Kıkırdak Doku

**Şengül Şirin** · 05-15-2009

Kıkırdak doku

Kıkırdak veya kartilaj hayvansal bir dokudur Vücutta yarı taşıyıcı bir görev üstlenir Kemik dokudan daha yumuşak ve esnek bir matrise sahip olan kıkırdak dokuda damar bulunmaz, kıkırdak hücreleri bu matristen difüzyon yoluyla madde alış verişi yaparlar

Kıkırdak eklemlerde, göğüs kafesinde, kulakta, burunda, boğazda ve omurlararası disklerde bulunur

Üç ana kıkırdak tiği mevcuttur: hiyalin, elastik ve fibröz kıkırdak (fibrokartilaj)

Hücreler

Kıkırdak doku (kondrosit) ve (kondrosit) öncülleri olan kondroblast ihtiva eder

Kondroblastlar matrisin salgılanması ve bakımından sorumludurlar

Matris içindeki kontroblastlar olgunlaşarak kondrositlere dönüşürler

Kondrositler lakuna olarak adlandırılan boşluklarda bulunurlar

Kondrositlerin hemen etrafındaki matrise teritoryal matris denir

ve

Lifler

Kıkırdak kolelastik lifler içerir

Hiyalin kıkırdakta, Tip II kolajen kuru ağırlığın yaklaşık %40'nı oluşturur

Elastik kıkırdak da elastik lifler içerir

Fibrokartilaj hiyalin kıkırdaktan daha büyük oranda kolajen ihtiva eder

Kıkırdak tipleri

Üç farklı kıkırdak tipi bulunur

Bunların hepsi bulundukları yerin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde farklı özelliklere sahiptir

Hiyalin kıkırdak dokusu

Hiyalin Kıkırdak

En sık rastlanan kıkırdak tipidir

Hiyalin sözcüğü Yunanca hyalos yani "cam" sözcüğünden türemiştir

Yarısaydam (ışığı hafif olarak geçiren) matrisi nedeniyle bu ismi almıştır

Hareketli eklemlerde bulunur

Ayrıca kemiklerin içinde kemikleşme merkezi olarak çalışacak şekilde bulunur

Ek olarak burun, gırtlak ve nefes borusu gibi büyük solunum yolları duvarlarında da bulunur

Hiyalin kıkırdağa mikroskop altında bakıldığında bazı hücrelerin birbirinden ayrılmadığı,ikili veya üçlü halde kaldığı görülür ki bunlara izogen gruplar denir

Elastik Kıkırdak

Elastik kıkırdak (sarı kıkırdak olarak da anılır) kulak kepçesinde ve çeşitli borularda (örneğin: gırtlak, östaki borusu) bulunur

Bu borulardaki kıkırdak boruların sürekli olarak açık kalmasını sağlar

Elastik kıkırdak hiyalin kıkırdağa benzerdir fakat hiyalin kıkırdaktan farklı olarak, Tip II kolajenin yanı sıra matrise dağılmış elastik lifler içermesidir

Bu dokuyu sert ama elastik kılar

Fibröz Kıkırdak (Fibrokartilaj)

Fibröz kıkırdak veya fibrokartilaj, ismini yoğun oranda fibröz doku içermesinden alır

Zaman zaman beyaz kıkırdak olarak da anılır

Omurlararası disklerde, bazı tendon veya ligamanların kemiklere bağlandığı yerlerde bulunur

Omurlararası disklerde bulunan fibröz kıkırdak hiyaline oranla daha fazla kolajen ihtiva eder

Hiyalin ve elastik kıkırdakların tersine, fibröz kıkırdağın perikondriyumu bulunmaz

Hastalıklar / Tıp

Kıkırdakları etkileyebilecek birçok hastalık vardır

Kondrodistrofiler, kıkırdağın büyümesi ve bunu izleyen kemikleşmesindeki bozukluklarla karakterize olmuş hastalıklar grubudur

Kıkırdakları etkileyen veya içeren bazı yaygın hastalıklara örnek olarak; artrit, akondroplazi ve kostokondritossurma

05-15-2009	#1
Şengül Şirin	Kıkırdak Doku Kıkırdak doku Kıkırdak veya kartilaj hayvansal bir dokudur Vücutta yarı taşıyıcı bir görev üstlenir Kemik dokudan daha yumuşak ve esnek bir matrise sahip olan kıkırdak dokuda damar bulunmaz, kıkırdak hücreleri bu matristen difüzyon yoluyla madde alış verişi yaparlar Kıkırdak eklemlerde, göğüs kafesinde, kulakta, burunda, boğazda ve omurlararası disklerde bulunur Üç ana kıkırdak tiği mevcuttur: hiyalin, elastik ve fibröz kıkırdak (fibrokartilaj) Hücreler Kıkırdak doku (kondrosit) ve (kondrosit) öncülleri olan kondroblast ihtiva eder Kondroblastlar matrisin salgılanması ve bakımından sorumludurlar Matris içindeki kontroblastlar olgunlaşarak kondrositlere dönüşürler Kondrositler lakuna olarak adlandırılan boşluklarda bulunurlar Kondrositlerin hemen etrafındaki matrise teritoryal matris denir ve Lifler Kıkırdak kolelastik lifler içerir Hiyalin kıkırdakta, Tip II kolajen kuru ağırlığın yaklaşık %40'nı oluşturur Elastik kıkırdak da elastik lifler içerir Fibrokartilaj hiyalin kıkırdaktan daha büyük oranda kolajen ihtiva eder Kıkırdak tipleri Üç farklı kıkırdak tipi bulunur Bunların hepsi bulundukları yerin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde farklı özelliklere sahiptir Hiyalin kıkırdak dokusu Hiyalin Kıkırdak En sık rastlanan kıkırdak tipidir Hiyalin sözcüğü Yunanca hyalos yani "cam" sözcüğünden türemiştir Yarısaydam (ışığı hafif olarak geçiren) matrisi nedeniyle bu ismi almıştır Hareketli eklemlerde bulunur Ayrıca kemiklerin içinde kemikleşme merkezi olarak çalışacak şekilde bulunur Ek olarak burun, gırtlak ve nefes borusu gibi büyük solunum yolları duvarlarında da bulunurHiyalin kıkırdağa mikroskop altında bakıldığında bazı hücrelerin birbirinden ayrılmadığı,ikili veya üçlü halde kaldığı görülür ki bunlara izogen gruplar denir Elastik Kıkırdak Elastik kıkırdak (sarı kıkırdak olarak da anılır) kulak kepçesinde ve çeşitli borularda (örneğin: gırtlak, östaki borusu) bulunur Bu borulardaki kıkırdak boruların sürekli olarak açık kalmasını sağlar Elastik kıkırdak hiyalin kıkırdağa benzerdir fakat hiyalin kıkırdaktan farklı olarak, Tip II kolajenin yanı sıra matrise dağılmış elastik lifler içermesidir Bu dokuyu sert ama elastik kılar Fibröz Kıkırdak (Fibrokartilaj) Fibröz kıkırdak veya fibrokartilaj, ismini yoğun oranda fibröz doku içermesinden alır Zaman zaman beyaz kıkırdak olarak da anılır Omurlararası disklerde, bazı tendon veya ligamanların kemiklere bağlandığı yerlerde bulunur Omurlararası disklerde bulunan fibröz kıkırdak hiyaline oranla daha fazla kolajen ihtiva eder Hiyalin ve elastik kıkırdakların tersine, fibröz kıkırdağın perikondriyumu bulunmaz Hastalıklar / Tıp Kıkırdakları etkileyebilecek birçok hastalık vardır Kondrodistrofiler, kıkırdağın büyümesi ve bunu izleyen kemikleşmesindeki bozukluklarla karakterize olmuş hastalıklar grubudur Kıkırdakları etkileyen veya içeren bazı yaygın hastalıklara örnek olarak; artrit, akondroplazi ve kostokondritossurma