Potsdam Konferansi

İkinci Dünyâ Savaşında Almanya’nın kayıtsız şartsız teslim olmasından sonra ABD, Rus ve İngiliz liderleri arasında yapılan önemli bir siyâsî konferans Bu konferans 17 Temmuz-1 Ağustos 1945 târihleri arasında Almanya’nın Potsdam şehrinde yapıldı Amerika’nın yeni Başkanı Truman, Rusya’nın lideri Stalin ve İngiltere’nin başbakanı Churchill’in katıldığı konferans daha önce liderlerin Rusya’daki Yalta Konferansının bir devamıydı Burada ilk önce Almanya’nın geleceği karara bağlandı Almanya’nın hükümeti olmayacak, ekonomisi dağıtılacak, ağır sanâyi ancak kendi ihtiyaçlarını karşılayacak bir seviyede olacaktı Savaştan önce Almanya’nın olan kuzeydeki Königsber Limanı ve civârı Rusya’ya; Oder-Neisse hattının doğusundaki topraklar Polonya’ya bırakılacak; Çekoslovakya, Polonya ve Macaristan’da bulunan Almanlar Almanya’ya göç edecekti Savaş suçluları muhakeme edilecekti Potsdam’da Almanya meselesinden başka, Avusturya, İtalya, İran, Boğazlar, Tuna Nehri, Sovyet peykleriyle barış ve Rusya’nın Uzakdoğu savaşına katılması meseleleri görüşüldü

Bu konferansın Türkiye’yi ilgilendiren hususları; Rusların bâzı toprak talepleriyle Boğazlarda hak istemeleridir Rusya, Boğazlarda kendisiyle ortak savunmak üzere, askerî üsler kurulması için toprak istiyordu Ayrıca Kars ve Ardahan’ın da kendisine verilmesini talep ediyordu Rusya’nın bu istekleri karşısında konferansta tartışmalar oldu Sonunda ABD, İngiltere ve Rusya’nın görüşlerini ayrı ayrı Türkiye’ye bildirmeleri kararlaştırıldı Rusya’nın bu hususta verdiği nota Türkiye tarafından reddedildi İki ülke arasında münâsebetler uzun süre gergin ve soğuk kaldı Türkiye, Rusya’nın bu tecavüzkâr tutumundan dolayı Truman Doktrini adı altındaki Amerikan yardımını kabul etti ve bir müddet sonra da NATO’ya girdi