Çoklu Zekalar Teorisi(Okullarda Kullanılacak

Çoklu Zekalar Teorisi


Harvard’lı profesör Howard Gardner’ın öncülüğünü yaptığı meşhur Çoklu Zekalar Teorisi’ne göre, dünyamızı algılamak, anlamak ve şekillendirmek için kullandığımız çok sayıda içkin yaklaşım ve beceri vardır Başka bir deyişle, çeşitli zekalardan bahsetmek mümkündür Her birimizin öğrenme şeklimizi etkileyen farklı bir zekası ya da farklı zeka bileşimleri vardır




1) Dilsel Zeka: Sözcükleri Kavrama Yetisi

Dilsel zekaya sahip insanlar, dünyayı en iyi, söylenmiş ve yazılmış kelimelerle anlarlar

Özellikler

Okumaktan ve yazmaktan keyif alırlar; ifade gücü yüksek bir dil kullanırlar; kelime oyunlarından ve bilmecelerden hoşlanırlar; yabancı dillere meraklıdırlar; kolay ezberler ve sınıfta not alırlar

Nasıl?

Konuşurken gerçekten eğlendirir, eğitir, tartışır ve ikna ederler Önemsiz şeylerin ustasıdırlar; okumaya doyamazlar; çok açık yazarlar; kelime odaklı tüm konuları kavrama becerisine sahiptirler

Kim bunlar?

Gazeteciler, şairler, avukatlar, öykü anlatanlar… Shakespeare, Maya Angelou, Amy Tan




2) Görsel/Uzamsal Zeka: Resimleri Kavrama Yetisi

Görsel zekaya sahip insanlar, dünyayı en iyi, görselleştirme ve uzamsal yönlendirme ile anlarlar

Özellikler

Eşyaları parçalara ayırıp sonra bunları birleştirmekten ve üç boyutlu yap-bozlarla oynamaktan zevk alırlar Anıları görsel imgelerle hatırlarlar; haritaları ve detaylı projeleri kolayca anlarlar

Nasıl?

Görsel-uzamsal dünyanın farklı boyutlarını tanımlar, değiştirir ve dönüştürürler Görsel detaylar, imgeleri canlı olarak görme, fikirlerini grafiksel olarak çizme ya da taslak haline getirme gibi konularda hassasiyetleri fazladır ve üç boyutlu bir dünyada kendilerini kolayca yönlendirebilirler

Kim bunlar?

Mimarlar, fotoğrafçılar, ressamlar, pilotlar, makine mühendisleri… Ansel Adams, Amelia Earhart, Frieda Kahlo




3 Müziksel Zeka – Müzikten Anlama Yetisi

Müziksel zekaya sahip insanlar, dünyayı en iyi, ritim ve melodi ile anlarlar

Özellikler

Modelleri hızla fark ederler; kolayca tempo tuttururlar; farklı müzik türlerinden hoşlanırlar Şarkıları mırıldanır ve taklit ederler; şarkı söyler ya da bir enstrüman çalarlar; çevrede müzik olduğunda, odaklanmakta zorluk çekerler; şiirdeki ritimden keyif alırlar

Nasıl?

Ritim ve melodileri algılar, takdir eder ve yaratırlar Kulakları iyidir; ahenk içinde şarkı söylerler; müziğe zaman ayırır ve farklı müzik seçkilerini kolayca ayırt edebilirler

Kim bunlar?

Besteciler, şarkı sözü yazarları, piyanistler, rock müzik yıldızları… Mozart, Elton John, Billie Holiday




4 Devinimsel Zeka: Vücudu Kavrama Yetisi

Fiziksel zekaya sahip insanlar, dünyayı en iyi fiziksel gerçeklikle anlarlar

Özellikler

Fiziksel hareketten ve dokunma duyusuna dayalı deneyimlerden zevk alırlar Hayvanların ve fiziksel çevrenin önemli olduğuna inanırlar Biyoloji çalışmaktan ve ekolojik konuları araştırmaktan hoşlanırlar Harfleri ve rakamları çok iyi yazarlar; yeni oyunlar düzenlemeyi ve tasarlamayı severler

Nasıl?

Vücut hareketlerini kolayca kontrol eder ve nesneleri ustaca kullanırlar Dikiş dikerler; şeftirler; marangozdurlar; model yaparlar Yavaş tempoda koşmayı, kamp kurmayı, yüzmeyi, kayak yapmayı, dans etmeyi ve benzeri işler yapmayı severler Dokunma hassasiyetleri yüksek, sürekli hareket halinde olma ihtiyacı duyan ve olaylara “sezgisel” yaklaşan pratik insanlardır

Kim bunlar?

Sporcular, zanaatkarlar, makinistler, cerrahlar… Michael Jordan, Bob Vila, Michele Kwan




5 Mantıksal/Matematiksel Zeka: Mantığı ve Rakamları Kavrama Yetisi

Matematiksel ve mantıksal zekaya sahip insanlar, dünyayı en iyi neden-sonuç ilişkisiyle anlarlar

Özellikler

İşyerinin düzenli ve düzgün olmasını isterler; düzensiz insanlara öfkelenebilirler Talimatları adım adım uygularlar; sorunları çözmek için bilgi toplar ve ondan yararlanırlar Hesaplamaları genellikle akıllarından hızla yaparlar Akıl yürütmeyi gerektiren oyunlardan ve yap-bozlardan zevk alırlar

Nasıl?

Neden-sonuç ilişkisi bağlamında akıl yürütme, düzenleme ve düşünme yeteneğine sahiptirler; varsayımlar oluştururlar; intizam ya da model arar ve yaşama aklın gözüyle bakmaktan hoşlanırlar

Kim bunlar?

Bilimadamları, muhasebeciler, bilgisayar programcıları… Albert Einstein, Marie Curie, Isaac Newton




6 Toplumsal Zeka: İnsanları Kavrama Yetisi

Toplumsal zekaya sahip insanlar, dünyayı en iyi, başkalarının gözlerinden anlarlar

Özellikler

Başkalarından ders alırlar; onlarla etkileşim içinde olmaktan hoşlanırlar Başkalarıyla uzlaşırlar; müzakere eder ve empati kurarlar Liderlik becerilerine sahiptirler; politik faaliyetlerde bulunurlar Kuralların dışına çıkar ve “takım oyuncusu” olmayı severler

Nasıl?

Başkalarının ruh halini, mizacını, eğilimlerini ve ihtiyaçlarını algılayarak yanıtsız bırakmazlar Dünyayı sizin gözlerinizden görmek için “derinizin altına girebilirler”

Kim bunlar?

Öğretmenler, sosyal direktörler, yöneticiler, son derece etkili liderler… Mahatma Gandhi, Cesar Chavez, Jaime Escalante




7 Zihinsel Zeka:Benliği Kavrama Yetisi

Zihinsel zekaya sahip insanlar, dünyayı en iyi, kendi benzersiz bakış açılarıyla anlarlar

Özellikler

Kendi inançları, hisleri ve motivasyonlarından gayet emindirler Kendi başlarına çalışmaktan hoşlanırlar; kendi kendilerini motive etme konusunda çoğu zaman başarılıdırlar Bir şeyi neden yaptıklarını bilmek isterler Kendi becerilerini ve zayıflıklarını doğru bir biçimde değerlendirebilirler; mücadeleden korkmazlar

Nasıl?

Kendi hislerine kolayca erişebilir ve hissettikleri farklı duyguları ayırt edebilirler Kendilerini anlarlar, içe dönüktürler; dalgındırlar, bağımsızdırlar, kendilerini motive edip disipline sokabilirler

Kim bunlar?

Danışmanlar, dinbilimciler, girişimciler… Sigmund Freud, Jesse Jackson, Bill Gates




8 Doğabilimsel Zeka: Doğayı Kavrama Yetisi

Doğabilimsel zekaya sahip insanlar, dünyayı en iyi, kendi çevreleriyle anlarlar

Özellikler

Açık havada olmaktan ve çalışmaktan hoşlanırlar Nesneleri hiyerarşik olarak sınıflandırmayı severler Doğanın, ekolojik konuların ve hayvanların önemli olduğuna inanırlar

Nasıl?

Farklı canlı türlerini kendi ortamlarında kolayca anlayıp hatırlayabilirler Şehir ortamında yetişmişseler, bu becerilerini, nesneleri otomobil, spor ayakkabıları ya da albüm kapakları gibi kendi “doğal” çevrelerinde hatırlayıp sınıflandırmak için kullanırlar

Kim bunlar?

Doğabilimciler, çiftçiler, çevreciler… Charles Darwin, Jane Goodall, John Muir