Onca İmkânı Heder Etmişiz

Onca imkânı heder etmişiz

İyi bir mü'min, içte ve Rabbi ile münasebetinde olabildiğine derin, fakat dış görünüşü itibarıyla mukassî olmak suretiyle hasımlarının kin, nefret ve gayz duygularıyla homurdanmalarına, dostlarının da hased hisleriyle oturup kalkmalarına mani olabilir Haddizatında, derin olup sığ görünmek mü'minlik emaresi olduğu gibi, sathiliğine rağmen gizli enginliklere sahipmiş gibi davranmak da bir nifak alâmetidir
Halkın nazarında nice şişirilmiş insanlar vardır ki, onların Hak nezdinde sinek kanadı kadar dahi kıymetleri yoktur Aksine, hadis-i şerifin ifadesiyle, "Nice saçı-başı dağınık, kapı kapı kovulan ve asla önemsenmeyen kimseler de vardır ki, herhangi bir hususla alâkalı Allah'a yemin etseler, Allah onları yeminlerinde yalancı çıkarmaz" İşte, asıl talihliler, "Dışıyla mukassî, içiyle muallâ; fevvâre değil, girdap gibi muammâ" olan bu müberrâ gönüllerdir
Pek çok meselede olduğu gibi, gizli enginliklere sahip olup sığ görünme fazileti de ancak başlangıçta iradenin hakkını vermek suretiyle zamanla elde edilebilir Aslında, insan sadece sığ görünmemeli, her zaman kendisini gerçekten sığ kabul etmelidir Mesela, bir Kur'an talebesi sürekli şu duygularla dolu bulunabilir:

"Yetiştiğim ortam itibarıyla, ben daha ciddi bir insan olabilirdim Cenâb-ı Allah, mütedeyyin bir aile, dindar bir anne-baba nasip etti; çevremde birbirinden kıymetli büyüklerim vardı Ehlullah'tan olduklarına inandığım Hak dostlarının öteler televvünlü atmosferlerine defaatle girip çıktım İyi bir mü'min olabilmem için lazım gelen bütün imkânlar mevcuttu; öyle ki, imkânların bu denli bol olduğu bir ortamda bir merkûp bile insan olabilirdi Heyhat, ben yakalamam gereken mertebeye bir türlü ulaşamadım Şayet, Cenâb-ı Hakk'ın sağanak sağanak başımdan boşalan lütuflarını değerlendirebilseydim, daha seviyeli bir insan olarak yetişebilirdim; başımı kaldırdığım zaman İsrafil'in azametli heykelini müşahede edebilirdim, secdeye kapandığımda Arş-ı ilahiye değecekmiş gibi olabilirdim Oysaki bunların hiçbiri bende yok, dahası manaya karşı kapalı gibi bir halim var Demek ki, onca imkânı heder etmişim; dolayısıyla ben sadece bir sıfırım"
İşte, her zaman bu düşüncelerle meşbu bulunan bir Kur'an talebesi, zamanla nefsini bir sıfır olduğuna gerçekten inandırır Kendisine telkin ede ede mahviyet ve tevazuyu tabiatının bir derinliği haline getirir O, ne kadar derin olursa olsun, artık kendisini hep sığlardan sığ bilir İşin bidayetinde iradî olarak nefsini sorgular; fakat bu mülahazalar zamanla onun tabiatının bir parçası oluverir ve başlangıçtaki iradîlik müntehada tabiîliğe inkılâp eder
Hâsılı; Allah'ın sevgisine mazhar olan bahtiyar ruhlar, takvâ ile serfiraz ve masivâdan müstağnî olmanın yanı sıra, "İnsanlar içinde insanlardan bir insan ol!" düsturunu da gönlüne yerleştiren ve gizli enginlikleri bulunmasına rağmen olabildiğine mukassî görünen insanlardır Onlar, vicdanlarıyla baş başa kaldıklarında iç dünyaları itibarıyla derinlerden derindirler; fakat kendilerini aşmışlığın ifadesi olarak da her zaman halkın arasında onlardan bir fert ve aktif bir hizmet eridirler