Çocuklara Namaz Kılmayı Öğretmek

Resulullah -sallallahu aleyhi ve sellem- Efendimiz'in çocuk terbiyesi ile ilgili olarak verdiği en önemli talimatlardan biri, çocuğa namazın emredilmesi ile ilgilidir

Allah-u Teâlâ'ya iman ettikten sonra müslümanların yerine getirmeleri gereken farzların başında namaz gelir Yalnız ümmet-i Muhammed'e değil, geçmiş ümmetlerin hepsine de farz kılınmıştı

Allah-u Teâlâ Âyet-i kerimesi'nde:

"Hepiniz Allah'a yönelerek O'na karşı gelmekten sakınınız Namazı kılınız Müşriklerden olmayınız" buyuruyor (Rum: 31)

Namaz, Rabb'imizin görünür-görünmez, bitmez-tükenmez ihsan ve ikramlarına karşı şükran ve tâzimlerimizi sunmak için kalbimiz, dilimiz ve bedenimizle yaptığımız bir ibadettir

Hadis-i şerif'lere göre İslâm'ın şartı, dinin direği ve temeli, ibadetlerin rehberi, cennetin anahtarıdır Müminin miracı, kâlbinin nuru, ruhunun gıdasıdır Muttakilerin göz aydınlığıdır

Namaz kılmakla İslâm'ın esası ve büyük temeli kurulmuş, kişi kurtuluş ipine tutunmuş olur

Namazı terketmek küfür alâmetlerindendir

Bir müslümanın, kendisinin namaza bağlı bulunması yeterli olmayıp, ev halkının da namaza bağlılığını sağlaması istenmektedir:

"Âilene namaz kılmalarını emret, kendin de onda sebat ile devamlı ol" (Tâhâ: 131)

Namazı bırakanlar için azap vâdedildiği gibi, onların iyi kimseler olmadıkları da Âyet-i kerime'de beyan buyurulmaktadır:

"Onlardan sonra yerlerine öyle bir nesil geldi ki, bunlar namazı bıraktılar, şehvetlerine uydular Bu yüzden azgınlıklarının cezalarını çekeceklerdir" (Meryem: 59)

?

Müslüman çocuğunun ilk önce eğitilmesi, alıştırılması gereken şey namazdır, çünkü dal küçükken eğilir Namaz normal olarak büluğdan sonra farz olmakla beraber, çocuğun buna alışması ve daha erken yaşlarda başlatılması gerekmektedir

Sebre bin Mâbed -radiyallahu anh-den rivayet edildiğine göre Resulullah -sallallahu aleyhi ve sellem- Efendimiz bir Hadis-i şerif'lerinde şöyle buyurmuşlardır:

"Çocuklarınıza yedi yaşındayken namaz kılmayı öğretiniz On yaşına bastığı halde kılmazsa dövünüz" (Ebu Dâvud)

Abdullah bin Amr -radiyallahu anhümâ-dan rivayet edilen diğer bir Hadis-i şerif'lerinde ise şöyle buyuruyorlar:

"Çocuklarınıza yedi yaşındayken namaz kılmalarını emrediniz On yaşına bastıkları halde kılmazsa kendilerini dövünüz, yataklarını da ayırınız" (Ebu Dâvud)

Kendisi hiçbir çocuğu dövmeyen ve onların dövülmesini istemeyen Resulullah -sallallahu aleyhi ve sellem- Efendimiz, on yaşına bastığı halde namaz kılmayan çocukları sadece eğitim maksadıyla dövmeye izin vermiştir

Bu Hadis-i şerif'te çocuklara verilmesi gerekli bazı eğitim ve öğretim esasları ele alınmaktadır

Bunlardan birincisi, yedi yaşına basan çocuğa namazın nasıl kılınacağının öğretilmesidir Yedi yaş sınırı hususunda kız ve erkek çocukları arasında fark yoktur Dindar bir çevrede yetişen bir çocuk, namaz kılmayı yedi yaşına kadar zaten öğrenmiş olur Bu durumda onun eksikliklerini tamamlamak anne ve babaya düşen bir görevdir

On yaşına geldiği halde öğüt ve nasihata kulak vermeyip namaz kılmamakta direten çocukları azarlamalıdır Azardan da anlamayanları, bir yerlerini incitmeyecek şekilde dövmelidir Bu dövme işi eğitim maksadıyla yapılmalı, ona ancak mecbur kalındığı zaman başvurulmalıdır Dövmeye gelinceye kadar azarlama, tehdit etme, kulak çekme gibi basamaklar vardır

Zira o yaşlarda dinimizin en mühim emri olan namaza alıştırılmazsa, ondan sonra büyük zorluklar çıkabilir

Diğer bir Hadis-i şerif'lerinde şöyle buyuruyorlar:

"Çocuk sağını solundan ayırmasını bildi mi, ona namazı emredin!" (Ebu Dâvud: 497)

Namaz temyiz yaşında emredildiğine göre; çocuk daha önceden namazla ilgili farz, vâcip, sünnet gibi bazı bilgileri öğrenmelidir Konuşmaya başladığı andan itibaren, en azından namazda okuyacağı sûre ve duâları öğrenmiş olmalıdır

Çocuk namaz vakitlerini aksatmamalı, bu hususta gereken hassasiyeti göstermelidir Bunu takip etmek de ana-babanın vazifesidir

Resulullah -sallallahu aleyhi ve sellem- Efendimiz çocukların namaz hususundaki yanlışlıklarını bizzat düzeltirdi

Ümmül-müminin Ümmü Seleme -radiyallahu anhâ- Vâlidemiz der ki:

"Resulullah -sallallahu aleyhi ve sellem-, secdeye vardığında toprağı üfleyen Eflâh isminde bir çocuğa:

"Ey Eflâh! Yüzünü toprağa koy!" buyurmuştur" (Tirmizî)

Enes bin Mâlik -radiyallahu anh-den rivayet edildiğine göre bir Hadis-i şerif'lerinde de şöyle buyuruyorlar:

"Yavrucuğum! Namazda sağa sola bakmaktan sakın! Çünkü sağa sola bakmak helâktır Mutlaka yapman icabediyorsa nafile namazda yap, farz namazda yapma" (Tirmizî)

?

Namaza alıştırma hususunda sadece beş vakit namaz anlaşılmamalıdır Rivayetler saâdet devrinde çocukların bayram ve cenaze gibi diğer cemaat namazlarına da teşvik edilip götürüldüklerini göstermektedir

Hazret-i Ömer -radiyallahu anh- buyurur ki:

"Çocuğun iyilikleri amel defterine yazılır, fakat kötülükleri yazılmaz"

?

On yaşına basan çocukların yataklarını ayırma hususu da çok mühimdir Sadece erkeklerle kızları birbirinden ayırmakla kalmamalı, cinsiyetleri ne olursa olsun, çocukların yataklarını ayırmalıdır On yaş büluğ çağının sınırıdır Çocukta yavaş yavaş büluğ emâreleri başlar