Çok Uluslu Şirketlere Vergi Şoku! |
11-29-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Çok Uluslu Şirketlere Vergi Şoku!Avrupa Birliği ve Avustralya; Google ve Amazon gibi milyarlarca dolar gelir elde eden şirketlerin vergi ödemesi için yasal yaptırımlarda bulunuyor Bilindiği üzere Türkiye’nin de benzer talepleri bulunuyor Ülkemizde de sıkça dile getirilen konulardan biri olan Google ve benzeri şirketlerin vergi ödememesi, Avrupa’daki bazı ülkelerde de kamu kurumlarınca adaletsiz bulunuyor Örneğin Google, Britanya’da 4 milyar dolardan fazla gelir elde etti Bunun karşılığında 10 milyon dolardan daha az vergi ödedi Çoğunlukla ABD merkezli olan çok uluslu internet tabanlı Google ve Amazon gibi şirketlerin Avrupa’da çok az, hatta bazı yerlerde hiç vergi ödememesi milyarlarca dolarlık gelir elde edilen kıtada ele alınmaya başlandı Geçtiğimiz hafta Britanya Parlamentosu üyelerinden Margaret Hodge, Google, Amazon ve Starbucks temsilcilerine “Britanya’da vergi ödemekten kaçınmayı sağlayacak hesap oynamalarını neden gerçekleştiriyorsunuz?” sorusunu yöneltti Fransa Amazon’a faturayı gönderdi bile Fransa’daki veri toplayıcı kurum daha da ileri giderek şirketlere vergi cezası kesmeye başladı Amazon’un verdiği bilgilere göre, 2006’dan 2010’a kadar geçen sürede Amazon’un Fransa’da elde ettiği gelirlerin vergisi ve cezasını ödemesi konusunda bir fatura ellerine ulaştı Birçok çok uluslu şirket için benzer yaptırımların Fransa’da gerçekleştirilmesi bekleniyor Geçtiğimiz hafta Fransız Hükümeti Sözcüsü Najat Vallaud-Belkacem, “İnternet özgürlük alanı olabilir ama kanunsuz bir alan olmamalı” açıklamasında bulundu Dev şirketler yasa dışı hiçbir şey yapmadığını açıklayarak kendilerini bu sorundan kurtarmaya çalışıyor Yine de Avrupa’daki yüzde 10’dan 30’a kadar değişen, farklı vergilendirme sistemlerini oldukça verimli kullanan bu şirketler, kıtada en düşük vergi ödemek için tüm yasal boşlukları değerlendiriyor Google İrlanda’da vergi avantajından faydalanıyor Örneğin, bizim de vergilendirilmesini istediğimiz Google, Avrupa’daki merkezini İrlanda’da tutuyor ve bu bölgede vergi oranı yüzde 125 seviyesinde Google’ın özel anlaşmalarla bu vergi oranını daha da aşağıya çektiği de biliniyor Avrupa çapında kim Google’ın başlıca geliri olan reklam alanlarından satın almak isterse İrlanda üzerinden faturalandırılıyor Yerel ofislerde finansal işlemler gerçekleştirilmiyor Süreç Türkiye’de de benzer şekilde işliyor Sadece Britanya’da Google’ın geçtiğimiz yıl 4 milyar dolar gelir elde ettiği açıklanırken, şirket gelirini yalnızca 629 milyon dolar olarak gösterdi Şirketin Britanya’da elde ettiği kâr 31 milyon pound olarak gösterilirken, yalnızca 6 milyon pound vergi ödediği kaydedildi Google’ın Kuzey ve Orta Avrupa’dan Sorumlu Başkan Yardımcısı Matt Brittin, “Faaliyet gösterdiğimiz her ülkede yasal olarak belirlenen tüm vergiyi ödüyoruz” açıklamasında bulundu Buna karşılık Avrupa’daki yetlililer Google, Amazon ve Starbucks gibi şirketlerin yasalar uysa da “ahlaksız” davrandığını dile getiriyor Amazon Lüksemburg’taki merkezinde sadece 8 milyon dolar vergi ödüyor Fransa’dan 252 milyon dolarlık vergi faturası alan Amazon ise Avrupa’daki merkezini Lüksemburg’ta konumlandırıyor Lüksemburg’taki vergilendirme avantajları bu küçük Avrupa ülkesini cazibe merkezi haline getiriyor Amazon geçtiğimiz yıl Avrupa çapında 91 milyar avro (116 milyar dolar) gelir elde ettiğini açıkladı Şirket 20 milyon avro kâr göstererek yalnızca 8 milyon avro vergi ödedi Amazon’dan alışveriş yapıldığında yine faturalandırma Lüksemburg’taki ofis üzerinden gerçekleştiriliyor Fransa’da çıkan haberlere bakıldığında Fransız hükümetinin, Google için de veri ve gecikme cezalarından oluşan 17 milyar avroluk bir fatura hazırladığı görülüyor Google ise henüz konuyla ilgili bir fatura almadığını kamuoyuyla paylaştı Google kestiği faturaları İrlanda üzerinden gösterirken, Fransa bunu kabullenmeyerek şirketin burada bir varlığına göre hareket etmeye çalışıyor AB görüşmelerinden sonuç çıkmadı Bu yılın başında Avrupa Parlamentosu Avrupa Birliği içinde çok uluslu şirketlerin vergilendirilmesiyle ilgili bir anlaşma üzerine görüşmelerini sürdürmüş ancak anlaşma sağlanamamıştı Zira ülkeler çok uluslu şirketlerin gönüllü mü yoksa denetime tabi tutularak mı vergi ödemesi gerektiğine karar veremedi Bu ay ise Britanya, Almanya ve Fransa yetkilileri bir araya gelerek görüşmelerde bulundu Bu ülkelerin “iş yapmaya açık ekonomiler bulundurduğu, bu sebeple yatırıma açık oldukları ancak yatırım ve istihdam sağlamanın dışında vergi de ödenmesi gerektiği” sonucu ortaya çıktı Çok uluslu dev şirketlerin vergi karmaşası yaratmasına tepki gösteren tek kıta Avrupa olmadı Avustralya’da da benzer bir konu gündeme gelirken, Apple’a 295 milyon dolarlık bir fatura kesildiği basına yansıdı Apple henüz konuyla ilgili bir açıklamada bulunmadı Google vergiden nasıl kaçıyor? Küreselleşmenin etkin olduğu günümüzde internetin de yaygınlaşmasıyla vergilendirme en önemli sorunlardan biri haline geldi Uluslararası anlaşmalara bakıldığında işletmenin bulunduğu fiziksel konumda elde ettiği kâr üzerinden vergilendirilmesi gerekiyor İnternet tabanlı iş yapan şirketlerin faydalandığı iki nokta bulunuyor: • Vergilendirme sürecinde müşterinin nerede olduğuna bakılmıyor , • İşlemin nerede gerçekleştiği de önemsenmiyor İnternet üzerinden iş yapan şirketlerin vergilendirilmelerinin önündeki bu engeller Türkiye’de de sıkça karşımıza çıkıyor Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, Google’ın ülkemizdeki etkinliğinde Google yönetimini uyardı ve Türkiye’deki temsil yapısını büyütmesini istedi Ayrıca Yıldırım, Google’ın her şeyi arayabildiğini ancak vergi dairesini aramadığını belirterek eleştirilerini sundu Google ise bu konudaki eleştirilere, ekonomik değerin çoğunu ABD’deki Silikon Vadisi’nde yarattığı cevabını veriyor Şirkete göre, arama motoru ve diğer hizmetlerin arkasındaki bilişim algoritması buradaki mühendisler tarafından üretiliyor Bu nedenle de şirketin ödediği vergilerin çoğunun ABD hazinesine gitmesinin normal olduğu söyleniyor Avrupa Birliği yasalarına göre 27 Avrupa ülkesinde satış yapacak şirketlerin Avrupa’daki yalnızca bir ülkede merkezlerinin bulunması yetiyor btnet |
|