Ateş Nasıl Çıkar?Yaşa Göre Ateş Değerleri-Hangi Durumlarda Doktor Aranır?

Ateşiniz mi Çıktı?

Neredeyse bütün hastalıkların ilk belirtisi olan ateş genellikle çocuklarda erken teşhis ve ne yapılması gerektiğine karar verilmesinde büyük bir öneme sahiptirÇünkü çocuklar derdini anlatamaz ve durumunu ateş anlatırAteş masum görülebilir fakat ölüme kadar da götürebilirAteşli hastalıklarda ve özellikle çocuklarda ateşin nasıl çıktığına dair bilmeniz gerekenler aşağıdaki gibidir…




Ateş Nasıl Çıkar?

Vücut ısısı beyinde hipotalamus adı verilen bölgede kontrol edilir Burada vücut ısısını 37 derece civarında tutmak üzere bir termostat sistemi bulunur Enfeksiyonlarda veya bazı hastalıklarda bu sistem bir savunma mekanizması olarak vücudun ısısını arttırır Normal vücut ısısı kişiden kişiye, yaşa, günün saatine, ölçümün yapıldığı vücut bölgesine ve çevre ısısı gibi dış etkenlere bağlı olarak değişkenlik gösterir

Yaşa Göre Ateş Değerleri

Bebeklerde vücut ısısı daha yüksektir, 1 yaş civarında erişkin yaş düzeylerine doğru bir düşüş gösterir Bu hafif düşüş ergenlik dönemi boyunca da devam eder Kızlarda 13-14, erkeklerde 17-18 yaşlarında sabit hale gelir Sabahtan akşama doğru vücut ısısında 05-1 derece artış gözlenir Gün içinde en düşük değerler sabah 0500-0700, en yüksek değerler akşamüstü 1600-1900 saatleri arasında saptanır

Ateş Ne Zaman Yükselir?

Ateşi; vücut ısısının normal sınırların üzerine çıkması olarak tanımlayan ve “Tüm ateş yüksekliklerinin tedavi edilmesi gerekmeyebilir” diyen Amerikan Hastanesi Pediatri Bölümü’nden Dr Gülsemin Güloğlu, çocuklarda ateş yükselmesi ve yapılacaklar konusunda şu bilgileri verdi: “Enfeksiyonlar, ateşin en sık nedenidir Ateş enfeksiyona karşı doğal bir savunma mekanizmasıdır Özellikle yenidoğan bebekler, ısı kontrolü henüz tam gelişmediğinden, aşırı giyinme ve çevre ısısı gibi etkenlerden daha fazla etkilenirler Aşı uygulamaları sonrası bazen hafif ateş yükselmeleri olabilir Diş çıkarma sırasında da hafif ateş yüksekliği görülebilir Ancak bunun 38 derecenin üzerinde olması beklenmez

Doğru Termometre Kullanmanın Önemi

Ateş ölçerken doğru termometreyi kullanmak çok önemlidirKullandığınız termometrenin doğru olup olmadığına çok dikkat etmelisinizBunun için hangi tip termometre kullanırsanız kullanın, doğru kullandığınızdan emin olmak için kullanım kılavuzundaki uyarıları dikkate alın

Hangi Termometreler Kullanılır

Dijital termometreler

Genellikle en hızlı ve kesin ölçüm sonuçlarını verirler Çeşitli şekillerde ve boyutlarda olanları vardır Ağızdan, makattan, koltukaltından ölçüm yapabilen türleri vardır Genellikle ısı sensorunun bulunduğu esnek ve plastik bir uca sahiptir ve kolay okunabilir dijital bir göstergesi vardır

Elektronik kulak termometreleri

Timpanik (kulak zarına ait) ısıyı gösterir Kullanımı hızlı ve kolaydır Dijital termometrelere göre daha pahalıdırlar 3 ay altındaki bebeklerde dış kulak yolu dar olduğu için kullanımı önerilmemektedir

Alın termometreleri

Küçük bebeklerde kulak termometrelerine alternatif olabilir Ancak makat ölçümü kadar kesin sonuç vermez

Emzik şeklinde termometreler

Çok güvenilir değildir 3 ay altında bebeklerde kullanılmamalıdır Ağızda birkaç dakika hareketsiz tutulması gerektiğinden kullanımı neredeyse imkansızdır
Cıvalı cam termometreler

Daha önceleri en sık kullanılan termometreler olmasına karşın cıva içermesi ve kırıldığında cıvaya maruz kalma olasılığı nedeniyle tercih edilmemektedir
Ateş Nereden Ölçülür?

Ateş ölçülürken dikkat edilmesi noktalardan biri de ateşin nereden ölçüleceğidirAteş makattan, koltukaltından, dil atından ve kulaktan ölçülebilir Dilaltı ölçümü çocuklarda pek tercih edilmemektedir

Makattan Ateş Ölçümü

İç vücut ısısına en yakın ve en güvenilir ölçümdür Ancak rahatsızlık hissi, ve özellikle yenidoğanlarda rektum hasarı gibi yan etkileri nedeniyle sık kullanılan bir yöntem değildir Makattan ölçümde 38 derecenin üstü ateş sayılır
Koltukaltından Ateş Ölçümü

Basit ölçüm tekniği nedeniyle sık kullanılır 373 derecenin üzeri ateş kabul edilir
Kulaktan Ateş Ölçümü

Hızlı ve kolay uygulanabilir olması nedeniyle sık kullanılır Kontrollerde aynı kulaktan ölçüm yapılmalıdır Kulaktan ölçümde 378 derecenin üzeri ateş kabul edilebilir

Ateş Ölçümü
Ateş Ölçümü ve Yapılması Gerekenler

Çoğu zaman endişe verici olsa da ateşin vücudun bir savunma mekanizması olduğu unutulmamalıdır Çoğu zaman sadece çocukta rahatsızlık hissi ve hasta görünüme yol açıyorsa tedavi gerektireceği unutulmamalıdır 389 derecenin altındaki ateşte çocuk iyi görünüyor, rahatsızlık hissi yoksa ateş düşürücü vermek gerekmeyebilir Ancak 3 ay altındaki bebeklerde oluşan ateş yükseklikleri mutlaka doktor tarafından değerlendirilmelidir
Ateşli bir çocukla karşılaştığınızda ilk önce yapmanız gereken üzerindeki giysileri çıkarmak olmalıdır Ateşli çocuk titremektedir ve üşüme hissi vardır Bu nedenle yanlışlıkla çocuk soyulması gerekirken, kalın giysiler giydirilmekte ve üzeri örtülmektedir Bu tür davranışlardan kaçınılmalıdır
Ortam ısısının 22-24 derecenin üzerinde olmaması sağlanmalı ve bol sıvı verilmelidir Ilık duş aldırmak da yararlı olacaktır
Tedavide en çok parasetamol yani ateş düşürücüler kullanılmaktadır Asetil salisilik asit içeren ateş düşürücüler, 12 yaş altında çocuklarda bazı viral hastalıklar sırasında kullanıldığında Reye Sendromu denilen ciddi bir hastalığa yol açabileceğinden kullanılmamalıdır

Hangi Durumlarda Ateş Ciddi Değildir

• Çocuk etrafla ilgili ve oyun oynuyorsa
• İştahı ve sıvı alımı normalse
• Size gülümsüyorsa
• Cilt rengi normalse
• Ateşi düşürüldüğünde iyi görünüyorsa endişelenmenize gerek yoktur

Hangi Durumlarda Doktor Aranır?

• 3 aydan küçük bebeklerde 38 derecenin üzerinde ateş ölçümü,
• Ağızdan yeterince sıvı alamadığını düşünüyorsanız,
• İdrar miktarında azalma, dilde kuruluk, göz kürelerinde çöküklük gibi sıvı kaybı belirtileri varsa,
• Tekrarlayan kusma ve ishali varsa,
• 3 günden uzun süren ateşi varsa,
• Sürekli ağlıyorsa,
• Aşırı huzursuz görünüyorsa,
• Ciltte döküntüleri varsa,
• Ciddi başağrısı varsa,
• Solunum sıkıntısı varsa, doktorunuzu arayın