Önemli Günler...

neler olmus bea

paylasım icin saol

Tarihte Bugün: 29 Aralık

1919 Ankara’ya gelen Mustafa Kemal, İstanbul’a gidecek milletvekilleriyle Ocak ayının 5 gününden itibaren Ankara’da görüşeceğini bildirdi

1919 Urfa’da Kuvayi Milliye teşkilatı kuruldu

1921 Toprakkale kurtuldu

1924 Bahriye Vekaleti’nin kurulması kanunu kabul edildi

1931 Gümrük ve İnhisarlar Bakanlığı’nın kuruluş kanunu kabul edildi

1967 Kıbrıs’ta Geçici Türk Yönetimi kuruldu Yönetimin başına Dr Fazıl Küçük getirildi Rauf Denktaş da yardımcı oldu

1972 Enka Holding kuruldu

1974 İlk Türk tango bestekarı Necip Celal Antel öldü

1986 Aliağa Petrokimya tesisi açıldı

1987 Hattat Emin Barın öldü

Tarihte Bugün: 30 Aralık

1911 Leonardo da Vinci’nin ünlü tablosu Mona Lisa, Pariste sergilendiği Louvre Müzesi’nden çalındı

1925 Tedavüldeki kağıt paraların (Osmanlı banknotlarının) yenileriyle değiştirilmesi kanunu kabul edildi

1931 Tarım Bakanlığı’nın kurulması kabul edildi

1941 300 tondan daha küçük gemilerin Karadeniz’e çıkmaları yasaklandı

1947 Saatte 6344 kilometre hızla yerde hız rekoru kırıldı

1949 Yazar, düşünür Rıza Tevfik Bölükbaşı öldü

1993 Eski dışişleri bakanlarından İhsan Sabri Çağlayangil öldü

Tarihte Bugün: 31 Aralık

1930 Menemen kazası ile, Manisa ve Balıkesir’in merkez kazalarında 1 ay süreyle örfi idare ilan edildi

1958 Salihli’deki Demirköprü Barajı ve Hidroelektrik Santralı işletmeye açıldı

1968 Sesten hızlı ilk yolcu uçağı olan SSCB’nin TU -144 tipi yolcu uçağı sefere başladı

1972 Çamlıca’daki televizyon anteninin devreye girmesiyle ilk defa 11:00-24:00 saatleri arasında kesintisiz TV yayınları yapıldı

1977 Cumhuriyet tarihinde ilk defa gensoru yoluyla bir hükümet düşürüldü Güvenoyu alamayan Demirel görevinden istifa etti

Tarihte Bugün: 01 Ocak

1919 Kars’ta Cihangiroğlu İbrahim Bey başkanlığında Güneybatı Kafkas Geçici Hükümeti kuruldu

1919 İngiliz Generali Mac Donald yanındaki süvarilerle Antep’e gelerek şehri işgal etti

1921 Antep’te Fransız Generali halka bir bildiri yayınladı Bu bildiride “Ya teslim olarak kurtulursunuz, yahut harbe devam ederek perişan olursunuz” deniyordu

1921 Ankara’da Milli Müdafaa Vekaleti’ne bağlı olarak “Bahriye Dairesi” kuruldu

1923 Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği kuruldu

1923 Futbol Federasyonu kuruldu

1925 Norveç’in başkenti Christiania’nın adı Oslo olarak değiştirildi

1925 Türkiye, Lozan Antlaşması’nın ilgili hükmü uyarınca “Gümrük Vergisi” uygulamasına başladı

1926 Resmi olarak ilk defa yılbaşı kutlandı Saat 2400’te elektrikler bir dakika kesildi

1926 Gece yarısından itibaren uluslararası takvim ve saat kullanılmaya başlandı

1929 Yeni Türk harflerini halka öğretmek üzere kurulan Millet Mektepleri’nde öğretim başladı Yeni Türk harflerinin kabul ve tatbiki hakkındaki kanun gereğince Arap harfleriyle kitap basımını yasaklayan madde yürürlüğe girdi

1929 Milli Eğitim Bakanı Mustafa Necati Bey öldü

1933 Yeni ölçüler yasası uygulanmaya başladı Arşın, okka, zıra, dirhem, şinik gibi ölçüler kaldırıldı Onların yerine metre, litre, kilo kullanılmaya başlandı

1937 Şark Demiryolları satın alındı Sirkeci-Edirne hattı, Devlet Demiryolları İdaresi’ne devredildi

1939 İstanbul (Dersaadet) Tramvay Şirketi ve bütün tesisleri devlet tarafından alındı Tramvayların işletilmesi İstanbul Belediyesi’ne bırakıldı

1940 Garp Linyitleri İşletmesi, Kütahya’da üretime başladı

1942 Bismil- Sinan demiryolu ulaşıma açıldı

1946 İşçi Sigortalar Kurumu Kanunu kabul edildi

1948 Çobanbey-Nusaybin ve Derbesiye-Mardin demiryolları devletleştirildi

1953 Et ve Balık Kurumu çalışmaya başladı

1958 Makine Kimya Endüstrisi bünyesindeki dinamit fabrikası açıldı

1967 Anadol marka ilk Türk otomobili piyasaya çıktı

1968 Tofaş (Türk Otomobil Fabrikaları) kuruldu

1973 Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planını’nın uygulanmasına başlandı

1975 Türkiye Radyoları bu günden itibaren TRT 1, TRT 2 ve TRT 3 adıyla ayrı ayrı program yapmaya başladı TRT1 24 saat sürekli yayın yapacaktı

1985 KDV yürürlüğe girdi

1992 Araçlarda emniyet kemeri takma zorunluluğu getirildi

1994 Belediyeleri ekonomik bakımdan güçlendirmek amacıyla “Çevre Temizlik Vergisi” uygulanmaya başladı

1996 Türkiye ile AB arasındaki Gümrük Birliği Antlaşması yürürlüğe girdi

02 Ocak

1919 İstanbul’daki İngiliz Yüksek Komiseri, Türk halkını örgütlemeye çalıştığı gerekçesiyle Konya’da bulunan Nihal Paşa’nın Yıldırım Kıtaatı Müfettişliği’nden azledilmesini istedi

1919 İstanbul’da yakacak sıkıntısı görüldü Bu nedenle dışarıdan getirilen kömürden vergi alınmaması kabul edildi

1922 Sakarya Zaferi’nin kazanılmasının etkisiyle Türkiye ile Ukrayna arasında “Dostluk Antlaşması” imzalandı

1932 Japonlar, Mançurya’yı işgal ettiler ve kendilerine bağlı bir kukla hükümet kurdular

1939 Bursa Merinos Fabrikası üretime başladı

1944 Karne ile çay dağıtımına başlandı İki ayda kişi başına verilen çay miktarı 20 gr

1944 Helikopterler ilk defa savaş amaçlı olarak kullanıldı

1950 Gelir Vergisi Kanunu’nun uygulanmasına başlandı

1959 SSCB, Ay roketi Luna-1’i fırlattı Fakat hedefinde sapma olan Luna 1, Ay’a ulaşamadı Güneş’in çevresinde yörüngeye girdi

1963 İzmit’te kurulan Goodyear Lastik Fabrikası’nda ilk otomobil lastiği üretildi

1985 Dilekçelere pul yapıştırılması zorunluluğu kaldırıldı

1981 Folklor derlemeleriyle ün yapan Eflatun Cem Güney öldü

03 Ocak

1919 İngilizler Cerablus’u işgal etti

1919 Ardahan’da işgali önlemek için kongre toplandı

1922 Milli kuvvetler Mersin’e girdi Mersin kurtuldu

1941 Diyanet İşleri Başkanlığı Kurban derilerinin Türk Hava Kurumu’na bağışlanmasını istedi

1945 TBMM, Japonya ile ilişkilerini kesti

1947 Heybeliada Sanatoryomu hizmete girdi

1953 Cemiyet-i Tedrise-i İslamiye’nin adı Darüşşafaka Cemiyeti olarak değiştirildi

1958 Kurtuluş Savaşı’nda Trakya birliklerinin komutanı emekli general, milletvekili Cafer Tayyar Eğilmez öldü

1959 Alaska, ABD’nin 49 eyaleti oldu

1961 “Ordu Yardımlaşma Kurumu” (OYAK) kuruluş kanunu kabul edildi

1963 Türk halk müziği araştırmacı ve derlemeci sanatkarı Muzaffer Sarısözen öldü

1963 Makarios, Kıbrıs’ta Türk belediyelerin lağvedilmesi kararı aldı Uygulamaya Türkiye sert tepki gösterdi

1977 Türkiye-Irak (Kerkük- Yumurtalık) Petrol Boru Hattı Kerkük’te Başbakan Süleyman Demirel tarafından açıldı 980 km lik boru hattına pompalanan ilk petrol 40 gün sonra denize ulaşacak

1987 Türkiye’nin ilk serbest bölgesi Mersin’de açıldı Serbest bölge yaz aylarında faaliyete geçecek

Tarihte 4 Ocak'ta meydana gelen önemli olayların kronolojik sıralaması şöyle: - 4 Ocak 1922 Türk ordusu 5 Ocak'ta Adana'ya girdi
- 4 Ocak 1929 Türkiye-Uruguay dostluk antlaşması imzalandı
- 4 Ocak 1950 Hastalık Sigortası Kanunu kabul edildi
- 4 Ocak 1960 Fransız yazar ALBERT CAMUS öldü
- 4 Ocak 1961 Milli Birlik Komitesi, zirai kazançlardan vergi alınmasını kabul etti

- 4 Ocak 1966 Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları Genel Müdürlüğü, 2 mm kalınlığındaki pencere camı fiyatlarında yüzde 10 indirim yaptı İndirim kararının 1 Mart'tan itibaren uygulanacağı belirtildi
- 4 Ocak 1967 494 kilometre uzunluğundaki 'Batman-İskenderun' petrol boru hattı, Cumhurbaşkanı CEVDET SUNAY tarafından törenle açıldı
- 4 Ocak 1969 TCDD Eskişehir Fabrikası'nda yüzde 100 yerli dizel lokomotif imaline başlandı

5 OCAK

1895Fransa'nın askeri sırlarını Almanya'ya vermekten mahkum olan Yahudi kökenli Fransız subay Alfred Dreyfus'ün rütbeleri söküldü Dreyfüs Olayı olarak bilinen adli skandal başladı

1919 Alman Nasyonal Sosyalist Partisi kuruldu

1930 Sovyetler Birliği'nde tarımın kolektivizasyonu başladı

1934 Avukatlar Birliği'nin ilk kongresi İzmir'de yapıldı

1951 Türkiye'de1,1 milyon işsiz olduğu açıklandı

1959 Hüseyin Yılmaz'ın "Umumi İzafiyet Üzerine Yeni Nazariye" adlı çalışması yılında bugün "Physical Review"de yayımlandı

1960 Kim dergisi sorumlu yazı işleri müdürü Şahap Balcıoğlu hakkında kesinleşen 16 aylık cezayı çekmek üzere günü cezaevine girdi

1961 Yassıada duruşmaları devam ediyor; 6-7 Eylül olayları davası sonuçlandı Sanıklardan Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve eski İzmir Valisi Kemal Hadımlı mahkûm oldular Aynı gün Fuad Köprülü ile Fahrettin Kerim Gökay Yassıada'dan tahliye edildi

1968 Çekoslovakya Komünist Partisi liderliğine Alexander Dubçek getirildi Alexander Dubçek reformcu kişiliğiyle tanınıyordu

1972 Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) Yönetim Kurulu üyesi Emin Galip Sandalcı beraat etti Emin Galip Sandalcı 4,5 aydır tutukluydu

1973 Bankaların ikramiye olarak apartman katı vermesi yılında bugün yasaklandı

1980 Adalet Bakanlığı, siyasal suçlara ilişkin ceza artırımını öngören Türk Ceza Kanunu (TCK) değişiklik tasarısını yılında bugün Başbakanlığa sundu

1984 Kürtaj uygulaması İstanbul'da başladı

1989 Amerikan jetleri Libya'ya ait iki MİG-23 uçağını düşürdü

1993 Avrupa Konseyince her yıl verilen "Yılın Müzesi" ödülünü İstanbul Arkeoloji Müzeleri aldı

1994 Doç Dr Fikret Başkaya, Paradigmanın İflası adlı kitabından dolayı 20 ay hapis cezasına çarptırıldı

1995 1 milyon liralık banknotlar tedavüle çıkarıldı

1996 Mardin'de vurularak ölen Albay Rıdvan Özden'in eşi Tomris Özden, eşinin ordudan firar eden komando üsteğmen Hurşit Can tarafından öldürüldüğünü ileri sürdü Genelkurmay iddiayı yalanladı

1997 Rusya, barış anlaşması uyarınca, Çeçenistan'daki son askerlerini tarihinde geri çekti

Aynı gün Özdemir Sabancı suikastının sanıklarından Mustafa Duyar'ın Şam'da teslim olduğu açıklandı



Bugün Doğanlar:

1863 Kendi adıyla bilinen sahne uygulayıcılığının yaratıcısı, Rus tiyatro oyuncusu, yönetmeni ve yapımsıcısı ve Moskova Sanat Tiyatrosunun kurucusu Konstantin Sergeyeviç Stanislavskiy

1876 İkinci Dünya savaşı sonrası Federal Alman Cumhuriyetinin ilk başbakanı, Hıristiyan Demokrat politikacı Konrad Adenauer

1897 Japonya'da İkinci Dünya Savaşı sonrasında işçiler ve aydınlar arasında komünist olmayan demokratik sosyalizm düşüncesinin yaygınlaşmasına yaptığı katkılarla tanınan Marksist düşünür Miki Kiyoşi

1921 İkinci Dünya Savaşı sonrasında Alman tiyatrosunun canlanmasında eserleriyle önemli rol oynayan İsviçreli oyun yazarı, romancı ve denemeci Friedrich Dürrenmatt

1928 197-73 arasında Pakistan Cumhurbaşkanlığı ve 1973-77 arasında Başbakanlık görevlerinde bulunan ve 1977'de bir askeri darbeyle devrilerek idam edilen popüler siyasetçi Zülfikar Ali Butto

1931Yeni gerçekçilikle başladığı yazarlık yaşamında yapısalcı ve biçimci teknikleri kullanarak avangard romancılığa öncülük eden İspanyol romacı, kısa öykücü ve denemeci Juan Goytisolo

1932 İtalyan edebiyat eleştirmeni, romancı ve göstergebilimci Umberto Eco


Bugün Ölenler:

1953 Karikatürist Ramiz Gökçe

1975 Şair ve yazar Arif Nihat Asya

1976 Olimpiyat ve dünya şampiyonu güreşçi Hamit Kaplan

1986 Türk halk müziği sanatçısı Aynur Gürkan

1924 Milli Eğitim Bakanlığı yabancı okulların binaları içindeki dini alamet ve işaretlerin kaldırılması için genelge yayımladı

1935 İtalya diktatörü Benito Mussolini ile Fransa dışişleri bakanı Roma'da görüştü Resmi açıklamaya göre iki ülkenin Afrika'daki çıkarlarıyla ilgili anlaşmalar yapıldı

1942 Hamlet davası sonuçlandı Muhsin Ertuğrul, Peyami Sefa ve Celaleddin Ezine'ye verilen cezalar ertelendi

1944 Çorap imalatı hakkı Sümerbank'a verildi

1946 Demokrat Parti (DP) resmen kuruldu

1950 Karabük Demir ve Çelik İşletmesi'nde Zeynep adı verilen yüksek fırın hizmete açıldı

Aynı gün Demokrat Parti yeni Seçim Kanunu'yla ilgili bildiri yayınladı:"Önümüzdeki seçimler mutlaka dürüst olmalıdır"

1954 Demokrat Parti Genç Demokratlar adında bir gençlik örgütü kurdu

1957 Milli Türk Talebe Birliği "rock and roll" ve "striptiz"in yasaklanmasını istedi

1963 Cibali Tütün Fabrikası'nda 3500 işçi yemek boykotu yaptı

1967 Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı bir açıklama yaptı; Türkiye'de 25000 frengili,10000 cüzamlı, 750000 veremli var

1979 Hindistan'da yapılan seçimleri İndira Gandhi'nin Kongre Partisi kazandı

Aynı gün Vietnam birlikleri Kampuçya başkenti Pnom Penh'i ele geçirerek Kızıl Kmer rejimini ve Başkan Pol Pot'u devirdi

1984 Başbakan Turgut Özal ilk basın toplantısını düzenledi

1992 Cemal Süreya Şiir Ödülü Adnan Özer ve Süreyya Berfe'ye verildi

1997 Demokrat Türkiye Partisi kuruldu Partinin genel başkanlığına Hüsamettin Cindoruk seçildi

1999 ABD Başkanı Bill Clinton'ın azli istemiyle açılan dava başladı



Bugün Doğanlar:

1851 Rusya'da Narodnik (Halkçı) hareketin ilk liderlerinden devrimci sosyalist, Nikolay Vasilyeviç Çaykovskiy

1906 Pek çok ülkenin deniz kuvvetlerinden büyük bir süpertankerler ve yük gemileri filosuna sahip Yunan armatör Aristotle Sokrates Onassis

1908 Swing döneminin başlıca trompetçilerinden Afrika kökenli Amerikalı caz müzisyeni Henry Allen

1916 Üç kez SSCB, üç kez Avrupa ve dört kez de Olimpiyat şampiyonu Estonyalı satranççı Paul Keres


Bugün Ölenler:

1944 İdare hukuku Profesörü Muslihiddin Adil Taylan

1968 Besteci Fahri Kopuz

1984 Fotoğraf ve sinema sanatçısı Baha Gelenbevi

1989 Japonya İmparatoru Hirohito

TARİHTE 10 OCAK İngilizler 1919'da bugün Bağdat'ı işgal etmişlerdi


Tarihte 10 Ocak'ta meydana gelen önemli olayların kronolojik sıralaması şöyle:

"- 10 Ocak 1903 Makedonya'daki Osmanlı yönetimine karşı gelişen şiddet olayları nedeniyle Sadrazam Sait Paşa azledildi, yerine Rumeli Islahat Komisyonu Başkanı Mehmet Ferit Paşa getirildi

- 10 Ocak 1919 İngilizler Bağdat'ı işgal etti

- 10 Ocak 1919 Türk birlikleri Medine'yi teslim etti

- 10 Ocak 1920 Hakimiyet-i Milliye Gazetesi Ankara'da kuruldu

- 10 Ocak 1922 Vakit Gazetesi'ne uzun bir demeç veren Gazi Mustafa Kemal anılarını anlattı

- 10 Ocak 1969 Singer'in Kartal Cevizli'deki Dikiş Makineleri Fabrikası, burada çalışmakta olan 450 işçi tarafından işgal edildi

- 10 Ocak 1972 15 idam kararını bozan Askeri Yargıtay İkinci Dairesi, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkındaki idam kararlarını onayladı

- 10 Ocak 1978 Bülent Ecevit başkanlığında kurulan yeni hükümet, işçi ve memur maaşlarının artırılmasını, asgari geçim indiriminin yükseltilmesini ve asgari ücretin vergi dışı bırakılmasını kararlaştırdı

- 10 Ocak 1978 TRT eski Genel Müdürü Şaban Karataş, memuriyeti gasp suçundan yargılandı

- 10 Ocak 1980 Terör örgütü ASALA, THY Tahran Bürosu'na bombalı saldırıda bulundu

- 10 Ocak 1984 Kürtaj yasal hale geldi

- 10 Ocak 1985 TRT, 'anı, devrim, özgürlük' gibi kelimelerin kullanmasına yasak getirdi

- 10 Ocak 1995 TBMM Televizyonu kuruldu ve oturumlar canlı olarak TRT-3'ten yayınlanmaya başladı

- 10 Ocak 1998 TBMM Genel Kurulu Salonu inşaatındaki yolsuzluk olayının açığa çıkmasıyla Meclis, 38 milyon dolarlık ödemeyi 20 milyon dolara indirdi

- 10 Ocak 2001 Faizler yüzde 50'nin altına düşünce, İMKB 11 bin puanı da aştı

- 10 Ocak 2001 "Balkan sendromu" kurbanı olduğundan şüphelenilen 30 İtalyan askerinden 7'si öldü

- 10 Ocak 2001 Türk edebiyatının usta kalemlerinden, ünlü şair ve yazar Necati Cumalı vefat etti

- 10 Ocak 2002 Merkez Bankası eski Başkanı Gazi Erçel hakkında, dalgalı kura geçilmeden önce bazı kurumlara toplam 5 milyar 188 milyon 900 bin ABD Doları satarak, "görevini kötüye kullandığı" gerekçesiyle dava açıldı

- 10 Ocak 2002 İstanbul Milletvekili Rıdvan Budak hakkında DSP Merkez Disiplin Kurulu tarafından partiden kesin ihraç kararı verildi"

11 OCAK

1927 Türkiye Cumhuriyeti ile Almanya arasında Ticaret ve İkamet antlaşmaları imzalandı

1929 Sovyetler Birliği'nde çalışma süresi 7 saate indirildi
Aynı gün Türkiye'de eski yazılı kitapları yeni harflere çevirmek için Dil Encümeni bünyesinde bir komisyon kuruldu
1939 Aydın'da köylüye toprak dağıtıldı
1940 Ankara Konservatuarı Tatbikat Sahnesi oyuncuları ilk oyunlarını sergilediler
1944 İtalya'da 5 kişi vatana ihanetten asıldı Benito Mussolini'nin damadı Kont Ciano da asılanlar arasındaydı
1946 Arnavutluk'ta Kral Zogo tahtan indirildi; halk cumhuriyeti ilan edildi
1948 Ankara Üniversitesi Senatosu bazı öğretim üyelerini sol eğilimli oldukları için, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'ndeki görevlerinden uzaklaştırdı Görevden alınanlar arasında Pertev Nail Boratav, Niyazi ve Mediha Berkes, Behice Boran, Adnan Cemgil ve Azra Erhat vardı
1962 Peru'da toprak kayması oldu; 3 bin insan öldü
1963 Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde komünizmle mücadele amacıyla bir komisyon kuruldu
1969 Singer Fabrikası'nda işçilere polis müdahale etti; 9 polis ve14 işçi yaralandı Fabrika bir gün önce (10 Ocak'ta) işçiler tarafından işgal edilmişti
Aynı gün Danıştay, Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nin bir ay süreyle tatil edilmesi kararını durdurdu
1971 İş Bankası Ankara Emek Şubesi silahlı 4 kişi tarafından soyuldu İçişleri Bakanlığı bankayı soyanların Deniz Gezmiş ile Yusuf Arslan olduğunu ileri sürdü
1973 İstanbul Türk Demir Döküm fabrikalarında 99 gün süren grev sona erdi
1974 İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları genel sanat yönetmenliğine Muhsin Ertuğrul getirildi Bir gün önce Vasfi Rıza Zobu bu görevden istifa etmişti
1992 Türkiye Gazeteciler Sendikası "işverenin çalışanlara baskı yaparak sendikadan istifaya zorladığı" gerekçesiyle Milliyet gazetesini boykot çağrısı yaptı
1995 30 Aralık1994'te İstanbul'da The Marmara Oteli'nin pastanesine konulan bombanın patlaması üzerine ağır yaralanan Onat Kutlar tedavi edildiği hastanede 1995'teöldü
Aynı gün Amerikalı matematikçiler "en büyük asal sayı"yı buldu Kendisi ile 859 bin 433 kez çarpılan 2'den1 çıkarılmasıyla elde edilen bu sayı 258 bin 716 haneli
1996 Evrensel gazetesi muhabiri Metin Göktepe, çok sayıda kişinin katıldığı bir törenle toprağa verildi Metin Göktepe Ümraniye E Tipi Cezaevi'ndeki olaylarda ölen 3 kişinin cenaze törenlerini izlerken polis tarafından gözaltına alınmış, 9 Ocak günü gözaltına alındığı yerin biraz ötesinde ölü bulunmuştu
1999 Türkiye Cumhuriyeti'nin 56 Hükümeti kuruldu; Demokratik Sol Parti (DSP) azınlık hükümeti Bülent Ecevit 4 kez başbakan oldu

Bugün Doğanlar:
1842 Amerikalı yazar ve ruhbilimci William James
1859 1898-1905 arasında Hindistan Genel Valiliği ve 1919-24 arasında İngiltere Dışişleri Bakanlığı yapan, görevde bulunduğu sürelerde İngiltere dış politikasında belirleyici bir rol oynayan politikacı Lord Curzon
1885 ABD'de yasaların kadınlara eşit hak tanıması talebiyle açılan ilk kampanyanın önderi Alice Paul
1903 "Ağla Sevgili Memleketim" adlı romanıyla ünlenen, ırk ayrımcılığı karşıtı görüşleriyle tanınan Güney Afrika'nın önde gelen yazarlarından Alan Stewart Paton
1907 Başbakanlığı sırasında Fransa'nın Çin Hindi'nden çekilmesini sağlayan sosyalist politikacı, Pierre Mendès-France

Bugün Ölenler:
1556 Şair Fuzûli
1928 İngiliz yazar Thomas Hardy
1937 Gaziantep Milletvekili Nuri Conker
1966 Hindistan Başbakanı Lal Şastri
1983 Karikatürist Şadi Dinççağ
1994 Caz sanatçısı Erol Pekcan
1999 Sinema sanatçısı Öztürk Serengil

12 OCAK


1923 Paris'te Pasteur Enstitüsü'nde tetenoza karşı serum geliştirildi

1930 Anadolu halk oyunları ilk kez filme alındı

1933 Dahili İstikraz (İç Borç) Kanunu Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi

1943 İlk defa kurulan İstanbul Mıntıka Sanayi Birliği ilk toplantısını yaptı

1944 Genel Kurmay'da ilk devir teslim yılında bugün yapıldı; Mareşal Fevzi Çakmak yaş haddinden emekliye ayrıldı, yerine Kazım Orbay atandı

1951 Uluslararası Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi yürürlüğe girdi

1958 İstanbullu kadınlar Türk Kadın partisi'nin kurulmasına karşı çıktılar "Onurumuz erkeklerinkinden çok yüksek olduğundan siyasette başarılı olamayız" dediler

1959 Sovyet uzay aracı Luna yılında bugün güneş çevresindeki yörüngesine yerleşti Luna yerçekiminden kurtulan ilk uzay aracı oldu

1961 Siyasi Partilerin faaliyetine izin verildi

Aynı gün İtalyanlar ilk uzay roketini fırlattı

1966 Fikir suçlarının da af kapsamına alınması istendi 19 Temmuz günü Meclis'ten çıkan Af Kanunu'nda 141 ve 142 madde "suçluları" af kapsamı dışında bırakıldı Vergi ve döviz kaçakçılığı suçları da af kapsamına alınmıştı

1971 Anayasa Mahkemesi özel yüksek okulların Anayasa'ya aykırı olduğuna karar verdi

1972 Mucibur Rahman Bangladeş'in başbakanı oldu

1976 Akaryakıt bayileri direniş yaptılar, akaryakıt satmadılar Bayiler kâr oranlarının arttırılmasını istiyor

1983 261 sanık hakkında idam cezası istenen 759 sanıklı Fatsa Dev-Yol davası Amasya'da başladı İdamı istenenler arasında eski belediye başkanı Fikri Sönmez de bulunuyor

1988 Tek tip elbise giymeyen tutuklu ve hükümlülerin ziyaretçileriyle görüştürülmemesi cezaevlerinde sorun yarattı

1990 Sosyaldemokrat Halkçı Parti'nin (SHP) kurucu genel başkanı Aydın Güven Gürkan ile partiden ihraç edilen çoğunluğu Kürt kökenli 15 milletvekili bir deklarasyon yayınladılar; parti kurma girişimlerine başladılar


Bugün Doğanlar:

1833 Pozitivizm savunucusu Alman filozof, iktisatçı

1876 Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucularından ve ilk Genel Kurmay Başkanı, Mareşal Fevzi Çakmak

1876 Varoluş mücadelesinin temel ögelerini romantik bir biçimde ele aldığı romanlarıyla tanınan Amerikalı yazar Jack London

1893 Nazi Partisinin ve Almanya'daki Nazi rejiminin liderlerinden Hermann Göring

1903 Sovyetler Birliği'nin ilk atom bombasını, dünyanın ilk termonükleer bombasını ve Sovyetler Birliği'nin ilk nükleer elektrik santralini yapan nükleer fizikçi İgor Vasilyeviç Kurçatov

1916 Güney Afrika'nın ilk devlet başkanı Pieter Willem Botha

1931Yazar Leyla Erbil

1944 Dünya ağır sıklet profesyonel boks şampiyonlarından Joe Frazier



Bugün Ölenler:

1945 Tasvir-i Efkar gazetesi sahibi ve başyazarı Velid Ebüzziya

1985 Eski milli kaleci ve Milli Futbol Takımı çalıştırıcısı Sabri Kiraz

14 OCAK


ABD'li sinema oyuncusu Humphrey Bogart, 14 Ocak 1957'de hayatını kaybetti
Yazı boyutu

• 

Humphrey Bogart, tam adı Humphrey DeForest Bogart 25 Aralık 1899'da doğdu Yarattığı sert adam tipiyle sinema tarihinde kalıcı bir iz bırakmış ABD'li bir oyuncudur

1940'ların ve 1950'lerin en yüksek gelirini sağlayan filmlerinde, duygularını belli etmeyen bir yüzün gerisinde idealist bir yan gizleyen, bireyci, serüvenci portreler çizmiştir

Özel yaşamında da tepeden bakan ve yalnızlığı seven görünümüyle Hollywood alışkanlıklarına çok az ödün vermiş, Amerikan sinemasında çığır açan bir kahraman olmuştur

Önemli Filmleri

* Malta Şahini (The Maltese Falcon), (1941)
* Casablanca (Kazablanka), (1942)
* The Treasure of the Sierra Madre (Sierra Madre Hazineleri), 1948
* The African Queen (Afrika Kraliçesi), (1951)
* The Caine Mutiny (Gemide İsyan), (1954)
* The Harder They Fall (Şöhretin Sonu), (1956)

Başka neler oldu:

* 1900 - Giacomo Puccini'nin Tosca operası Roma'da ilk kez icra edildi
* 1920 - Mustafa Kemal Atatürk, Meclis-i Mebusan’ın açılışını kutladı
* 1926 - Borçlanma Kanunu TBMM'de kabul edildi
* 1938 - TC Dışişleri Bakanlığı kuruluş kanunu kabul edildi
* 1938 - Türkiye-Irak-İran-Afganistan arasında aktedilen Sadabat Paktı, TBMM’de onaylandı
* 1963 - Fransa cumhurbaşkanı Charles De Gaulle, İngiltere'nin Avrupa Ekonomik Topluluğuna (AET) girmesine karşı çıktı
* 1994 - Bill Clinton ile Boris Yeltsin, füzelerin herhangi bir ülkeye hedeflenmesine son verilmesi ve Ukrayna'nın nükleer silah stoğunun yok edilmesi üzerinde anlaştılar
* 1995 - İlk kez verilen uluslararası Nazım Hikmet Şiir Ödülü, İstanbul'da yapılan bir törenle Lübnan'lı şair Adonis'e verildi
* 2000 - Birleşmiş Milletler mahkemesi, beş Bosnalı Hırvatı, 1993 yılında bir Bosna köyünde en az 103 Müslümanın katledilmesiyle ilgili olarak 25 yıl hapse mahkum etti
* 2005 - Huygens adlı uzay sondası Satürn'ün ayı Titan'ın yüzeyine indi

Tarihte bugün kimler doğdu

* 1850 - Pierre Loti, Fransız romancı (ö 1923)
* 1861 - Mehmet Vahideddin, Son Osmanlı padişahı (ö 1926)
* 1875 - Albert Schweitzer, 1952 Nobel Barış Ödülü sahibi Alman din bilgini, filozof, misyoner doktor (ö 1965)
* 1965 - Şamil Basayev, Çeçen lider (ö 2006)
* 1970 - Fazıl Say, Türk piyanist ve besteci

Tarihte bugün kimler öldü

* 1742 - Edmond Halley, İngiliz bilimadamı (d 1656)
* 1923 - Zübeyde Hanım, Atatürk’ün annesi (d 1857)
* 1944 - Mehmet Emin Yurdakul, "Milli Şair" (d 1869)
* 1998 - Safiye Ayla, Türk sanat müziği sanatçısı (d 1907)

Sovyetler Birliği, Soyuz 5 uzay aracını 15 Ocak 1969'da fırlattı

• Soyuz 5'in görev amblemi

Soyuz 5 Sovyetler Birliği tarafından 15 Ocak 1969'da fırlatılan uzayaracı Uzayda Soyuz 4 ile kenetlendi, mürettebattan iki kişi uzay yürüyüşü ile o araca geçerek dünyaya döndü

Kenetlenme 16 Ocak'ta gerçekleşti Soyuz 5'teki kozmonotlar Yevgeni Krunov and Aleksey Yeliseyev 37 dakika süren bir uzay yürüyüşü yaparak Soyuz 4'e geçtiler ve bu araçla dünyaya döndüler Bu, iki uzay aracı arasında ilk mürettebat geçişiydi Ne yazık ki Yeliseyev kamerasını çalıştırmayı unuttuğu için bu tarihi olay görüntüye alınamadı

Bu görev, Sovyetler Birliği'nin Ay'a insan indirme projesinin başarılı bir provasıydı O projede de uzayadamlarının uzayda yürüyerek iki araç arasında geçmesi planlanıyordu

Dünyaya dönüşte Soyuz 5 kapsülü hizmet modülünden ayrılmayı başaramadı Atmosfere bu şekilde giren araç, aerodinamik olarak en kararlı konumu seçti ve baş üstü düşmeye başladı Daha önce Vostok, Voskhod ve Mercury uçuşlarında da oluşan bu arıza, Soyuz için çok daha ciddi bir tehditti çünkü aracın ağırlığı ve hizmet modülü çok daha büyüktü Bu durumda aracın ısı kalkanı arkada kalıyor, yüksek ısıya maruz kalan kısım ise kapının bulunduğu ön taraf oluyordu

Volinov, iniş sırasında gerçekleşen yüksek ivmede basınç emici koltuğuna gömüleceği yerde, emniyet kemerinden aşağı doğru çekiliyordu Bir süre sonra kapıyı çevreleyen kauçuk kısım yanmaya ve içeri duman dolmaya başladı Neyse ki servis modülünü tutan bağlar da yüksek ısıyle yandı ve kurtulan iniş kapsülü derhal ısı kalkanını öne alacak şekilde doğrultusunu düzeltti

İnişte Volinov'u başka aksilikler de bekliyordu: Yere bir metre kala çalışarak inişi yumuşatması gereken roketler çalışmadı ve sert iniş nedeniyle kozmonotun dişi kırıldı İniş yeri Ural Dağlarında Orenburg bölgesindeydi ve dışarıda sıcaklık -38 °C idi Araçta kalırsa kendisine saatler sonra ulaşılacağnı anlayan Volinov, kapsülü terk etti ve ısınmak için bir çiftlik evi buluncaya kadar kilometrelerce yürüdü

Başka neler oldu:

* 1884 - İstanbul Erkek Lisesi açıldı Okulun ilk adı "Şems-ül Maarif" idi 1896 yılında resmi okullar arasına dahil edildi
* 1935 - Kuğu Gölü Balesi'nin açılışı yapıldı
* 1945 - Müttefik Kuvvetler gemilerinin Boğazlardan geçişine izin verildi
* 1949 - İmam Hatip Liseleri açıldı
* 1952 - Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye'nin Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı'na (NATO) girişini onayladı
* 1964 - III Londra Konferansı toplandı İngiltere, Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs hükümetleri ile Kıbrıs Türk ve Rum toplumu liderleri katıldı
* 1988 - Yargıtay sanığın güvenlik görevlileri tarafından bir hafta iş ve gücüne engel olacak şekilde dövülmesi işkence kapsamına girmez yolunda bir karar verdi
* 1992 - Avrupa'nın, Hırvatistan ve Slovenya'nın bağımsızlığını resmen tanıması üzerine Yugoslavya dağılmış oldu
* 2001 - Wikipedia yayın hayatına başladı

Tarihte bugün doğanlar

* 1622 - Jean-Baptiste Poquelin (Molière), Fransız komedi yazarı ve oyuncu (ö 1673)
* 1891 - İlya Grigoryeviç Ehrenburg, Sovyet yazar, gazeteci ve romancı (ö 1967)
* 1918 - Cemal Abdül Nasır, Mısır devlet başkanı (ö 1970)
* 1926 - Chuck Berry, ABD'li müzisyen
* 1929 - Martin Luther King, Nobel Barış Ödülü sahibi ABD'li rahip (ö 1968)

Tarihte bugün ölenler

* 1459 - Akşemsettin, Fatih Sultan Mehmet'in hocası (d 1389/1390)
* 1595 - III Murat, Osmanlı Padişahı (d 1546)
* 1984 - Fazıl Küçük, Kıbrıslı siyasetçi (d 1906)
* 1995 - Onat Kutlar, Türk şair, yazar, düşünce adamı (d 1936)
* 2007 - Lale Oraloğlu, Türk tiyatro sanatçısı (d 1924)