2009 Ara Sınav İş Ve Sosyal Güvenlik Hukuku Konusu Hakkında Harika Kısa Notlar

2009 Ara Sınav İş Ve Sosyal Güvenlik Hukuku Konusu Hakkında Harika Kısa Notlar
2009 Ara Sınav İş Ve Sosyal Güvenlik Hukuku Konusu Hakkında Harika Kısa Notlar

özenle hazırlanmış 2009 ara sınav kısa notlarımı sizlerinde yararına sunmak istiyorum
Yanlış olan bölümler hakkında lütfen bilgi verin
herkese başarılar

İŞ KANUNLARI

1 3008 nolu 1936 da kabul edilip 1937 de yürürlüge girmiştir
2 931 nolu 1967 de yürürlüge girmiştir
3 1475 iş kanunu
4 4857 22052 kabul edilen 10062 yürülüge girdi
5

Özel kanunlar
Bireysel
4587 (2) iş kanunu
854 deniz iş kanunu
5953 basın kanunu
Toplu
2821 sendikalar
4688 (2001) kamu görevlileri
2822 toplu iş ve grev
Sosyal
506 ssk
2925 tarım işçileri
4447 kanun

TARİHLER

18yy 2 yarısında İngiltere de iş hukuku
19yy 2 yarısında Türkiye de sanayileşme başladı(Tanzimat ve meşrutiyetle)
1802 dokuma-çocuk (iş süreleri 12 saat oldu)

Osmanlıda

1865 Dilaver paşa nizamnamesi(maden işçileri için ilk kanun)
1865 Meaddin nizamnamesi(maden işçileri için ikinci kanun)
1877 Mecelle (sözleşme serbestisi ilkesine dayalı liberal bir yaklaşım getirmiştir İLK MEDENİ KANUNDUR)
1909 Tatili eşgal(işçi eylemlerini yasaklamak için)(1961 de son bulmuştur)

Cumhuriyette(Tanzimat tan sonra)

1926-1936 arası borçlar kanunu vardı
Yazılı hukuk kurallarına geçildi Tanzimat la daha önce teamülü hukuk kuralları vardı
1921 Zonguldak ve eregli kömür madenlerinde(18 yaş ve 8 saat çalışma)
1926 Borçlar kanunu(daha önce teamülü hukuk kuralları vardı)(ilk bireysel iş ilişikleri düzenlendi)(medeni hukukun dalıdır)
1936-3008
1930 Umumi hıfzıssıhha(kadın,çocuk,genç,yetişkin koruyan kanundur çalışma yaşı 12 dir)
1945 Çalışma bakanlıgı
1945 4772 (iş kazası meslek hastalıgı ve analık sigortası)
1945 4792 Ssk
20021947 5018 Sendika kurma hakkı tanındı
1946 Cemiyetler kanunu (sendika kurma hakkı)
1946 İşçi ve işci bulma kurumu
1961 de sosyal devlet ilkesi benimsendi anayasada
1961 274 sendikalar ve 275 toplu iş sozleşmesi grev ve lokavt kanunu (1961 sosyal hukuk devleti ilkesi)
1971 Bag-kur
2001 4688 ile Kamu görevlilerine sendika kurma hakkı
2002 4773 kanun

Teknik –yürütüm biçimi
Ekonomik-parasal,sürekli gelir
Hukuki-gözetim altında

İş hukuku(iş akdi ile çalışanları kapsar)
Bireysel(ferdi)
Toplu(kolektif)-(sendikalar hukuku ve toplu iş sözgrev ve lokavt kanunu)(işçi ve işverenlerin sendikaları ile olan ilişkileri
Toplu 2ye ayrılır
Sendikalar hukuku
Toplu iş sözleşmeleri grev ve lokavt kanunu
Sosyal güvenlik(sosyal güvenlik kapsamına giren bireyler ile devletin kurum ve kuruluşları arasındaki ilişkileri düzenler

İş hukukunun kendine özgü kaynakları işyeri iç yönetmelikleri,bireysel ve toplu iş sözleşmeleridir
Statü hukuku(idare hukuku)dur kamu çalışanlarını baglar

İşçiyi koruma ilkesi(ekonomik yönden güçsüz olan işçiyi hukuki yönden korumak)(askeri ücretin nakden ödenmesi)
İşçi yararına yorum(net olmayan hükümlerde işçi yararına karar verme kamu yararını gözeterek)(askeri ücretin narken ödenmesi işçi yararına yorumdur)
Nisbi emredici norm(işçi lehine degiştirilen ama işçi aleyhine degiştirilemeyen kanun hükümleri)

Yazılı kaynaklar
Kanunlar,tüzükler,yönetmelikler,genelge,remi teblig,genel emirler,bakanlar kurulu kararları

Yazısız kaynaklar
Örf adet hukuku,ara dinlenme süreleri,saklı haklar

Yardımcı kaynaklar
Kazai içtihatlar(mahkeme kararları),bilimsel içtihatlar(ilmi görüşler)

Uluslararası kaynaklar
Uluslararası anlaşmalar,genel hukuk ilkeleri,teammüller

Genel kanunlar
Maden kanunu,medeni kanun,tc anasayası,

Özel kanunlar
4857,854,5953,506,2925,4447,2821,4688,2822

İş kanunda hüküm yoksa -- Borçlar kanunu
Sendikalar kanunda hüküm yoksa -- Medeni kanun

SÖZLEŞME TÜRLERİ

Süreksiz iş(30 gün ve daha kısa süren)
Sürekli iş(30 günden çok süren)

Belirli süreli iş(süresi belirlenmiş)(taraflar belirli bir süre karalaştırmadıkları halde işin niteliginden kapsadıgı süre belli olabiliyorsa bu sözleşme belirli süreli iş sözleşmesidir)
Belirsiz süreli iş(süresi belirlenmemiş)

Tam süreli(haftalık 45 saat süren)
Kısmi süreli(haftalık 45 saaten az süre)

Çagrıya dayalı(süre belirlenmediyse haftalık 20 saat,belirlenmiş ise her çagrıda 4 saat,çagrı 4 gün önceden yapılır)
Deneme süresi(ençok 2 aydır 4 aya kadar uzatılabilir)

Takım sözleşmesi(birden çok kişinin yaptıgı işi takım kılavuzu olarak birinin yazılı yaptıgı çalışma sözleşmesi)
Geçici iş sözleşmesi(en çok 6 ay olur en fazla 2 defa yenilenir)

Zincirleme iş sözleşmesi(sözleşme süresi dolmuşşa ama çalışma devam ediyorsa sözleşme sukut(susma)ile kendiliginden yenilenmiş olur(belirli süreli iş sözleşmesi)

Yazılı yapılması gereken sözleşmeler
1 yıldan uzun süreli iş sözleşmeleri(1yıl dahil)
Takım sözleşmesi
Çıraklık sözleşmesi
Geçici iş ilişkisi
Toplu iş sözleşmesi
Çagrıya dayalı iş sözleşmesi

SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMLERİ
Sosyal güvenlik hukuku vardır
Sosyal güvenlik(prim ödeme esasına baglıdır)
Sosyal yardımlar(çalışamayan prim ödemeyen yada ödeyemeyenleri kapsar)
Sosyal hizmet(çalışamayan prim ödemeyen yada ödeyemeyenleri kapsar)

ÇALIŞMA
Haftalık çalışma süresi 45 saattir
6 gün çalışılıyor ise 7,5 saat
5 gün çalışılıyor ise 9 saat
Günlük çaışma süresi 11 saatir
Gece çalışma süresi 7,5 saatir(fazla çalışma yapılmaz)(posta degişiminde 11 saat dinlendirilir)
Gece dönemi 20:00-06:00 arasıdır
Profesyonel ve agır ehlıyetlı sürücüler günde 9 saat çalışırlar
Çalışma yaşı 14 tür
Denklestirme 2 ay için uygulanır 4 ay a kadar uzatılabilir(45-66 saat arası işçilerle anlaşarak meai ücreti vermeden işçiler çalıştırılabilir
Telafi çalışma 2 ay içinde çalışılmayan süreler için yapılır günlük 3 saat haftalık 11 saatir tatil günlerinde yapılamaz
Kısa çalışma süresi çalışma zorlayıcı nedenle 3/1 oranında azalırsa 4 hafta işin durması durumunda iş kurumuna bildirilir işsizlik ödengi ödenir 3 ay için
Kısa çalışma ödenegi 16 yaşından büyükler için uygulanan asgari ücreti geçemez
Fazla çalışma genel sebeplerle ise günlük 3 saat yıllık 270 saat yani(90 günü) geçemez
Asıl işlerden sonra tamamlama ve temizleme işleri günde 2 saatten fazla olmaz ve ücret %50 arttılır
Ulusal bayram yada genel tatil günlerinde işçi çaışıyor ise diger günlerde 1 birim alıyorsa o gün 2 birim verilir yani bir kat fazlası verilir
Hava taşıma işlerinde dönemsel çalışma süreleri uygulanmaz
İş sözleşmesinin diger adı HİZMET AKDİ dir
Ücret ödeme gününden 20 gün sonraya kadar maaş ödenmezse işçi iş görmeyebilir
18 yaşını doldurmamış ve kısmı süreli iş sözleşmesi ile çalışanlara fazla çalışma yaptırılmaz
İş kanunda örf ve adet hukukuna atıfda bulundugu bölüm ARA DİLENME SÜRELİRİ dir
Asıl işveren ve alt işveren ORTAK ve ZİNCİRLEME sorumludur
İşveren vekili işçilere göre yönetici işverene göre işçidir
İş kuran kapatan 1 ay içinde bölge çalışma müd Bildirmek zorundadır
16 yaşını dolduran çocuklar ve gençler agır ve tahlikeli işlerde çalıştırılabilir
18 yaşını doldurmamış çocuklar gece çalıştırılamazlar
İş arama izni günde 2 saatir anlaşılırsa bu sürler toptan da kullanılabilir
İşçilerin serviste geçirdigi süreler iş süresinden sayılmaz
Eşit işe eşit ücret ödemezse işverene 4 aylık ücret tutarında tazminat ödemeye mahkum olur
Çocuk ve genç işçiler 6 ayda bir saglık kontrolünden geçirilirler
Belirli süreli iş sözleşmesi susma(sukut)ile yenilendiginde eski sözleşme ne kadar ise o kadar uzar

ÇOCUK VE GENÇ İŞÇİLER
Çocuk işçi 14 yaşını doldurmuş 15 yaşını doldurmamış
Genç işçi 15 yaşını doldurmuş 18 yaşını doldurmamış

Okula devan eden işçiler günde 2 saat haftada 10 saat
Okula devam etmeyen işçiler günde 7 saat haftada 35 saat
15 yaşını dolduran işçiler günde 8 saat haftada 40 saat çalışabilirler
Çocuk ve genç işçiler parça başı ve prim sistemi ile çalışan işlerde çalıştırılamazlar

HAZIRLAMA TAMAMALAMA TEMİZLEME İŞLERİ
1-15 çalışan varsa 3 işçi
16-30 çalışan varsa 4 işçi
31-60 çalışan varsa 6 işçi
61-80 çalışan varsa 8 işçi
81-100 çalışan varsa 10 işçi
1001- fazla çalışan varsa %10 oranında işçi görevlendirilir

Fazla çalışma 45 saat üstü çalışmalardır saat ücreti %50 zamlı ödenir
Fazla süreli çalışma 45 saat altında çalışanların fazla süreli çalışmalarıdır saat ücreti % 25 zamlı ödenir

Fazla çalışma yapılamaz
7,5 saatin altındaki işler
Gece işleri
Maden,kablo döşeme,tünel,yer ve su altı işleri

Fazla çalışma yaptırılamaz
18 yaşını doldurmamışlar
Saglıgı elvermeyenler
Hamile yeni dogum yapmış
Kısmi süreli iş sözleşmeleri ile çalışanlar
İŞ SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMSÜZLÜGÜ
Mutlak butlan(şekil eksikligi,ehliyetsizlik,ahlaka adaba kamu düzenine kanuna aykırı olması
Kısmi butlan(bazı konuları geçersiz olması
İptal edilebilirlik(nispi butlan)(iş sözleşmesinin hükümsüzlük yaptıtımından bir digeridir)
İş sözleşmesinin iptal edilebilirlik nedenleri
Hata
Hile
İkrah(korkutma tehdit)
Gabin(aşırı yararlanma)

Hizmet akdinin yapılmasında EHLİYET medeni kanun çerçevesi içinde ele alınır tarafların mümeyyiz ve reşit olması gerekir mahcur olmamalıdır
Kısıtlanmıs hacir altında olan kişinin iş sözleşmesini VASİSİNİN izni ile yapılır(hacir 1 yıldan fazla süreli hapis yatan kişinin hukuksal hakları amca,teyze,dayı gibi biri mahkeme karar verir o vasisidir işlemleri o onaylar)

FESH TÜRLERİ

Usulsuz fesh Bildirim sürelerine uyulmayan feshtir uyulmazsa ihbar tazminatı ödenir(işçi yeni buldugu iş için eski işinden haber vermeden ayrılması usulsuz fesh tir
Kötü niyetli fesh fesh hakkı kötüye kullnılırsa bildirim süresine ait ücretin 3 katı tutarında kötü niyet tazminatı ödenir
Derhal(bildirimsiz) fesh 4857 de işçi açısından m241-2-3 işveren açısından m251-2-3 deki bir nedenlere dayanarak fesh edilmesi(hem süreli belirli hem süresi belirsiz süreli ş sözleşmelerinde yapılır)
Süreli fesh(bildirimli fesh)sadece belirsiz süreli iş sözleşmeleri süreli fesh ile sona erdirilebilir Süreli fesh sebebi işyerinde çalışmış oldukları süre ile orantılı fesh ten sonra çalışılacak süreyi öngörecek sona erme şeklidir(işçinin sık sık hastalanması nedendir)
Süresiz fesh 30 ve daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az 6 ay kıdemi olan içinin geçerli bir sebebe dayanarak bildirimli fesh etmedir
BİLDİRİMLİ(SÜRELİ) FESH SÜRELERİ
Kısa – 6 ay arası bildirimden 2 hafta sonra
6 ay -1,5 yıl arası bildirimden 4 hafta sonra
1,5 yıl – 3 yıl arası bildirimden 6 hafta sonra
3 yıl – fazla arası bildirimden 8 hafta sonra

Bildirimli fesh

İşçi 24 madde
İşveren 25 madde

1Saglık sebepleri
2Ahlak ve iyiniyete uymayan haller
3Zorlayıcı sebepler

İşveren fesh i kötü niyetli ise bu süreler 3 ile çarpılır
İşçi işten çıkarıldıgı 1 ay içinde iş mahkemesine başvurur 2 ay içinde iş mahkemesi karar verir daha sonra bu karara göre yargıraya başvurulursa 1 ay içinde Yargıtay da kararını verir ve işveren işçiyi işe başlatmak zorunda kalır işçi lehine sonuçlanırsa eger başlatmazsa 4 – 8 ay arası ücret tutarında tazminat ödemeye mahkum olur
İşveren işyerinde zorlayıcı nedenler 1 haftayı aşarsa işçinin sözleşmesini bildirimsiz feshedebilir

İŞ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ
a)Genel sebeplerle sona ermesi
Borçlar kanununda geçen
1-İş sözleşmesinin hükünsüzlügü
2-Ölüm
3-Tarafların anlaşması
4-Belirli sürenin bitimi
b)Süreli fesh yoluyla
c)Süresiz fesh yoluyla

TOPLU İŞÇİ ÇIKARMA

Toplu işten çıkarma olabilmesi için 1 ay içinde aynı tarih veya farklı tarihlerde işçi çıkarmalıdır
Bölge müdürlügüne bildirildikten sonra 30 gün içinde çıkarılma başlar
Tamamen işyeri kapanacaksa 30 gün önceden bildirilmek zorundadır

20-100 işçi arası en az 10 işçi
101-300 işçi arası en az %10 işçi
301-fazla işçi arası en az %30 işçi

Genel sebeplerle fazla çalışma (üretim arttırmak için)(yılda 270 saatten fazla olamaz)
Zorunlu sebeplerle fazla çalışma (arıza aksama)
Olaganüstü sebeplerle fazla çalışma ( bakanla kurulu kararı ile belirlenir)

Tatiller
Ulusal bayram ve genel tatiller
23 nisan
19 mayıs
29 ekim(türkiyede ulusal bayram )
30 agustos
Kurban bayramı
Ramazan bayramı
Yılbaşı

KIDEM TAZMİNATI
Çalışma süresi(yıl)*Günlük ücret*30=Kıdem tazminatı tutarı

Kadın işçi evlendigi tarihten itibaren iş sözleşmesini fesh ederse kıdem tazminatı alır
1936 da 3008 ile iş hayatımıza girmiştir
Kıdem tazminatının zaman aşımı 10 yıldır
Kıdem tazminatı hesaplanırken işçiye işte giymek için verilen giyim eşyası hesap edilmez
Askerlikten dolayı işten ayrılan işçiye kıdem tazminatı verilir
İşçinin en son aldıgı maaşın brüt tutarı hesap edilir
İş güvencesi ve kıdem tazminatı için işçinin en az 6 ay çalışmış olması gerekir

YILLIK İZİN SÜRELERİ
1 yıl-5 yıl 14 gün
5 yıl-15 yıl 20 gün
15 yıl-daha 26 gün
Yıllık izin için işçinin deneme süreleri dahil 1 yıl fiili çalışmış olması gerek
Yıllık izinde 18 yaş altı 50 yaş üzeri işçilere kıdemlerine bakılmaksızın 20 gün izin verilir
4 güne kadar yol izni verilebilir
Anlaşılırsa bir parçası 10 günden az olmamak kaydıyla 3 e bölünebilir
İzne başlamadan işçinin maaşı verilir yada avans verilir
İzinde başka yerde çalıştıgı tesbit edilirse verilen izin parasını işveren geri isteyebilir
Yıllık izin için işçi 1 ay önceden işverene bildirmesi gerekir
Yıllık izin kullanılabilecek aylar Nisan-Ekim ayları arasıdır
İzin kurulu işçi sayısı 100 den fazla ise 3 kişiden oluşur 100 den az ise 2 kişiden oluşur
Hafta tatili,ulusal bayram,genel tatil günleri yıllık izin süresine dahil degildir
ARA DİNLENME SÜRELERİ

Kısa-4 saat 15 dk
4 saat-7,5 saat 30 dk
7,5 saat-fazla 60 dk

ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ
Kararlarını 12 ay 18 ay arası onaylamak zorundalar
Uço nun sözleşmelerini onaylamaya yetkili organ Yasama organı dır
Yasama organı ULUSLAR ARASI ÇALIŞMA KONFERANSIDIR

Not
Hava taşıma işleri borçlar kanunu ile düzenlenir
60 işçini çalıştıgı tarım işleri iş kanunun kapsamına girer
İlk bireysel iş ilişkisi borçlar kanunu ile düzenlendi
İşven vekili istenildigi kadar bulunabilir
18 yaşını doldurmuşlar gece 16 yaşını doldurmuşlar agır işlerde çalışabilir
14 yaşındakiler hafif işlerde çalışabilir(4857 ye göre asgari çalışma yaşı 14 tür)
Gece çalışanlar 2 yılda bir ,kadın ve çocuk işçiler 6 ayda bir saglık kontrolunden geçirilmelidir
Çalışma dönemi 6 ay lık bir dönemdir
Hafta tatili ilk kez 1924 de çıktı
Borçlar kanunu ve bazı istisnalar da olanlarda hafta tatili yoktur
Çocuk işçilere yasak olan işler kadınlarada yasaktır
Özürlü çalışma gücünün %40 ını saglık raporu ile kanıtlayandır
Eski hükümlü 6 aydan çok hapis yatandır
İş arama izni günde 2 saatir
İşden ayrılan işçiye işveren (Çalışma belgesi)verir işçi ise ibraname(alacagım kalmadı)belgesi imzalar
İşyeri devreden işveren kıdem tazminatı da dahil 2 yıl süre ile devrettigi işverenle beraber sorumlu olur 2 yıl sonra biter sorumlulugu
Bir iş yerinin hangi iş koluna girdigini çalışma ve sosyal güvenlik bakanlıgı belirler
Çocuk işçiler parça başı ve prim sistemi ile ücret ödenen işlerde çalıştıramazlar
Tarım işleri bakımından iş kanunun kapsamı dışında tam olarak uygulama dışında kalan orman tali yollarıdır
Ev işleri aşçı,mürebbiye gibi çalışanlar iş kanunu dışındadır
İşçiler grevde oldugu zaman ücret ödenmez

İşçileri geri alma
Toplu işçi çıkaran 6 ay içinde işçi alırsa ilk çıkardıklarını alır
Sakatlanan işçi iyileşirse alır yoksa 6 aylık ücret tazminat öder
Sendikal işler için ayrılan 1 ay içinde dönerse alınır,sendikada yöneticilik görevi biten işçi 3 ay içinde başvurur alınır
Askere giden işçinin iş sözleşmesi 3 ay askıda kalır döndükten sonra 2 ay içinde başvurursa alınır yoksa 3 aylık ücret tazminat ödenir
Hastanalan gazeteci sözleşmesi 6 ay fesh edilemez 1 yıl içinde iyileşirse tekrar işe alınır,kısmı veya genel seferberlık halınde sılah altına alınan gazeteciye 3 ay ücreti ödenir,kadın gazeteci hamileligin7ayından dogumun 2 ayının sonuna kadar izinli sayılır ve bu süre için de son aldıgı ücretin yarısı verilir

50 İŞÇİDEN FAZLA İŞÇİ ÇALIŞTIRANLAR %6 ORANINDA
Kamu
Özürlü %4
Eski hükümlü %2
Özel sektör
Özürlü %3
Eski hükümlü%1
Terör magduru%1
İstege göre%1

Çalıştırmayan işverenlere her ay için ve her işçi için 750tl ceza verilir
Hangi oranda işçi çalıştırılacagını her yılın ocak ayında bakanlar kurulu kararlaştırılır
DOGUM OLAYI
Dogumdan önce 8 hafta(çogul gebelikte +2 hafta)(isterse raporla 3 hafta kalaya kadar çalışır,süre sonraya eklenir)
Dogumdan sonra 8 hafta(6 ay ücretsiz izin verilir)
Süt izni çocuk 1 yaşına gelene kadar günde 1,5 saat

ÜCRET SİSTEMLERİ
Zamana göre(günlük,haftalık,aylık)(tembellige yol açablir,verimliligi düşürebilir)(memur)
Akort ücret(işin sonucuna göre parça başı)(çok çalışıp kaliteyi düşürebilir)
Yüzde usulu(askeri ücretin altında kalmamalı)(lokanta,restoran,otel)
Götürü ücret(işin sonucuna göre bir iş biter digeri başlar)(evi boya badana,bahçe düznleme gibi)
Primli ücret(ek ücrettir tek başına olamaz)(asıl ücrete baglı yan ücret)
Komisyon ücret(yaptıgı işe göre tek başına uygulanabilir)( asıl ücrete baglı yan ücret)
Kardan pay alma(aidiyet dugusu ve verimi arttırmak için)

Ücret
Ücretler nafaka borcu hariç 4/1 i yada %25 i yada 2 günlükten fazlası haczedilemez 20 gün geçtigi halde ücret ödenmezse işçi iş görmeyebilir,ücret zaman aşımı 5 yıldır,en geç 1 ayda ücret ödenir bu sözleşme ile 1 haftaya da düşürülebilir,ücret garanti fonu son 3 aylık ücreti karşılar,yapı işlerinde çalışanlar ücretlerini alamazlarsa ipotek hakkı vardır bu medeni kanunda geçeriş farklı nedenlerle çalışılmayacak hale gelirse 1 hafta süre ile yarım gündelik ücret verilir
Eşit işe eşit ücret vermeyen işverene 4 aylık ücret tutarında ceza uygulanır
İşçiücretlerinin para dışında posta çeki,havale,banka eki gibi ödenmesi İŞÇİNİN MUVAFAKATI(izni)İLEDİR

ASGARİ ÜCRET TESBİT KOMİSYONU
Çalışma ve sosyal güvenlik bakanlıgı genel müdürü veya yardımcısı
İşçi saglıgı ve güvenligi genel müdürü veya yardımcısı
Die ekonomik istatistikler daire başkanı veya yardımcısı
Hazine müsteşarlıgı temsilcisi
Dpt konu ile ilgili dairenin başkanı veya yetkili görevli
En çok işçiyi bulunduran teşekküllerden degişik iş kollarından 5 temsilci
En çok işvereni bulnduran teşekküllerden degişik iş kollarında 5 temsilci
10 üye çogunlugu ile toplanılabilir

SENDİKA

Konfederasyon(degişik iş kollarında en az 5 sendikanın bir araya gelmesi ile oluşur)
Tüzel kişiligin kazanılması(tüzük ve diger belgelerin valilige verilmesi ile kazanılmış olur)(valilik suç oluşturan bir unsur tesbit etmesi halinde herhangi bir işlem yapamaz valilik yalnızca makbuz veririr)
Konfederasyon,sendika,sendika şubelerinin başkanları göreve geldikleri 3 ay içinde kendilerinin,eşlerinin,velayetleri altındaki çocokların mal beyanını noter onaylı vermek zorundadır
İşyeri sendika temsilcisi olmak için o iş yerinin çalışanı olunmalı
İşyeri sendika temsilcisini atama yetkisi Tollu iş sözleşmesi yapmak üzere yetkisi kesinleşen sendikaya aittir
1982 anayasasında sendika kurma hakkı sosyal ve ekonomik haklar arasında düzenlenmiştir
İşçi sendikası genel kurulu sendika üyeleri 1000 i aşması durumunda Delegelerden oluşur
Kolektif sendika özgürlügü her türlü baskıdan ve müdahaleden uzak tüzüklerinin ve organlarının özgürce yapılmasıdır
Sendikalar Özerktirler
Kamu görevlileri sendika kurucusu olamaz
Kamu işveren sendikaları için aynı iş kolundaki kamu işverenleri tarafından kurulma ve aynı işkolunda bulunma koşulu aranmaz
İşçiye işveren sendikalarında kurucu olabilmek için 18 yaşını doldurmalıdır,türkiyede oturmayabilir
Sendika ve Konfederasyonların genel kuruluna seçilebilmek için en az 10 yıl çalışmak gerekir(10 yıl çalışmada yurtdışında çalışılan sürenin en fazla 5 yılı sayılır) kanun 5 maddesindeki koşulları saglamış olması gerekir
Sendika yöneticiligi güvencesinden yararlanmak için işçi sendikası ve konfedarasyonlarında yönetim kurulu yada başkanlık görevi almış olması lazım
Yöneticilerin alcagı ücret ve yolluklar genel kurul tarafından belırlernır

----
İlk genel kurul tüzel kişiligin kazanılmasından itibaren 6 ay içinde yapılır(ilk genel kurul)
Olagan genel kurul 4 yılda bir yapılır
Olagan üstü genel kurul yöentim kurulu yada denetleme kurulunun gerekli gördügü hallerde yada genel kurul üye veya delegelerin 5/1 inin yazılı istegi ile toplanır

Sendikaların-Sendika şubelerinin Konfederasyonların Zorunlu organları

1)Genel kurul(en üst zorunlu organ)(işçi sendikası genel kurulu üye sayısı 1000 i aşarsa delegelerden oluşur)
a)İşçi sendikası şubesi genel kurulu(en az 100 en çok 150 delegeden oluşur)
b)İşçi sendikası genel kurulu(250-500 delegeden oluşur)
c)İşveren sendikası genel kurulu(üye sayısı 1000 i aşması durumunda 500 adet delegelerden oluşur)
d)İşçi ve işveren konfederasyonu genel kurulu(en çok 500 delegeden oluşur)

2)Yönetim kurulu(genel kurulu seçer)(yürütme organıdır)(10 kişiden oluşur,en az 6 kişi ile toplanır)
En az 3 en çok 9 üyeden oluşur(sendika,sendika şubeleri yönetim kurulu)
En az 5 en çok 29 üyeden oluşur(konfederasyonların yönetim kurulu)

3)Denetleme kurulu(genel kurul seçer)
3 denetçiden oluşur
Sendika şubelerinde denetleme kurulu yerine 1 denetçi bulunur

4)Disiplin kurulu(genel kurul seçer)
En az 3 en çok 5 üyeden oluşur
Üyelikten çıkarma dışında tüzükte gösterilen disiplin cezalarını uygularlar

Sendika temsilcisi sayıları
Bir işyerinde en çok 8 işyeri sendika temsilcisi bulunabilir(bir şirketin ayrı ayrı yerleri varsa tek tek işçi sayısı baz alınarak işçi sendikası temsilcisi atanır

Az -- 50 işçi -- 1 temsilci
51 – 100 işçi – 2 temsilci
101 – 500 işçi – 3 temsilci
501 – 1000 işçi – 4 temsilci
1001 – 2000 işçi – 6 temsilci
2000 – çok işçi – 8 temsilci

Sendikalarca tutulması gereken defter ve fişler

Defterler
Üye kayıt defteri
Karar defteri
Gelen ve giden evrak kayıt defteri
Zimmet defteri
Gelir ver gider defterleri
Demirbaş defteri
Bilanço defteri
Envanter ve kesin hesap defteri
Aidat defteri
Genel kurul karar defteri
Denetleme kurulu karar defteri
Disiplin kurulu karar defteri
Yevmiye defteri ve defteri kebir

Fişler
Üye kayıt fişi
Üye çıkış bildirimi

Türkiyedeki konfederasyonlar

İşçi konfedarasyonları
Türkiye işçi sendikaları konfederasyonu TÜRK-İŞ
Türkiye devrimci işçi sendikaları konfederasyonu DİSK
Türkiye hak işçi sendikaları konfederasyonu HAK-İŞ
İşveren konfedarasyonları
Türkiye işveren sendikaları konfederasyonları TİSK
Kamu konfedarasyonları
Kamu emekçileri sendikaları konfedarasyonu KESK

Federasyon
1983 de çıkan sk ya kadar yerini korumuştur aynı iş kolunda ve ilgili iş kollarında olan en az 2 sendikanın bir araya gelmesi ile oluşur
Birlik
Türk sendikacılıgının ilk üst kuruluşudur birbiri ile ilgisi olmayan çeşitli iş kollarından en az 2 sendikanın bir araya gelmesi ile oluşur

1)Sendika özgürlügüne ilişkin uluslar arası belgeler
BM anlaşması
İnsan hakalrı ve evrensel beyannamesi
Kişisel ve siyasal haklar uluslar arası sözleşmesi
Ekonomik sosyal ve kültürel haklar uluslar arası sözleşmesi
2)Avrupa konseyi
Avrupa insan hakları sözleşmesi(insan hak ve temel özgürlüklerini korumaya dair sözleşme)
Avrupa sosyal şartı
3)Avrupa birligi
Çalışanların temel sosyal hakları topluluk şartı
4)Uluslararası çalışma örgütü
Uço anayasası
11 sayılı tarım işçilerinin dernek kurma ve birleşme haklarına dair sözleşme
87 sayılı sendika özgürlügü ve örgütlenme hakkının korunmasına ilişkin sözleşme
98 sayılı teşkilatlanma ve kolektif müzakere hakkı prensiplerinin uygulanmasına ilişkin sözleşme
135 sayılı işletmelerde işçi temsilcisinin korunması ve onlara saglanacak kolaylıklar hakkında sözleşme
151 sayılı kamu hizmetlerinde örgütlenme hakkının korunmasına ve istihdam koşullarının belirlenmesi yöntemlerine ilişkin sözleşme

UÇO 87 sayılı sözleşme
Sendika serbestisi
Kapatılma yargıya baglıdır
Tüzük ve yönetmeliklerini bagımsızca
Temsilcilerini özgürce seçme
Yöenetimlerini serbestçe yönetme
Faaliyet programlarını özgürce belirleme
Örgüt biçimlerini özgürce
Uluslararası örgütlere serbestçe üye olma