“Kızım Artık Ergen” Ve “Oğlum Artık Ergen” Kitabı Özeti Ve Tavsiye

“Kızım Artık Ergen” ve “Oğlum Artık Ergen” Kitabı Özeti ve Tavsiye

Bir çocuk yılda 5 cmden az uzuyor, boy ölçüm eğrisinde altlarda seyrediyor, aynı ayakkabı ve giysiyi 2-3 yıl üst üste giyiyorsa büyüme sorunu var demektir



Çocukluktan hayatın başka bir evresine geçiş olan ergenlik, insan yaşamında zor bir dönem olarak biliniyor Sağlıklı bir ergenlik süreci yaşanmaması, bireyde hem beden hem de ruh sağlığı adına önemli sorunlar oluşturabiliyor Bu dönemde kazanılacak fiziksel, psikolojik ve bedensel özellikler kişinin nasıl bir erişkin olacağı konusunda de belirleyici olabiliyor

Genellikle aileler, ergenlik çağına giren çocuklarının psikolojisiyle daha çok ilgileniyor Ancak ergenlikte boy kısalığı ve obezite gibi konuların da bireyin daha sonraki hayatı açısından önemli olduğunu söyleyen Çocuk Endokrinoloji uzmanı Prof Dr Atilla Büyükgebiz, “Kızım Artık Ergen” ve “Oğlum Artık Ergen” adlı kitaplarında, bu noktalara dikkat çekiyor

Bu kitaplardan elde edilecek gelirle, büyüme geriliği tanısı konan ancak ekonomik nedenlerle tedavisi yapılamayan çocukların tedavisine destek sağlanacağını belirten Prof Büyükgebiz, ergenlikte psikolojinin, cinselliğin ve büyümenin farklı evrelerinin irdelenmesi gerektiğini söylüyor

"Bu kitaplarda ergenlik sürecini bir bütün olarak ele aldım Çünkü özellikle bu dönemde büyüme geriliği açısından ailelerin dikkat ekmesi gereken önemli noktalar var Örneğin, çocuk akranlarından geri kalıyor ve boyu yaşıtlarından çok daha yavaş ilerliyorsa ailenin bir uzmana başvurması büyük önem taşıyor Eğer bir çocuk yılda 5 cmden az büyüyorsa, boy ölçümleri yaptığımzı persentil eğrisinde altlarda seyrediyorsa ya da normal uzuyorken birden alt eğride seyretmeye başlamışsa, üst üste takip eden yııllarda giysilerinde bir küçülme yoksa, mesela aynı ayakkabı ve giysiyi 2-3 yıl üst üste giyiyorsa büyüme sorununu düşünmek gerekir"

BOY KISALIĞINI KADER OLMAKTAN ÇIKARIN
Boy kısalığı ve büyüme geriliğinin birçok nedeni var Kronik kalp, karaciğer, akciğer, mide-bağırsak hastalıkları ve astım büyüme geriliği yapabiliyor En önemli neden ise büyüme hormonu eksikliği



Toplumda, anne-baba kısaysa çocuğun da kısa boylu olmasının normal, hatta kader olarak karşılandığını belirten Prof Büyükgebiz, "Bu, çok yanlış bir kanı Anne ve babanın boyu çocuğun boyunu etkileyen sadece bir faktör Beslenme şartları, ergenliğe giriş yaşı, ergenlğin süresi, kızlarda adet yaşı gibi birçok faktor boy uzamasını etkiler" diyor ve ailelere uyarıda bulunuyor

"Bazı aileler farkında olmasa bile, boy kısalığı ve büyüme geriliği çocukta derin travmalar yaratır Çocuk, diğer çocuklardan geri kaldığını düşünerek sosyalleşemez ve içine kapanır, psikolojisi bozulur ve okul başarısında düşüklük gözlenebilir İşte tüm bunları kader olmaktan çıkarmak, bilinçli anne ve baba olmaktan geçer"

AKRABA EVLİLİĞİ VE BESLENME YETERSİZLİĞİ ETKİLİ
Türkiye'de büyüme geriliğinin görülme oranıyla ilgili net veri bulunmuyor Ancak sorun, bazı bölgelerde ve bazı sosyal yaşam koşullarında daha fazla göze batıyor Örneğin, akraba evliliklerinden kaynaklanan boy kısalığı

"Toplumumuzda akraba evlilikleri çok sıklıkla yapıldığı için ülkemizde boy kısalığı başka ülkelere göre daha fazla görülür Büyüme geriliğinin birçok sebebi olduğundan genel anlamda ülkelere göre karşılaştırma yapmak zordur Örneğin, büyüme geriliğinin en önemli sebeplerinden biri olan tiroid hastalıklarına, Karadeniz bölgesinde daha sık rastlanır Çok önemli bir nokta da çocuğun 3 yaşına kadar olan beslenmesidir Bir çocuk 0-3 yaş döneminde beslenme problemi yaşarsa, büyüme geriliği de yaşayabilir Bu konuda ailelere çok önemli sorumluluklar düşüyor

HORMON TEDAVİSİNE UYGUN YAŞTA BAŞLANMALI
Büyüme geriliği ve boy kısalığında tedavi, sebebe göre yapılıyor Prof Büyükgebiz, tedavi başarısının da sebebe bağlı olduğunu söylüyor Büyüme hormonu tedavisindeki anahtar nokta ise tedaviye uygun yaşta başlamak ve geç kalmamak

"Eğer hormona bağlı bir sorun oluşmuşsa, çocuğa büyüme hormonu verilerek tamamen tedavi edilir Ancak bu durum bazen aileleri endişendirir ve sıkça bizlere, 'Bu bir hormon değil mi, yan etkileri olur mu?” soruları sorulur Bu hormon, vücutta salgılanan büyüme hormonunun birebir eşidir Büyümeye engel ve eksik olan hormon yerine konduğu için, çocuğun yaşıtları ile eş değeri yakalaması sağlanır Böylece çocuk, yaşamı boyunca bir daha bunu sıkıntı ya da sorun olarak görmez, yaşıtlarını fiziksel olarak yakalar ve sosyal olarak da mutlu şekilde hayatına devam eder Ancak, genetik bazı boy kısalıklarında, iskelet dispilazisi gibi ailesel bozukluklarda kemiklerin hormonlara direnci görülür ve tedavide zorluklar yaşanabilir Ama sorun bir hormon eksikliğinden kaynaklanıyorsa, yerine konan hormonla tedavi kısa sürede sonuçlandırılabilir Bu konuda en önemli nokta, konusunda uzman bir çocuk endokrinoloğuna başvurmaktır"

ERGENLİKTE YAŞANAN ÖNEMLİ BİR SORUN: OBEZİTE
Prof Büyükgebizin ergenlik döneminde yaşanan bir diğer önemli soruna, obeziteye de dikkat çekiyor

"Ergenlik çağında obez olan çocukların yüzde 70i hayatının geri kalanını obez olarak geçirmektedir Bu sebeple, ergenlik çağında beslenmeye çok önem vermek gerekir Bu konuda, ergenlik çağındaki çocukların hayatlarına mutlak olarak sporu sokmakta fayda var Çocukların günlük yaşamı içine en az yarım saat zıplama, ip atlama, koşma gibi aktiviteler konmalıdır Bu sebeple aileler çocuklarını TV ekranı ya da bilgisayar başından kaldırıp oynamaya, dışarıya çıkmaya ve hareket etmeye teşvik etmelidir İmkanlar dahilinde spor kulüpleri ya da sportif kamplar da çok yararlı olur



BİREYİN NASIL BİR ERİŞKİN OLACAĞINI BELİRLİYOR
Obezitenin en önemli nedeni, alınan ile harcanan kalori arasındaki dengesizliktir O sebeple çocuğun obeziteye eğilimi ne zaman farkedilirse, o zaman acil bir beslenme tedavisine başlanmalıdır Çünkü vücut ağırlığının yüzde 50si ergenlik döneminde kazanılır Bu sebeple kilo kontrolü önemlidir ve gelecekte obez yetişkin olmanın önüne geçilebilir Bu kontrol, ileriki yaşamda oluşabilecek şeker ve kalp hastalıklarının önüne geçilmesine de ciddi anlamda katkı sağlar"

Prof Büyükgebiz'in "Kızım Artık Ergen” ve “Oğlum Artık Ergen” kitapları, özel bir süreçten geçen çocuklarının kişisel gelişim özelliklerini, kaygı ve sıkıntılarını anlamaları, sağlıklı gelişimlerine olumlu katkı sağlamaları açısından anne ve babalar için kaynak niteliği taşıyor