Kızıldağ Milli Parkı -(Akdeniz Bölgesinin Doğal Güzellikleri)

Kızıldağ Milli Parkı -(Akdeniz Bölgesinin Doğal Güzellikleri)



Kızıldağ Millî Parkı, Isparta'nın Şarkîkaraağaç ve Yenişar Bademli ilçelerinin sınırları içerisinde yer alır Millî park sahası içerisinde konaklama ve piknik yapma amaçlı hazırlanmış yerler mevcuttur Burada otelde değil çadırlarda, ahşap evlerde kalınır
Kızıldağ Millî Parkının merkezi, Isparta merkeze 120, Şarkîkaraağaç ilçesine ise 5 km uzaklıktadır Şarkîkaraağaçlılar her sene burada piknik için toplanırlar






Kızıldağ Millî Parkının ilan edilmesine giden süreç şöyledir: Şarkikaraağaçlılar, örfen her yıl Helva Bayramı olarak adlandırdıkları toplanma günlerini Temmuz ayının ilk haftası içinde Kızıldağ’da yapmaktadırlar


İlk olarak 1967 yılında Şarkikaraağaçlılar, Kızıldağ Sedir Ormanlarında “toplanma günü” tertiplemeyi kararlaştırmışlardır


Cumhuriyet sonrası Türkiye’sinde, Millî Park yaklaşımı ve “Millî Park” kavramını ilk defa okuyucu ile paylaşan ve ilginçtir doğa koruma ile ormanlarımızın ve diğer doğal ekosistemlerin devamlılığını hedefleyen bir Bakanlığın sorumluluğunu üstlenen zamanın Orman Bakanı Sayın Prof Dr S İNAL'dır






Rahmetli Bakan Kızıldağ’ı ziyaret etmiş, doğal Toros Sediri meşcerelerini çok beğenerek Kızıldağ’da dinlenme evlerinin yapılmasının uygun ve gerekli olduğunu ziyaretinde dile getirmiş ve ilk talimatı da o zaman vermiştir


Bir sene sonra da, 16041959 tarihinde devamlı statüde Muhafaza Ormanı olarak tefrik edilen 549,8 ha saha, Kızıldağ Millî Parkı olarak ilan edilmiştir Böylece Kızıldağ Millî Parkının, Orman Bakanlığının kurulmasını takiben ilan edilen ilk Millî Park olması dikkat çekicidir Çünkü; doğal hayatı koruma ve onu yerinde ve devamlılık ilkesini zedelemeden/zedeletmeden kullanma dengesinin asıl sorumlusu Orman Bakanlığı’dır
Türkiye’de belediye ambleminde Toros Sedirini bulunduran tek yerleşim birimimiz/ilçemiz de Şarkikaraağaç’tır


Belediyeye amlem olarak Toros Sedirinin seçilmiş olması,bayrağında yaşlı bir Toros Sediri bulunan Lübnan’a, Toros Sedirinin asıl ana yayılışının Türkiye TOROSLARI olduğunu hatırlatan anlamlı ve yerinde bir girişimdir
Akdeniz Bölgesi nemli üst orman kuşağından, İç Anadolu step bölgesine geçiş özellikleri taşıyan Millî Park, ilgi çekici morfolojik özelliklere sahiptir Millî Parkın kuzey bölümünde, parka adını veren Kızıldağ (1903 m) ile Beyşehir Gölü’nün kuzey kıyıları arasında uzanan dalgalı arazi üzerinde genellikle erozyonla aşınmış yer şekilleri görülmektedir Millî Parkın güneyinde ise verimli, fakat silvikültürel bakım planları doğrultusunda bakımları yapılması gereken orman alanları bulunmaktadır


Millî Park tanımında yer alan “bilimsel ve estetik bakımdan, millî ve milletlerarası ender bulunan tabiî ve kültürel kaynak değerleri ile koruma, dinlenme ve turizm alanlarına sahip olma” niteliklerinde daralma değil, aksine çeşitlenme ve artma görülen bir Milli Parkımızdır İlan edildiği 1969 yılından bu yana yaklaşık 100 kat büyütülen sahası ile kaynak değer bileşenleri de çeşitlenmiştir Başlangıçta, sahip olduğu orijinal doğal ekosistem yanında sunduğu dinlenme ve eğlenme imkanlarına, bugün endemik türler, sulak alanlar, biyolojik çeşitlilik, mağaralar, tıbbî ve aromatik bitkiler, bilimsel açıdan sahip olduğu önem vb çok çeşitli ve önemli bileşenler de eklenmiş durumdadır Millî Park Plan ünitesinin yerleşim birimlerinden Şarkikaraağaç’a bağlı Ayas, Belceğiz, Gedikli, Yenişarbademli ilçesi ve Gölyaka ile Beyşehir ve Derebucak ilçelerinin çok sayıda mevkiinden, ihraç edilen soğanlı bitkilerin toplandığı belirtilmektedir Bu nedenle hem Kızıldağ Millî Parkı, hem de Beyşehir Gölü Kızıldağ Millî Parkı aynı zamanda tıbbî bitki cennetidir Bu nedenle Millî Parkın sahip olduğu tıbbî bitki çeşitliliği ve zenginliği de, çok önemli bir kaynak değer bileşeni konumundadır


Millî Parka adını veren Kızıldağ’daki muhteşem Toros Sediri ormanlarının bol miktarda oksijen üretmesi sebebiyle Millî Parkın temiz havası, solunum yolları rahatsızlığı bulunanlar için bir sağlık kaynağı olmaktadır


Mağaralar da; özellikle Göller Yöresindeki Millî Parkların kaynak değerleri arasında çok önemli bir yere sahip bulunmaktadır Beyşehir ve yakın çevresinde, irili ufaklı çok sayıda mağaranın, bölge ekonomisi için büyük bir potansiyel oluşturduğu bilinmektedir Isparta’nın da yer aldığı Orta Toroslar Bölümü; mağara yoğunluğu, uzunluğu ve derinliği yanında mağara gelişim döneminin uzunluğu ve sürekliliği açılarından Türkiye’nin ilk sırada yer almaktadır Pınargözü mağarası da, 16 km ve devam eden uzunluğu ve + 660 m ve devam eden derinliği ile Milli Park içinde dikkat çekici bir “kaynak değer bileşeni”dir Mağaralar ve mağara turizminin; Beyşehir ve Göller Yöresinin tanıtılmasında ve kalkındırılmasında son dönemde öne çıkan çok önemli bir “kaynak değer bileşeni” olduğu açıktır Bu kapsamda; Millî Park içinde yer alan Yenişarbademli’de bulunan Pınargözü Mağarası, Parkın gelişiminde-tanıtılmasında önemi giderek artan ve Türkiye genelinde bilinen, hatta dünya literatürüne girmiş ender mağaralarımızdan birisidir

Alanın jeolojik yapısını, kalker kayaçlarından oluşan formasyonlar meydana getirir Millî Parkın bitki örtüsünü; Akdeniz dağ kuşağı ikliminin müşir (klimaks) ağaç türlerinden Toros Sediri, Anadolu Karaçamı, Toros Göknarı ve ardıç türlerinden oluşan ormanlar meydana getirir Bu ormanlar botanik özellikleri kadar, başta Şarkikaraağaç ve yakın çevresinin, ayrıca Yenişarbademli ilçesi ve yakın çevresinin günübirlik ve uzun süreli dinlenme ve eğlenme ihtiyaçlarını karşılaması ile de önem taşımaktadır
Toros Sediri, Kızıldağ Milli Park sınırları içinde kalan Şarkikaraağaç ilçesinin 5 km kadar güneyinde yükselen Kızıldağ’ın kuzeye bakan yamaçlarında 1200-1700 metreler arasında doğal yayılış göstermektedir Toros Sedirinin çalı katını da Kermes meşesi (Q coccifera)oluşturmaktadır


Orman Amenajman Planına konu edinen Kızıldağ Millî Parkının toplam alanı 43 249,5 ha olup; bu sahanın 10 571,0 ha’ı verimli koru, 16 755,5 ha’ı bozuk koru olmak üzere toplam ormanlık saha 27 326,5 ha’dır 2 936,0 ha’ı Orman Toprağı (OT), 1 441,5 ha’ı Orman Toprağı ile Taşlık (OT-T), 3 657,5 ha’ı Taşlık, 182,5 ha’ı İskan, 23,5 ha’ı Orman Deposu, 47,0 ha’ı Kum, 1 132,0 ha’ı Bataklık-Sazlık ve 6 503,0 ha’ı da Ziraat olmak üzere 15 923,0 hektar ormansız sahadan müteşekkildir


Kuzeyden güneye doğru dört pafta üzerine oturan plan ünitesinde; kuzey bölümde yarı kurak iklim özellikleri hakim iken güney bölümde nemli, yarı nemli iklim özellikleri hakimdir
Toros Göknarı ile karışık meşcerelerin varlığı da, Milli Parkın güneyinde nemli iklim özelliklerinin öne çıktığının göstergesidir Ayrıca; Toros Sediri yanında Milli Park ormanları içinde de münferit yayılış gösteren Kasnak meşesi de “bilimsel kaynak değer” bileşenleri arasındadır Pınargözü su kaynağı ve mağarası ise giderek önem kazanan önemli bir kaynak değer bileşenidir Bir başka kaynak değer bileşeni de doğal manzara bütünlüğü ve gün batımının güzelliğidir Türkiye’de en görkemli gün batımı görüntülerinin izlendiği Beyşehir’de, batıdaki güzel gün batımını Kızıldağ Milli Parkının güneye doğru uzanan Dedegöl Dağları ortaya koymaktadır Yine ayrıca Sultan Alaaddin Keykubat’ın “Cennet, ya burası, ya da buranın altındadır!” dediği Beyşehir Gölü ve çevresinin batı yakası Kızıldağ Milli Parkı plan ünitesi içinde kalmaktadır


Kızıldağ Millî Parkı, yukarıda sözü edilen özellikleriyle maviyle yeşilin birleştiği-kaynaştığı bir değerler toplamıdır Kızıldağ'ın kuzey bölümünde [Sultan Dağları]], batısında da [Gelincik Dağları-Barla Dağı]] ve [Eğirdir Gölü]] uzanmaktadır

Kaynak:
{{Kaynak: DAĞDAŞ, S, KIRIŞ, R, ve ATEŞ, M, 2006: Kızıldağ Millî Parkı Orman Amenajman Planı Uygulamaları Örneğinde Korunan Alan Yaklaşımına Dönük Değerlendirmeler “Evaluations in regard to the applications of forest management plan made for operational in Kızıldağ National Park/Isparta” (Protected Land Approach), I Uluslararası Beyşehir ve Yöresi Sempozyumu (11-13 MAYIS 2006)-Beyşehir-KONYA, Bildiri Özetleri Kitapçığı, s 61, 97 s; Bildiriler Kitabı, s 437-455, 785 s}}