Insanlarda Işitme Sistemi

İŞİTME

1 işitmek eylemi

—2 Tamlayan olarak, işitmeye değgin, işitmeyle ilgili olan belirti: işitme bozuklukları İşime belleği

—Anat işitme siniri, beyinden çıkan sinirlerin, sekizinci çifti: iki bölümden, vestibül ve koklea kökenli liflerden oluşur, (işitme siniri, işitmeyi ve denge duyusunu sağlayan duysal bir sinirdir)

-işitme soğanı, yüzeyinde işitme sinirinin dağıldığı zarsı kese

-Dış işitme yolu, kulakkepçesinin dibinden kulakdavuluna kadar uzanan kanal

-iç işitme yolu, şakakkemiğinin kaya kısmında yer alan ve içinde işitme siniri bulunan kanal

—Fizyol Seslerin algılanması (Bk ansikl böl)

|| Edilgin işitme; dinlemeden işitme ya da işitmek için hiçbir çaba harcamadan duyma

|| Etkin işitme, kulak vererek dinleme

|| Renkli işitme, bazı seslerin işitilmesine renkli bir görüntünün eşlik etmesi

—Tip işitme hunisi, iyi işitmeyenlerin kullandığı ses yükseltme aygıtı

|| işitmeyi düzeltme aygıtı, işitme güçlüğü olanlarda hemen hemen normal bir işitme sağlayan aygıt (Bu aygıtlar her tür sağırlığa uygun şekilde ayarlanmalıdır [kalın ve tiz seslerin ya da bütün perdelerin düzeltilmesi] Aygıt bir mikrofon, ayarlanabilen bir yükseltici ve bir alıcıdan [bazı durumlarda kemik iletişiminden yararlanmak üzere bir titreticiden] oluşur Tranzistorların ve entegre devrelerin kullanımı, düşük gerilimlerle [1,5 ila 3,6 V] çalışan küçük boyda aygıtların yapımını sağlamıştır)

—Zool işitme keseciği, omurgasızlarda işitme organı

|| işitme kesesi, omurgalılarda işitmeyi sağlayan kese

—Eskiden, omurgasızların denge taşlı kesesine verilen ad

—ANSİKL Fizyol işitme, ses dalgalarının, duyu organını (Corti organı) uyarması sonucunda meydana gelir; bu organ mekanik mesajı biyoelektrik akıma dönüştürür, koklea (salyangoz) siniri ve merkez işitme yolları ile bütünleştirme merkezlerine iletilir; işitme duyumu orada tamamlanır

işitme uyarısı ya da ses dalgası, enerjisi, kulak tarafından kapılabllen bir hava molekülleri titreşimidir, insan kulağının işi-tebilmesi için, frekansının 16 ila 16 000 Hz arasında ve uyarı şiddetinin 1 000 Hz'llk frekans için 10-16W/cm2'den yüksek olması gerekir Ses şiddeti birimi desibeldir (dB); incelenen kaynak gücünün, karşılaştırma kaynağı gücüne oranının logaritması olarak tanımlanır Desibel, insan kulağının duyabileceği en küçük ses şiddetidir

Ses uyarısının mekanik iletimi, ses titreşimlerinin ses kaynağından Corti organına kadar iletilmesi demektir; bunu kulak-kepçesi ve kulak yolundan oluşan dışkulak ve başlıca rolü ses dalgasını büyüterek kulakdavulundan (timpan) oval pencereye aktarmak olan ortakulak kemikçikler sistemi sağlar Östakl borusu, kulakdavulu İle dışkulak arasında sistemin iyi titreşim yapabilmesi için gerekli basınç eşitliğini sağlar

içkulak işitmenin ana organıdır Seslerle indüklenen üzengi tabanının salınım hareketleri, koklea sıvılarında (endolenf ve perilenf) basınç değişiklikleri yapar ve Corti organının taban zarını titretir; bu da tüylü hücrelerin kirpiklerinin ve ses iletişiminin mekanik bölümünün son durağı olan Reissner zarının hareketlenmesine neden olur

Taban zarı bir frekans seçicisi gibi davranır; titreşim, tiz frekanslar için kokleanın tabanında, pes sesler için kokleanın tepesinde maksimuma ulaşır

Sinirsel duyma organında (Corti organı) gerçekleşen mekanoelektriktransdük-siyon etkinlikleri, geçici potansiyeller, kok-leaya özgü mikrofonik potansiyeller ya da birleştirme potansiyelleri biçiminde kayde-dilebilen kirpikli hücrelerce sağlanır ve işitme siniri ile merkez işitme yollarıyla şakak bölgesindeki işitme merkezlerine iletilen bir eylem potansiyeli ya da işitme sinir akımı şeklinde belirir, işitme siniri içinde, çeşitli sinir liflerinin frekans özgüllüğü vardır Normalde ses uyarıları ortakulağa hava yoluyla ulaşır, ama kafatasındaki ya da dişlerdeki sarsıntılar sonucu kemik yoluyla da iletilebilir

Ses kaynağının yerini kesin olarak saptayabilmek için iki kulakla birden işitme gereklidir Bu da her iki kulağa gelen fazlardaki değişiklik sayesinde sağlanır

Yüksek sesler içkulaktaki kokleanın bozulmasına neden olur Örneğin çekiçle metali döverek kazan yapanlarda kokleanın bazı bölgeleri tahrip olur ve bu gibi işlerde çalışanlar bazı sesleri, daha doğrusu bazı frekansları algılayamazlar Şiddetli bir darbe de bu organları bozarak işitmeyi sakatlayabilir