Alevli Gotik, FLAMBOYAND ÜSLUP

ALEVLİ GOTİK




Alevli gotik,FLAMBOYAND ÜSLUP olarak da bilinirmimarlık tarihinde 1370'ten 16yüzyıla değin süren Fransız geç gotik mimarlığını nitelemek amacıyla 19yüzyılın başlarında,Arcisse de Caumont tarafından kullanılan terimTerimdeki "alevli" sözcüğü,pencere açıklarını bölmek için kullanılan ters eğrilerden oluşan taş pencere kayıtları geç gotiğin de en önemli göstergelerinden biridirAma,söz konusu üslubun tek özelliği bu değildirStrüktürün daha geniş açıklıklı yapılması,arkadların genişlemesi ve kemerlerin dört merkezli eğriler kullanılarak daha basık biçime sokulması ,sütun başlıklarının ortadan kalkması ve tonozlara çok sayıda kaburga eklenerek karmaşık geometrik biçimlere kavuşturulması geç gotiğin öbür özelliklerindendirTüm geç gotikte olduğu gibi alevli üslupta da özellikle tonoz biçimleri karmaşıklaşmıştırTonoz kaburgaları çoğunlukla yıldız biçimli bezemeler oluşturacak biçimde kesişirkaburga sayısının artışı da ara yüzeylerin incelmesine yol açarAyrıca tüm yapıda olağanüstü bir bezeme zenginliği gözlenir

Alevli gotik üsluptaki kiliselerin iç mekanında taş kayıtlı bölücü öğeler hemen yalnızca koroyerini ana neften ayıran bölmede kullanılmıştırAlbi Katedrali buna örnektirAma dış mekanda aynı öğeler çok daha geniş ölçekte ve yapının tüm dış görünüşünü değiştirecek kadar yoğun biçimde uygulanmıştırBu taş kayıtlı bölücü öğe düzeninin kökeni konusundaki görüşler tartışmalıdırFransa'da bilinen ilk örnek ,y1370'te yapılan Rouen Katedralinin batı cephesindedirOysa ,İngiltere'de Beverly Minster'da (y1330) pencere taş kayıtlarında içbükey eğrilerin kullanıldığı görülürFransadaki uygulamanın doğrudan İngiltere'den alınmış olduğunu söylemek zordur14yüzyıl ortalarının Paris mimarlığına da bağlanabilirAyrıca İngiliz örnekleri ile Rouen arasındaki uçurum o kadar büyüktür ki,bir ara dönem olması gerekirChalons yakınında Notre-Dame-de-IEpine ve Rouen'de StMaclou en ilginç alevli gotik örnekleridirAma tümüyle bu üslupta inşa edilmiş çok az yapı vardırGenellikle ,alevli üslup Sens,Beauvais ve Evreux katedrallerinde olduğu gibi gülpencerelerda ya da Vendöme'daki La Trinite Kilisesi ve Rouen Katedrali gibi yapıların cephelerinde görülürNe var ki,örneklerin metal işçiliğini çağrıştıran görünümleri önceki dönemin daha yalın mimari bezemesi ile çoğu kez uyuşmaz




Alevli gotiğin dindışı yapılarda da uygulanmış oluşu önemli bir değişimin göstergesidirÖrneğin belediye ve lonca yapılarında hatta özel konutlarda bile bu üsluba rastlanır

Bu üslubun özgün örgesini değiştirmek olanaksızdırdolayısıyla yalnızca tasarımı karmaşıklaştırarak tek düzelikten kaçınmaya çalışılmıştırBöylelikle taş işçiliğinin doruğuna ulaştığı inanılmaz ustalık gösteren yapıtlar ortaya çıkarken 16yüzyılın başlarında Rönesans 'a özgü biçimler de kolayca alevli gotik üslup içinde özümsenebilmiştirAyrıca bakgotik sanat

Kaynak;AnaBritannica cilt 1 sayfa 363 frmsinsinet için derlenmiştir