzincan Munzur Fırat Doğa Sporları Derneğinin kurulması ile su kayağı etkinlikleri başlamış oldu 1998 yılında Erzincan Göyne Baraj Göletinde yapılan Türkiye Birinciliğinde Erzincan Munzur Fırat Doğa Sporları Derneği Türkiye Şampiyonu oldu Bu spor Tercan Baraj Göletinde yapılmakta olup; parkur uzunlukları şöyledir:

Çalmışla parkuru 1200 m Tuzla parkuru 3750 m Mertekli 1550 m Göyne 1550 m Kemaliye Keban Barajı parkur uzunluğu 2500-3000 m’dır

Yamaç Paraşütü: Termiklerin oldukça fazla olması coğrafi şartların mükemmelliği bu spor için Erzincan’ı birinci sıraya oturtmuştur 1997 yılında başlayan bu spor 1998 de kurulan derneklerle daha hızlı bir gelişme kaydetmiştir Yaylabaşı Munzur-Ata Doğa ve Hava Sporları Derneği yamaç paraşütü eğitim kursları açmış ve gayet başarılı olmuştur Halen Yaylabaşı Beldesinde yurt içi ve yurt dışından gelen sporcular hem eğitim almakta hem de bu sporu yapmaktadırlar Keşiş ve Munzur Dağları 3200-3500m bu sporun yapılmasına avantaj sağlar

Buz Tırmanışı: Ocak Şubat ve Mart ayının başlarında Girlevik Şelalesinin donması ile burada bu spor yapılmaktadır

Kano: Karasu nehri kano yapmaya elverişli olup nehrin her kesiminde yapılabilir Munzur-Fırat Doğa Sporları Derneği akarsu kanosu sporunu aktif olarak yapmaktadır Zorlu apitler Erzincan-Erzurum yolu 55 km’sinde araç ile takriben 20-25 dakikalık bir yolculuktan sonra ulaşılır Beytahtı - İliç arası bu spor için çok uygun bir parkurdur

Camel Trophy: Tierre Del Fuega’da yapılacak olan Camel Trophy Türkiye seçmeleri 26 Mart 1998’de Erzincan’da başladı ve dört gün sürdü Türkiye’de bu etkinliğin en uygun yeri olarak tespit edilen Erzincan ulusal medyanın ilgisini çekmiştir

Kürek: Erzincan Barajı ve Keban Barajı göllerinde kürek sporu yapılmaktadır

Cirit: Geleneksel bir ata sporumuz olan cirit tescilli olarak ilk kez 1989 yılında başlamıştır İki adet kulüp bulunmaktadır Bunlar Erzincan Atlı İhtisas Kulübü ve 13 Şubat İhtisas Kulübüdür renkleri siyah-kırmızıdır Kulüblerin kuruluş amacı; Erzincan ve çevresindeki at neslinin ıslahı binicilik ve geleneksel olarak milli günlerimizde gösteri yapmak yurt içi ve yurt dışı faaliyetlere katılmak ve sağlıklı nesiller yetiştirmektir

Üç adet nizami ölçülerde kum ve toprak karışımı tribünlü cirit sahası (50 kişilik) mevcuttur İki tanesi Terzibaba mevkiinde (Erzincan-Çağlayan yolu üzeri 5 km) bir adette şehir merkezinde Öğretmenevi üstü Geçit Belediyesi alt kısmında bulunmaktadır

1996 yılında Doğu gurubu Şampiyonası yapılmış ve Erzincan Atlı İhtisas Spor Kulübü birinci olmuştur Her yıl ilimizin kurtuluşu 13 Şubat günü Erzurum ve Bayburt ilinden davet edilen takımlarla ikili müsabakalar tertip edilerek cirit sporu canlı tutulmuştur

1997-1998 yılında Ankara’da yapılan yarışmalarda Erzincan Atlı İhtisas Spor Kulübü üst üste iki kez Türkiye ikincisi olmuştur Ayrıca kulüpler federasyon faaliyet programı içinde bulunan Ak-Yeniköy Aydın Ankara Türkiye Şampiyonası Trabzon Davutlar(Aydın) Ilgın(Konya) Yatağan(Denizli) UşakSelender (Manisa) Erzurum Malatya Bayburt Söğüt(Bilecik) gibi illerde müsabakalar yapmış üstün başarılar elde etmişlerdir

Kayak Tesisleri: Akbulut kayak tesisleri Erzincan-Sivas E-80 Devlet Karayolu üzerinde ve Erzincan’a 42 km mesafede olup yolu tamamen asfalttır Akbulut Kayak Tesislerinde Alp disiplininde kayak yapılmaktadır Kayak oteli ve tesisleri E-80 karayoluna asfalt yol ile bağlı olup yollar yaz-kış tamamen açıktır Otel 60 kişi kapasiteli 100 kişilik yemek ve toplantı salonu sporcu odaları saunası ile her türlü konfora sahiptir Kış ve dağ sporları ile yayla turizminde gerçek bir turizm merkezidir Tesis bilhassa kış aylarında çalışmakta olup kayak kiralaması ve kayak öğretimi yapılmaktadır Tesisler 30000 m² alan üzerine inşa edilmiştir Üst istasyondan başlayan 5 adet pist mevcuttur Dere içi pisti yüzde 50 meyilli 800 m’lik profesyoneller için su deposu pisti 1000 m’lik köy yolu pisti 2000 m’lik yamaç sırtı 1200 m’lik ve 1800 m’lik karşı sırt dediğimiz profesyonel –amatör kayakçılara hitap eden pistler mevcuttur

Teleski olarak Türkiye’nin en uzun liftlerindendir Uzunluğu 1026 m alt istasyon rakımı 1927 m ve üst istasyon rakımı 2155 m’dir Kot farkı 228 m‘dır Tesis 110 askı ve 110 kw ‘lık bir güçle çalışmaktadır Aynı anda 110 kişi taşınmakta olup saatteki taşıma kapasitesi 1200 kişidir Mahallinde kiralamaya müsait 100 takım kayak ski bulunmaktadır Valilik kupası Kurtuluş kupası okulların yarı yıl tatil dönemlerinde il spor merkezi kayak kursu ve il birinciliği yarışmaları yapılmaktadır