çevresel Sanat

**Şengül Şirin** · 11-27-2012

ÇEVRESEL SANAT

Çevresel Sanat, 20

yüzyılda gelişen ve özellikle izleyicinin karşıdan bakmak yerine içine girebileceği, arasında ya da çevresinde dolaşabileceği bir ortam oluşturmaya yönelik sanat biçimi

Yaşam ile sanat arasındaki tarihsel aynmı yok etmeyi amaçlayan genel sanat eğiliminin bir parçasıdır

Çevresel sanatçı çamurdan taşa, ışıktan sese kadar her türlü araç ve malzemeyi kullanabilir

Çevresel Sanatta biçimi belirleyen en önemli öğe ortamdır; sanatçı ya başlıbaşına yeni bir ortam yaratır ya da önceden var olan daha büyük bir ortamı değiştirir

ABD’li heykelei George Segal’in yapıtlan kendi yarattığı ortamdaki çevresel heykelin en iyi örnekleri arasındadır

Aslına uygun aynntılarla oluşturulmuş sıradan bir çevre içine yerleştirilmiş beyaz alçı figürlerle oluşturulan mekan düzenlemesi, izleyicide büyülü bir yabancılaşma, zaman içinde bir asılı kalmışlık duygusu uyandınr

Segal’den etkiler taşıyan Duane Hanson’ın ürküntü veren gerçekçi figürleri ise çoğu kez karşılıklı katkılarla sergi mekanını tamamlayacak, hatta zaman zaman bozacak biçimde yerleştirir

Kapalı mekan içinde çevre düzenlemeleri yapan önemli heykeleilerden Edward Kienholz’un yoğun bir duygusallıkla yüklü yapıtlan oldukça gerçekçi aynntılar, çoğu kez de gerçeküstücü öğeler içerir

Lucas Samaras ile Robert Irwin ise saydam ve yansıtıcı malzemeleri sergi mekanlannda optik etkiler elde edecek biçimde kullanmışlardır

Bir başka grup çevresel sanatçı da doğal ve kentsel mekanlarda çalışmış ve Yeryüzü Sanatı (Yoksul Sanat) adıyla anılan büyük boyutlu düzenlemeler gerçekleştirmiştir

Bunlann içinde en önenılileri Robert Smithson ve bazı başka sanatçıların Yer yüzeyinde yaptıklan büyük boyutlu değişikliklerdir

Orneğin Smithson, Utah eyaletindeki Büyük Tuz Gölünde dozer kullanarak kaya ve molozlarla 460 m uzunluğunda bir “Sarmal Dalgakıran” (1970) oluşturmuştur

Christo da, Colorado’daki Grarıd-Hogback Vadisine gerdiği “Vadi Perdesi” (1972) ve “paketlediği” binalarla bu tür uygulamalann öncülerinden biridir

Christo’nun kentlerdeki çevresel yapıtlan arasında “hava paketleri” ve “paketlerımiş yapılar” önemli bir yer tutar

Kaynak;AnaBritannica cilt 22 frmsinsi

net için derlenmiştir

11-27-2012	#1
Şengül Şirin	çevresel Sanat ÇEVRESEL SANAT Çevresel Sanat, 20 yüzyılda gelişen ve özellikle izleyicinin karşıdan bakmak yerine içine girebileceği, arasında ya da çevresinde dolaşabileceği bir ortam oluşturmaya yönelik sanat biçimi Yaşam ile sanat arasındaki tarihsel aynmı yok etmeyi amaçlayan genel sanat eğiliminin bir parçasıdır Çevresel sanatçı çamurdan taşa, ışıktan sese kadar her türlü araç ve malzemeyi kullanabilir Çevresel Sanatta biçimi belirleyen en önemli öğe ortamdır; sanatçı ya başlıbaşına yeni bir ortam yaratır ya da önceden var olan daha büyük bir ortamı değiştirir ABD’li heykelei George Segal’in yapıtlan kendi yarattığı ortamdaki çevresel heykelin en iyi örnekleri arasındadır Aslına uygun aynntılarla oluşturulmuş sıradan bir çevre içine yerleştirilmiş beyaz alçı figürlerle oluşturulan mekan düzenlemesi, izleyicide büyülü bir yabancılaşma, zaman içinde bir asılı kalmışlık duygusu uyandınr Segal’den etkiler taşıyan Duane Hanson’ın ürküntü veren gerçekçi figürleri ise çoğu kez karşılıklı katkılarla sergi mekanını tamamlayacak, hatta zaman zaman bozacak biçimde yerleştirir Kapalı mekan içinde çevre düzenlemeleri yapan önemli heykeleilerden Edward Kienholz’un yoğun bir duygusallıkla yüklü yapıtlan oldukça gerçekçi aynntılar, çoğu kez de gerçeküstücü öğeler içerir Lucas Samaras ile Robert Irwin ise saydam ve yansıtıcı malzemeleri sergi mekanlannda optik etkiler elde edecek biçimde kullanmışlardır Bir başka grup çevresel sanatçı da doğal ve kentsel mekanlarda çalışmış ve Yeryüzü Sanatı (Yoksul Sanat) adıyla anılan büyük boyutlu düzenlemeler gerçekleştirmiştir Bunlann içinde en önenılileri Robert Smithson ve bazı başka sanatçıların Yer yüzeyinde yaptıklan büyük boyutlu değişikliklerdir Orneğin Smithson, Utah eyaletindeki Büyük Tuz Gölünde dozer kullanarak kaya ve molozlarla 460 m uzunluğunda bir “Sarmal Dalgakıran” (1970) oluşturmuştur Christo da, Colorado’daki Grarıd-Hogback Vadisine gerdiği “Vadi Perdesi” (1972) ve “paketlediği” binalarla bu tür uygulamalann öncülerinden biridir Christo’nun kentlerdeki çevresel yapıtlan arasında “hava paketleri” ve “paketlerımiş yapılar” önemli bir yer tutar Kaynak;AnaBritannica cilt 22 frmsinsinet için derlenmiştir __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır