Hac Rehberi

Hac Rehberi

Haccın hükmü

İslamın 5 şartı hacdır Yani gücü yetenin ömründe bir kere, Kâbe-i Muazzamaya gidip, oraya mahsus ibadetleri yapması farzdır İkinci ve daha sonra yapılan haclar nafile olur Hac, ıstılahta, belli bir yeri, belli bir zamanda, belli şeyleri yaparak ziyaret etmek demektir Bu belli şeylere Menâsik denir Menâsikten herbirine Nüsük denir Nüsük, ibadet demektir

Haccın fazileti

Farz olan hacca gitmeye çalışmalıdır! Bir kere farz olan haccı yapmak, yirmi kere Allah yolunda savaş etmekten daha sevaptır Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Hac, suyun kirleri temizlediği gibi, günahları yok eder) [Taberani]

Kabul olan hac, kılınmamış namazların, tutulmamış oruçların, verilmemiş zekatların günahlarının affına sebep olmaz Bunları geciktirme günahlarının affına sebep olur Kul borçları verilmedikçe veya helalleşilmedikçe ödenmiş olmaz Kul ve hak borçlarından başka günahlar affedilir Hadis-i şerifte (Arafatta vakfeye durup da günahlarının affedilmediğini zanneden, büyük günaha girmiş olur) buyuruldu (Hatib)

Haccın sahih ve kabul olmasının şartları vardır Sahih olması için vaktinde hac yapılması lazımdır Kabul olması içinde haccın sahih olması, o kimsenin itikadı düzgün olması, bidat ehli olmaması gibi şartları vardır Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Bidat işleyenin, orucu, haccı, cihadı kabul olmaz) [Deylemi]

Haccın kabul olması için, haccın farzlarını, vaciplerini, ve sünnetlerini eksiksiz yapmaya çalışmalı, niyeti düzeltmeli, riya karıştırmamalı, ihlasla hareket etmeli ve helal para ile gitmelidir

Ticareti, dünyalık işleri hac işine karıştırmamalıdır Borçları varsa ödemeli, hak sahipleriyle helalleşmeli, günahlarına tevbe etmelidir Bunlara riayet edilerek yapılan hac makbul olur Hadis-i şeriflerde, (Hac edin ki muhtaç olmayasınız Yolculuk edin ki sıhhate kavuşasınız) ve (Hac zenginliğe, zina fakirliğe sebep olur) buyuruldu (Taberani-Şira)

Hacca giderken orada ölmekten korkmamalıdır Hatta hac yolunda ölmeyi ganimet bilmelidir Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Hacca giderken veya gelirken ölenin geçmiş günahları af olur O kimse hesaba çekilmeden azap görmeden Cennete girer) [İsfehani]

Hacca giden, başkalarına sıkıntı vermediği gibi onlardan gelecek sıkıntılara da katlanmalı, yumuşak davranmalıdır Hadis-i şerifte (Yumuşak davranmayan hayır yapmamış olur) buyuruldu Sert, kırıcı olmaktan da kaçmalıdır Hadis-i şerifte, (Sertlikten ve çirkin şeyden sakının Yumuşaklık insanı süsler, çirkinliği giderir) buyuruldu (Müslim)

Hacca gidip gelenin değil, haccı kabul olanın günahları af olur Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Kabul olan bir hac, geçmiş günahları yok eder) [Beyheki]

(Haccedip, kötü söz söylemeyen ve doğruluktan ayrılmayan, anasından doğduğu günkü gibi günahsız olur) [Buhari]

(Hacca giderken yolda ölene, kıyamete kadar hac, cihada giderken de ölene, kıyamete kadar cihad sevabı yazılır) [Ebu Yala]

Hac yolunda harcanan paranın fazileti de çoktur Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Hac için harcanan mala, Allah yolunda harcanan mala verildiği gibi yediyüz misli sevap verilir) [Beyheki]

(Hacı, fakirleşmez) [Bezzar]
(Hacceden zenginleşir) [Hakim]

Sual: Haccı kabul olan insanın namaz, oruç, zekât gibi kaza borçları affolmadığı gibi, geciktirme, yani vaktinden sonraya bırakma günahları da mı affolmuyor?
CEVAP
Tehir, yani geciktirme günahları affola

Hac çeşitleri

Üç türlü hac vardır:

1- İfrad hac: Bu haccı yapana müfrid hacı denir İhrama girerken, yalnız hac yapmaya niyet eden kimsedir Mekkede oturanlar, yalnız müfrid hacı olur

2- Kıran hac: Bu haccı yapana kârin hacı denir Hac ile umreye niyet eden kimsedir Önce umre için tavaf ve say edip, sonra ihramını çıkarmadan ve tıraş olmadan, hac günlerinde hac için, tekrar tavaf ve say yapar

3- Temettü hac: Bu haccı yapana mütemetti hacı denir Hac aylarında [yani Şevval Zilkade ile, Zilhiccenin ilk on gününde] umre yapmak için ihrama girip ve umre için tavaf ve say yapıp ve tıraş olup ihramdan çıkar Memleketine gitmeyerek, o sene, terviye gününde veya daha önce, hac için ihrama girerek, müfrid hacı gibi hac yapandır Yalnız tavaf-ı ziyaretten sonra da say yapar

Kârin ve mütemetti hacıların şükür kurbanı kesmesi vaciptir Temettü veya Kıran haccı yapanlardan, kurbanlık hayvan bulunmaması veya alınamaması sebebiyle, kurban kesme imkanı olmayanlar, üç gün Hac esnasında, yedi gün Hacdan sonra olmak üzere on gün oruç tutarlar İlk üç günün, ihrama girdikten sonra hac ayları içinde ve kurban bayramının ilk gününden önce Mekkede tutulmuş olması zorunludur Kurban kesme imkanı elde edilebileceği ümidiyle bu üç günlük orucun son vaktine kadar geciktirilmesi yani Arefe günü tamamlanmak üzere 7, 8 ve 9 Zilhicce günlerinde tutulması efdaldir

Temettü Haccında bu oruç henüz Hac için ihrama girmeden Umre ihramından sonra da tutulabilir

Haccın şartları

Haccın şartları iki kısımdır:

Vücub şartları:
1- Müslüman olmak

2- Kâfir memleketinde olanın, haccın farz olduğunu işitmesi

3- Akıllı olmak

4- Bâlig olmak

5- Hür olmak

6- Geçim ihtiyacından fazla olarak hacca götürüp getirecek ve geride kalanlara yetecek kadar, helal parası olmak

7- Hac vakti gelmiş olmak [Hac vakti arefe ve bayram günleri olmak üzere, beş gündür Vücub şartları, bulunan kimsenin ömründe bir kere hacca gitmesi farz olur]

8- Hacca gidemeyecek kadar, kör, hasta, çok ihtiyar ve sakat olmamak

Eda şartları
1- Hapsedilmiş veya yasaklanmış olmamak

2- Hac için gideceği yolda ve hac yerinde selamet ve emniyet olmak

3- Kadının hacca gidebilmesi için, üç mezhepte, zevcinin veya nikahı düşmeyen ebedi mahrem akrabasından fasık veya mürted olmayan akıl ve bâlig veya mürâhık bir erkeğin beraber gitmesi lazımdır Bunun yol parasını verecek kadar, kadının zengin olması da lazımdır
Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Kadın yanında bir mahremi olmadan hacca gidemez) [Bezzar]
[Şafii mezhebinde, mahremsiz olarak, iki kadın ile, farz olan hacca gidebilir Kadının mahreminin hac yolunda ölmesi, Şafii mezhebini taklit etmesi için özür olur]

Erkeksiz kadın hacca gidemez Giderse haccı kabul olur ise de haramdır Erkeği ile gidince de otelde, tavafta, sayde ve taş atarken erkekler arasına karışması haramdır ve haccın sevabını giderdiği gibi büyük günaha girer Ebedi mahrem erkeği bulunmayan kadın, ihtiyarlayınca, göremez olunca veya iyi olmayacak bir hastalığa yakalanınca yerine vekil gönderir Daha önce göndermez

4- Kadın, iddet halinde olmamak Yani kocasından yeni ayrılmış olmamak

[Vücub şartları bulunmakla beraber, eda şartları da kendisinde bulunan kimsenin, o sene hacca gitmesi farz olur O sene, hac yolunda ölürse hac sakıt olur Vekil gönderilmesi için vasiyet etmesi lazım olmaz O sene gitmez ise günah olur Sonraki senelerde, hac yolunda veya evinde hasta veya hapis, sakat olursa yerine başkasını, kendi memleketinden bedel göndermesi veya bunun için vasiyet etmesi lazımdır Bedel gönderdikten sonra iyi olursa gitmesi lazım olur Sonraki senelerde hacca giderse, tehir günahı af olur]

Hac için zenginliğin ölçüsü
Sual: Hacca gitmek için nisab nedir? Zekat nisabına malik olanın hacca gitmesi farz mıdır?
CEVAP
Zekat nisabına malik olmasa da, ihtiyacından fazla olarak, hacca götürüp getirecek ve geride kalanlara yetecek kadar parası olana, diğer şartlar da, kendisinde varsa, hacca gitmek farz olur
İhtiyaç eşyasının birincisi nafakadır Nafaka, mutfak eşyası ile birlikte yiyecek, giyecek ve ev eşyası ile evdir Binek hayvanı veya arabası, sanat aletleri, meslek veya ders kitapları da ihtiyaç eşyası sayılır Bir senelik yiyecek veya parası nafaka sayılır Tüccarın, esnafın, çiftçinin kendi memleketlerinde adet olan sermayeleri, hac için ihtiyaç eşyasıdır (Redd-ül-muhtar)

Mekkeye yakın olan birisinin hacca gitmesi için zengin olması gerekmez Zekat nisabına malik bir zenginin, hacca götürüp getirecek ve evde kalan çoluk çocuğunun ihtiyaçlarını görecek kadar parası yoksa, hacca gitmesi farz olmaz

Hac zamanı
Sual: Bir kimsede, hac vakti gelmeden önce, haccın vücub şartları bulunsa, hac kendisine farz olur mu? Yoksa, bu şartların hac zamanında mı kendisinde bulunması gerekir?
CEVAP
Vücub şartlarından birisi, hac zamanının gelmiş olmasıdır Hac zamanı, Arefe ve bayram günleri olmak üzere, beş gündür Yolda geçen zaman da düşünülerek, vücub şartları, bu zaman başında mevcut olan kimsenin ömründe bir kere hacca gitmesi farz olur (S Ebediyye)

Vekaleten Hac

Vekilin ihrama girerken emreden kimse için kalb ile niyet etmesi şarttır Hac borcu olan kimsenin, öldükten sonra kendi için hac yapacak vekilin adını bildirerek vasi olan kimseye emir vermesi lazımdır Meyyit veya meyyitin vasi yaptığı yabancı kimse, vârislerden birini, diğer vârisler izin vermedikçe, vekil yapamaz Bir kimse izin vermeden, başkasının, bunun yerine hacca gönderilmesi caiz değildir Yalnız vâris, ölen akrabası, vasiyet etmemiş, yani hac parası ayırmamış ise kendine miras kalan para ile, onun yerine hacca gidebilir veya başkasını gönderebilir Böylece anasını ve babasını hac borcundan kurtarmış olur Kendine de farz olmuş ise, kendi için, ayrıca gitmesi lazımdır

İstanbulda bulunan bir kimsenin babası Erzurumda sakin iken vefat etse, babası vasiyet etmedi ise, babası için birini vekil göndermek isterse, Erzurumdan göndermesi farzdır Başka yerden göndermesi Hanefide caiz değildir Şafii mezhebinde Mikât dışındaki her yerden göndermesi caizdir Hatta hacca giden birine para vererek, Mekke-i Mükerreme de bir vekil bulup, babası için, buna Mikâttan hac yaptırtması Şafiide caizdir Hanefi olanlar, paraları az ise, Şafii mezhebini taklit ederek, vasiyet etmemiş ana ve baba ve yakınları için Mekkede vekil tutabilirler Fakat, parayı verirken, Şafii mezhebini taklit ediyorum diye niyet etmesi lazımdır

Haccın farzları

Haccın farzları üçtür Biri yapılmazsa hac sahih olmaz
1- Haccı ihramlı yapmaktır

2- Vakfeye durmak
(Arefe günü, Arafatın, Vadi-yi Urene denilen yerinden başka herhangi bir yerinde, öğle ve ikindi namazlarından sonra vakfeye durulur)

3- Kâbe-i Muazzamayı Tavaf-ı Ziyaret etmektir

Tavaf, Mescid-i Haram içinde Kâbe-i Muazzama etrafında dönmek demektir Dördü farz, üçü vacip olmak üzere yedi kere dönülür Zemzem kuyusunun ve Makam-ı İbrahimin dışından dolaşarak da tavaf etmek caizdir

Kadınlar tavafta, Kâbeye yaklaşmamaları efdaldir Kadına dokunmak ihtimali çok ise, Şafiilerin Hanefiyi veya Malikiyi taklit etmesi lazım olur

Tavafı mescid dışından yapması caiz değildir Tavafa niyet etmek de, ayrıca farzdır Tavaf-ı ziyareti Arafattan sonra da yapmak da farzdır

Tavaf ederken ve say ederken, ezan okunursa, bunlar bırakılıp, namazdan sonra tamamlanır

İhram ve hükümleri

İhram, iki parçalı bez olup, iple bağlanmaz, düğümlenmez ve kancalı iğne ile tutturulmaz Hac, umre, ticaret veya herhangi bir şey için uzaktan gelenlerin, mikât denilen yerleri, ihramsız geçerek, Mekke-i Mükerreme Haremine girmeleri haramdır Geçenin, geri mikâta gelip ihrama girmesi lazımdır İhrama girmezse, kurban kesmek lazım olur Mikât denilen yerler ile, Harem-i Mekke arasına Hil denir Mikâttan geçerken, bir iş için Hilde kalmaya niyet edenlerin ve Hilde oturanların, hacdan başka niyet ile ihramsız hareme girmeleri caizdir Mikât yerlerini geçerken, niyet ederek ve telbiye yaparak, usulü ile, ihrama girilir Mikât yerinden önce, hatta kendi memleketinde de giymek caiz ve daha iyidir

İhram giyene yasak olanlar
İhrama giren kimseye ihramlı bulunduğu sürede (ihramdan çıkıncaya kadar) diğer zamanlarda helal olan bazı fiil ve davranışları yapması yasak olur İşte bunlara ihram yasakları denir
Bu yasaklar şunlardır:
1- Saç veya sakal tıraşı olmak, bıyıkları kesmek

2- Kasık ve koltuk altı kıllarını yolmak veya tıraş etmek

3- Vücudun diğer yerlerindeki kılları koparmak veya kesmek

4- Tırnak kesmek

5- Vücuda veya ihrama (kadınlar elbiselerine) güzel koku sürmek, kokulu sabun kullanmak

6- Giyim eşyası olarak hazırlanmış (dikilmiş veya örülmüş) şeyleri giymek Normal şekilde giymeksizin, palto, pardösü, gömlek ve benzeri giyim eşyasını omuza almak veya bunları yatarken baş açıkta kalmak şartı ile üzerine örtmek yasak değildir

7- Başını ve yüzünü örtmek, takke bere giymek veya başa sarık sarmak

8- Eldiven, çorap veya topukları kapalı ayakkabı giymek Giyimle ilgili yasaklar sadece erkeklere aittir Hanımlar normal elbiselerini giyerler, ihram süresince, sadece yüzlerini örtmezler

9- Cinsi ilişki veya öpüşmek, oynaşmak, şehvetle tutmak gibi cinsi ilişkiye götüren davranışlarda bulunmak

10- Şehevi duyguları tahrik edici şeyleri konuşmak

11- Tâattan ayrılıp, haram fiilleri yapmak

12- Başkaları ile tartışmak, kavga etmek, sövmek, kötü söz ve davranışlarla gönül kırmak

13- Eti ister yensin ister yenmesin her türlü kara avını avlamak

14- Avcıya avını göstermek veya avlanmak konusunda yardımcı olmak

15- Av hayvanlarına zarar vermek

16- Harem bölgesinde kendiliğinden çıkan ot ve ağaçların koparılması, ister ihramlı, ister ihramsız herkes için yasaktır

17- Hatmi ile başını yıkamak

18- Hamama girmek

19- Kendi üzerinde bulunan biti öldürmek ve öldürmek için göstermek

Bunları bilerek veya bilmeyerek, unutarak yapanlara, kurban, sadaka cezaları lazım olur Ceza olarak kesilen kurbanın etinden sahibi yiyemez İfrad hacda bir kurban icap ettiren suçu, kârin hacı işlerse, biri umre için, iki kesmesi lazımdır

İhramlıya yasak olmayanlar
İhramlıya yasak olmayanlar şunlardır:
1- Başına dokundurmamak şartı ile, herhangi bir şeyin altında ve gölgesinde oturmak Şemsiye kullanmak

2- Yıkanmak, kokusuz sabun kullanmak

3- İhram örtülerini yıkamak veya değiştirmek

4- Kıl koparmadan kaşınmak, gözde biten kılı veya kırılmış tırnağı koparmak

5- Diş fırçalamak, sürme çekmek

6- Diş çektirmek, kan aldırmak, iğne vurulmak, yara üzerine sargı sarmak

7- Güzel koku satan dükkanda oturmak veya güzel koku satın almak

8- Yüzük, kol saati takmak ve silah taşımak, bele kuşak, para kesesi, kemer bağlamak, omuza çanta asmak

9- Kollarını giymeden palto veya ceket gibi dikilmiş bir elbiseyi omuzlarına almak

10- Yorgan, battaniye veya herhangi bir örtü ile yüz ve baş hariç, vücudun diğer kısımlarını örtmek

11- Balık vb su ürünlerini avlamak

12- Kendi emri olmadan, ihramsız kişi tarafından avlanan kara avının etinden yemek

13- Karga, çaylak, yılan, akrep, fare, sinek, karınca, pire, arı, kene, keler, kelebek, kaplumbağa gibi av hayvanı olmayan hayvan veya haşerelerle, kuduz ve saldırgan köpek, kurt ve kaplan gibi yırtıcı hayvanları öldürmek

14- Pire, her türlü sinek, başkasının üzerinde bulunan biti, fare, yılan, akrep, kurt, çaylak gibi zararlı ve insana saldıran hayvanları öldürmek

15- Terlik gibi üstü açık ayakkabı giymek

16- Bit ölmemek ve saç dökülmemek üzere kaşımak

17- Renkli ihram giymek

18- Gusletmek

19- Başı âdet olmayan şey ile [tas, tepsi] örtmek, paket gibi şeyler koymak

20- İnsanların dikip yetiştirdiği sebze ve ağaçları koparmak

21- Düşman ile dövüşmek

22- Kadınların deriye değmemek üzere yüzlerini örtmeleri ve dikilmiş elbise, mest, çorap giymeleri, örtü altına ziynet eşyası takmaları caizdir

Bir hacı, Arefe günü, öğle ezanından bayramın birinci günü, sabah namazı vaktine kadar olan zaman içinde, Arafatta biraz dursa veya ihramlı olarak Arafattan geçse veya ihramlandıktan sonra hasta olup uykuda iken, baygın sedye içinde veya başka bir şeyle taşınarak nüsükler yaptırılırsa veyahut ihrama girmeden önce, hasta olan, bayılan yerine başkası ihrama girip, bu uyanmadan, ayılmadan önce, o bunun yerine de nüsükleri ayrıca yaparsa veya Arefe günü olduğunu bilmeyerek, Arafatta dursa, haccı sahih ve tavaf-ı kudum sakıt olur O yerin Arafat olduğunu bilmek ve niyet etmek lazım değildir O gün veya gece, Arafatta bulunmayan veya Arafattan geçmeyen hacı olmaz

Haccın vacipleri

Haccın vacipleri şunlardır:

1- Tavafa hacer-i esved veya hizasından başlamak

2- İhram yasaklarına uymak

3- Tavafı yürüyerek yapmak

4- Arefe günü, akşam ve yatsı namazlarını yatsı vakti girdikten sonra Müz****fede cem-i tehir ile kılmak Hanefi mezhebinde vaciptir

5- Umre sayinin, umre tavafından sonra, henüz tıraş olmadan, ihramlı olarak yapılması vaciptir

6- Şeytan taşlama, kurban kesme, saç tıraşı vacip olup ayrıca bu sıraya riayet de vaciptir

7- Tavafı kudumden sonra ve hac ayları içinde olmak şartı ile, Safâ ile Merve tepeleri arasında, yedi kere say etmek, yani, usulü ile yürümek Tavafsız say sahih olmaz

8- Arafattan dönüşte, Müz****fe de vakfeye durmak

9- Minâda şeytan taşlamak, yani üç gün, temiz taş veya teyemmüm caiz olan şey atmak

10- İhramdan çıkmadan önce, başın en az dörtte birini ustura ile tıraş ettirmek veya en az üç santim, kendisi veya başkası kırkmak Berber veya ustura bulamamak özür sayılmaz Saçsız olan veya başı yaralı olan da usturayı değmeden baştan geçirir Kadın, saçını tıraş etmez Makasla biraz keser

11- Afaki yani Mikât denilen yerlerden daha uzak memleketlerin hacıları, Mekkeden son ayrılacağı gün, tavaf-ı sadr yani tavaf-ı veda yapmak Hayzlı kadına bu vacip değildir

12- Arafatta, güneş battıktan sonra da, biraz kalmak Güneş batmadan önce, Arafat meydanından dışarı çıkanın kurban kesmesi lazım olur

13- Tavafı ziyarette Kâbe-i muazzama etrafında dörtten sonra üç kere daha dönmek

14- Tavafta abdestsiz veya cünüp olmamak

15- Üzerindeki elbise temiz olmak

16- Tavaf yaparken, Hatim denilen yerin dışından dolaşmak

17- Tavafta Kâbe-i muazzama, sol tarafta kalmak

18- Tavafı ziyareti, bayramın üçüncü gününün güneş batıncaya kadar yapmak

19- Tavaf ederken avret yeri kapalı olmak (Kadın için çok mühimdir)

20- Safâ tepesi ile Merve arasında say ederken, Safâdan başlamak

21- Safâ tepesine çıkınca, Kâbeye dönüp, tekbir, tehlil ve salâvat getirmek ve dua etmek Sonra, Merveye doğru yürümek Safâdan Merveye dört, Merveden Safâya 3 kere gidilir

22- Her tavaftan sonra, Mescid-i haram içinde iki rekat namaz kılmak

23- Şeytan taşlamasını bayram günlerinde yapmak

24- Tıraşı, bayramın birinci günü ve Harem hududu içinde yapmak

25- Sayı yürüyerek yapmaktır (İki yeşil direk arasında erkek hızlı, kadın yavaş gider)

26- Kıran ve temettü hac yapan, şükür kurbanı kesmek

27- Kurbanı, bayramın birinci günü kesmek

28- Cima gibi yasak olan şeyler, Arafatta durmadan önce yapılırsa, haccı bozar Bunları Arafattan önce yapmamak farzdır Cimadan başkalarını, ihramdan çıkıncaya, cimaı tavaf-ı ziyareti yapıncaya kadar terk etmek vaciptir

Bilerek veya bilmeyerek, bir vacibi vaktinde ve yerinde yapmayana ceza lazım olur
Hastalık, ihtiyarlık veya kalabalık gibi bir özürle terk edince bir şey lazım gelmez Bir vekile yaptırması lazım olmaz

Hayzlı, nifaslı kadın Mescid-i harama giremez Tavaftan başka nüsükleri yapar Tavafı ziyareti temizlenince yapar

Her günün nüsükü, sonraki gecesinde de yapılabilir

Haccın sünnetleri

Haccın sünnetleri şunlardır:

1- Âfâki olanların hemen mescidi harama giderek tavaf-ı kudum yapmaları Kâbeyi görünce tekbir, tehlil ve dua edilir Erkekler, Hacer-i esvede el ve yüz sürer Tavaf-ı kudumden sonra ve iki rekat namazdan sonra, Safâ ile Merve arasında say yapılır Bundan sonra, ihramdan çıkmadan, Mekke şehrinde oturup, terviye gününe kadar, istenildiği miktar, nafile tavaf yapılır Müfrid olan ve kârin olan hacılar, taş atıp, tıraş oluncaya kadar ihramdan çıkmayacağı için, ihramın yasakladığı şeylerden, her gün sakınmaları lazım olur Mescid-i haram içinde namaz kılanların önünden geçmek günah değildir

2- İmamın üç yerde hutbe okumasıdır Birisi Zilhicce ayının yedinci günü Mekkede; ikincisi dokuzuncu günü, öğle namazı olunca, öğle ve ikindi namazlarından önce, Arafatta; üçüncüsü, onbirinci günü, Minâda okunur Arafatta hutbe bitince öğle ve hemen sonra ikindi namazı cemaat ile kılınır İmama yetişemeyen ikindi namazını ikindi vaktinde kılar namazdan sonra imam ve cemaat Mescid-i Nemrede Mevkıfe kıbleye karşı ayakta veya oturarak vakfeye durur Cebeli Rahme kayaları üstüne çıkmak ve vakfe için niyet lazım değildir

3- Arafata gitmek için, Mekkeden Terviye [Zilhiccenin sekizinci] günü, sabah namazından sonra çıkmak [Mekkeden Minâya gidilir]

4- Arefe gününden önceki ve bayramın birinci günü, ikinci ve üçüncü geceleri Minâda yatmak (Üçüncü gece ve günü Minâda kalmak mecburi değildir)

5- Arafata gitmek için, Minâda, güneş doğduktan sonra yola çıkmak

6- Arefe gecesi Müz****fede yatmak Arafattan Müz****feye gelip, burada, yatsı vakti olunca, akşam ve yatsı namazları birbiri ardınca, cemaat ile kılınır Akşam namazını Arafatta veya yolda kılanın, yatsının vakti çıkmadan Müz****feye gelirse, burada tekrâr cemaat ile veya yalnız olarak, yatsı ile birlikte kılması lazımdır

7- Müz****fede, vakfeye, fecr ağardıktan sonra durmak Gece Müz****fede yatıp, fecr açılırken, sabah namazını hemen kılıp, sonra, Meşarilharam denilen yerde, ortalık aydınlanıncaya kadar, vakfeye durulur Güneş doğmadan önce, Minâya hareket edilir Yolda Muhasser denilen vâdide durmamalıdır Burası Eshâb-ı fil durak yeridir

8- Minâya gelince Mescid-i hife en uzak olan ve Cemre-i Akâbe denilen yerde, sağ elin baş ve şehadet parmakları ile, iki buçuk metreden veya daha uzaktan, Cemre yerini gösteren duvarın dibine nohut kadar yedi taş atılır Duvarın üstüne veya insana, hayvana çarptıktan sonra dibine düşerse caiz olur Ertesi fecre kadar caiz ise de, o gün öğleden önce atmak sünnettir Sonra, hiç durmadan buradan gidilip, isterse kurban keser Çünkü seferi olana kurban kesmek vacip değildir Seferi olan hacıların, müfrid oldukları zaman kurban kesmeleri vacip değildir Kurbandan sonra tıraş olur ve ihramdan çıkar Bayramın birinci günü Minâda olanlar ve bütün hacılar, bayram namazı kılmaz Sonra, o gün veya ertesi gün veya daha ertesi gün Mekke ye gidip Mescid içinden niyet ederek Tavaf-ı ziyaret yapar Buna Tavaf-ül ifâda da denilir Tavafı ziyareti ve tıraşı bayramın üçüncü günü güneş battıktan sonraya bırakmak mekruhtur ve kurban kesmek lazım olur Yalnız baygın olan kişinin yerine başkası tavaf yapılabilir Tavafı ziyarette Reml ve Say yapılmaz Tavaf namazından sonra Minâya gelir

Öğle namazını Mekkede veya Minâda kılar Bayramın ikinci günü, öğle namazından sonra Minâda hutbe okunur Hutbeden sonra, üç ayrı yerde, yedişer taş atılır Mescid-i Hife yakın olandan başlanır Üçüncü günü de böyle yedişer taş atılır ki, hepsi kırkdokuz taş olur Bunları öğleden önce atmak caiz değil veya mekruhtur Üçüncü günü güneş batmadan önce, Minâdan ayrılır Dördüncü gün de Minâda kalıp, fecrden güneşin gurubuna kadar dilediği zaman yirmi dört taş atmak müstehaptır

Dördüncü günü fecre kadar Minâda kalıp taş atmadan ayrılırsa, koyun kesmek lazım olur Birinci ve ikinci yerlerinden taş attıktan sonra, kollar omuz hizasına kaldırılarak ve el ayaları semaya ve kıbleye çevrilerek dua edilir Atılacak yetmiş taş, Müz****fede veya yolda toplanır Hayvan üstünde taş atmak caizdir Tavaf-ı sadr) dan sonra, zemzem suyu içilir Kâbenin kapı eşiği öpülür Göğüs ve sağ yanak Mültezem denilen yere sürülür Sonra, Kâbe perdesine yapışıp, bildiği duaları okur Ağlayarak Mescid kapısından dışarı çıkar

9- Arafatta, vakfeden önce gusletmek

10- Minâdan Mekkeye son dönüşte, önce Ebtah denilen vadiye gelip, burada bir miktar durmaktır Buradan Mekkeye gelip dilediği kadar kalır

11- Hacca giderken, muhtaç olmayan ana, babadan, alacaklılardan, kefilinden izin almak sünnettir Ana baba muhtaç ise, izinsiz gitmek haramdır Nafaka bırakmadı ise, hanımından izinsiz gitmesi de haram olur Mekke şehrine Mualla kapısından, Mescide Babüsselamdan ve gündüz girmek müstehaptır

Haccın sünnetini yapmayana ceza lazım gelmez Mekruh olur, sevabı azalır

İhramla ilgili sünnetler:
1- İhrama girerken gusletmek veya abdest almak
2- İhrama girmeden önce 2 rekat namaz kılmak
3- Erkekler izar ve rida denilen iki parça örtüye sarınmak
4- İhramlı bulunduğu sürede her fırsatta telbiye söylemek
5- Telbiyeyi her başlayışta 3 defa tekrarlamak
6- Telbiyeden sonra salevat-ı şerife, salevattan sonra dua ve niyazda bulunmak

Mekke ve Kâbe ile ilgili sünnetler:
1- Mekkeye mümkünse gündüz girmek (müstehaptır)
2- Mekkeye girmeden önce mümkünse gusletmek veya abdest almak
3- Kâbeyi görünce dua etmek
4- Kâbenin önüne gelince tekbir ve tehlil getirmek
5- Mültezemde yüzü ve göğsü Kâbe duvarına yapıştırıp, dua ve niyazda bulunmak

Tavaf ile ilgili sünnetler:
1- Tavafa başlarken Hacer-i Esvedin hizasına Rükn-i Yemâni cihetinden doğru gelmek
2- Tavafa başlarken ve her şavtın sonunda Hacer-i Esvedi istilam etmek
3- Sonunda say yapılacak tavaflarda erkekler ıstıba ve remel yapmak
4- Bütün şavtları ard arda (ara vermeden) yapmak
5- Nafile tavafı çok yapmak
6- Tavaf esnasında zikir, tehlil ve dua yapmak
7- Ziyaret tavafını bayramın ilk günü yapmak
8- Ziyaret tavafını şeytan taşlama, kurban ve tıraştan sonra yapmak

Say ile ilgili sünnetler:
1- Tavaf bitince ara vermeden saye başlamak
2- Saye giderken Hacer-i Esvedi istilam etmek
3- Safâ ve Mervede Kâbe görülebilecek kadar yükseğe çıkıp, Kâbeye dönerek tekbir, tehlil ve dua etmek
4- Erkekler yeşil renkle ışılandırılmış sütunlar arasıda hervele yapmak, diğer yerlerde ise yavaş yürümek
5- Bütün şavtları ara vermeden yapmak
6- Sayı abdestli yapmak
7- Say esnasında tekbir, tehlil ve dua yapmak

Arafat ve Vakfe ile ilgili sünnetler:
1- Arafata arefe günü güneş doğduktan sonra Minâdan hareket etmek
2- Öğle ve ikindi namazlarını cem-i takdim ile kılmak
3- Zevalden sonra vakfe için mümkünse gusletmek veya abdestli bulunmak
4- Vakfeyi Cebel-i Rahme eteklerinde yapmak
5- Gün boyuca telbiye, zikir, tekbir, tehlil, tesbih salevat, namaz ve dua ile meşgul olmak

Müz****fe ve Vakfesi ile ilgili sünnetler:
1- Arafattan arefe günü güneş battıktan sonra Müz****feye sükunetle ağır ağır inmek ve Müz****fede “Meşar-i Haram” civarında gecelemek
2- Sabah namazını erken kılmak
3- Vakfeyi ortalık iyice aydınlanıncaya kadar sürdürmek

Minâ ve şeytan taşlama ile ilgili sünnetler:
1- Bayram sabahı ortalık iyice aydınlandıktan sonra, güneş doğmadan Müz****feden hareket edip, Minâya gelmek
2- Vakit geçirmeden büyük şeytanı taşlamak
3- Taşlama yaparken Mekkeyi sola, Minâyı sağ tarafa almak
4- Taşları yaklaşık 3,5 - 5 m uzaktan atmak
5- İkinci ve Üçüncü Bayram günlerinde taşları küçük- orta- büyük şeytan sırası ile atmak
6- Küçük ve orta şeytana taş attıktan sonra dua etmek Büyük şeytan taşlandıktan sonra hemen ayrılmak
7- Taşları Bayramın ilk günü öğleden önce, diğer günlerde ise öğleden sonra güneş batmadan önce atmak
8- Minâda Mekkeye dönmekte acele edenler, bayramın üçüncü günü güneş batmadan önce Minâdan ayrılmalı

Saçların kesilmesi ile ilgili sünnetler:
1- Erkeklerin saçlarının tamamını tıraş etmesi veya tamamını kısaltması
2- Tıraşı ziyaret tavafından önce yapmak

Zemzemle ilgili sünnetler:
1- Veda tavafını yapıp tavaf namazını kıldıktan sonra bol bol zemzem içmek ve dökülmek
2- Zemzemi Kâbeye karşı ayakta ve Beytullaha bakarak içmek

Haccın edepleri

Haccın edepleri şunlardır:

1- Hac yolculuğu için dinine, ilmine güvenilir salih kimselerle istişare etmeli

2- Bilhassa hac yolculuğu esnasında gösterişten sakınmaya çalışmalı

3- Varsa, kul borcunu ve kul hakkını ödeyerek onlarla helalleşmeli

4- Tanıdıkları ile, arkadaşları ile helalleşip onların dualarını talep etmeli

5- Dargın olduğu müslüman varsa, barışmalı

6- Bir şeyi başkası görsün, başkası işitsin diye yapmaktan, övünmekten sakınmalı

7- Şüpheli olmayan tam helal para ile hacca gitmeli

8- Hacca giderken, din ve dünya işlerinde yardımcı olacak arkadaşlar bulmalı

9- Aile fertlerinin nafakasını noksansız temin edip gitmeli

10- Bilhassa hac yolunda Allahü teâlâdan daha fazla korkmalı

11- Allahü teâlânın ismini çok zikretmeli

12- Öfkelenmemeye dikkat etmeli, vakarlı olmaya çalışmalı

13- Lüzumsuz konuşmayı ve boş şeyleri terk etmeye çalışmalı

14- Hacla ilgili hususları iyi öğrenmeli

15- Hac esnasında alış-veriş ve ticaret yapmaktan uzak kalmaya çalışmalı

16- Perşembe günü çıkamazsa, Pazartesi günü yola çıkmalı

17- Hep abdestli durmaya gayret etmeli

18- Evinden çıkmadan önce iki rekat nafile namaz kılmalı

19- Hac veya umreden dönünce, iki rekat nafile namaz kılmalı [Kaza borcu olan kaza kılmalı]

Seyyid Abdülhakim Arvasi hazretleri buyuruyor ki:

1- Harem-i şerife girerken sadaka verilmeli (Mümkün olur ise her görülen fakire)
2- Sâfa ve Merve tepelerinin ortasına kadar çıkılmalı
3- Resulullah sallallahü aleyhi ve sellem efendimize selam sırası şöyle olmalı:
Esselâmü aleyke, ya Resulallah
Esselâmü aleyke, ya Nebiyallah
Esselâmü aleyke, ya Habiballah

İfrad haccı nasıl yapılır

Mikâttan önce:
1- Tırnaklar kesilir
2- Koltuk altı ve kasık temizlenir
3- Gusledilir olmazsa abdest alınır
4- Erkek, ihramla örtünür (Kadın elbisesini çıkarmaz)
5- Baş açık ve ayaklar çıplak olur

Mikât sınırında:
İhramın sünneti olarak iki rekat nafile namaz kılınır Birinci rekatta Kâfirun, ikinci rekatta İhlas suresini okumak iyidir Yalnız hac için niyet ve telbiye yapılır Böylece ihrama girilmiş olunur

İhramdan sonra:
İhramdan çıkıncaya kadar ihramlıya yasak olan işlerden sakınılır Tekbir, tehlil, salevat-ı şerife ve telbiye söylenerek yola devam edilir

Mekke-i mükerremede:
1- Gusledip veya abdest alıp Harem-i şerife giderek “kudum tavafı” yapılır Bu sünnettir
2- Tavaftan sonra iki rekat tavaf namazı kılınır Birinci rekatta Kâfirun, ikinci rekatta İhlas suresini okumak iyidir
3- Zemzem içilir, üstüne, başına dökmek iyi olur
4- İhramlı olarak Mekkede kalınır Namazları Harem-i şerifte kılmaya çalışmalıdır İstenildiği kadar nafile tavaf yapılır
5- Haccın sayı kudum tavafından veya nafile bir tavaftan yahut ziyaret tavafından sonra yapılır

Terviye günü [8 Zilhicce]
Terviye günü sabah namazı mümkün olursa Mekkede kılınıp Minâya çıkılır Arefe günü sabah namazını müteakip Arafata hareket edilir

Arefe günü [9 zilhicce]
1- Her fırsatta telbiye, tesbih, tekbir, tehlil ve salevat okunur [Hacılar, kendilerine, ana-baba ve bütün müslümanlara dua ederler]
2- Öğle ve ikindi namazları, öğle vaktinde cem-i takdim ile kılınır
3- Öğleden sonra vakfe yapılır
4- Güneş batmadan Arafattan ayrılmamalı Güneş battıktan sonra, akşam namazı kılınmadan Müz****feye hareket edilir
5- Akşam ve yatsı namazları Müz****fede yatsı vaktinde cem-i tehir ile kılınır Gece Müz****fede kalınır Şeytan taşlamak için taş toplanır

Bayramın birinci günü [10 zilhicce]
1- Sabah namazı kılınınca, Müz****fede “Meşaril harama gidilip orada vakfe yapılır
2- Ortalık ağarıp güneş doğmadan Minâya hareket edilir

Minâda çadıra yerleştikten sonra:
1- Akâbe cemresine [büyük şeytana] 7 taş atılır
2- Saçlar tamamen kesilir veya kısaltılır Böylece ihramdan çıkılmış olur

Bayramın 2, 3 ve 4 günleri:
1- Bayramın ilk günü yapılmamışsa, ziyaret tavafı yapılır [Ziyaret tavafını bayramın birinci günü yapmak daha faziletlidir] Daha önce yapılmamışsa haccın sayi yapılır Bunlar üçüncü günü güneş batıncaya kadar yapılmalıdır Yapılmamışsa vacibi zamanında yapmadığı için ceza gerekir
2- Küçük, orta ve Akâbe Cemrelerine [üç şeytana] her gün yedişer taş atılır

Minâdan dönünce:
“Veda Tavafı” yapılır Beytullaha karşı durup zemzem içilir Yüz ve baş yıkanır Sonra imkan bulunursa Kâbe-i şerifin yüksek eşiği öpülür

Temettü haccı nasıl yapılır

Mikâttan önce:
1- Tırnaklar kesilir
2- Koltuk altı ve kasık temizlenir
3- Gusledilir olmazsa abdest alınır
4- Erkek, ihramla örtünür(Kadın elbisesini çıkarmaz)
5- Baş açık ve ayaklar çıplak olur

Mikât sınırında:
İhramın sünneti olarak iki rekat nafile namaz kılınır Birinci rekatta Kâfirun, ikinci rekatta İhlas suresini okumak iyidir Yalnız hac için niyet ve telbiye yapılır Böylece ihrama girilmiş olunur

İhramdan sonra:
İhramdan çıkıncaya kadar ihramlıya yasak olan işlerden sakınılır Tekbir, tehlil, salevat-ı şerife ve telbiye söylenerek yola devam edilir

Mekke-i mükerremede:
1- Gusledip veya abdest alıp Harem-i şerife giderek “kudum tavafı” yapılır Bu sünnettir
2- Tavaftan sonra iki rekat tavaf namazı kılınır Birinci rekatta Kâfirun, ikinci rekatta İhlas suresini okumak iyidir
3- Zemzem içilir, üstüne, başına dökmek iyi olur
4- Safâ ile Merve arasında umrenin sayi yapılır Sonra saçın en az dörtte biri veya tamamı kesilir yahut kısaltılır Böylece ihramdan çıkılmış olur
5- İhramsız olarak Mekkede kalınır İstenildiği kadar “nafile tavaf” yapılabilir

Terviye günü [8 zilhicce]
Terviye günü hac için niyet ve telbiye yaparak yeniden ihrama girilir Sabah namazı mümkün olursa Mekkede kılınıp Minâya çıkılır Arefe günü sabah namazını müteakip Arafata hareket edilir

Arefe günü [9 zilhicce]
1- Her fırsatta telbiye, tesbih, tekbir, tehlil ve salevat okunur [Hacılar, kendilerine, ana-baba ve bütün müslümanlara dua ederler]
2- Öğle ve ikindi namazları, öğle vaktinde cem-i takdim ile kılınır
3- Öğleden sonra vakfe yapılır
4- Güneş batmadan Arafattan ayrılmamalı Güneş battıktan sonra, akşam namazı kılınmadan Müz****feye hareket edilir
5- Akşam ve yatsı namazları Müz****fede yatsı vaktinde cem-i tehir ile kılınır Gece Müz****fede kalınır Şeytan taşlamalarında kullanılacak taşlar toplanır

Bayramın birinci günü [10 zilhicce]
Sabah namazı kılınınca, Müz****fede “Meşaril harama gidilip orada vakfe yapılır Ortalık ağarıp güneş doğmadan Minâya hareket edilir

Minâda çadıra yerleştikten sonra:
1- Akâbe cemresine [büyük şeytana] 7 taş atılır
2- Vacip olan şükür kurbanı kesilir Kurbanlık hayvan bulunmaması veya alınamaması sebebiyle kesemiyeceği söz konusu olursa, Zilhiccenin dokuzuna kadar 3 gün ve bayramdan sonra 7 gün daha oruç tutması lazım olur Hepsi 10 gün olur Bu kalan 7 gün orucu, memleketine döndüğünde de tutabilir
3- Saçlar tamamen kesilir veya kısaltılır Böylece ihramdan çıkılmış olur

Bayramın 2, 3 ve 4 günleri
1- Bayramın ilk günü yapılmamışsa, ziyaret tavafı yapılır [Ziyaret tavafını bayramın birinci günü yapmak daha faziletlidir] Daha önce yapılmamışsa haccın sayi yapılır Bunlar üçüncü günü güneş batıncaya kadar yapılmalıdır Yapılmamışsa vacibi zamanında yapmadığı için ceza gerekir
2- Küçük, orta ve Akâbe Cemrelerine [üç şeytana] her gün yedişer taş atılır

Minâdan dönünce
Veda Tavafı yapılır Beytullaha karşı durup zemzem içilir Yüz ve baş yıkanır Sonra imkan bulunursa Kâbe-i şerifin yüksek eşiği öpülür

Kıran haccı nasıl yapılır

Mikâttan önce:
1- Tırnaklar kesilir
2- Koltuk altı ve kasık temizlenir
3- Gusledilir olmazsa abdest alınır
4- Erkek, ihramla örtünür (Kadın elbisesini çıkarmaz)
5- Baş açık ve ayaklar çıplak olur

Mikât sınırında:
İhramın sünneti olarak iki rekat nafile namaz kılınır Birinci rekatta Kâfirun, ikinci rekatta İhlas suresini okumak iyidir Umre ve hac için niyet ve telbiye yapılır Böylece hem umre hem de hac için ihrama girilmiş olunur

İhramdan sonra:
İhramdan çıkıncaya kadar ihramlıya yasak olan işlerden sakınılır Tekbir, tehlil, salevat-ı şerife ve telbiye söylenerek yola devam edilir

Mekke-i mükerremede:
1- Gusledip veya abdest alıp Harem-i şerife giderek “umre tavafı” yapılır
2- Tavaftan sonra iki rekat tavaf namazı kılınır Birinci rekatta Kâfirun, ikinci rekatta İhlas suresini okumak iyidir
3- Zemzem içilir, üstüne, başına dökmek iyi olur
4- Safâ ile Merve arasında “umrenin sayı” yapılır Böylece umre tamamlanmış olur Fakat tıraş olunmaz, ihramdan çıkılmaz Gerekirse sonra, hac için kudum tavafı yapılır Haccın sayi kudum tavafından sonra yapılabildiği gibi, nafile bir tavaftan veya ziyaret tavafından sonra da yapılabilir
5- İhramlı olarak Mekkede kalınır İstenildiği kadar nafile tavaf yapılır

Terviye günü [8 Zilhicce]
Terviye günü mümkün olursa sabah namazı Mekkede kılınıp Minâya çıkılır Arefe günü sabah namazını müteakip Arafata hareket edilir

Arefe günü [9 zilhicce]
1- Her fırsatta telbiye, tesbih, tekbir, tehlil ve salevat okunur [Hacılar, kendilerine, ana-baba ve bütün müslümanlara dua ederler]
2- Öğle ve ikindi namazları, öğle vaktinde cem-i takdim ile kılınır
3- Öğleden sonra vakfe yapılır
4- Güneş batmadan Arafattan ayrılmamalı Güneş battıktan sonra, akşam namazı kılınmadan Müz****feye hareket edilir
5- Akşam ve yatsı namazları Müz****fede yatsı vaktinde cem-i tehir ile kılınır Gece Müz****fede kalınır Şeytan taşlamak için taş toplanır

Bayramın birinci günü [10 zilhicce]
1- Sabah namazı kılınınca, Müz****fede “Meşaril harama gidilip orada vakfe yapılır
2- Ortalık ağarıp güneş doğmadan Minâya hareket edilir

Minâda çadıra yerleştikten sonra:
1- Akâbe cemresine [büyük şeytana] 7 taş atılır
2- Vacip olan şükür kurbanı kesilir Kurbanlık hayvan bulunmaması veya alınamaması sebebiyle kesemiyeceği söz konusu olursa, Zilhiccenin dokuzuna kadar 3 gün ve bayramdan sonra yedi gün daha oruç tutması lazım olur Hepsi on gün olur Bu kalan 7 gün orucu, memleketine döndüğünde de tutabilir
3- Saçlar tamamen kesilir veya kısaltılır Böylece ihramdan çıkılmış olur

Bayramın 2, 3 ve 4 günleri
1- Bayramın ilk günü yapılmamışsa, ziyaret tavafı yapılır [Ziyaret tavafını bayramın birinci günü yapmak daha faziletlidir] Daha önce yapılmamışsa haccın sayi yapılır Bunlar üçüncü günü güneş batıncaya kadar yapılmalıdır Yapılmamışsa vacibi zamanında yapmadığı için ceza gerekir
2- Küçük, orta ve Akâbe Cemrelerine [üç şeytana] her gün yedişer taş atılır

Minâdan Dönünce
“Veda Tavafı” yapılır Beytullaha karşı durup zemzem içilir Yüz ve baş yıkanır Sonra imkan bulunursa Kâbe-i şerifin yüksek eşiği öpülür

Hacda ceza gerektiren hususlar

Ceza gerektiren hususlar dört kısma ayrılır Bunlar:
1- Bedene (deve veya sığır kesmeyi) gerektirenler
2- Dem (koyun veya keçi) kesmeyi gerektirenler
3- Sadaka vermeyi gerektirenler (Fıtra miktarı)
4- Be****ni ödemeyi gerektirenler

Bedene kesmeyi gerektirenler:
1- Arafat vakfesinden sonra ve ziyaret tavafından önce cimada bulunmak (Arafatta durmadan önce olursa, haccı bozar)
2- Ziyaret tavafını cünüp olarak yapmak

Dem kesmeyi gerektirenler:
1- Kudum veya veda tavafını cünüp olarak yapmak
2- Bir uzvun tam***** koku sürmek
3- Saçına yağ sürmek veya kına yakmak
4- Dikişli elbiseyi tam bir gün giymek
5- Başını bir şeyle örtmek
6- Tıraş olmak
7- Koltuk veya yüz kıllarını veyahut boyun kıllarını koparmak
8- Tırnak kesmek
9- Haccın vaciplerinden birini terk etmek veya zamanında yapmamak

Fıtra miktarı sadaka gerektirenler:
1- Bir uzuvdan az bir yere koku sürmek
2- Bir günden az elbise giymek
3- Başın veya sakalın dörtte birinden daha azını tıraş etmek
4- Bir tırnak kesmek
5- Kudum veya veda tavafını abdestsiz yapmak
6- Veda tavafından bir şavtı terk etmek
7- Cemrelerde atılan taşlardan birini eksik atmak
8- Başkasını tıraş etmek veya başkasının tırnağını kesmek

Fıtra miktarından az sadaka gerektirenler:
Bit veya çekirge öldürmek

Be****ni ödemeyi gerektirenler:
Av hayvanı öldürmek Ayrıca Haremin, kesilmesi haram olan bitkilerini kesmek

Medine ve Kabr-i saadeti ziyaret

Medineye girerken ihrama girilmez Mekkede ihramlı iken olan yasaklar, Medinede yasak değildir Medine şehri uzaktan görülünce salât ve selam getirilir Sonra, (Allahümme hâzâ haremü Nebiyyike ve mehbitü vahyike femnin aleyye biddühuli fihi vecalhü vikâyeten li minennâr ve emânen minel azâb vecalni minelfâizine bi şefaatil Mustafâ yevmelmeâb) denir

Hacdan sonra, Medineye gidip, Resulullah efendimizin mübarek kabrini ziyaret etmek lazımdır Medineye girince, yalnız kabr-i Nebiyi ziyareti niyet etmeli Mescid-i Nebide bir namaz, başka yerlerdeki bin namazdan daha üstündür Oruç, sadaka, zikir ve Kuran-ı kerim okumak gibi ibadetler de böyledir

Şehre veya Mescide girmeden önce gusül abdesti alınır Güzel koku sürünülür Yeni, temiz elbise giyinilir Şehre yürüyerek girmek iyi olur

[Selef-i salihin, Medine-i münevvereye yaklaşınca, inip yaya yürürlerdi Böyle yapmak edep gereğidir Allame Ebu Abdullah b Reşid anlatır:
(Hicri, 684'de Medine'ye geldim Vezir Ebu Abdullah bin Ebil-Kasım benimle idi Gözleri ağrıyordu Medine'ye yaklaşınca, bineklerimizden inip yaya yürümeye başladık Vezir de, Kabr-i şerifin şevkiyle yaya yürüdü Hemen o saat gözlerine şifa ihsan edildi Kendi hâlini anlatan çok güzel bir kaside yazdı)]

Eşyalarını bir yere yerleştirdikten sonra, o yerlerin kıymetini ve yüksekliğini düşünerek, boynu bükük, kalbi kırık olarak; (Bismillah ve alâ Milleti Resulillah) der ve hicret gecesi gelmiş olan (İsrâ) suresinin sekseninci âyetini ve namazda okunan salevat-ı şerifleri okuyarak ve (Vağfir li-zunubi veftah li ebvâbe rahmetike ve fadlike) diyerek mescide gelir

Bab-ı selamdan veya bab-ı Cibrilden mescide girip, minber yanında iki rekat Tahıyyetül mescid namazı kılar Minberin direği sağ omuzu hizasına gelmelidir İki rekat da şükür namazı kılar

[Eshab-ı kiramdan Hz Cabir diyor ki:
(Seferden gelmiştim Hemen geldiğim gibi gidip Resulullaha selam verdim O da mescidin önlerinde duruyordu (Mescidde namaz kıldın mı?) buyurdu Ben de, hayır, dedim (Hemen git, mescide gir, namaz kıl Ondan sonra gel, bana selam ver) buyurdu (İbni Hubeyb)]

Duadan sonra edeple kalkıp Hucre-i Saadete gelir Muvâcehe-i Saadet duvarına karşı, arkasını kıbleye dönerek, Resulullah efendimizin mübarek yüzüne karşı, iki metre uzakta, edeple durur Resulullah efendimizin kabr-i şerifinde diri olduğunu, kendisini gördüğünü, selamını dualarını işittiğini ve cevap verdiğini, âmin dediğini düşünür (Esselamu aleyke yâ seyyidi, ya Resulallah ) diye başlayan duayı okur Emanet olan selamları söyler

[Ziyaretçi, huşû ve hudû ile selam vermelidir! Sesini ne çok yüksek, ne de fısıltı derecesinde alçak etmeli, orta derecede çıkarmalı ki, edebe uygun olsun Hz Ömer, Resulullah efendimizin mescidinde, yüksek sesle konuşan Taifli iki kişiye; “Eğer bu şehir halkından olsaydınız, Resulullahın mescidinde böyle yüksek sesle konuştuğunuz için sizi döverdim” dedi (Buhari)

Fahr-i kâinat efendimizi ziyaret ederken, mübarek yüzüne karşı durup, arkasını kıbleye vermelidir! Halife Mansur, (Ziyarette, kabr-i şerife mi, kıbleye mi döneyim?) diye sorunca, imam-ı Malik hazretleri, (Fahr-i kâinat, sana ve baban Hz Âdem'e kıyamette şefaatçidir Ona arka dönülmez) buyurdu
Şerefli kabre çok yakına varmamalı, sağlığında, şerefli huzurunda nasıl durulursa, öyle edepli durmalı, önüne bakmalı, etrafa bakmaktan sakınmalıdır!]

Sonra yarım metre sağa gelip, (Esselamu aleyke yâ halifeti Resulillah ) diye başlayan uzun duayı okuyarak Hz Ebu Bekire selam verir Sonra yarım metre sağa gidip, Hz Ömere selam verir Sonra kendine ve ana babasına ve bütün müslümanlara dua eder Sonra yine Resulullah efendimizin mübarek yüzünün karşısına gelir, dilediği duaları yapar

Sonra Ebu Lübabe hazretlerinin kendini bağlayarak tevbe etmiş olduğu direğe gelir Burada ve Ravda-i mutahharada nafile, kaza kılar Tevbe ve dua eder Dilediği zamanlarda, Mescid-i Kubâ ve Mescid-i Kıbleteyn, Uhud şehidleri ve Bakideki mezarları ve birçok meşhur mübarek yerleri de ziyaret etmelidir Mescidde iki rekat namaz kıldıktan sonra, Hücre-i saadete gelip, mübarek yüzüne karşı dönmeli Diri iken olduğu gibi huzurunda edep ile durup, salât ve selam vermelidir Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Bana selam verene, ben de selam veririm) [Beyheki, EDavud]

Hacca giden fakir, Mekkeye gidinceye kadar nafile ibadet yapmakta, nafile sevap almaktadır Mekke şehrine girince hac etmesi farz olur Zengin ise, memleketinden hac için çıktığı anda farz sevabı kazanmaktadır Farzın sevabı, nafilenin sevabından daha çoktur Fakir, memleketinde ihrama girerek yola çıkarsa, yolda da farz sevabı kazanarak, zenginin sevabına kavuşur Ana babası kendine muhtaç olmayan bir kimse, onlardan izinsiz farz olan hacca gidebilir, fakat nafile olan hacca gidemez

Sual: Mekkeden sonra Medineye gitmek zorunlu mu?
CEVAP
Zorunlu değilse de gitmeye çalışmalı! Peygamber efendimizin mübarek kabr-i şerifini ziyaret ederek büyük nimetlere kavuşmaya çalışmalı!
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Kabrimi ziyaret edene şefaatim vacip oldu) [Beyheki, Dare Kutni, Taberani]
(Kabrimi ziyaret edene şefaatim helal oldu) [Bezzar]

(Sadece beni ziyaret için gelen, kıyamette şefaatimi hak etmiş olur) [Müslim]
(Medineye gelip kabrimi ziyaret eden, Kıyamette komşum olur, ona şefaat ederim) [Şira]

(Hac edip kabrimi ziyaret eden, beni diri iken ziyaret etmiş gibi olur) [Taberani, Dare Kutni, İbni Cevzi]

(Hac edip de, beni ziyaret etmeyen, beni incitmiş olur) [Dare Kutni, İMalik]
(İmkan bulup da mazeretsiz beni ziyaret etmeyen bana cefa etmiş olur) [İbni Neccar]
(Vefatımdan sonra beni ziyaret eden, hayatımda ziyaret etmiş gibidir) [Beyheki]

(Kabrimin yanında, benim için okunan salevatı işitirim Uzak yerlerde okunanlar bana bildirilir) [İbni Ebi Şeybe]

[Bu müjdelere kavuşabilmek için elbette Ehl-i sünnet itikadında olmak şarttır Bidat ehlinin veya gayri müslimlerin yaptığı hiçbir ibadet kabul olmaz]

İmam-ı Kastalani hazretleri, (Mevahib-i ledünniyye) kitabında buyuruyor ki:
Resulullah efendimizin kabr-i şerifini ziyaret etmek, taatlerin en büyüklerinden ve ibadetlerin en şereflilerindendir Bunun aksini iddia eden, Allahü teâlâya, Resulüne ve müslümanlara muhalefet etmiş, İslam ipini koparmıştır

Peygamber mi diri, şehid mi?
Hacca gidip gelen herkes bilir ki, Vehhabiler, Resulullah efendimizin kabri şerifini ziyaret edip "Şefaat ya Resulallah" diyenlere, (Ya hacı, şirk şirk) diyerek Müslümanlara müşrik diyorlar Resulullahın ümmetinden olan şehidlere diri dedikleri halde, Resulullah efendimize ölü demeleri âyetlere de, hadis-i şeriflere de aykırıdır

Tibyanda bildiriliyor ki:
Bedirde falanca filanca öldü gitti denildiği zaman, Allahü teâlâ, şehidler için ölü denmesini yasaklayıp buyurdu ki:
(Allah yolunda öldürülenlere ölü demeyin Bilakis onlar diridir, ama siz bunun şuurunda değilsiniz) [Bekara 154]

Hadis-i şerifte de buyuruluyor ki:
(Uhudda şehid olan kardeşlerinizin ruhları yeşil kuşlarla Cennete gitmiştir Onlar Cennetin ırmaklarından su içer, meyvelerinden yiyip Arşın gölgesinde asılı altın kandillerle giderler, istirahat ederler Yiyecek, içeceklerin lezzetini ve orada yaşanan hayatın güzelliklerini tattıkları zaman, “Allahü teâlânın bize neler verdiğini kardeşlerimiz bilselerdi de cihattan çekinmeselerdi” dediler Allahü teâlâ da, ben onlara, sizin durumunuzu bildiririm buyurdu) [Müslim, Tirmizi, İbni Mace]

Bu konu ile ilgili âyet-i kerime meali de şöyledir:
(Allah yolunda öldürülenleri ölü sanmayın, onlar, Rableri indinde diridir ve Allahın bol nimetinden sevinç içinde rızıklanırlar, arkalarından kendilerine ulaşamayan [henüz şehid olmamış] kimselere, kendilerine korku olmadığını ve kendilerinin üzülmeyeceklerini müjdelemek isterler) [Al-i İmran 169]

Birinci âyette, Allah yolunda öldürülenlere ölü demeyin, onlar diridir diye ikaz ediliyor İkinci âyette de, Allah yolunda öldürülmüş olanların diri olduğu ve yiyip içtikleri bildiriliyor

Şimdi vehhabilere soruyoruz: Şehid mi üstün, yoksa Peygamber mi?
Şehid sıradan bir Müslümandır Savaşta ölenin imanı varsa şehid olur Attan düşüp ölen bile şehiddir Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Suda boğulan, yangında ölen, enkaz altında kalarak ölen şehiddir) [İbni Asakir]
(Abdestli yatıp da ölen şehiddir) [Deylemi]

(Mütteki müezzin, şehid gibidir **ürse kabrinde kurtlanmaz) [Taberani]
(Allahü teâlâdan sıdk ile ihlas ile şehidlik isteyen, yatağında ölse bile, şehid olur) [Müslim]

Allah yolunda ölen şehide ölü demek caiz değil iken, bütün ömrünü Allahın emrine uyarak Allah yolunda geçiren Peygamber efendimize ölü demek nasıl caiz olur?
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Her Peygamber, kabrinde diri olup namaz kılar) [Beyheki, Ebu Yala]
(Peygamberlerin vücudunu toprak çürütmez Bir mümin salevat okuyunca, bir melek bana haber verir, "Falan oğlu filan, sana selam söyledi" der) [İbni Mace, Ebu Davud]

İki âyet-i kerime meali şöyledir:
(Peygamber, müminlere kendi canlarından üstündür) [Ahzab 6]
(Bütün dinlerden üstün kılmak üzere, Resulünü hidayet ve hak din ile gönderen Odur) [Fetih 28]

Bu iki âyetten anlaşıldığı gibi, Peygamberimizin dini diğer dinlerden üstün olduğu gibi, kendi de herkesten üstündür Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Ben bütün insanların efendisiyim) [Buhari]

Şehidlerin ruhu yaşıyor da, âlemlere rahmet olarak gönderilen Resulullahın ruhu yaşamıyor mu? Ruh ölmez, kâfirlerin ruhu bile ölmez Peygamberin Allah yanında bir şehid kadar da kıymeti yok mu?

Şehid diri oluyor da, Peygamber niye diri olmasın? Şehid cennette rızıklandırılıyor da Peygamber niye rızıklandırılmasın? Peygamber hâşâ Allah yolunda olmazsa, şehid Allah yolunda nasıl olur?

Peygamber diri olmazsa şehid nasıl diri olur? Peygamber işitmezse, şehid nasıl işitir? Halbuki şehidin, Müslümanlığı da şehidliği de bu Peygambere iman etmeye bağlıdır

Peki şehidler Allah yolunda da, hâşâ Peygamberler, sıddıklar, ulema-i rasihin ve emr-i maruf yapanlar şeytanın yolunda mıdır? Bu ne çirkin suçlamadır öyle? Resulullah şehid değil midir? Resulullah, son hastalığında, (Hayberde yediğim zehirli etin acısını hâlâ hissediyorum Zehrin tesirinden aort damarım, bıçak gibi kesiliyor) buyurdu (Buhari)

İbni Mesud hazretleri ve diğer Eshab-ı kiram, (O zehirli etin tesiriyle Resulullah şehid oldu) buyurdu Peygamberlik şehidlikten üstündür Fakat şehid olmak da bir nimettir Allahü teâlâ Resulüne bu nimeti de vermek için son hastalığında bu zehrin etkisini göstermiştir (Mevahib-i ledünniyye)

Sual: Selefi bir siteden aldığım aşağıdaki hadislere uydurma deniyor Uydurma olmayanların karşısına kaynaklarını yazar mısınız?
CEVAP
İslam âlimlerinin kitaplarındaki bir hadis uydurma olmaz Çünkü onlar Resulullahın vârisidir Resulullahın vârisi Resulullaha ihanet eder mi? Sonra onlar uydurma hadisi sahihten ayıramayacak kadar cahil değillerdi Hadis-i şeriflerin kaynakları karşılarına yazılmıştır:
1- (Kabrimi ziyaret edene şefaatim vacip oldu) [İbni Huzeyme, Bezzar, Dare Kutni, Taberani]

2- (Sadece beni ziyaret için gelen, kıyamette şefaatimi hak etmiş olur) [Müslim, Taberani]

3- (Hac edip kabrimi ziyaret eden, beni diri iken ziyaret etmiş gibi olur) [Taberani, Dare Kutni, Beyheki, İbni Cevzi]

4- (Sevap umarak beni ziyaret eden, kıyamette bana komşu olur) [Mevahib-i Ledünniyye]

5- (Hac edip de beni ziyaret etmeyen, bana eza cefa etmiş olur) [Dare Kutni, İmam-ı Malik, İbni Neccar, Mevahib-i Ledünniyye]

Sual: Son hadiste, (Bana eza cefa etmiş olur) deniyor Resulullaha eza cefa küfürdür Bu bakımdan da son hadis uydurmadır deniyor Bunun açıklaması nedir?
CEVAP
O kimseler mecaz, tevil, kinaye gibi deyimleri bilmedikleri için böyle akıllarına göre konuşuyorlar Buradaki eza cefa, Resulullaha hakaret etmek değildir Resulullah efendimiz, o kimse bu sevaptan mahrum kaldı diye üzülür Bu hadisi bir çok âlim nakletmiş, biz sadece dört tanesini bulduk Bunların ikisi muhaddis = hadis âlimidir Birisi imam-ı Malik, hem hadis âlimi hem de Maliki mezhebinin kurucusudur Bu âlimlere inanılmazsa kime inanılacak ki?

Bu konuda başka hadis-i şerifler de vardır Üçü şöyledir
(Bir Müslümana eziyet veren bana eziyet vermiş demektir, bana eziyet veren de Allahü teâlâya eziyet vermiş olur) [Taberani]
Halbuki Allaha ve Resulüne eziyet etmek küfürdür Ama bir mümine eziyet etmek haram olursa da küfür olmaz Demek ki bir müminin üzülmesine Allah ve Resulü de üzülüyor

(Ameller, pazartesi ve perşembe günleri Allahü teâlâya arz olunur Cuma günleri de enbiyaya, ana-babaya, yakınlarına arz olunur İyi amelle onlar ferahlanır, kötü amellerinize üzülürler Öyle ise Allahtan korkun ve günah işlemek suretiyle ölülerinize eziyet etmeyin) [Hakim]
Bizim günahlarımızı gören ölüler, üzülürler, niye bu iyi amel işlemiyor da kötü işler yapıyor derler Biz günah işlemekle ölülere de günah yazılmaz

(Allahü teâlâ buyurdu ki: Abdesti bozulunca abdest almayan bana cefa etmiş olur Abdest alıp da, iki rekat namaz kılmayan da bana cefa etmiş olur İki rekat namaz kılıp da benden bir ihtiyacını istemezse yine bana cefa etmiş olur Abdest alıp, iki rekat namaz kıldıktan sonra dua edenin duasını kabul etmezsem ben de ona cefa etmiş olurum Halbuki ben cefa etmem) [Şira]
Hâşâ biz nâfile namaz kılmazsak Allaha niye cefa etmiş olalım ki? Demek ki buradaki eza, cefa, (Kulum bu nimetlerden faydalanmadı) diye Allahü teâlâ üzülüyor

Üç mescitten başkasını ziyaret için, uzak yola çıkmak, Allah rızası için olursa caizdir Başka niyetlerle olursa haramdır Bu üç mescit: Mescid-i haram ve mescid-i Nebevi ve mescid-i Aksadır
(Yalnız üç mescide ziyaret için gidilir) hadis-i şerifi, Kabr-i saadeti ziyaret için Medine-i münevvereye gitmenin çok sevap olduğunu göstermektedir Bu ziyareti yapmayanlar, bu çok sevaptan mahrum kalarak Resulullahı da üzmüş olurlar

Medinenin fazileti
Medine-i münevvere şehri çok kıymetlidir Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Medine, kötüleri çıkarır, körüğün, demirin pasını çıkarıp attığı gibi) [Buhari]
(Medinede ölebilen, orada ölsün Ben, orada ölenlere şefaat ederim) [Tirmizi]

(Haremeynden [Mekke ve Medine'den] birinde ölen, emin olarak dirilir) [Beyheki]
Eminden maksat, kıyamet korkularını çekmeyendir

(Bütün beldeler kılıçla, Medine ise Kuran-ı kerimle fetholundu) [İbni Neccar]

(Medinenin açlık ve şiddetine sabreden her mümine, kıyamette şefaat ederim) [Müslim]
(Medine, İslamın kubbesi, hicretin toprağı, helal ve haramın meskenidir) [Taberani]

Kısaca o mukaddes durağın taşı, toprağı ve her yeri Fahr-i kâinat efendimizin yakınlığı ile şereflenmiştir Medine halkı, Resulullah efendimizin uğur ve bereketlerinden feyz almak için kendilerini evlerine davet ederlerdi Aynı zamanda evlerinde namaz kılmasını murad edinirlerdi

İmam-ı Malik hazretleri, Medine içinde hayvana binmekten kaçınır, (Bir yerde ki, Resulullah yaya gezip mübarek ayağı dokunmuştur, ben orada hayvana binmekten haya ederim) buyururdu

Üç mescidi ziyaret
Fahr-i âlem efendimizin ziyaretine gitmeye niyet eden, Onun Mescid-i şerifini ziyarete, orada namaz kılmaya da niyet etmeli! Çünkü Onun mescidi, ziyaret için yolculuk yapılan üç mescidden biridir Bu üç mescid şunlardır: Mescid-i Haram, Mescid-i Aksa, Mescid-i Nebevi

Farz ve nafile namazları, Resulullah efendimizin mukaddes mescidinde kılmaya çalışmalıdır! Özellikle Ravda-i mutahharada kılmaya gayret etmelidir! Peygamber efendimiz buranın (Cennet bahçesi) olduğunu bildirmiştir Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Mescid-i haram hariç, mescidimde kılınan bir namaz, başka mescidde kılınan bin namazdan daha sevaptır) [Buhari]

(Mescidimde, kırk vakit namaz kılan için, Cehennemden kurtuluş beratı yazılır) [Tirmizi]

Kuba mescidi de önemlidir Ziyaret ederek, orada namaz kılmalıdır! Peygamber efendimiz, her Cumartesi günü Kuba mescidine gider, orada iki rekat namaz kılardı (Müslim)
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Kuba mescidinde namaz kılmak umre yapmak gibidir) [Tirmizi]
(Gusledip, Kuba mescidine giderek, orada namaz kılana umre yapmış gibi sevap verilir) [İ Ahmed]

Eshab-ı kiramın bulunduğu Baki kabristanını da ziyaret etmeli! İmam-ı Malik hazretleri buyurdu ki: (Medine'de eshab-ı kiramdan onbin kişi vefat etmiştir Onlar hep Baki'de defnedilmiştir) Peygamber efendimiz, Bakiye çıkar (Esselamü aleyküm ey müminler topluluğunun yurdu) diye selam verirdi (Müslim)

Diğer kabirleri de ziyaret etmelidir Bir hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(İki kabristan, güneş ve ayın yer halkına ışık vermesi gibi gök halkına ışık verir Birisi Medine kabristanı, diğeri de Askalân kabristanıdır) [İbni Neccar]

Medinede kırk vakit namaz
Sual: Hac veya Umre yapanın, Medinede sekiz gün kalıp kırk vakit namaz kılması şart mıdır?
CEVAP
Hac veya Umre için, Medine-i münevverede sekiz gün kalıp kırk rekat namaz kılmak şart değildir Yani kırk rekat namaz kılmak, hac ve umrenin şartlarından veya sünnetlerinden değildir
Peygamber efendimiz için de Medine-i münevverede sekiz gün kalmak gerekmez
Kırk rekat namazın fazileti, Resulullahı ziyaret ile değil, Mescid-i nebevinin faziletiyle ilgilidir

Umre nedir, nasıl yapılır

Umre, hac zamanı olan beş günden başka, senenin her günü, ihram ile yapılan, tavaf ve say yapmak ve saç kazımak veya kesmektir Umrenin farzı ikidir İhram ve tavaf İhram umrenin şartı, tavaf ise rüknüdür Say ve tıraş olmak ise vaciptir

Umre, ömürde bir defa, Hanefi ve Malikide sünnet, Şafii ve Hanbelide farzdır

İhrama girme yerleri:
Mekkeye mikât sınırları dışındaki yerlerden gelenler yolları üzerindeki mikâtlardan birinde ihrama girerler Mekkede bulunulduğu esnada umre yapmak istenirse, Mekkeliler gibi, Harem Bölgesi dışına çıkılarak ihrama girilir

Umre nasıl yapılır
1- Mikât sınırlarının birinde ihrama girilir ve niyet edilir

2- Telbiye, tekbir, tehlil salevat-ı şerife okunarak Harem-i şerife girilir Niyet edilip umre tavafı yapılır
Tavaf esnasında iztibâ ve ilk üç şavtta remel de yapılır

3- Tavaf namazından sonra Mesaya gidilerek umrenin sayi yapılır

4- Tıraş olunup ihramdan çıkılır Böylece umre tamamlanmış olur
Umrede Arafat, Minâ, Müz****fedeki menâsik, kudum ve veda tavafı yoktur

Okunacak dualar: Buraya yazmadık
Mutlaka o duaları okumak da şart değil, herkes bildiği duaları okuyabilir

İş ve umre
Sual: Bir iş için Suudi Arabistana giden kimse, Mekkeye gidip ihrama girerek umre yapabilir mi?
CEVAP
Suudi Arabistanın hangi yerine gittiğinizi yazmamışsınız Eğer mikât denilen yerin içinde iseniz, dışına çıkıp ihram giyerek öyle Mekkeye gitmeniz gerekir Mikâtta ihrama girmek gerekir Daha önce de giyilse olur Çünkü Tam İlmihalde diyor ki:
Hac için, ömre için, ticaret için veya herhangi bir şey için uzaktan gelenlerin, mikât denilen yerleri, ihramsız geçerek, Mekke-i mükerreme Haremine girmeleri haramdır Geçenin, geri mikâta gelip ihrama girmesi lazımdır İhrama girmezse, kurban kesmek lazım olur

Mikât denilen yerler ile, Harem-i Mekke arasına Hil denir Mikâttan geçerken, bir iş için Hilde kalmaya niyet edenlerin ve Hilde oturanların, hacdan başka niyet ile, ihramsız Hareme girmeleri caizdir Mikât yerlerini geçerken, niyet ederek ve telbiye yaparak, usulü ile, ihrama girilir Mikât yerinden önce, hatta kendi memleketinde de giymek caiz ve daha iyidir