Hastalıklar...Teşhis,Tanı,Tedavi.!

AROTRAVMA (HAVA BASINCINA BAGLI TRAVMA)


Orta kulaktaki hava basıncı dış kulaktakine eşittir Bunu östaki borusu sağlar Bu boru orta kulağı burnun gerisine bağlayan dar bir kanaldır Yutkundugunuz veya esnediğiniz zaman açılır ve böylece orta kulağa hava girer vay çıkar Eğer östaki borusu kapalı kahırsa kulak, zarının iki yanındaki basınç eşit olmaz Bu duruma barotravma veya barotitis mediya denir

Belirtiler

- orta derecede veya şiddetli kulak ağrısı

- Kulakta dolguniuk hissi

- Hafif, işitme kaybı

- Baş dönmesi

- Kulak çınlaması (Tinnitus)

Teşhis

Burnunuz tıkalıysa, (alerji, soğuk algınlığı veya boğaz enfeksiyonu) eğer uçar veya dalarsanız barotravma belirtileri yaşarsınız Bir kulakta ağrı, hafif işitme kaybı veya kulakta doluluk hissi duyarsanız bu, hava basıncındaki değişiklik nedeniyle kulak zarının içeri doğru itilmesinden kaynaklanabilir

Hava basıncındaki farklılık artınca veya östaki borusu tamamen kapanınca daha ciddi bir problem doğabilir Orta kulağın ince damarları çatlar ve kanar Kan orta kulağı doldurur ve işitme kaybı olur, insan su altındaymış hissi duyar

Barotrauma belirtileri başladıktan birkaç saat sonra geçer Bu ciddi bir yaka değildir ve kalıcı işitme kaybı yapmaz Gene de eğer barotraumadan şüphelenirseniz doktorunuza görünün Kulağınızı muayene edecek ve enfeksiyon kapmanızı önlemek üzere durumu kontrol altına alacaktır

Tedavi

Eğer tıkalı burunla uçmak mecburiyetindeyseniz, havalanmadan ve ya inişe geçmeden bir saat önce dekonjestan etkili ilaç veya antihistamin alın Bu östaki borusunun kapalı kalmasını önler Uçuş sırasında yutkunmayı sağlamak için şekerleme emin veya çiklet çiğneyin Böylece östaki borusu açık kalır Bunu yapmanın bir başka yolu da havayı içine çekip burnu ve ağzı kapalı tutarak yavaşça havayı dışarı vermeye çalışmaktır

Eğer birkaç saat içinde belirtiler kaybolmazsa, doktorunuzu görün Tedavi bir cerrahi müdahale ile kulak zarını geçip oradaki sıvının boşaltılmasını gerektirebilir Ayrıca doktorunuz orta kulak enfeksiyonunu önlemek için antibiyotik de verebilir

BARSAK GAZI


Herkesin kalın barsağında gaz üretilir Aslında, barsak gazlarının çoğu kalın barsakta oluşur Gaz genellikle dışkı yaparken atılır Bununla birlikte, bazı kişilerde oluşan aşırı miktardaki gaz, bütün gün rahatsızlık yaratır

Barsak Gazının Bileşimi

Barsak gazı başlıca beş maddeden oluşur: Oksijen, azot, karbondioksit ve metan Kötü koku genellikle bileşimde daha az miktarlarda bulunan hidrojen sülfid ve amonyak gibi diğer maddelerden kaynaklanır

Azot ve oksijen soluduğumuz havada bulunur ve hava yutulduğunda barsak gazının içinde bulunabilirler Karbondioksitin bir bölümü ince barsakta üretilir Hidrojen, karbondioksit ve birçok kişide metan, ince barsakta sindirilmemiş ve emilmemiş karbonhidratların, kalın barsaktaki bakteriler tarafından fermantasyonuyla oluşur

Barsak Gazına Neden Olan Gıdalar

Aşırı gaz oluşmasına neden olabilecek gıdalar arasında nohut ve fasulye, buğday, yulaf, kepek, lahana, mısır ve şalgam bulunmaktadır Bir sindirim enzimi olan laktoz yetersizliği olanlarda süt ürünleri de sorun yaratabilir Fazla lifli gıdalarla beslenme ve hacim oluşturucu müshillerin kullanımı da aşırı miktarda barsak gazına yol açabilir

Önlemler

Bazen, aşırı miktardaki gaz sindirim sistemindeki bir hastalıktan kaynaklanabilir; hastalık tedavi edildiğinde, çoğu kez gaz da azalacaktır Ancak çoğu durumda, gazın kaynağı bir hastalık değildir

Çok can sıkıcı olabilse de, aşırı barsak gazı önemli bir durum değildir Bazı insanlar belirli "gaz yapan" gıdaları, özellikle fasulye ve süt yemekten kaçınarak bu durumun düzeldiğini keşfederler

Yutulmuş Hava

Yutulan hava barsak gazlarının küçük bir bölümünü oluşturur Diğer taraftan, midenizde hissettiğiniz şişkinlik genellikle yutulan havanın sonucudur Hava, yiyecek ve içeceklerle birlikte ya da başka nedenlerle yutulabilir Çok hızlı yemek ya da sakız çiğnemek soruna katkıda bulunabilir Geğirme ve karnın üst bölümündeki basınç hissi yutulmuş havanın bir sonucu olabilir Hava yuttuğunuzun farkına varmayabilirsiniz Gazlı içecekler midede karbondioksit açığa çıkararak gaz oluşmasına yol açabilir

Yutulan havanın bir bölümü gıdalarla birlikte ince barsağın içinde ilerler Bu havanın bir kısmı vücut sıvılarında çözünür ve sonuçta akciğerler yoluyla atılır

BARSAK TIKANMASI


Bağırsak tıkanması ince bağırsağın veya kolonun tamamen veya kısmen tıkanmasıdır Bu tıkanma hazım maddelerinin bağırsak boyunca yaptığı yolculuğu tamamlamasını önler Eğer ince bağırsaklarınızda bir tıkanma varsa, karnınızın ortasında kramp gibi ağrılar ve takrar tekrar gelen kusma isteği duyarsınız Tıkanma nerede olmuş olursa olsun hazımla ilgili maddeler ilerleyemez Eğer kolonunuzun alt kısmı tıkalıysa gaz bile çıkaramazsınız Bağırsakların kısmen tıkanması bağırsakları bir sıvı çıkarmaya itebilir bu da ishal ile neticelenebilir Tıkanmanın bir yanı da karın şişmesidir Karın şiştikçe gerilir sertleşir Bağırsak gazının ve sıvısının tıkanan kısımda sıkışıp kalması şişmeye neden olur Birçok şey tıkanmaya sebep olabilir En yaygın tıkanma nedeni ince bağırsakta evvelce yapılmış ameliyattan kalma iltisak (komplikasyon) olmasıdır Fıtıklar ve volvulus (düğümlenmiş veya bükülmüş bağırsak) da ince bağırsakta tıkanma yapan yaygın sebeplerdir

Belirtiler

- Karın şişmesi,

- Karın bölgesinin ortasında spazm halinde ağrı veya kramplar,

- Kusma,

- Dışkı veya bağırsak gazı çıkaramamak

Kolonda bir kanser ve diğer bozukluklar tıkanma yapabilir Bazen tıkanma mekanik değildir ve bağırsakların hazım maddelerini ileri doğru hareket ettirememesinden doğan Buna (adinamik ileus) tembel ince bağırsak denir ve bazen hazım yaralanmalarından veya ameliyatlarından sonra ortaya çıkar

Eğer tıkanma bağırsağa kan gelmesini önlerse bu doku ölmeye başlar Bu bir kangren veya bağırsak delinmesi olasılığını artırır Bunların her ikisi de hayatı tehlikeye atan durumlardır

Tedavi

Eğer doktorunuz bir bağırsak tıkanmasından şüphe ederse, burnunuzdan karnınıza veya ince bağırsağın başlangıç bölümüne uzanan bir tüp koyabilir, özel bir cihazla emmek suret4uie bağırsak salgılan ve hava yoluyla dışarı çıkarılır Buna (nasogastik suction) burun yoluyla emme denilir Bu teknik genelde karındaki gerginliği rahatlatır Kaybedilen sıvı damar yoluyla telafi edilmelidir Bazen gerginlik ortadan kalkınca tıkanma nedeni de beraberinde yok olur Eğer tıkanma nasogastik emme yoluyla geçmezse ameliyat gerekir Çalışmayan bağırsak (adinamik ileus) yakasında buna neden olan asıl hastalığın tedavisi genelde tıkanmayı da geçirir

BARSAKTA DAMAR PROBLEMLERI

Karın büyük bir kan damarı ağı ile beslenir Maalesef, bazen bu gerekli kan engellenir veya azalır Böyle durumlarda etkilenen bölgede besleyici maddeler ve oksijen yetersiz seviyeye düşer ve neticede doku ölür Bağırsakta görülen damarla ilgili rahatsızlıklar şunlardır:

Mesenter İskemisi

Bağırsakları karın duvarına bağlayan zarla ilgili kansız kalma hastalığında bağırsaklara gelen kan kısmen veya tamamen kesilir Kesilme yakası genelde belli bir zaman süresinde oluşur Bağırsaklara giden arter (ana atardamar) iç cidarında biriken kolesterol buna sebep olur Bu kolesterol depolama, kalp hastalarında koroner arterlerde (kalp atar-damarı) meydana gelen duruma benzer; onun için koroner arter rahatsızlığının bağırsak arterlere gerektiği biçimde kan gelmeyen kimseler arasında bulunması hiç de şaşırtıcı değildir

Kısmi engellemenin (blokaj) esas belirtileri karın bölgesinde özellikle göbekte şiddetli kramplardır Yemek yendiğinde artar, aç durulduğunda rahatlar Bu göğüsdeki anjine benzer, (Angina pectoris, göğüs veya akciğere bağlı anjin) ve bazen abdominal anjin (karın anjini) de denir

İskemik Kolit (Kansızlıktan Doğan Kolit)

İskemik kolitte, etkilenen damarlar ekseriyetle ana arterler olmasa bile kolona giden kan miktarı azalır Bu durum genelde yaşlıları etkiler Belirtileri karın ağrıları ve makattan kan gelmesidir şiddetli durumlarda ameliyat gerekebilir Fakat çoğu zaman problem kendi kendine ortadan kalkar Daha sonra iskemik kolit görülen bölgede kolon daralması olabilir

Kolon Damarları Genişlemesi (Anglodysplasia)

Bu kolon damarlarının genişlemesi bozulması veya incelmesidir Yaşlılarda daha sık görülür Makattan gelen kanama sık görülen belirtidir Kolon anjiodisplasisinin teşhisi kolon anjiogramı gerektirir veya kolonoskopla yaralara doğrudan bakılır

Kanama, arteriografı denilen teşlıisle ilgili muayene sırasında etkilenmiş olan damarı tıkamak suretiyle durdurulabilir Bir de koter (cautery) veya lazer uygulamak suretiyle durdurulabilir Bir de koter noskop kullanılarak tedavi edilir ve kanama durdurulur Çok kanama varsa ameliyatla kesilip çıkarılması gerekli olabilir

BAS DONMESI (POZISYONA BAGLI)


Bu bozukluk bir yanınıza veya diğer tarafınıza yattığınızda veya bakmak için başınızı geri verdiğinizde ortaya çıkan aşırı baş dönmesi olanak tarif edilir

Belirtiler

- Birden baş dönmesi (kendinizi veya etrafınızı dönüyor hissetmeniz) Bu durum bir dakikadan kısa süren ve başınızı belli bir yöne çevirdiğinizde meydana gelir

- Baş dönmesiyle beraber kontrol edilemeyen göz hareketleri

Baş dönmesini oluşturan neden başın hareketi değil pozisyonudur Bu tür özelliği onu diğer baş dönmelerinden ayırın Problem iç kulaktaki sıvı dolu bölüm olan ve dengeyi kontrol eden vestibüler labirenttedir fakat nedeni bilinmemektedir

Teşhis

Bir yanınız üzerine (sağ veya sol) yatanken veya başınız geriye verilmişken eğer çevreniz dönüyor veya siz kendinizi havada uçuyor gibi hissediyorsanız ve gözleniniz kontrolünüz dışında bin yandan bin yana kayıyorsa, siz pozisyona bağlı baş dönmesi geçiniyorsunuz Kriz genellikle 1-2 dakikada düzelir Ancak neden baş dönmesi geçirdiğinizi bulmak için testler yaptırılmalıdır Başka bin rahatsızlığın bu duruma sebep olup olmadığını belirlemek gerekecektin

Tedavi

Pozisyona bağlı baş dönmesi hoş olmayan bir dunumdun Çok nadiren ciddi bin problem sayılır Ancak işiniz nedeniyle kısa baş dönmeleri bile zararlı oluyorsa, bu bin problem sayılabilir En yaygın tedavi yolu, belirtilere neden olan pozisyon veya faaliyetlere girmekten sakınmaktı

BASUR (HEMOROID)


Basur, makat civarındaki toplar damarların genişlemesi sonucu meydana gelen hastalıktır Toplar damarlardaki bu genişleme şişlik, kaşıntı, ağrı ve kanamaya neden olabilir Basur gelişimi normal olmamakla birlikte, insanların çoğunda zaman zaman basur gelişmektedir Uzun süreli oturmak zorunda olma, kabızlık, besinlerimizdeki bazı maddeler bsaur gelişimine neden olabilmektedir Yine gebelik sırasında basur gelişimi sıktır, ancak bunlar doğumdan sonra ortadan kalkar Basura neden olabilecek yiyecekler arasında en sık rastlanılanları: güçlü baharatlar (özellikle kırmızı biber ve hardal), kafeinli ve kafeinsiz kahve ve alkoldür Sık sık basur gelişenlerin bu yiyeceklerden ve sigaradan uzak durmaları gerekir

Daha çok lifli besin yiyerek kabızlıktan uzak durabilirsiniz Veya sinameki çayı veya sinameki tabletleri alabilirsiniz Bol miktarda su içmek de faydalı olur (ihtiyacınız olduğunu düşündüğün&amp ;#252;zden daima daha fazla su için)

Basurla için en iyi tedavi yöntemi binlerce yıldır kullanılan oturma banyolarıdır Uygun büyüklükte bir leğenin içerisine yanmayacağınız ve sizi rahatsız etmeyecek kadar sıcaklıkta su doldurun, günde 3-4 kez 15 dakika kadar oturun

Yine kabızlık tedavisinde sıklıkla kullanılan sarısabır (Aloe vera) isimli bitkiden elde edilen kremleri sık basurun üzerine sürmeniz faydalı olur

Tuvaletten sonra kesinlikle kuru tuvalet kağıdı ile temizlik yapmayın Kuru tuvalet kağıtları buradaki genişlemiş damarlara hasar verir ve basuru ilerletir Bunun yerine tuvalet kağıdını ıslatıp o şekilde temizlenin Veya bu amaçla üretilmiş ıslak kağıt mendiller kullanın

Çin tıbbında kullanılan ve basura neden olan vücut dengesizliğini giderici bir yöntem de şöyle: her sabah aç karnına iki adet muz yiyin veya günde 3 kez birer tane portakal yiyin

BEHCET HASTALIGI


Bu hastalık 1937 yılında Dr Hulusi Behçet tarafından üçlü beulgular kompleksi olarak (ağızda aft, cinsel bölgede yaralar, gözde iridosiklit) tanımlanmıştır Ancak daha sonraki bulgular hastalığın vücudun bir çok yerinde belirti ve değişikliklere neden olabileceğini göstermiştir Erkeklerde daha sık görülür


Hastalığın nedeni bugüne kadar tam olarak belirlenememiştir, virüs kaynaklı olduğu yönündeki düşünceler yerini oto-immün hastalık düşüncesine terketmektedir


Ağızdaki belirtiler: dudaklarda, dilde, yanakta, damakta veya ağız arka duvarında tek veya çok sayıda yaralar (aftlar) şeklinde görülür Bu yaralar, genellikle bir mercimekten bezelye büyüklüğüne kadar (nadiren daha büyük), kenarları kırmızı bir hale ile çevrili, sınırları belirgin, yuvarlak veya oval, zemini kirli tereyağı görünümünde ve ağrılı aftlardır


Cinsel bölgedeki belirtiler: erkeklerde peniste ve testisleri çevreleyen deride, kadınlarda vajina ve vajina ağzında (dudaklarda), her iki cinste idrar kanalı ucunda (üretra) ve makatta aft şeklinde yüzeyel veya daha derin yaralar gözlenebilir


Gözdeki belirtiler genelde ağrı ve ışıktan rahatsız olma şeklinde başlar Erken dönemde konjonktivit (~göz kapağının iç yüzeyinde enfeksiyon) gelişebilir Behçette en sık gözlenen göz rahatsızlığı tek veya çift taraflı hipopiyonlu iritis tir (bunu doktorunuz saptayacak) Bazı hastalarda kanlı (hemorojik) koriyo-retinitis saptanabilir


Ağız ve genital bölgedeki yaralarla birlikte hastada ateş ve bölgesel lenf büyümesi gözlenebilir Gözdeki belirtiler daha ileriki dönemlerde meydana gelir ve körlükle sonuçlanabilir


Behçet; ataklarla kriz şeklinde seyreden bir hastalıktır Göz ve sinir tutulumlarında durum son derece ciddidir Kendiliğinden iyileşme son derece nadirdir


Teşhis


A-Temel Kriterler


1- Ağızda aftlar


2- Cinsel bölgede aft benzeri yaralar


3- Göz bulguları


B-Diğer Kriterler


1- Atrit : Hastaların yarısından fazlasında eklem iltihabı veya eklem ağrısı vardır Yaklaşık 1-4 haftada iz bırakmadan düzelirler En sık diz ve ayak bilekleri tutulur Tutulan eklem sayısı fazla olmaz


2- Damarlarda tıkaç oluşumu: özellikle göz toklar damarlarında


3- Sinir tutulumu : beyin sapı tutulumu (dissemine skleroz benzeri), omurilik tutulumu (transvers miyelit), organik konfüzyonel sendrom (ensefalit)


4- Mide - barsak tutulumu : mide ülseri, ülseratif kolit, karın ağrısı, ishal


5- Kalp tutulumu : anevrizma, kardit


6- Akciğer tutulumu


7- Diğer bulgular : idrarla protein atılması, kanlı idrar, amiloidozis, ailede behçet hastalığı




Behçet Hastalığı ile karışabilecek diğer hastalıklar


1- Aftöz stomatit


2- Cinsel bölgede aftlar


3- Deride vaskülit (damarsal rahatsızlık)


4- Gözde benzer rahatsızlıklar


5- Artritler


6- Reiter sendromu


7- Stevens-Johnson hastalığı




TANI KOYABİLMEK İÇİN YUKARIDAKİ KRİTERLERDEN 3 ADET GEREKİR, ANCAK TEMEL KRİTELERDEN İLK İKİSİNİN OLMASI ZORUNLUDUR




Hastaların %90 ında paterji testi pozitiftir (deriye iğne batırıldıktan 24-48 saat sonra deride küçücük apseler meydana gelir)


Yine hastaların %80 inde HLA-B5 saptanır




Tedavi


Etkili ilaç yoktur Göz için kortikosteroidler kullanılır Kolşisinin de etkili olduğu durumlar vardır


İlk atakalar sırasında kortizon oldukça etkilidir


Duruma göre bir çok ilaç kullanılabilir

BEL AGRISI


Yetişkinlerin %80 inde, yaşamlarının bir döneminde önemli derecede bel ağrısı olmaktadır Bel ağrısı, işgücü kaybına neden olan ve faaliyetlerimizi etkileyen sağlık sorunlarından birisidir Belle ilgili zedelenmeler, işyerinde çalışanlar arasında görülen toplam yaralanma ve hastalıkların yaklaşık %20 sini oluşturmaktadır


Bel ağrısının önlenmesi amacıyla yaygın olarak uygulanan stratejiler, vücut formunun geliştirilmesine yönelik egzersiz, sırt mekaniği ve ağırlık kaldırma konusunda eğitim ve lomber desteklerdir (genellikle ek destek sağlamak üzere belin çevresine hafif bir elastik kuşak sarılması) Ancak bu önlemlerin etkinliği tam olarak bilinmemektedir


Bel ağrısına birkaç etken neden olabilir Bunların başında zedelenmeler ve yaşlanmanın etkileri gelir Bel ağrısı vakalarının çoğunluğunun önemli olduğu düşünülmemektedir ve bunlar, doktorun önereceği basit tedavilerle geçmektedir


BEL AĞRISININ ÖNLENMESİ :


- Sırt kaslarınızın güçlü ve esnek olmasını sağlamak için düzenli egzersiz yapın


- Ağırlık kaldırırken, doğru teknikleri uygulayın (bütün cisimleri, vücudunuza yakın tutarak kaldırın ve bükülmekten, ileriye doğru eğilmekten ya da cismi kaldırırken uzanmaktan kaçının)


- Uygun vücut ağırlığını koruyun ve sigara içmekten kaçının


Ayakta dururken ya da otururken uygun pozisyonda olmaya dikkat edin


NE ZAMAN DOKTORA GİTMENİZ GEREKİR?:


Belirtiler şiddetliyse ve birkaç gün içinde geçmiyorsa


Ağrı günlük etkinlikleri engelliyorsa


Barsak ya da mesane kontrolüyle ilgili sorunlarınız varsa


Kalça ya da rektum bölgesinde uyuşma hissediyorsanız


Bacağınızda güçsüzlük ya da uyuşma varsa


TEDAVİ SEÇENEKLERİ :


İlaç :


Hafif ila orta şiddette belirtileri olan kişilere asetaminofen, aspirin ya da ibuprofen gibi ağrı kesiciler yeterli olabilir


Sırta sıcak ya da soğuk uygulaması:


Belirtilerin başlangıcını izleyen 48 saat içinde, her seferinde 5-10 dakika süreyle olmak üzere, sırtınıza soğuk su torbası (ya da buz torbası) uygulayabilirsiniz Kırk sekiz saatten uzun süren belirtiler için, ağrıyı gidermek amacıyla bir sıcak su torbası uygulamayı ya da sıcak su banyosunu deneyebilirsiniz


Spinal manipülasyon :


Bu tedavi sadece bu konuda uzman bir kişi tarafından uygulanmalıdır ve bazı vakalarda, belirtilerin ortaya çıktığı ilk ay içinde yararlı olabilir


AMELİYAT


Bel ağrısı vakalarının çoğunluğu, ameliyata gerek olmadan tedavi edilebilmektedir Ameliyatın en sık rastlanan gerekçesi, disk kaymasına bağlı basınç nedeniyle sinirde ve bacakta oluşan ağrıdır

BEYIN FELCI


Beyin felci, çocukluk döneminin en yaygın olarak görülen sakatlık nedenlerinden biridir Doğum öncesinde, sırasında veya sonrasında merkezi sinir sisteminin hareket işlev alanlarının hasar görmesinden kaynaklanır

Beyin felcinin birçok nedeni vardır Yaygın nedenlerden biri; beyin dokusu içinde yeterli oksijen bulunmamasıdır (anoksi) Yapılan araştırmalar beyin felci olan bebeklerin üçte birinin vücut ağırlığının 2250 gramın altında olduğunu da ortaya çıkarmıştır Doğum sancısı ve doğum sırasında beynin hasar görmesi, bakteriyel menenjit gibi bir enfeksiyon ve hemoraji (kanama) de diğer nedenleri oluşturur Ancak genellikle belirgin bir açıklama bulunamamaktadır

Dört tip beyin felci vardır: Spastik beyin felci, ekstrapiramidal beyin felci, atonik beyin felci ve bu tiplerin karışımından oluşan beyin felci

Spastik beyin felci en yaygın olan tiptir Spastik beyin felci bulunan bir bebekte, yeni doğanlara özgü bazı reflekslerde anormal inatçılık görülür Hiperaktif bir tutma refleksi bebeğin ellerinin iyice sıkılmış bir yumruk biçimini almasına yol açar Bebek büyüdükçe kol ve bacakları daha spastik ve katı bir hal alır

Hastalık her iki kolu ve her iki bacağı da tutabilir (spastik kuadrepleji) Bu durum varsa genellikle bir ölçüde zekâ gecikmesi de söz konusu olmaktadır Yaygın olarak konvülsiyonlar görülür

Hastalık tüm kol ve bacakları tutuyor, ancak kollar daha hafif bir derecede etkileniyorsa, bu durum dipleji (iki taraflı fel&#231 olarak anılır Diplejili çocukların ellerini oldukça iyi kullandıkları da görülebilmektedir Zekâ düzeyleri genellikle normal ya da normale yakındır, fakat resim çizmeyi ve harf yazmayı öğrenmekte bazı güçlüklerle karşılaşabilirler

Beyin felci bulunan tüm çocukların üçte birinde spastik hemipleji (vücudun yalnızca bir tarafını tutan felç, yarım fel&#231 söz konusudur Spastik hemiplejili çocuklar genellikle alt-normal gruba giren bir zeka düzeyine sahip olma eğiliminde olmakla birlikte, bu durumdaki bazı çocuklar orta ve hatta ortanın üstü zekî düzeylerine sahip olabilmektedir

Ekstrapiramidal beyin felci ilk olarak bir bebeğin kaslarının zayıflığı ve esnekliği ile kendini gösterir Bu beyin felci tipi genellikle, bebek 6 aylık olana kadar teşhis edilememektedir Erken bir belirti, bebek bir şeye uzanmaya çalışırken, ellerinin anormal bir pozisyon almasıdır

Kronik beyin felcinin iki biçimi vardır; atonik ve konjenital beyincik ataksisi Atonik dipleji ileri derecede zekâ gecikmesi ile birlikte görülür Spastisite gnellikle daha sonra, çocukluk döneminde gelişir Konjenital beyincik ataksisi beyin felcinin seyrek görülen bir biçimi olup hafif derecede zeka gecikmesi ile birlikte bulunmaktadır

Beyin felci bulunan bir çocuğun geleceği büyük ölçüde zeka özürlülüğ& #252; de bulunup bulunmadığını bağlıdır Bir çocuk, tekerlekli sandalye kullanmasını gerektiren ciddi hareket sorunlarına sahip olsa bile kendi kendine gözleme yeteneğine sahipse, bir dereceye kadar düzelme sağlanması daha kolay olur Çocuğun sakatlığına karşı ailenin tavrı, bu bireyin olumlu bir kişilik imajı geliştirip geliştirememesi üzerinde etkili olur

BEYIN KANAMASI

Beyin kanamalarının nedenleri arasında en sık rastlanılanı hipertansiyona bağlı beyin içi arter kanamasıdır (intraserebral kanama = serebral arter kanaması)

Beyne ait damarsal hastalıklar arasında en kötü tabloya yol açan durum serebral arter kanamasıdır Tipik özellikleri; yaşlı, şişman, erkek ve hipertansiyonu olan bir hastada ani baş ağrısı, bulantı, kusma ve hızlı gelişen tek taraflı felç ile birlikte şuur kaybı meydana gelir Daha sonra kanamanın yeri, şiddeti, beyinde meydana gelen diğer değişiklikler ve hastanın diğer genel hastalıklarına bağlı olarak ya hasta kaybedilir, ya gittikçe kötüleşen koma gelişir ya da sekel bırakabilecek yavaş bir iyileşme görülür

Kanamaların şiddeti çok değişkendir, çok az miktarda olabileceği gibi, beynin dış tabakasında yarık şeklinde kanamalar da meydana gelebilir

Kanamaların yerine göre gözde kanama tarafında kayna, baş ağrısı, görme alanı bozuklukları meydana gelebilir (bazı noktaları göremez) Göz hareketleri kanamanın yerine göre değişkenlik gösterir (aşağı kayma, yatay bakış gibi)

Tedavide öncelikle koma gelişmişse, ona yönelik tedavi gerekir; tansiyon düşürülmelidir Beyin ödemi gelişimine yönelik tedavi düzenlenir Koma gelişmeden cerrahi olarak tedavi edilebilen hastaların yaşama şansları diğerlerine göre daha yüksektir Ancak genel durumu iyi olmayan ve yaşı ilerlemiş olan hastalarda cerrahi girişim de risklidir

BEYZBOL PARMAGI

Beyzbol parmağı, parmağın uç bölümündeki tendonların zorlama sonucu kemikten ayrılması sonucu oluşur Çoğu kez, parmağın uç bölümüne, fırlatılmış bir topun çarpmasıyla meydana gelir

Belirtiler

- Parmağın son ekleminde şişme ve ağrı

- Parmağı açamama

Teşhis

Bu yaralanma genellikle bir darbe sonucu oluşur, bu nedenle yaralanan bölgenin röntgeni çekilir Röntgen filminin normal çıkması kırık olasılığını ortadan kaldırır

Uygun tedavi yapıldığında, yaralanmış parmak yaklaşık 8 haftada normale dönecektir Ancak bazen, parmakta bir şekil bozukluğu kalabilir

Tedavi - Hareketsileştirme

Beyzbol parmağının tedavisi genellikle yaralanan parmağın uç bölümünün tespit edici bir aletle hareketsiz hale getirilmesidir Tendonun iyileşmesi için, parmağın uç bölümü yaklaşık 6 hafta düz durumda tutulur

Tespit edici alet çıkarıldıktan sonra, parmak yavaş yavaş normal kullanımına dönmelidir Bunun için, doktorunuz bazı özel egzersizler önerecektir

Bu yaralanmaya kırık eşlik ettiğinde, genellikle ameliyat gerekli olur

İlaç Tedavisi

Aspirin ya da diğer antienflamatuar ilaçlar şikayetlerin azalmasına yardımcı olabilir

BLUMIA NEVROZA

Adipozite, şişmanlık enerji bilançosunun bozukluğundan olabildiği gibi artmış yeme gereksinimi ile fazla kalori alınması sonucu da meydana gelebilir Bu bozukluk büyük bir olasılıkla, acıkma-doyma mekanizmasının uyarılmasına bağlıdır ki, bunda psikovegetativ etkiler de rol oynayabilmektedirler

Merkezi hipotalamustan yönetilen acıkma ve doyma duyusu, besin alımının düzenlenmesi yani bedenin enerji harcaması ile kalori alımının birbirine uyması konusunda önemli sinyaller verir Şişmanlarda bu sinyal fonksiyonunda bir bozukluk vardır Acıkma ve doymanın düzenlenmesi duruma uygun biçimde yönetilemez ve kişi fizyolojik açlığı ile doymasını yeterince algılayamaz Açlık ve tokluk duygusunun yoğunluğu daha çok gerçeğe uymayan duygusal durumlarla karartaştırılır

Şişmanlardaki patolojik derecede artmış olan yeme davranışı bir yandan açlık duygusunun artmış olması, öte yandan da tokluk duygusunun azalmış olmasına, yani sonuçta her iki duygunun algı niteliğinin bir arada bozulmasına bağlıdır

Patolojik yeme davranışına bağlı olarak artmış kalori alımı, şişmanların çoğunda onları hoş olmayan duygulardan (narsistik zedelenmelerden, depresyondan) korumaya yarar ve obje yitimi durumlarında daha da sivri bir davranış gösterir

Bu patolojik ruhsal durumlar genellikle çok yoğun cinsel gelişim öncesi gelişim bozuklukları temeline dayanır Yemek yeme ile kişi için hoş olmayan duyguların hafifletilmesi sağlanır Böylece kişi geçici de olsa kendini ruhsal açıdan biraz dengelenmiş hisseder

Bazı hallerde ise yeme sırasında aşırı neşe, öfori durumuna rastlanır Sonuç olarak, şişmanlarda psikolojik savunma nedenlerinin fizyolojik bir eyleme dönüştürüler ek yararsız biçimde kullanılmaları söz konusudur

BELİRTİLERİ

- Kişide kilo alma korkusu, yeme gereksinimini kontrol edememesine neden olur

- Ruhsal travmalarda, çalkalanmalarda kriz halinde yeme davranışı gözlenir

- Aşırı yemek yemenin rahatsız edici etkisiyle kusma amaçlı ilaç kullanımı görülür

- Sosyo-ekonomik kültür düzeyi yüksek bireylerde görülme sıklığı daha fazladır

- Cinsel güçlerinde bir azalma gözlenir

- Kilo verme amaçlı yapılan diyet ve egzersizlere rağmen zayıflama gözlenmez

- Normal beden ağırlığının çok üstünde bir ağırlığa sahiptirler

BOGMACA (PERTUSSIS)


Bordetella pertussis isimli bakterinin neden olduğu boğmaca hastalığında en belirgin belirti, hastalığın kendine özgü öksürük nöbetleridir 1-3 yaşlarındaki çocukların bu hastalığa daha sık yakalandıkları saptanmıştır Fakat bebeklerin ve yetişkinlerin de hastalığa yakalanma olasılığı vardır Bağırma, öksürme ve aksırma sırasında mikroplar havaya verilir ve solunum yoluyla bulaşır Bulaşma olasılığı, hastalığın nezle halinde başladığı döneme rastlar Fakat öksürük sürdüğü sürece bulaşıcı niteliğini korur Mikroplar gırtlakta ve solunum borusunda balgamlı bir iltihap oluşturur

Kuluçka devresi: 1-3 hafta, ortalama 15 gündür

Belirtileri: Belirtiler üç bölümde incelenebilir:

1 Nezleli ön devre

2 Kramp halindeki öksürük devresi

3 İyileşme devresi

İlk devrede üşütme sonucu oluşan hastalıklardaki belirtileri gösterir ve hafif ateş yapar 1-2 hafta süre içinde hastalık kendini belli etmez Bu devre, hastalığın en bulaşıcı olduğu devredir İlk iki haftada burun akıntısı, konjonktivit ve öksürük gözlenir, ateş görülmez

Özellikle akşamları nöbetler halinde baş gösteren öksürük devresi ortalama 5 hafta sürer Öksürük kramplar halindedir ve öksürük nöbetlerinin sonunda kusma görülebilir Öksürük nöbetleri başlar başlamaz kesin teşhis konur Nöbetler önce birkaç kez kuvvetli öksürük halinde başlar, bunu derin soluk alma izler Öksürük sesi ıslığa benzer ve boğucudur Nöbetlerin sayısı ve şiddeti hastalığın seyrine göre değişik olur Yirmi dört saat içinde, çoğunluğu geceleri olmak üzere elli öksürük nöbetinin sayıldığı vakalar görülmüştür Eğer çocuğun alt dişleri çıkmamışsa, dişetlerinin yanında küçük bir ur oluşumu görülebilir Öksürük nöbetleri arasında hastada bir rahatlama görülür Hastalık 2-3 haftada tamamen geçer

Seyri:

Bütün hastalık süresi, yan etkiler görülmediği takdirde 8 haftadır, ama altı ay sürdüğü de görülmüştür Hafif geçen boğmacalarda öksürük nöbetlerine pek rastlanmaz Büyüklerde öksürük nöbeti hiç görülmez ve hastalık zararsızdır Boğmaca hastalığında en sık görülen yan etki zatülcenptir ve bebeklerde ölüm nedeni olabilir Boğmaca geçtikten sonra yerini bronşit alabilir Kan dolaşımı sisteminde görülebilecek bozukluklar nedeni ile beyinde arıza bırakabilir ve felç, adale krampları ve kasılmaları, sağırlık, körlük gibi durumlar ortaya çıkabilir

Tedavi:

Hastanın 3-4 hafta için diğer kişilerden izole edilmesi gerekir Bir yaşındaki çocuklara antibiyotik tedavisi uygulanır Antibiyotik tedavisi, ilk 7-15 günlük nezle döneminde verilirse yararlı olur En sık eritromisin kullanılır Alternatif antibiyotik olarak ampisilin, kloramfenikol, tetrasiklin de kullanılabilir Hastalığın ağır seyrettiği durumlarda hastane tedavisi salık verilir Ateş düşmediği sürece hastanın yatakta dinlenme zorunluluğu vardır Hasta odası güneşli olmalı ve sık sık havalandırılmalıdır Oda nemlendirilmelidir Ateş düştükten sonra hasta bol bol açık havaya çıkartılmalı, ama sağlam çocuklardan uzak tutulmalıdır

Kuru yiyecekler gıcık yaparak öksürüğe neden olabileceği için genellikle sulu gıdaların verilmesine ve bu gıdaların vitamin yönünden zengin olmasına dikkat etmelidir Öksürük sonucu kusma olabileceği dikkate alınarak yemeklerin nöbetten on beş dakika sonra verilmesi uygundur

Korunma:

Çocukları boğmacalı hastalara yaklaştırmamalıdır Boğmaca aşısının yararları hala tartışma konusudur, ama genellikle uygulanır ve bir dereceye kadar bağışıklık sağlar, hastalığın hafif seyretmesinde yararlı olur

BOTULINUM TOKSINI

İnsan için bilinen en zehirli madde olan botulinum toksininin, kilogram başına 0001 mikrogram (0000000001 gram) uygulanması öldürücü olabilmektedir Botulinum toksini, en çok bilinen zehirlerden olan VX maddesinden 15000 kez ve sarin gazından 100000 kez daha güçlü bir zehirdir Bu niteliklerinden dolayı boltulinum toksini biyolojik silahlar arasında en gözde olanlardan birisidir Saldırı sonrasında 24-72 saatte ölüm meydana gelebilir Ölüm gelişmeyen durumlarda hastalık, aylarca sürebilir

Botulinum toksinleri (zehirleri), spor oluşturan Clostridium botulinum ve diğer iki Clostridium türleri tarafından üretilen ve sinirler üzerine etki gösteren bir grup toksine verilen isimdir Bu toksinler (A-G tipleri) bilinen en güçlü sinir toksinleridir, ancak ilginç olarak felçle ilgili olabilecek bazı durumlarda (şaşılık, gözyaşı yokluğu, tetanus, boyun kası felci gibi) ve kozmetik amaçla kırışıklıkların giderilmesinde kullanılmaktadır Bakteriye ait sporlar havasız ortamlarda da toksin üretebilmektedirler Endüstriyel amaçla kurulan tesislerde çok fazla miktarlarda toksin kolaylıkla üretilebilir Biyolojik bir saldırı olmaksızın doğal yolarda meydana gelen botulinum zehirlenmesinin (botulizm) üç tipi bulunmaktadır: yiyecek kaynaklı, yenidoğan ve yara botulizmi Botulinum; aerosol şeklinde hava yoluyla, yiyeceklerle veya sulara katılarak saldırı amaçlı kullanılabilir Toksin solunduğunda, yiyeceklerle meydana gelen botulizme benzer şikayetler meydana gelir ancak felç benzeri belirtilerin gelişmesi daha geç olabilir, ve solunan toksinin miktarına bağlı olarak değişik belirtiler de gözlenebilir

Belirti ve Bulgular :

Genellikle kranial sinirlerde kısmi felçlerle başlar (ptozis, bulanık görme, çift görme, ağız kuruluğu, yutma güçlüğü, konuşma güçlüğü gibi) Daha sonra gelişen simetrik ve yukarıdan aşağı gelişen gevşek felçler ve genel güçsüzlük hali, solunum yetmezliğine ilerler Belirti ve bulgular, toksinin solunmasından 12-36 saat sonra başlar, ancak solunan miktar çok az miktarda ise şikayetlerin başlaması 3-5 gün sürebilir

Tanı :

Tanı esas olarak şikayetlerin incelenmesi ve muayene ile konur Bir bölgede birden fazla kişide aynı anda gevşek felçler gözleniyorsa biyolojik saldırıdan şüphelenilmelidir Kişilerin serumlarında yapılacak laboratuvar analizi ile (mouse nötrolizasyon) tanı doğrulanabilir Tanıda kullanılabilecek diğer laboratuvar testleri: çevresel materyallerde ELISA veya ECL testi, çevresel örneklerde bakteriyel DNA varlığını araştırmak için PCR testi veya sinir iletimi kontrolü için EMG testi

Tedavi :

Erken dönemde hastaya trivalan antitoksin veya heptavalan antitoksin verilmesi, solunum yetmezliği gelişmesini önleyebilir veya hafifletebilir ve iyileşmeyi hızlandırabilir Solunum yetmezliği gelişenlerde entübasyon ve solunum desteği gerekir Bazı vakalarda trakeostomi gerekebilir

Korunma :

Botulinum toksinine maruz kalma riski yüksek olan kişiler için pentavalan toksoid aşı (tip A, B, C, D ve E) mevcuttur Yapılan 3 doz aşının koruyuculuğu maymunlarda %100 dür İnsandan insana geçiş söz konusu değildir

İzolasyon ve Dekontaminasyon :

Sağlık personeli için standart yöntemler uygulanır Toksin ciltte aktif değildir ve hastaların solunum yolu ile dışarı attıkları toksin zararlı değildir Sabun ve su ile dekontaminasyon sağlanır Toksin, havada 12 saatte etkisiz hale gelir Botulinum toksini, güneş ışığında 1-3 saatte inaktive olur Ayrıca ısı (80 derecede 30 dakika ve 100 derecede birkaç dakika) ve klorlu su ile (3mg/Litre klor içeren su ile 20 dakikada toksinin %997 den fazlası inaktive olur) inaktive edilebilir Ancak toksin depo sularında ve depolanmış gıdalarda haftalarca etkisini kaybetmeden kalabilir

BOYUN AGRILARI


Boyun ağrıları bel ağrıları kadar sık görülmemekle birlikte, her yaş grubunda karşılaşılabilen, yaşam kalitesini düşürüp iş gücü kaybına neden olabilen önemli bir sorun

Yanlış duruş, psikolojik stres, soğuğa maruz kalmak, yorgunluk gibi etkenler boyun bölgesinde ağrı nedenidir Uzun süreli bilgisayar - daktilo kullananlar, sürekli tek noktaya odaklaştıkları için boyun kaslarının yeterince hareket etmemesi sonucu ağrı çekerler

Boyun ağrısı nedenleri 3 temel grupta incelenebilir:

Kas iskelet sistemi kaynaklı mekanik nedenler

Boyun dışı bölgelerin hastalıklarının neden olduğu ağrının boyun bölgesinde hissedilmesi (yansıyan ağrı)

Boyun bölgesini tutan yangısal, enfeksiyöz ve tümöral hastalıklar

Akut boyun ağrısının en sık nedenleri:

Boyun fıtığına bağlı ağrı atakları

Miyofasiyal ağrı sendromu

Boyun bölgesindeki yumuşak dokuların zorlanması (Servikal strain)

Kronik boyun ağrısnın en sık nedenleri:

Boyun kireçlenmesi

Sık görülen bazı iltihaplı romatizmal ağrılar (Ankilozan Spondilit, Romatoid artrit)

Fibromiyalji

Özellikle stres boyun kaslarında kasılmaya neden olur ve boyun ağrısı ve gerilim baş ağrısı ortaya çıkar Bu şekilde ortaya çıkan ağrılarda kas gevşeticilerin yanı sıra bölgeye yapılan enjeksiyonlar, gevşeme egzersizleri, fizik tedavi yapılması ve antidepresan ilaç verilmesi yoluna gidilir

BOYUN FITIĞI

Belde olduğu gibi boyunda da fıtık olabilir Omurları birbirinden ayıran diskler yarı eklem sayılırlar Disk ortasında jel kıvamında bir madde ve bunun çevreleyen yastıkçıklardan oluşur Bu yastıkçıklardan daha dışta olanlar içtekilerine göre serttirler Yaşın ilerlemesi ve travmaya maruz kalma durumlarında bu yastıkçıklar yıpranmaya başlar Dıştaki tabaka giderek incelir, ani yapılan ters bir hareket sonrasında yırtılır İçteki jel kıvamındaki madde bu yırtıklardan dışarı doğru kayarak, omurilikten çıkıp kolumuza giderek o bölgelere hareket emri veren veya o bölgelerin duyusunu algılamanızı sağlayan sinirinize baskı yapar Böylece boyun-kol ağrısı ve o kolumuzda uyuşma, karıncalanma, bazen de güçsüzlük hissederizBöyle durumlarda ilaç tedavisinin yanı sıra öncelikle istirahat, daha sonra fizik tedavi, yetmediği durumda ise son zamanlarda gelişen tekniklerle bölgeye iğne (epidural steroid enjeksiyonu) veya kateter (epidural lizis) adı verilen ince sondalarla girilerek ilaç verilmesi, bu da olmadığı taktirde cerrahi girişim gerekebilir Hasta düzenli olarak boyun egzersizlerini yaparak ve boyun koruma prensiplerine uyarak ağrının sık tekrarlamasını önleyebilir

BOYUN KİREÇLENMESİ

Servikal omurgayı meydana getiren yapıların(kemik, bağ, kas) yozlaşması sonucu ortaya çıkan ve buna bağlı sinir ve damarsal bozuklukları da içeren klinik bir tablodur Nedenlerinin yaşlanma, mikro travmalar, makrotravmalar, duruş bozuklukları ve genetik faktörler olduğu düşünülmektedir Boyun ağrısı, kola yayılan ağrı, baş ağrısı, boyunda tutukluk, kolda güçsüzlük - hissizlik- yanma- batma, ellerde zayıflık- beceri azalması- uyuşma- karıncalanma, kulak çınlaması, baş dönmesi ve bulanık görme gibi yakınmalara neden olabilir

Boyun kireçlenmesine bağlı ağrının tedavisinde kullanılan yöntemler:

İstirahat

Boyun korsesi

İlaç tedavisi

Fizik tedavi

Egzersiz

Enjeksiyon yöntemleri

Eğitim

FİBROMİYALJİ

Fibromiyalji; süregen ağrı, tutukluk, yorgunluk ve vücudun bazı noktalarında derin hassasiyet ile tanımlanan bir hastalık grubudur Sıklıkla 30- 60 yaşları arasında ve kadınlarda görülür Ağrı, yaygın olmakla birlikte sıklıkla boyun ve bel bölgesinin derin dokularında hissedilir Omuz, dirsek, diz ve ellerde de ağrı olabilir Baş ağrısı sıklıkla eşlik edebilir Hasta, el ve ayaklarının şiş olduğundan yakınabilir Ancak şişlik sıklıkla saptanamaz Sabahları dinlenmeden uyandığını ifade eden hasta sayısı oldukça fazladır

Yakınmalar soğuk ve/ veya nemli hava, yorgunluk, psikolojik gerginlik ve hareketsizlikle artarken sıcak ve kuru havada, masaj ve aktivite ile azalır

Fibromiyalji genellikle kendisinden ve çevresinden beklentileri fazla olan kişilerde görülür

Fibromiyalji hastalığında tedavi oldukça güç ve yavaştır Hastalık genellikle yıllar boyu devam eder Çeşitli tedavi programları ile geçici bir rahatlama sağlanabilir Ancak yakınmaların tamamen kaybolması nadirdir Tedavide 1 basamak hastaya hastalık hakkında bilgi vermektir 2 basamağı ise ağrıyı geçirme ve fonksiyonu artırmaya yönelik tedavi girişimleri (ilaç tedavisi, fizik tedavi ve egzersiz) oluşturur

SERVİKAL STRAİN

(Boyun bölgesindeki yumuşak dokuların zorlanması):

Travma ve duruş bozukluğu sonucu gelişen, boyunda tutukluk ve lokal ağrı ile karakterize bir tablodur Masa başında çalışanlarda olduğu gibi boynu uzun süre aynı pozisyonda tutmak, yatarak televizyon seyretmek, uygun olmayan yastık ve yatakta yatmak gibi nedenler boyunda zorlanmaya yol açabilirler Kaslarda kasılma gelişeceğinden boyundaki normal olan eğrilik azalır, boyun hareketleri ağrılı ve kısıtlı olur Boyna yönelik radyolojik tetkiklerin sonucu genellikle normaldirTedavi; ilaç, fizik tedavi ve egzersiz yöntemleri ile mümkündür