Dede Efsanesi

Dede Efsanesi - Rahmi Altınsoy
Yedi dervişe hasta olan efendileri "Sizin kısmetiniz burada kesildi, gün batımına gidin, orada bir göl var o gölün gün batımında da cennet misali ormanlarla kaplı karlı bir dağ var oraya gidin ve oranın insanlara dinlerinin öğretin der "

Bunun üzerine efendilerini bırakıp günler, aylar hatta yıllar süren bir yolculuktan sonra Yenişarın Bademli köyüne varırlar Rivayetlere göre dervişlerin mezarları sırasıyla birinin Şarköy Mezarlığı yakınında, biri Camardında Merkez Camiînin Kıble Tarafında , biri Dede’de, biri Tekke’de, biri Çayır yaylasında biride Dedegöldeki karagölde imişDiğer birinin mezarının nerde olduğu konusunda bilgiye ulaşılmamıştır

Efsanemize konu olan ise Yenişarbademli’nin “Dede” ismiyle müsemma olmuş Ardıç Koruluğunda medfun dervişin hayat hikayesi

Şeyhlerinin dualarını alarak yola koyulan muridlerden Adem iri yarı uzunca bir muhterem bir zattıÖksüz yetim olan Adem binbir meşakkatle Yenişara ulaşınca vazifesi icabı yöre ahalisiyle hemhal olmuşOnlara dînin hoşgörüsünü, Yaratan tan ötürü yaratılanı sevmenin dînin bir vecibesi olduğunu zaiflere yardımın bir insanlık ve dîni bir görev olduğundan bahseder

Adem gel zaman git zaman yöre halkıyla kaynaştı sanki doğma büyüme Bademli’li idiKöyün ileri gelenleri köyün kuzeyindeki ardıç koruluğunu korumak için çareler arıyor bir türlü koruluktaki ağaçların kesilmesinin önüne geçemiyorlardı Zaman su gibi geçmiş Adem yaşlı ak sakallı bir piri fani olmuş herkes ona bir müşkili açar ondan himmet edip müşkilini çözmesini isterdi

İşte bu sırada köyün ileri gelenleri ardıç koruluğunun nasıl korunacağı husususunda Adem Dede’nin engin bilgilerine müracaat ettiler

Adem Dede “ bi düşüneyim size yarın cevap vereyim ” der Ertesi gün cevabı şu olur “Ey ehli karyeBana aklı başında üç beş delikanlı bulun gerisine karışmayın” der

Adem dedenin yanına üç delikanlı verilirDede bunlarla koruluğun ortasında bir yerde gece buluşur onlara “biriniz benimle kalacak diğer biriniz koruluğun aşağısına diğer biriniz ise koruluğun yukarı tarafına ( şu andaki su deposunun bulunduğu taraf ) gidip geleceksinizKim ki bu koruluktan ağaç kesip evine götürürse onu iyice tespit edip bana geleceksiniz ” diyerek gençleri görev yerlerine gönderir

Ve nihayet birinin koruluktaki ağaç budadığını bir diğerinin de ağacı tümden kesip evine götürdüğünü delikanlılar Dede’ye iletirler

Dede delikanlılara gecenin nısfında buluştukları yere gelmelerini ama gelirken yanlarına torbaların içinde ceviz büyüklüğünde taşlar getirmelerini söylemişArtık delikanlılar Dede’nin müridi de olmuşlardı geçen zaman içindeMüridler taşla dolu torbalarla birlikte gecenin yarısında buluşma yerinde bekleyen Dede’nin yanına geldilerGizlice ağaç kesen kişilerin evinin karşısında mevzi alırlar ve Dede’nin emriyle torbalarından aldıkları taşları ağaç kesen köylünün damına ve evin tahta ile kaplı dış yüzündeki tahtalara atarlarNeye Uğradıklarını şaşıran hane halkı bu olaya bir mana veremezlerHane reisi yine günün birinde koruluktan ağaç kesip evine getirirAynı gece yine evi taşlanır

Koruluktan ağaç kesip evine getiren herkesin evi taşlanıyor olması köyde bir söylentinin yayılmasına neden olurKoruluğu koruyan manevi bir kuvvetin olduğunu ve oradan ağaç kesenin evinin taşlanması bi tarafa iflah olmaz dertlere de düşebileceği dilden dile dolaşır oldu

Bir daha Ardıç Koruluktan hiç kimse bir çilpi bile alıp evine getirmediler yanılışlıkla küçük çocuklar alıp gelseler evin büyükleri onu derhal gidip koruluğa bırakırlardıVe böylece yıllar yılı ardıç koruluk Bademli köyüne ayrı bir güzellik vermeye devam ede gelmiştir

Gelelim Adem dede’ye artık yılların verdiği eza cefaya yaşlı bedeni dayanamıyorduHasta olmuş yatağa düşmüştüBütün köy halkı onu bir an bile yalnız bırakmıyor hizmette kusur etmedikleri gibi evi gelip gidenlerden dolup taşıyorduBir odadan ve bir sofadan ibaret evi geceleri delikanlılarla buluştukları koruluğun ortasında kıbleye bakan tarafındaydıGün geldi her fani gibi Adem Dede’de vuslata erdiYaratanına kavuştuYalnız bir vasiyeti vardı Dede’nin “beni buraya yani evimin önüne defnedin” demişti son deminde DedeVe vasiyet üzerine Dede’nin cenazesi vasiyeti üzerine söylediği yere defnedildi

Müridleri ve köy halkı Dede’nin her ölüm yıldönümünde Dede’nin mezarı başında bütün köy halkı civar köylerin halkının da davet edildiği büyük bir aş döker ve ruhuna fatihalar gönderirlerdi

Yıllarca bu gelenek devam edegelmiş fakat artık zamanımızda unutulmuş ahde vefanın bir yer ismi olduğu vechile vefasızlık her yönüyle olduğu gibi burada da karşımıza çıkıyor

Yenişarbademli İlçe merkezinde yıllara meydan okuyarak bu güne kadar gelen ardıç koruluğun ismi Adem Dede’ye ithafen DEDE olarak söylenegelmiştirHalen mezarı buluşma yeri olan yerde taşlarla cevrilmiş halde bakımsız virane bir halde öylece mahsun bir şekilde bizlere bakmaktadır



Rahmi Altınsoy