Cümlenin Ögelerinden Kaynaklanan Anlatım Bozuklukları

Cümlenin Ögelerinden Kaynaklanan Anlatım Bozuklukları

Cümleler duygu düşünce ve isteklerimizi en kolay ve en kısa anlatma araçlarıdır Kurduğumuz cümleler her zaman açık ve anlaşılır olmalıdır Cümleyi oluşturan öğeler anlatılmak istenen amaca göre belirli bir düzen içinde sıralanır Öğelerin dizilişi amaca uygun olmazsa ya da cümle içinde bir sözcük eksik olursa cümle istediğini anlatamaz
Aşağıdaki cümleleri inceleyelim
• Burası bu tartışmanın ne yeri ne de zamanı
"Burası bu tartışmanın yeri" olmayabilir ama "burası bu tartışmanın zamanı" biçiminde bir anlatım doğru değildir
• Okulun onarımı üç ay içinde bitecek ve eğitime başlayacaktır
Bitecek olan "okulun onarımı"dır Eğitime başlayacak olan ise "okul"dur İkinci cümlenin öznesi olan "okul" sözcüğü kullanılmadığı için cümlede anlatım bozukluğu vardır
• O seni inandırmak için yalvarıyor biz de sizi kuşkuyla izliyorduk
İnandırmaya çalışan "o"dur İzleyen ise "biz" İki ayrı yargı iki ayrı özne vardır Birinci cümlenin yüklemi yalvarıyordu" olmalıydı
• Senin bu işi yapacağına inanıyor ve bekliyorum
"bekliyorum" yüklemi geçişli bir eylem olduğundan bir nesne ile kullanılması gerekirdi Bu cümlede bekliyorum yükleminden önce "bunu" sözcüğünün de bulunması gerekirdi
• Gençlerimizi sevmeliyiz güvenmeliyiz
"gençlerimizi" sözcüğü "sevmeliyiz" yükleminin nesnesidir Ancak "gençlerimiz" sözcüğü "güvenmeliyiz" sözcüğüne nesne olamaz Çünkü "güvenmeliyiz yüklemi bir dolaylı tümleçle birlikte kullanılmalıdır Bu cümlede "güvenmeliyiz" yükleminden önce "onlara" tümlecinin de bulunması gerekirdi
• Dişçi çocuğun dişini çekip eve gönderdi
"Dişçi çocuğun dişini çektikten sonra onu evine gönderdi" olmalıydı
• Evin eşyaları boşaltıldı ve yakıldı
Bu cümlede yakılan nedir? Ev mi yoksa eşyalar mı?

Aşağıdaki cümlelerdeki anlatım bozukluklarını gidermeye çalışın • Buna ancak okurlar karar verir uygular
• Ayşe'yi çok sever daima güvenirim
• Bütün kitapların adı listeye yazıldı ve kütüphanedeki raflara yerleştirildi
• Öğretmen sayısı çok olan bölgelerden alıp az olan bölgelere vereceğiz