Trabzon Kültür Tarihi Gelişimi Bugünkü Durumu

KÜLTÜRÜN TARİHİ GELİŞİMİ
Bilinen tarihi geçmişi en az 4000 yıl öncesine dayanan Trabzon, konumu itibarıyla tarihin bütün evrelerinde tüm dünyanın ilgisini çekmiş ender kentlerden biridir Coğrafi önemi, tam bir geçiş noktasında bulunması, değişik medeniyetlere ev sahipliği yapması Trabzon'u önemli kılan etkenlerin başında gelmektedir Böylesine köklü geçmişe sahip bir kentin kültürel hayatı da renkli olmak zorundadır Bir kere Trabzon bildiğimiz "kent kültürü"nü yüzyıllardan bu yana bünyesinde yaşatmaktadır Ticari ve idari merkez olarak Trabzon'da yüzyılların ötesinden bu yana kurulu bulunan eğitim-kültür-ticaret merkezlerinin varlığı ketin etrafıyla birlikte canlı ve süregelen bir kültürel birikime sahip olduğunun göstergesidir
Büyük Türk Padişahı Fatih Sultan Mehmet'in Trabzon'u 1461'de fethinden sonra daha da gelişen Trabzon'da kültür kurumlarının varlıklarına bir çok tarihi belgede rastlamamız mümkündür Cumhuriyetin ilanından sonra Mustafa Kemal ATATÜRK'ün "Halkı zeki, üretken, girişimci ve çalışkan" olarak nitelendirdiği Trabzon'da çok gayretli çalışmalar yapılmış, eğitim ve kültür hareketlerine büyük önem verilmiştir
Dünyaca ünlü gezginlerin ziyaret ettiği Trabzon, yüzyıllar boyunca, bütün dünyanın ilgisini çekmiştir Ksenophon'dan, Evliya Çelebi'ye, Fallmerayer'den, Frunze'ye kadar yüzlerce seyyahın ziyaret edip düşüncelerini tarihe birer belge olarak aktardıkları "seyahatnamelerde"ki ana buluşma noktası "gizemli doğası, coğrafi konumu, Orta Asya, Kafkasya, Uzakdoğu, Ortadoğu'nun İstanbul ve Avrupa ile ilişkisinde önemli bir ticaret ve kültür merkezi" oluşundan kaynaklanan kentin vazgeçilmezliğidir

TARİHİ ZENGİNLİKLERİMİZ

İlimizde Kültür Bakanlığı tarafından tescillenmiş ve koruma altına alınmış 550 tarihi tescilli kültür varlığı bulunmaktadır Bunun yanısıra "tabiat varlığı" olarak belirlenmiş ve koruma altına alınmış bölgelerimiz de bulunmaktadır
İl merkezi ve ilçelerde sayısız tarihi esere rastlamak mümkündür Bunların başlıcalarını şöyle sıralayabiliriz :

"Trabzon Kalesi, Kalepark, Yenicuma Camii, Cephanelik, Su Kemerleri, Akçakale, Ayasofya, Küçük Ayvasıl, Ortahisar Camii, Molla Nakip Camii, Kudrettin Camii, Hüsnü Göktuğ Camii, Kızlar Manastırı, Kaymaklı Manastırı, Kuştul Manastırı, Sumela Manastırı, Santa Maria Kilisesi, Gülbaharhatun Camii, İskenderpaşa Camii, Tophane Hamamı, Sekiz Direkli Hamam, Meydan Hamamı, Çeşmeler, Köprüler, Atatürk Köşkü, Memişağa Konağı, Erdoğdu Bey Camii, Musa Paşa Camii, Saraçzade Medresesi, Ortahisar Muvakkithanesi, Emir Mehmet Türbesi, Hamzapaşa Türbesi, Bedesten" Karadeniz kıyısında kurulmuş en eski kentlerden biri olan Trabzon'da yukarıda kısaca isimlerini sunduğumuz eserlerin dışında her bir köyde ve mahallede sevimli çeşmeler, evler, köprüler bize tarihin geçmiş sevimli yüzünü yansıtmaktadır Akçaabat Orta Mahalle, Sürmene evleri, Ortahisar mahallesindeki eski Türk evleri, konaklar bugün bile işlevlerini yürüten diğer irili ufaklı tarihi eserlerin hepsi ilimizin birer kültür ve tabiat varlığıdır


TRABZON KÜLTÜR KURUMLARI
Tüm yerleşim birimlerine kadar inmiş okullarımızın yanısıra Trabzon'un kültür hayatına renk veren, yeşermesini sağlayan kütüphane ve kültür merkezleri açısından da oldukça zengin Trabzon'da, İlköğretim çağından - yüksek eğitime kadar aranılan bütün eğitim kurumları bulunmaktadır
Osmanlı İmparatorluğu'nun 17 vilayetinden biri olan Trabzon fetihten sonra yoğun bir kültürel gelişmeye sahne olmuştur Bu gelişme içinde kütüphanelerin rolü büyüktür Tarih seyri içinde kütüphanelerimizden söz etmek istiyoruz :

& Saraçzade Kütüphanesi : Saraçzade Mustafa Efendi tarafından 1762 tarihinde kurulmuştur Ortahisar Camii'nin karşısında bulunan mescidin üst katında bulunmaktadır

& Fetvahane Kütüphanesi : Trabzon Valisi Hazinaderzade Osmanpaşa tarafından 1845 tarihinde hizmete açılmıştır Ortahisar Camii'ne batı yönünde bitişik yer alan bu kütüphanede önemli eserler bulunmaktaydı Trabzon'un işgali sırasında Rus asar-ı atika müzesi müdürü prof İnavovitch Ouspenski tarafından 497 kitap seçilerek Rusya'ya nakledilmiştir

& Ortahisar Kütüphanesi : Ortahisar Camii doğu tarafında yer alan bir odasında 1842 yılında valiliğinin son yılında Trabzon Valisi Hazinedarzade Osman Paşa tarafından açılmıştır

& Hatuniye Kütüphanesi : 1844 yılında Gülbahar Hatun Camii külliyesi içinde Trabzon Valisi Hazinedarzade Osman Paşa tarafından açılması tasarlanmasına rağmen, onun ölümü üzerine kardeşi Abdullah Paşa tarafından açılmıştır

& Müdafa-i Hukuk Cemiyeti Kütüphanesi : Milli Mücadele yıllarında Trabzon'da kurulan Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin kütüphanesi olarak hizmet vermiştir Trabzon halkını milli mücadele fikri etrafında birleştirmek için kurulan bu kütüphaneye çeşitli yollardan kitaplar hediye edilerek zenginleştirilmiştir

& Trabzon Muallimler Cemiyeti Kütüphanesi : Mustafa Reşit Tarakçıoğlu tarafından Trabzon'da kurulan Muallimler Cemiyeti olarak faaliyet gösteren kuruluşun kütüphanesi idi "Gelecek kuşakların modern irfan ve milli düşüncelerle cihazlanmaları, milli duygularla hürmetli vatanperver, çalışkan eleman olarak yetiştirilmelerini temin için kurulan Muallimler Cemiyeti"nin kitaplarının daha sonra kurulan Trabzon Halkevi Kütüphanesi'ne devredilmiştir

& Trabzon Türkocağı Kütüphanesi : Gençlerin kahve köşelerinden kurtulmasını temin etmek maksadıyla Trabzon'da Türkocağı tarafından ilk kez 1925 yılında Çocuk Kütüphanesi kurulmuştur Milli şuurun güçlenmesini amaçlayan Türkocağı'nın kütüphanecilik faaliyetleri de bu amaç doğrultusunda sürmüştür

& Trabzon Halkevi Kütüphanesi : Trabzon Halkevi 24 Haziran 1932 yılında kurup, kütüphanesini hizmete açtı Kütüphane 1943 yılında 3000 ciltlik kitaba ulaştı Çıkardığı "İNAN" isimli dergi ile kentin kültürel hayatına katkıda bulundu 47000'e ulaşan kitap sayısı ile okuyucu hizmetlerini geniş halk kitlelerine yaydı

& Trabzon İl Halk Kütüphanesi : Trabzon İl Halk Kütüphanesi 1 Ekim 1927 yılında hizmete açıldı Açıldığı sırada adı Milli Kütüphane idi Daha sonra Trabzon Genel Kütüphanesi olarak adı değişti 1960 yılından itibaren de İl Halk Kütüphanesi olarak tüm Türkiye'de birliktelik sağlanmış şekilde bugünkü ismini almıştır 19 Mayıs 1966 tarihinde Kütüphaneler Genel Müdürlüğü tarafından 400000 liraya yaptırılarak bugünkü Atapark'daki yerine taşınmıştır Daha önceleri bugün Gazeteciler Cemiyeti olarak hizmet veren meydandaki tarihi binada faaliyetini sürdürmekteydi
İl Halk Kütüphanesi bugün 50000'i aşkın kitabı, yıllık 100000'i aşan okuyucusu ile bilgisayarlı sisteme geçmiş vaziyette hizmet vermektedir Ayrıca nadide el yazmaları ve "şeriye sicilleri" ile de araştırmacılara ve tarihe ışık tutacak kaynak eserlere sahip önemli bir kültür merkezidir

Bugün Trabzon'da kütüphanecilik hizmetleri kırsal alana kadar yayılmış ilçelerimizin yanısıra beldelerimizde de halk kütüphaneleri hizmet vermektedir
Ayrıca Trabzon Belediyesi'nin Semt Kütüphaneleri ile İsmail Hakkı Berkmen Tarih Kütüphanesi kent merkezinde önemli hizmet vermektedir
Karadeniz Teknik Üniversitesi'nin bünyesinde hizmet veren kütüphanesi daha çok akademik personel, öğrenci ve araştırmacılara hizmet vermektedir

HORONLARIMIZ

Horon bir tutkudur Trabzon'da Kemençenin kıvrak sesi bir yerden yankılanmaya görsün, ya da davulun zurnanın nağmeleri işitilmeye Başlar önce ayaklar oynamaya Sonra eller havaya kalkar Sonra bir sihirli alemin içinde genişler de genişler horonun halkası
Horon gibi canlı, hızlı bir halk oyunu yoktur Vücudun tümünün iştirak ettiği yegane oyundur denilebilir horona Genelde erkek ve kadın diye horonları ayırmamakla birlikte erkek horonlarının daha sert, kadın horonu ise daha yumuşak figürlerle oynanmaktadır

Horon dizisi iki kişiden oluşsa bile içlerinden biri mutlaka horonbaşıdır Horonu ya çalgıcı ya da içlerinden usta olan bir horoncu yönetir Horoncuların coşkularını canlı tutmak, horon kurmak, aşağı almak, değişik horon düzenine geçmek için horoncubaşı farklı komutlar verir Horoncular "yürüyürü, dik oyna, kim ula, dikkat dikkat, ha uşak ha, alaşağı, ula ula, aloğlu, kim kim kim, şaşma, horonu bozma, taktum," gibi horoncubaşı tarafından verilen komutların ne anlama geldiğini bilirler ve horon düzenini buna göre sürdürürler

=Düz Horon : Genellikle kadınlar tarafından davul zurna, kemençe eşliğinde oynanır

=Akçaabat Sallaması : Genellikle davul, zurna eşliğinde Akçaabat yöresinde oynanır, erkek oyunudur Sıksara'ya geçiş öncesi bir oyundur Ağır bir yapıya sahiptir, giderek hızlanır

=Sıksara : Trabzon halkının karakteristik yapısını simgeleyen en önemli horon türlerimizdendir Atak, canlı vücudun bütün bölümlerinin harekete geçtiği kıvrak ve sanat gücü yüksek bir oyundur Kemençe ile ve davul, zurna ile de oynanabilir

=Kız Horonu : Düz horondur Hareketleri basittir Türkü eşliğinde de oynanır Atma türküleri meşhurdur Oyun esnasında söylenen türküler bu oyunu ilginç kılar Kemençe ile oynanır

=Sürmene Sallaması : Özgün ve hareketli bir oyundur Kemençe ile oynanır Davul ve zurna ile de oynanır Özellikle Sürmene'de oynanan bu oyunun özel figürleri zevkle izlenir

=Bıçak Oyunu : İki kişi tarafından bıçakla oynanır Müzik ve ritm sıksaraya çok benzer Karşılıklı bir savaşı, mücadeleyi andıran figürleri vardır Oyuncuların ellerindeki bıçakları çok iyi kullanmaları gerekir, yoksa oyunun heyecanı içinde birbirlerini yaralayabilirler

=Vaybeni : Genellikle Çaykara ve çevresindeki köylerde oynanır Türküye dayalı oyundur Atışmalı türkülerin söylendiği horonda bir tarafın söyleyecek sözü kalmayana dek devam eder

TÜRKÜLERİMİZ

Kısa ve nettir türkülerimiz Öyle lafı geveleme, eğirme, büğürme yoktur türkülerimizde Ne denecekse söylenir Hüküm verilir, mesaj iletilir Kısadır, acıdır özlemler, sevinçler, sevgiler, yergiler hep bir türkülerde dile gelir Coşku dolu yürekler kemençenin eşliğinde söyler türküsünü Söyler türküsünü de, yol olur bu türkü dağ aşar, deniz aşar, gurbet aşar sevgilinin gözünde kimi zaman bir damla yaş, kimi zaman da gülen yüzde bir çiçek olur açar
Yöre türkülerinde sadece sevda yoktur Savaş, sel, çığ, vurgun, toprak kayması, gibi durumlarda yakılan ağıtlar birer türkü olmaktan çok destanımsı özellikler taşımaktadır
Halk edebiyatımızın en yaygın ürünlerinden olan mani biçimindeki türkülerimiz kendiliğinden doğaçlama olarak dökülür, kemençenin tellerinde ezgi olur


İLİN İDARİ DURUMU

On yedi ilçeye sahip olan Trabzon'un, dokuz ilçesi 114 Kmlik sahil şeridinde sıralanmıştır Bunlar Batıdan doğu istikametine doğru Beşikdüzü, Vakfıkebir, Çarşıbaşı, Akçaabat, Yomra, Arsin, Araklı, Sürmene ve Of ilçeleridir Tonya, Şalpazarı, Düzköy, Maçka, Köprübaşı, Dernek pazarı, Hayrat ve Çaykara ilçeleri sahilden içeridedir Beşikdüzü ve Şalpazarı 1988, Çarşıbaşı, Düzköy, Köprübaşı, Dernekpazarı ve Hayrat 1990 yılında ilçe olmuşlardır

66 belediyesi bulunan Trabzon'un, genellikle engebeli bir arazi üzerinde dağınık yerleşim gösteren 497 köyü vardır


NÜFUS DURUMU
İlin nüfusu 1990 nüfus sayımına göre aşağıdaki şekilde bir dağılım izlemektedir Nüfus DağılımıToplam NüfusToplam NüfusdaToplam Nüfus 795849 %100 Şehrin Nüfusu 303612 % 38 Köylerin Nüfusu 492237 % 62 Erkekler 386642 % 49 Kadınlar 409207 % 51

Trabzon 79 il içerisinde
Yüzölçümü itibariyle 62 , Nüfus itibariyle 23 , Nüfus yoğunluğu bakımından 5 , Nüfus artış hızı % 244 ile de 59 Sırada yer almaktadır

1990 nüfus sayımı itibariyle Trabzon nüfusunun merkez ve ilçelere dağılımı şu şekildedir
Sıraİlçe AdıŞehir NüfusuKöyler NüfusToplam Nüfusu1Merkez 177904 61759 239663 2Akçaabat 37528 79397 116925 3Araklı 18475 37973 56448 4Arsin 8596 21264 29860 5Beşikdüzü 26920 13775 40695 6Çarşıbaşı 7302 9602 16904 7Çaykara 7051 20540 27591 8Dernekpazarı 3926 2595 6521 9Düzköy 7384 16296 23680 10Hayrat 7427 10527 17954 11Köprübaşı 5727 5704 11431 12Maçka 13875 27564 41439 13Of 22429 44308 66737 14Sürmene 17890 19896 37786 15Şalpazarı 5480 12211 17691 16Tonya 11716 15294 27010 17Vakfıkebir 32260 16608 48568 18Yomra 10719 20765 31484 TOPLAM 422609 436078858687

TRABZON'DA EĞİTİM

Eğitimin Tarihi Gelişimi
Osmanlıların son döneminde Trabzon'da eğitim kuruluşu olarak sekiz adet medrese, eğitim süresi dört yıl olan beş adet ilkokul, bir adet sanat yurdu, bir adet askeri rüştiye, bir adet idadi ve bir adet Darülmuallimin vardı Aynı tarihlerde İmarette ve Ortahisar'da iki adet kütüphane bulunmaktaydı Önceleri olduğu gibi Cumhuriyet döneminde de Trabzon Karadeniz Bölgesinin eğitim ve öğretim yönünden en gelişmiş ili olmaya devam etmiştir Bu gün ana okulundan üniversiteye dek çeşitli eğitim-öğretim kuruluşlarının bulunduğu Trabzon'da halk eğitim-öğretime büyük ilgi göstermektedir

NÜFUSUN EĞİTİM DURUMU
Toplam nüfusta kadın ve erkeklerin okuma-yazma oranları aşağıdaki şekildedir Cinsiyeti Toplam Nüfus Okur-Yazar Olanlar Okur-Yazar Olmayanlar Nüfustaki Yüzdesi Kadın 362510 259423 103087 % 71,56 Erkek 338149 308664 29485 % 91,28

OKULLARIN DURUMU
İlkokullar : İlimizde 815 ilköğretim okulu mevcut olup bunların 5'i özel, 500'ü faal, 10'u lise bünyesinde ve 305'i taşımalı eğitim vermektedir
Bu okullarda toplam 4680 derslik ve 112975 öğrenci vardır
Ayrıca bu okullarda 1627 branş öğretmeni ve 3084 sınıf öğretmeni olmak üzere toplam 4711 öğretmen vardır

305 adet taşımalı öğretim veren okul, 152 adet taşıma merkezi, 145 adet taşınan yerleşim birimi ve 16352 taşımalı öğrenci bulunmaktadır

İlköğretim okullarında ortalama olarak bir öğretmene ve bir dersliğe 24 öğrenci düşmektedir

İlkokulların 95 adedi il ve ilçe merkezlerinde, 566 adedi ise köylerdedir Ayrıca il merkezinde 2 adette özel ilkokul vardır
Not: Toplam ilkokul sayısına taşımalı eğitim sebebiyle kapalı bulunan 76 ilkokul dahil edilmemiştir

Orta Dereceli Okullar : İlimizde Lise ve Dengi okul sayısı 86'dır Bu okullarda toplam 28962 öğrenci vardır
Lise ve dengi okullarda 2183 branş öğretmeni bulunmaktadır bu durumda Bir öğretmene ortalama 13 öğrenci düşerken, bir dersliğe ortalama 24 öğrenci düşmektedir

Yüksek öğretim Kurumları : 2 Aralık 1963 tarihinde öğretime açılan Karadeniz Teknik Üniversitesi 1966 yılında bugünkü yerine taşınmıştır

KTÜ Ünye'den Hopa'ya kadar Karadeniz Kıyısı boyunca 16 fakülte, 2 yüksekokul, 12 meslek yüksekokulu, 1564 akademik, 1672 idari personeli ve yaklaşık 33 bin öğrencisi ile Ülkemizin en önemli ve en büyük üniversitelerinden biridir

Yüksek Öğrenimde Yurt Durumu: Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumuna ait İlimizde KTÜ Kampusu içerisinde Trabzon Yurt Müdürlüğünün 4'er katlı 830 kişilik 4 adet, şehir merkezinde kiralık 150 kişilik ve Sürmene ilçesinde 250 kişilik, yine Akçaabat ilçesinde Fatih Yurt Müdürlüğünün 5 adet 4'er katlı 2000 öğrenci kapasiteli yurdu mevcuttur

TRABZON'DA SAĞLIK HİZMETLERİ

Koruyucu Sağlık Hizmetleri : İl genelinde koruyucu sağlık hizmetlerinde, 133 sağlık ocağı, 140 adet binalı ve 437 adet binasız olmak üzere 577 sağlık evi ile hizmet verilmektedir Buralarda 288 doktor, 277 hemşire ve sağlık evlerinde 332 ebe görev yapmaktadır

Tedavi edici Sağlık Hizmetleri : İlimizde Sağlık Bakanlığına bağlı 10, KTÜ Tıp Fakültesi, SSK ve bir de Özel Hastane mevcuttur Sağlık Bakanlığı'na ait hastanelerde 1605 yatak, 138 uzman doktor, 73 pratisyen hekim, 465 hemşire ve 245 ebe görev yapmaktadır Diğer hastanelerde yatak kapasitesi 967 olup, doktor sayısı ise 399'dur

TRABZON'DA EKONOMİ

İlin Ekonomik Durumu : 750'lerden itibaren, özellikle 19 yüzyıl boyunca gelişen Avrupa Sanayii, yakın doğu ile ticari ilişkilerinin büyümesi ve ticaret hacminin artması, İran Transit Yolunun da başlangıç noktasında bulunan Doğu Karadeniz'in bu büyük ve önemli kapısı Trabzon'da ekonomik ve sosyal gelişmeye yol açmıştır Bunun sonucu olarak Trabzon, Osmanlı döneminde 1868 yılında Vilayet haline getirilmiştir

Trabzon kültürel ve sosyal yönden gelişmiş olmasına rağmen, arzulanan ekonomik gelişmeyi sağlayamamıştır İlin ekonomisi halen tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır; nüfusun % 55'i bu faaliyetlerde elde edilen gelirlerle geçimini sağlamaktadır Ticaret, sanayi, el sanatları, taşımacılık, inşaat ve diğer hizmetler alanında istihdam edilenler ise nüfusun % 45'ini oluşturmaktadır

Trabzon'da toplam üretim içinde katma değerin payı %59, girdi payı ise %41'dir Trabzon'da girdi oranları Türkiye geneline göre kıyasla daha yüksektir Bu durum maliyetlerin yükselmesi sonucunu doğurmaktadır

2000 yılı Haziran ayı sonu itibariyle İlimizde bulunan vergi mükellefinin vergi türlerine göre sayıları aşağıda sunulmuştur

Mükellef Sayıları
Kurumlar VergisiGelir Vergisi Katma Değer Vergisi 5319 47390 28882
Arazi Durumu : İlin 468500 hektarlık toplam arazisinin 115406 hektarı tarıma elverişli olup, kalan 181659 hektarı orman 117421 hektarı çayır-mera ve 54014 hektarı ürün getirmeyen arazidir

Tarım arazisinin %611'inde bölgenin önemli geçim kaynağı olan fındık ve çay üretilmektedir Hububat, mısır ve fasulye ekimine % 288, tütün ve patates üretimine %9 ve sebze-yem bitkileri üretimine %11'lik tarım arazisi ayrılmaktadır Bir çiftçi ailesine düşen ortalama tarım arazisi 12 dekardır

Hayvancılık : İlin arazisi dar ve dağlıktır Bu nedenle hayvancılığın gelişmesine elverişli geniş meralar bulunmamaktadır Çayır ve otlak alanlar 117421 hektar olup, bu alan il yüzölçümünün %2506 oranını teşkil eder Hayvancılık besicilikten daha çok süt üretimine dayanmaktadır Bu nedenle et ihtiyacının büyük bölümü Kars ve Erzurum illerinden temin edilmektedir

İlde her çiftçi ailesi arazi darlığı sebebiyle kendi ihtiyacını karşılamak gayesiyle ancak 3-4 baş sığır besleyebilmektedir İlin orta ve iç kesimlerinde hayvan besiciliği halkın önemli geçim kaynağını teşkil etmektedir

Arıcılığın gelişmesi için, Tarım Bakanlığı Trabzon İl Müdürlüğünce ilçe ve köylerde çiftçiler teşvik edilmektedir

Orman Durumu : Trabzon orman varlığı bakımından oldukça zengindir Mevcut orman alanı 181659 hektar olup, bu alan il yüzölçümünün %41'ini teşkil etmektedir İşletilmeye müsait orman alanı 115398 hektardır Arazinin dağlık oluşu ve bol yağış alması orman alanlarının genişletilmesine müsaittir

Sanayi Hayatı : Trabzon, Osmanlı döneminden kalma potansiyeli ve Cumhuriyet döneminde zaman zaman hızlanan sanayileşme hareketlerine rağmen bu alanda yeterince gelişmemiş illerden biridir İlde büyük ölçekli üretim tesisi yok denecek kadar azdır En önemli imalat sanayi kuruluşu 1992 yılında özelleştirilen 455 bin ton/yıl kapasiteli çimento fabrikasıdır Bunun haricindeki imalat sanayii kuruluşları daha çok tarımsal ürünleri işlemeye yöneliktir Küçük ve orta ölçekli 110 sanayi kuruluşundan 100'ü özel 10'u kamu sektörüne aittir

İlde imalat sanayiinde sayılabilecek belli başlı alanlar un ve kepek, süt mamulleri, balıkyağı ve unu, hazır giyim, mefruşat, ayakkabı, kereste, beton direk, lâstik ve plâstik ürünler, PVC boru, bakır, çinko, kurşun, alüminyum kurşun mamulleri, boru galvanizli saç, tuğla, metal, otomobil yan sanayii ve cerrahi dikiş malzemesi imalatıdır Bunun yanında Sürmene'nin Çam burnu ve Yeniay kasabasında eski yöntemlerle sürdürülen tekne ve gemi yapım sanayii il açısından önemi ihmal edilmeyecek boyutlardadır Yeni kurulan Trabzon silah sanayii AŞ ile yeniden faaliyete geçirilen Arsin Giyim Sanayii il ekonomisinin geleceğinde önemli yer tutacak yatırımlardır

Trabzon'da sanayi sektörünün istihdama katkısı oldukça düşüktür İl bazında bu sektörde çalışanların sayısı 14 bin kişi civarındadır

Organize Sanayi Bölgesi İl Özel İdaresi, Trabzon Belediyesi, Sanayi ve Ticaret Odası ile Arsin Belediyesince oluşturulan Müteşebbis Heyet tarafından Arsin İlçesi sınırları içinde 983420 m2'lik sahasının tamamı kamulaştırılmıştır Onaylı imar planına göre 25 adet yapı adasında en küçüğü 4410, en büyüğü 17870 m2 alanında olmak üzere toplam 109 sanayi parseli mevcuttur Altyapı çalışmaları (Yollar alt yapısı, kanalizasyon, yağmur suyu, terfi hattı, 1000 m3 depo, drenaj taşkın koruma, PTT inşaatları, içme suyu ve enerji) tamamlanmıştır


104 parselden 71'i hizmete geçmiştir Üretime geçen tesis sayısı 47 (71 parsel)'dir Üretimi duran 3 tesis (4 parsel), inşaat halindeki tesis sayısı 24 (27 parsel), proje aşamasındaki firma 2 (2 parsel), tahsisi yapılmayan parsel yoktur

Bölgede arsa değeri geçici olarak 1193500 TL/m2 olarak belirlenmiştir

Vakfıkebir ve Beşikdüzü ilçelerinde 2 adet yeni alan tespit edilerek Bakanlar Kuruluna teklifte bulunulmuş olup, bunlardan Vakfıkebir ilçesi sınırları içerisinde bulunan 930000000 m2 alan yatırım programına alınmıştır Şu anda Tapu Kadastro genel Müdürlüğüne bağlı elemanlarca kadastro çalışmaları yürütülürken diğer taraftan DSİ ve MTA kuruluşlarınca zemin etütleri ve raporları hazırlanmaktadır 2000 yılında imar planı ve altyapı projelerinin bitirilmesi hedeflenmektedir


TRABZON'DA ULAŞIM
Doğu Karadeniz bölgesinin önemli bir merkezi durumunda bulunan Trabzon kara, deniz ve havayolu imkanları ile bölge ve ülke ulaşım ağı içinde önemli bir yere sahiptir

Karayolları: Karadeniz kıyı yolunun hemen hemen tümü 1970'lerde tamamlanmış ve Karadeniz Bölgesini Gümüşhane-Erzurum üzerinden Doğu Anadolu, Asya ve Ortadoğu ülkelerine bağlayan yolun niteliği yükseltilmiş ve İran transit ticaretinde önem kazanmaya başlamıştır

Halen İlimizde 236 Km devlet yolu, 297 Km de İl yolu bulunmaktadır Devlet yollarının 60 km beton asfalt, 139 Km'si asfalt sathi kaplama, 37 Km'si de stabilizedir İl yollarının ise; 16 Km'si beton asfalt 202 Km'si asfalt sathi kaplama, 79 Km'si stabilizedir Buna göre; Devlet yollarının %84'ü İl yollarının da %73'ü asfalt kaplamadır

Köy Yolları : Türkiye'de köy yolu ağı toplamı 320538 km olup, iller sıralamasında Trabzon 12793 kmlik köy yolu ağıyla ilk sırayı almaktır Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünce belirlenen ve 19 gruba ayrılan İllerden 11 gurupta yer alan 6 İlin (Trabzon, Artvin, Bayburt, Giresun, Gümüşhane ve Rize) toplam yol ağı 38101 kmdir Bu rakam diğer grupların ilk sırasını oluşturmaktadır Sadece İlimiz köy yolu ağı 9 gruptaki İllerin toplam yol ağından fazladır (Örnek: Kayseri, Nevşehir, Yozgat ve Kırşehir İllerinin yol ağı toplamı 11197 km Diyarbakır, Batman, Siirt ve Şırnak İllerinin yol ağı toplamı da 12203 kmdir)

Bu durum, özellikle Doğu Karadeniz Bölgesinde yıllardır sorun olmaya devam eden köy yolları için özel bir proje uygulamasının gerektiğini ortaya koymaktadır

12793 kmlik köy yolu ağının 6684 kmsi stabilize, 1683 kmsi tesviye, 3727 kmsi ham yol ve 699 kmsi beton ve asfalttır

Bölgemizin iklim şartları ve arazinin topografik yapısı dikkate alındığında, köy yollarında kalıcı bir yol yapımı için beton ve asfalt yol yapımına hız verilmesi büyük önem arz etmektedir

Deniz Yolları : Doğu Karadeniz Bölgesinde ilk liman 1946-54 yılları arasında Trabzon'da inşa edilmiştir 35 milyon ton/yıl yükleme-boşaltma kapasiteli Trabzon Limanı, Sovyetler Birliğinin dağılması sonucu ortaya çıkan BDT ülkeleri ile özellikle bağımsızlıklarına kavuşan Türk Cumhuriyetlerinin, Baltık-Karadeniz (Ren-Tuna) su yolu projesinin yıllar sonra gerçekleşmesiyle de küreselleşen dünya ticaretinin batı ile doğu arasında gelişmesini sağlayacak "Transkafkasya" koridorunda dünyaya açılmakta olan önemli kapılarından biridir

Hava Yolları : Hava ulaştırması bakımından Doğu Karadeniz Bölgesi sadece Trabzon'da bir Hava Limanına sahiptir Önceleri 1572x30 m ebadındaki küçük bir pist ile hizmet veren Hava Limanı, bu piste paralel olarak inşa edilen ve 1987 yılında hizmete giren 2640x45 m boyutlarındaki yeni pist ile uluslararası hava trafiğine açıktır 18051998 tarihinde yeni yapılıp hizmete giren dış hatlar terminal binası şu anda tam faal olarak çalışmaktadır



TRABZON'DA SPOR FAALİYETLERİ
Halen İl Merkezinde 32000 (Hüseyin Avni AKER) ve Akçaabat'ta 5000 kişi kapasiteli (Fatih) stadyumu mevcut olup, İl genelinde 13 adet toprak yüzeyli, 3 adet çim olmak üzere 12 adet spor sahası, 5 adet spor salonu, 9 adet antrenman salonu 1 adet kapalı, 2 adet açık yüzme havuzu, 1 adet atış poligonu vardır Sporun çeşitli branşlarında 14136 sporcu (12120 kişi ile futbol ilk sırayı, 1 kişi ile jimnastik son sırayı paylaşmaktadır) 408 hakem ve 22 antrenör görev almaktadır

Trabzon'da spor denince şüphesiz ilk akla gelen futboldur İlimizin tanıtımında çok önemli yer tutan futbol takımımız TRABZONSPOR gerek ülkemizde ve gerekse Avrupa'da elde ettiği büyük başarılardan dolayı İlimizin ve Ülkemizin tanıtımında önemli rol oynamaktadır 2 Ağustos 1967 tarihinde Bordo-Mavi renklerle kurulan Trabzonspor 1973-1974 sezonunda Türkiye Birinci Ligine çıkmış ve bugüne kadar 6 kez 1 Lig Şampiyonluğu, 5 kez Federasyon Kupası, 7 kez Cumhurbaşkanlığı Kupası ve 5 kez de Başbakanlık Kupasını müzesine götürmüştür

Avcılık, atıcılık, atletizm, basketbol, boks, güreş, judo, taek-wando, Karate, voleybol, hentbol, futbol ve su sporları dallarında spor faaliyetleri yapılmaktadır Her dalda ülke çapında dereceler alan Trabzon'lu sporcular futbolda da birçok başarılar kazanmışlar ve isimlerini yurt dışına taşırmışlardır

Kaplan daha önce bu trabzon konusunu açmış ben de birkaç bilgi ekleyeyim dedim bir kaç tane de resim trabzonu herkes tanısın kardeşim çok güzeldir yani tavsiye ederim herkese