Organik Bileşikler - Organik Bileşiklerin Sınıflandırılması - Organik Bileşik Türleri

Organik Bileşikler - Organik Bileşiklerin Sınıflandırılması - Organik Bileşik Türleri
Organik Bileşikler - Organik Bileşiklerin Sınıflandırılması - Organik Bileşik Türleri
ORGANİK BİLEŞİKLER
Canlılarda bulunan organik bileşikler karbonhidratlar,yağlar, proteinler, enzimler,nükleik asitler ve vitaminlerdir
Organik bileşiklerden bazıları hücrede enerji verici,bazıları yapı maddesi, bazıları da metabolizmada düzenleyici madde olarak görev yaparlar

KARBONHİDRATLAR

*Karbon,hidrojen ve oksijenden oluşur
*Enerji verici ve yapı malzemesi olarak kullanılırlar
*Enerji üretmek için ilk sırada kullanılır
İnsan ve hayvanvücudunda glikojen, bitkilerin yapısında nişasta ve selüloz olarak yer alan karbonhidratlar (CHO); karbon, hidrojen ve oksijen atomlarından meydana gelmiş organik bileşiklerdir

1 gr karbonhidrattan 41 kalori enerji elde edilir

Büyüklüklerine göre 3'e ayrılırlar:
v Monosakkaritler
v Disakkaritler
v Polisakkaritler

MONOSAKKARİTLER (Tek şekerler)

Su ile hidrolizlerinde daha basit şekerlere ayrışmazlar
*Kimyasal sindirime uğramadan doğrudan kana geçerler
*Monosakkaritleri ardarda birbirine bağlayan bağlaraglikozit bağ denir
5C'lu olanlar(Pentoz):
1)Riboz: RNA'da bulunur
2)Deoksiriboz: DNA'da bulunur

6C'lu Olanlar(Hegsoz):
1) Glikoz
2) Fruktoz
3) Galaktoz
Y Bunların kana geçiş sıraları:
Galaktoz>Glikoz>Fruktoz'dan önce kana geçer

Disakkaritler(Çift Şekerler)

Bunlar 2 molekül monosakkaritin birleşerek 1 molekül su oluşturmasıyla meydana gelen moleküllerdir
Her disakkaritte birer tane glikozit bağ bulunur

Glikoz + Glikoz -------------> Maltoz + H2O(Malt şekeri)
Glikoz + Fruktoz ------------> Sükroz(Sakkaroz) + H2(Çay Şekeri)
Glikoz + Galaktoz -----------> Laktoz + H2O(Süt Şekeri)

Maltoza Malt şekeride denirÜzümde ve balda bol miktarda bulunur
Sakkarozda şeker karışımında bol bulunur
Laktozda sütün bileşiminde bulunur

Polisakkaritler

Çok sayıda monosakkaritin birleşmesinden oluşur
n(Monosakkarit)------------>Polisakkarit+(n-1)H2O Bunların;

1)Nişasta:Çok sayıda glikozdan oluşur
*Bitkilerdeki depo polisakkarit şeklidir
*Genellikle bitkinin ışık görmeyen kısımlarında (kök,gövde, tohum gibi) lökoplastlarda depolanır

2)Selüloz:Çok sayıda glikozdan oluşur
*bitkilerdeki yapısal polisakkarittir
*Bitki hücrelerindeki çeperin ana maddesi selülozdur
Not:İnsanlarda ve hayvanlarda selülozu sindirecek enzimler yokturSelüloz bu canlıların sindirim sisteminde yaşayan bazı bakteriler tarafından sindirilir

3)Glikojen:Çok sayıda glikozdan oluşur
*Hayvanlardaki depo polisakkarit şeklidir
*Glikojen karaciğer ve kaslarda depolanır

4)Kitin:Çok sayıda glikozdan oluşan azotlu bir polisakkarittir
*Böceklerdeki kabuğun ana maddesi kitindir

LİPİTLER (YAĞLAR)
Lipitler suda erimeyen buna karşın eter, benzen, kloroform gibi organik çözgenlerde eriyen bir dizi heterojen organik bileşiklerdir Sitoloji bakımından lipitler hücrede serbest lipitler hücrede serbest lipit ve örtülü lipit olmak üzere iki türlüdür Organizmada lipitlerin oynadığı rol bulundukları yer ve dağılışlarına göre değişiktir Kimyasal ve fiziksel özelliklerine göre lipitler, basit lipitler, bileşik lipitler, streoitler ve yağda eriyen vitaminler gibi çeşitli alt gruplara ayrılırlar

Karbon,Hidrojen ve Oksijenden oluşurlar

*Enerji verici(2sırada) ve yapı malzemesi olarak kullanılırlar

*Bir gram nötral yağın yanmasıyla 91 kkal enerji açığa çıkarEnerji en yüksek olan organik bileşiklerdir

Yapılarına göre 3'e ayrılırlar:

1) Nötral Yağlar
* Yağ asidi ve gliserinden oluşurlar
* Önemli organların dış yüzeyini örterler
Gliserin + 3Yağ Asidi ------> Yağ + 3H2O
2) Fosfolipitler
* Fosforik asit ihtiva eden lipitlerdir
* Hücre zarının yapısına katılırlar
3) Steroidler
* Hormon vitamin olarak görev yaparlar
* Kolesterolde bir steroiddir
Yağların Vücuttaki Görevleri
* Enerjiye dönüştürülürler
*Yağda eriyen A,D,E,K vitaminleri yağlarla birlikte emilirYağlar bu vitaminlerin emilmesini sağlar
* Deri altındaki yağlar ısı kaybını önlerVücudu dış etkilere karşı korur
* İç organların etrafını sararak *****ik etkilere karşı korur
*Yağlar midede uzun süre kaldığı için tokluk duygusunun uzun süre devam etmesini sağlarlar

Yağların Kimyasal Yapısı
Yağ asitleri ve gliserolden oluşurlarGliserin 1 molekül yağ asidiyle birleşirse Monogliserid,2 molekül yağ asidiyle birleşirse Digliserid,3 yağ asidiyle birleşirse trigliserid oluşur
Yağ asitlerinin yapısındaki C atomları birer bağ yapmışsa bu şekildeki yağ asitleri Doymuş Yağ asitleridirBazı C atomları çift bağ yapmışsa bunlar Doymamış Yağ asitleridir
PROTEİNLER
Proteinler Karbon,Hidrojen,Oksijen ve Azottan oluşurBazılarının yapısında Fosfor(P) veya Kükürtte(S) bulunabilir
Proteinler hücrenin en önemli organik maddelerinden birisidir Proteinler canlılık olaylarının sürebilmesi için kesinlikle gerekli olan bileşiklerdir Proteinlerin yapıtaşları amino asitlerdir Her amino asidinde ortak olan özellik şudur Bunlarda terminal bir amino grubu ve bir karboksil grubu ile birlikte C atomuna bağlı bir yan zincir bulunur Amino asitler aynı anda hem amino grubu hem de karboksil grubu taşıdıklarından amfoter karakter gösterirler Amino asitler birbirleri ile önce gelen amino asitin karboksil grubu sonra gelen amino asitin amino grubuna bir molekül su çıkacak şekilde bağlanır Bu bağa peptid bağı denir
* Yapı malzemesi,düzenleyici,onarıcı ve en son olarakta enerji verici olarak kullanılır
* Proteinler DNA'nın kontrolünde sentezlenirler
* 1'gram proteinin yanmasıyla 43 kal enerji açığa çıkar
* Proteinler amino asitlerden oluşurlarTabiatta 20 çeşit amino asit bulunur
1 amino asidin yapısında 4 grup vardır:
a)Karboksil Grubu b)Amino Grubuc)Hidrojen Grubud)Radikal Grup 'tur

Doğada 20 çeşit amino asitte Karboksil,Amino,hidrojen grupları sabit Radikal grup ise değişkendir

Proteinlerin özellikleri içerdikleri amino asitlerinin sayısına, çeşidine ve amino asitlerin polipeptid zinciri üzerindeki sıralanışlarına bağlıdır Amino asitlerin sıralanışlarındaki farklar nedeni ile her canlı organizma türü için özel olan protein tipleri

vardır, birininki diğerine uymaz Bu nedenle gerektiğinde bir türden diğer türe aktarılışlarında güçlükler çıkabilir Örneğin, kan alış verişi sırasında hastaya verilen kan uygun olmadığında şok ve ölüme, bazı bitkilerin polenleri solunum yolu ile alındığında alerjiye neden olabilirler Bazen amino asitlerin sıralanışlarında bir amino asitin yer değiştirmiş olması ciddi bir hastalığa neden olur

Proteinler nelerdir?

Proteinler amino asitlerden yapılmış çok büyük moleküllerdir Proteinlerin basit yapısı, karbon, hidrojen, oksijen ve azottan oluşmuş amino asitlerin zinciridir
Proteinlerde azot bulunması, onları karbonhidrat ve yağlardan ayırt eden bir özelliktir Elzem ve elzem olmayan proteinler veya amino asitler diye bir ayrım yapılabilir İnsan vücudu protein sentezi için yaklaşık 20 farklı amino aside ihtiyaç duyar Bunlardan 8 tanesi elzemdir, yani vücutta sentez edilmemektedir Bunlar: izolösin, lösin, lisin, metiyonin, fenilalanin, trionin, triptofan ve valin'dir Elzem amino asitler vücut dışındaki kaynaklardan alınmalıdır
Bir protein birçok vagonun birbirine bağlanması ile oluşmuş bir tren gibidir Her bir vagon veya birim bir amino asittir 20 amino asitten oluşmuş bir çok farklı kombinasyonlar büyük sayılarda protein oluşmasına izin vermektedir Yani bir lisan gibi, sadece birkaç harf vardır, fakat bu harflerden değişik kombinasyonları kullanarak milyonlarca kelime oluşmaktadır
Vücudumuz neden proteinlere ihtiyaç duyar?

Proteinler vücutta hemen hemen her yerde bulunurlar, ve hücre yapımında kullanılırlar Kasların, organların ve bezlerin başlıca bileşenleridir Safra ve idrar dışındaki bütün canlı hücreler ve vücut sıvıları protein içerir
Gıdalar vücudumuza girip, sindirildikten sonra, amino asitler serbest hale geçerler ve gerekli proteinleri yapmak için vücudumuz tarafından kullanılırlar Bunlar büyüme ve gelişim için gereklidirler; protoplazma gibi yeni hücre bileşenlerinin yapılması için ve aynı zamanda antikorlar, enzimler ve hormonlar vb yapımı için de gereklidir Aynı zamanda proteinler bir enerji kaynağıdır

En iyi protein kaynakları nelerdir?

Bir gıdadaki protein elzem amino asitleri bize sağlıyorsa, bu protein tam protein olarak adlandırılır Eğer bütün elzem amino asitleri sağlamıyorsa, eksik protein olarak adlandırılır
Bütün et ve diğer hayvansal ürünler tam proteinlerin kaynağıdır Bu ürünler arasında sığır, kuzu, domuz, kümes hayvanları, balık, kabuklu deniz ürünleri, yumurta (tam proteinlerin en iyi kaynağı), süt ve süt ürünleri yer almaktadır
Hububat, meyve ve sebzelerdeki proteinler eksik proteinler olarak kabul edilirler Bitki proteinleri bütün elzem amino asitleri içermek için ve tam protein oluşturmak için kombine edilebilirler Bu kombinasyonlara örnek olarak, pirinç ve fasulye, mısır ve fasulye verilebilir
Eğer Fazla miktarda protein alınırsa ne olur?
Protein alımında en uygun miktar vücut ağırlığının her bir kilogramı için 0,8 gram kadardır Protein miktarının düşük olması vücudun güçsüz olmasına ve hastalıklara karşı dirençsiz olmaya yol açar Vücut ağırlığının her bir kilogramı için 1,6 gramdan fazla alınan protein aşırı miktar olarak tanımlanır Beslenmede yetersiz protein alımı aşırı protein alımından daha zararsızdır, aşırı protein alımı sağlıklı değildir Fazla protein nitrojen içerir buda karaciğerde üre olarak bilinen atık maddeye dönüşür Bu artık madde böbrekler vasıtasıyla idrar şeklinde dışarıya atılmaya çalışılır Bundan dolayı çok fazla miktardaki protein alımı karaciğer ve böbreklerde zorlamaya yol açar
VİTAMİNLER

* Organik bileşiklerdir ve dışardan alınırlar
* Enerji değerleri yokturDüzenleyici ve hastalıklara karşı koruyuculardır
*Hiçbir Kimyasal sindirime uğramadan hücre zarından geçer ve kana karışırlar
Vitaminler, insan metabolizması için ihtiyaç duyulan, temel, enerjisiz gıdalardır İnsan vücudu tarafından üretilemezler, fakat günlük gıdalardan temin edilmesi gerekir Enzimatik reaksiyonlar için kofaktör olarak görev yapmaları temel fonksiyonlarıdır Ayrıca, kanın pıhtılaşması, bağışıklık sistemi, sinir sistemi, görme fonksiyonları, deri yapılanmasını da kapsayan çeşitli rolleri vardır
Vücut, farklı vitaminlere farklı miktarlarda gereksinim duyar Farklı insanların farklı vitamin ihtiyaçları vardır Çocuklar, yaşlılar ve hamile bayanlar gibi bazı özel rahatsızlığı bulunan insanlar günlük gıda alımında daha fazla vitamine ihtiyaç duyarlar
İki sınıf vitamin vardır: yağda çözünen vitaminler (A, D, E ve K) ve suda çözünen vitaminler (B ve C) Alınması gereken miktardan fazla alınan yağda çözünen vitaminler insan vücudunda depolanabilirler, bu arada fazladan alınmış olan suda çözünen vitaminler vücuttan atılırlar Bu, çok nadir olarak suda çözünen vitaminler için olabilen, ama genellikle çok fazla miktarda alınmış olan yağda çözünen vitaminlerin neden olduğu toksisite semptomlarının nedenidir Diğer yandan, dokularda depolanmadığı için suda çözünen vitaminlerin vücutta eksiklik belirtileri kendini gösterir Eksikliğinde görülen rahatsızlıklar baş ağrısı, deri problemleri, iştah kayıpları gibi basit problemlerden uzun süreli B1 vitamini kayıplarının neden olduğu beriberi veya uzun dönem C vitamini kaybı sebebiyle oluşan skorbüt adı verilen ciddi ve şiddetli seyir gösteren hastalıklara neden olabilirler Bununla birlikte, şiddetli vitamin eksikliği gelişmiş olan ülkelerde pek görülmez Fakat, popülasyonun birçok alt grubu için alınması gereken optimum miktardaki sapmalar belirebilir
Vitaminler, meyveler, sebzeler, et ürünleri, balık ve süt ürünleri gibi tüm gıdalarda bulunurlar Düzeyleri gıdanın çeşidine yada kullanım şekli ve işleme yöntemlerine bağlıdır Uzun depolama süresi ve uzun işleme koşulları gıdadaki vitamin düzeyini azaltabilir
Suda Eriyenler:
B vitamini:Eksikliğinde beriberi hastalığı görülür

C vitamini:Eksikliğinde Skorbit hastalığı görülür

Yağda Eriyenler:
A Vitamini: Eksikliğinde Gece Körlüğü görülür
D Vitamini: Eksikliğinde Raşitizm denen hastalık görülür
E Vitamini: Eksikliğinde kısırlık görülür
K Vitamini: Eksikliğinde hemofili(kanın pıhtılaşmaması) görülür

Suda çözünen vitaminler

Bu B grubu ve C vitaminlerini kapsar Bu vitaminler, isimlerini ilk keşfedildikleri zaman kullanılan test tüplerinin üzerindeki B ve C etiketlerinden almışlardır Sonraları, B vitamini içeren test tüplerinin içinde birden çok vitamin içerdiği tespit edilmiş ve daha sonra B1, B2, vb vitaminleri diye adlandırılmışlardır
8 adet B vitamini; karbonhidrat, yağ, protein metabolizmasında enzimlere yardımda ve DNA ve yeni hücre yapımında rol oynarlar

Tiamin (B1 Vitamini)
Gereksinimler
Tiamin için tavsiye edilen günlük alım miktarı 0,5 mg/ 1000 kkal'dir Bu, günlük ortalama gıda alım miktarının yaklaşık olarak 2000 kkal/ gün olduğu varsayılırsa, günde yaklaşık 1 mg'dır Dengeli yiyecekler tiaminin yeterli miktarını sağlamalıdır Enerjilerinin çoğunu şekerden veya alkolden sağlayan insanlarda tiamin yetersizliği görülür Oruç tutan yada diyette olan insanlar 2000 kkal'lik diyette olduğu kadar tiamin aldıklarından emin olmalıdırlar
En iyi kaynaklar
Domuz eti ve jambon, maya, karaciğer, tüm tahıllar, fındık, ayçiçeği tohumu, armut, karpuz, istiridye, yulaf ezmesi, buğday tohumu kadar iyi B1 vitamini kaynağıdırlar
Eksiklik belirtileri
Beriberi uzun zamanlı tiamin eksikliğinin bir sonucu olabilir Bu hastalık Uzak Doğu'da tiamince zengin olan pirinç kabuklarının ayrılması yoluyla parlatılmış pirinç tüketilmeye başladığı zaman keşfedilmiştir Beriberi hastalığı sinir sisteminde hasarlanmaya ve kasın zedelenmesine yol açabilir Diğer eksiklik belirtileri ise kalpteki ritim bozuklukları, kalbin durması, güçsüzlük, yürümede zorlanma, akıl karışıklığı, ve felçtir
Riboflavin (B2 Vitamini)
GereksinimlerRiboflavin için tavsiye edilen günlük alım değeri 0,6 mg/ 1000 kkal' dir Bu günde 1,2 mg kadardır Çocuklar ve hamile bayanlar büyüme gereksinimleri için ilave riboflavine ihtiyaç duyarlar
En iyi kaynaklarPeynir gibi süt ve süt ürünleri iyi riboflavin kaynaklarıdır Bunun için, günlük gıdada bu öğelerin olması önemlidir Brokoli, kuşkonmaz, ıspanak gibi yeşil sebzelerin ve tahılların çoğu riboflavin içerir
Eksiklik belirtileriRiboflavin eksikliği ile hiçbir hastalık ilgili değildir Riboflavinin yokluğu deride kızarıklık, çatlaklar, ve göz ve dudak kenarlarında kızarıklık, ışığa karşı aşırı duyarlılık gibi semptomlara neden olabilir Ayrıca ağız kenarlarında çatlaklara neden olabilir
Bunları biliyor muydunuz?
Işık ve radyasyon etkisi riboflavini yok edebilir Bu, sütün niye ışığı geçiren şişelerde nadiren satıldığının nedenidir Bir diğer yönden, riboflavin ısıya karşı dirençlidir, bu nedenle pişirme riboflavini yok etmez Riboflavin ayrıca E101 adıyla gıda katkı maddesi olarak kullanılır
Niasin (B3 Vitamini)
GereksinimlerNiasin için tavsiye edilen günlük alım miktarı 66 mg NE (niasin eşdeğeri) /1000 kkal veya günde 13 mg' dır Bir niasin eşdeğeri (NE), teorik olarak önmaddesi triptofan tarafından teorik olarak yapılan niasini de içeren, gıdada mevcut olan niasin miktarıdır 60 mg triptofan 1 mg niasin oluşturabilir
En iyi kaynaklarZenginleştirilmiş ekmek, tahıllar ile et, kanatlılar ve balık da iyi niasin kaynaklarıdır Mantar, kuşkonmaz ve yeşil yapraklı sebzeler en iyi niasin kaynaklarıdır
Eksiklik belirtileriNiasinin eksikliğinden olan pellegra hastalığı cilt rahatsızlıkları, mide bulantısı ve hafıza kaybı gibi semptomlara neden olur Bu hastalık 1900' lü yılların başında Güney Amerika' da yaygındı Daha başka eksiklik belirtileri ise iştahsızlık, zayıflık, baş dönmesi ve zihinsel bulanıklıktır Deri, özellikle güneş ışığına maruz kalan bölgelerde karşılıklı simetrik deri iltihabı semptomları gösterebilir

B6 Vitamini (Piridoksin, piridoksal, piridoksamin)
Gereksinimler B6 vitamini koenzimlerinin amino asit metabolizmasında önemli rol almasından ötürü, günlük alımları protein alım miktarı ile doğru orantılıdır, çünkü proteinler amino asitlerden oluşurlar B6 vitamini için önerilen günlük alım miktarı 016mg /g protein' dir Bu, alınması gereken miktarın erkekler için günde 20 mg, bayanlar için 16 mg olduğu anl gelir
En iyi kaynaklarEt, balık ve kanatlı eti en iyi B6 vitamini kaynağıdırlar Diğer kaynaklar ise patates, bazı yeşil sebzeler ve pembe meyvelerdir
Eksiklik belirtileriB6 vitamini alımı çok düşük olan insanlar güçsüzlük, alınganlık ve uykusuzluk gibi semptomlar gösterirler Diğer belirtiler ise gelişme bozuklukları, zayıflatılmış motor fonksiyonlarıdır
Folat (Folasin, folik asid, pteroilglutamik asid)
GereksinimlerFolat için günlük alım değeri yaklaşık olarak 3 mg/kg vücut ağırlığıdır Erkekler için günlük alım miktarı 200 mg, bayanlar için ise 180 mg olmalıdır Folatın yüksek miktarı, hamilelik döneminde ve hücreler çoğaltıldığı zaman tavsiye edilir Eksikliği sadece düşük alım miktarı ile değil, vitaminler için alışılmadık metabolik ihtiyaç durumunda ve çift taraflı absorbsiyon durumuyla da ortaya çıkabilir Fazla miktarda alkol ve kalorisiz maddeleri tüketen insanlar maruz kalır Ayrıca, hamilelik gibi hücre bölünmesiyle; kanser, deri hastalıkları folat alımı için ihtiyacını arttırır Folat eksikliğinin diğer semptomları ise ishal ve bağışıklık sisteminin baskılanmasından olan sık görülen enfeksiyonlardır Bu, halsizliğe sebebiyet vererek etkiler
En iyi kaynaklarFolat için en iyi kaynaklar sebzeler, özellikle yeşil yapraklı sebzelerdir Aynı zamanda karaciğer de folat içerir Et, süt, ve süt ürünleri düşük miktarda folat içerir
Eksiklik belirtileri Folat eksikliği anemiye sebep olabilir Semptomları büyük, biçimsiz kırmızı kan hücreleri, yavaş DNA sentezidir Bu aynı zamanda sadece folat eksikliğinden değil, B12 vitamini yokluğundan da olabilir Folat eksikliğinin diğer semptomları ise ishal, bağışıklık sisteminin baskılanmasından dolayı görülen sık enfeksiyonlardır Sinir sistemini etkiler, depresyona, akıl karışıklığı, bitkinliğe ve bayılmaya yol açar

B12 Vitamini (Kobalamin)
Gereksinimler
B12 vitamini için günlük alım miktarı günde yaklaşık 2 mikrogram kadardır
En iyi kaynaklarB12 vitamininin tam yakını hayvansal ürünlerde bulunur Vejetaryenler ise kendilerini bu vitamin eksikliğine karşı ekstra süt, yumurta tüketerek koruyabilirler Bu, günde bir bardak süte veya bir yumurtaya karşılıktır Sadece veganlar soya sütü veya B12 vitaminince zenginleştirilmiş çevrede yetişen mayalar gibi kaynaklara ihtiyaç duyarlar
Eksiklik belirtileri B12 vitamini eksikliği genellikle folat eksikliğinin neden olduğu anemiye yol açabilir B12 vitamini olmadan, folat kırmızı kan hücreleri yapamaz Herhangi bir eksikliğin semptomları, yavaş DNA sentezini gösteren büyük, bozuk kırmızı kan hücreleridir Eksiklik ayrıca periferal sinir sistemini etkileyebilir Ayrıca cilt hassasiyetine neden olabilir

Pantotenik asid

GereksinimlerPantotenik asit için tavsiye edilen günlük alım miktarı yoktur Tahmin edilen güvenilir ve gerekli alım miktarı olarak günlük 4 ile 7 mg arası belirtilmiştir
En iyi kaynaklarPantotenik asit bir çok gıdada bulunur Et, balık, kanatlı ve tüm tahıllı bitkiler ve sebzeler en iyi kaynaklardır
Eksiklik belirtileriEksiklik belirtileri seyrek ve kusma, uykusuzluk ve yorgunluk şeklindedir
Biotin (B8 Vitamini)
Gereksinimler
Biotine çok küçük miktarlarda ihtiyaç vardır Bu yüzden biotin için önerilen günlük alım miktarı yoktur Tahmin edilen güvenli ve yeterli günlük alım miktarı 30-100 mg' dır
En iyi kaynaklarBiotin bir çok gıdada bulunur Eksikliği çok çeşitli beslenen insanlarda görülmez
Eksiklik belirtileriBiotin eksikliği azdır ve yapay yolla beslenen hastahanelerdeki hastalarda görülür İştahsızlık, mide bulantısı, güçsüzlük ve yorgunluk gibi belirtileri vardır Eksikliği gidermek için ekstra dozları hastalara verilebilir
C Vitamini

Gereksinimler C vitamini için önerilen günlük alım değeri 60 mg' dır, fakat kişiden kişiye değişir Yanıklar, enfeksiyonlar gibi fiziki stresler, ağır metal zehirlenmeleri, sigara içilmesi, bazı ilaçların (aspirin, barbituratlar gibi) uzun süreli kullanılması, vücudun C vitaminine olan ihtiyacını arttırır Sigara içenler günlük yaklaşık 100 mg C vitaminine ihtiyaç duyarlar
En iyi kaynaklarTurunçgiller C vitamininin iyi kaynağıdırlar Brokoli, yeşillikler, lahana ve çilek yüksek miktarda C vitamini içerir Tam tersine sütte ve ette çok düşük miktarda C vitamini vardır
Eksiklik belirtileriC vitamini eksikliğinin ilk belirtileri, diş çevresinde kanama ve deri altındaki kapilerlerin hemorojik hasarlar oluşturarak kırılmasıdır C vitamininin asıl yokluğu sinir ve kas sisteminde görülür Ağrı depresyon gibi belirtilere yol açarlar İleri semptomları bayılmaya yol açar C vitamininin fazla miktarı alınırsa vücut ihtiyaçtan fazla vitamini atar

NÜKLEİK ASİTLER
Nükleik asitler hücrenin en önemli organik bileşikleridirNükleik asitlere bu ismin verilmesinin nedeni su içindeki süspansiyonlarının asit reaksiyon vermesindendir Nükleik asitler bütün canlılarda deoksiribonükleik asit (DNA) ve ribonükleik asit (RNA) biçiminde bulunurlar
Ökaryotik hücrelerde DNA başlıca nükleusta bulunurSitoplazmada ise DNA az miktarda mitokondri ve kloroplast içinde bulunur
RNA hücrede hem nükleus hem de sitoplazmada bulunur Sitoplazmada ribozom yapısının büyük bir kısmını oluşturur, ayrıca mitokondri ve kloroplastta da RNA vardır
DNA molekülünün yapısı:

DNA molekülü, sarmal şekilde kıvrılmış, merdivene benzer bir yapıdadırMerdiven kenarlarını şeker (deoksiriboz) ve fosfat molekülleri, basamaklarını da organik bazlar oluştururKarşılıklı yer alan nükleotit zincirinde, her zaman guanin sitozinin, adeninde timinin karşısına gelir

A = T G = S

T = A S = G

RNA molekülünün yapısı:

RNA çok sayıda nükleotidin tek sıra hâlinde yan yana dizilmesi sonucu oluşurRNA molekülü riboz, fosfat grubu ve organik

bazlardan oluşurOrganik bazları adenin, guanin, sitozin ve urasildir

1Mesajcı RNA (mRNA): DNA’da bulunan kalıtsal bilgiyi sitoplazmadaki ribozomlara taşır

2Ribozomal RNA (rRNA): Proteinlerle birlikte ribozomların yapısını oluşturur

3Taşıyıcı RNA (tRNA): Hücre içindeki amino asitleri tanır ve bunları ribozomlara taşır

AMİNO ASİT

* Amino asitler hem asit hem de baz özelliktedirler Yani amfoterdirler
* Amino asitleri birbirine bağlayan bağlara Peptit Bağ denir
Aminoasit++aminoasit ---->polipeptit ----> protein+(n-1)H2O

ENZİMLER

Biyokimyasal reaksiyonu hızlandıran ve reaksiyon sonunda değişmeden çıkan organik katalizörlerdirEnzimler aktivasyon enerjisini düşürerek reaksiyonu hızlandırırlar

Enzimlerin Yapısı:
2'ye ayrılırlar

1)Apoenzim(Esas) Kısım: Proteinlerden oluşur
2)Yardımcı Grup: Vitamin(Koenzim) ve metal iyonlardan (Kofaktör) oluşur

Apoenzim + Koenzim = Aktifenzim
Apoenzim + Kofaktör = aktifenzim
Enzimin etkilediği maddeye SÜBSTRAT denir