1. Dünya Savaşının Nedenleri Ve Sonuçları

1 Dünya Savaşının Nedenleri Ve Sonuçları

1dünya savaşının nedenleri ve sonuçları

nedenleri:

- ham madde ve sömürge arayışı

-ingiltere ve almanya arasındaki ekonomik rekabet

-silahlhanma yarışının hızlanması

-fransız ihtilalinin getirdiği milletçilik akımının etkisi

-fransızların alsos-loren bölgesini almanlardan geri almak istemesi

-devletlerarası bloklaşma

-avusturya'nın ve ruusya'nın balkanlar üzerindeki çıkar çatışmaları

-siyasi birliğini geç tamamlayan almanya ve italya'nın siyasi dengeleri değiştirmesi

üçlü ittifak:

almanya, avusturya-macar imparatorluğu, italya (1915'e kadar), bulgaristan, osmanlı devleti

üçlü itilaf:

ingiltere, rusya, fransa, italya (1915'ten sonra), sırbistan, japonya, romanya, portekiz, abd, brezilya, yunanistan

osmanlı devletinin savaşa girmesi

osmanlı devleti önce tarafsızlığını ilan etti almanya osmanlı'nın jeopolitik konumundan yararlanarakyeni cephelerin açılmasını sağlamak ve halifelik sıfatından yararlanmak için savaşa girmesini istedi

itilaf devletleri osmanlı devletinin savaşa girmemesi için kapitülasyonların kaldıracağını ve maddi yardım yapılacağını açıkladı ittihat ve terakki yönetimi almanların savaşı kazanacağını ve kaybedilen toprakların geri alınacağını düşünerek kapitülasyonların tek yanlı olarak kaldırıldığını ilan etti midilli ve yavuzlu adı verilen alman gemileri rus limanlarını bombaladılar bu olay sonucunda osmanlı savaşa girmiş oldu

1 dünya savaşı'nda osmanlı devleti'nin savaştığı cepheler

kafkasya cephesi:

osmanlı devleti doğu anadolu'da ruslarla savaştıruslar 1914 yılının aralık ayında doğu anadoluya saldırdıenver paşanın yönttiği karşı taarruz, şiddetli soğuklar yüzünden başarısız oldu bu nedenlerden dolayı sarıkamış ve yöresinde askeri birliklerimiz çok kayıplar verdi

1916 yılında muş ve trabzon'u ele geçirdi ancak çanakkale savaşlarından sonra gönderilen mustafa kemal, muş ve bitlis'i ruslardan geri aldı1917 rus ihtilali, kafkas cephesi'nde savaşın durmasına neden oldu

kanal cephesi:

osmanlı devleti, mısır'da yeniden egemenlik kurmak ve süveyş kanalı'nı ele geçirmek amacındaydı bu kanal osmanlılar tarafından alınırsa, ingilizlerin, sömürgeleriyle olan bağlantısı kesilecek ve oralara n aldığı asker ve malzeme desteği önlenecekti

bu yüzden osmanlı almanya'nın etkisiyle ingilizlerin

elinde bulunan süveyş kanalı'na bir saldırı düzenledi(1915) ancak gerekli önlemler alınmadan, hazırlıksız olarak yapılan savaşta ingiliz birlikleri karşısında başarılı olamadıingilizler, sina yarımadası'nı ele geçirerek suriye sınırına dayandı (1916)

hicaz ve yemen cephesi:

bir kısım osmalı birlikleri kutsal yerleri korumak için bu bölgede ingilizlerle çarpıştı

ancak sina'da gerek çölün olumsuz koşulları gerekse güçlü ingiliz kuvvetleri karşısında bir sonuç alınamadı

osmanlı devleti bu cephede, ingilizler veonların kışkırttığı araplarla mücadele etmek zorunda kaldıbu cephede ingiliz üstün duruma geçti

ırak cephesi:

ingilizler, türk kuvvetlerinin iran' a girmesi ve hindistan'ı tehdit etmesini önlemek istiyorduayrıca, kuzeye çıkarak ruslarla birleşmek amacındaydılar ırak petrollerini ele geçirmeyi planlayan ingiltere, basra'ya asker çıkardı ingiliz birlikleriyle savaşan osmanlı kuvvetleri başarılı oldu

küt' ül amare denilen yerde, ingiliz kuvvetleri geri çekildi(1915) ancak elde edilen bu başarı uzun sürmedi yeniden basra'ya asker çıkaran ingilizler, 1917 yılında bağdat' a girdiler

suriye ve filistin cephesi:

bu cephede türk kuvvetlerine, yıldırım ordular grup komutanı olan alman general liman von sanders komuta ediyordu bu general, ateşkes hükmü gereğince görevden alındı, yerine mustafa kemal paşa atandı suriye cephesi' nde ingilizlere karşı bazı başarılar kazandımustafa kemal paşa, bugünkü suriye sınırımızı savunmak için önlemler aldı

galiçya, romanya ve makedonya cepheleri:

osmanlı devleti, avrupa cephelerine kuvvet göndererek , kendi bağlaşıklarını desteklemiştigönderilen kuvvetler 1916-1917 yıllarında avrupa cephelerinde muharebelere katıldılar rusya, romanya ve fransa' ya karşı mücadele ettiler

çanakkale cephesi:

türk tarihinin kaderini değiştiren, türk milletinin vatanını savunmak için canını feda etmekten çekinmediği önemli bir savaştır

itilaf devletlerinin bu cephedeki amacı; rusya'ya silah yardımı yaparak bu devletin doğu avrupa'ya yönelik saldırısını kolaylaştırmak, almanya'nın doğuya yayılmasını önlemek , boğazlar ve istanbul' u alarak osmanlı devleti' ni savaş dışı bırakmaktı

ingiltere ayrıca, mısır'daki varlığını güvence altına almak, orta doğu' daki zengin petrol yataklarına sahip olmak istiyordu

itilaf devleri, çanakkale boğazı' ndan geçmek için , şubat 1915'ten itibaren saldırıya geçtilergüçlü top atışı ve nusret mayın gemisinin önceden boğaz'a döktüğü mayınlar yüzünden başarısızlığa uğradılar 18 mart 1915' te , daha büyük bir saldırı başlattılaritilaf devletleri' nin savaş gemilerinin bir kısmı batırıldı, bir bölümü ise saf dışı edildi

böylece çanakkale'yi denizden geçilemeyeceğini anladılar bunun üzerine 25 nisan tarihinde gelibolu yarımadası' nda seddülbahir ve arı burnu kıyılarına çıkarma yaptılar

amaç; çanakkale'yi karadan geçmekti içlerinde avusturya ve yeni zelandlı askerlerden oluşan anzakların da bulunduğu iitilaf devleti'nin birlikleri, karşılarında mustafa kemal' i ve onun inançlı askerlerini buldular

türk ordusu, bu cephede büyük bir zafer kazandı boğazlar ve istanbul'a yönelen tehlike önlendi itilaf devletleri amaçlarına ulaşamadılar bu cephede kazanılan zafer nedeniyle savaş bir süre uzadı

sonuçları:

1 avrupa ve asya'da devletlerarası dengeler bozulmuş, osmanlı, avusturya-macar imparatorluğu ve rusya tarihe karıştı

2 polonya, çekoslavakya, yogoslavya ve macaristan kuruldu

3 yeni siyasi rejimler ortaya çıktı

4 yenilen devlerin imzaladığı ağır antlaşmalar 2 dünya savaşına ortam hazırladı

5 sömürgecilik isim değiştirerek "mandacılık" adı altında devam etti

6 osmanlı devleti parçalanmış hristiyan azınlıktan sonra müslüman araplarda bağımsızlıklarını ilan etti

7 abd bu savaştan sonra avrupa politikasına karışmaya başladı

8 cemiyet-i akvam kuruldu

yenilen devletlerin imzaladığı antlaşmalar:

almanya : versay antlaşması

avusturya: st germain antlaşması

macaristan: triyanon antlaşması

bulgaristan: nöyyi antlaşması

osmanlı devleti: sevr antlaşması