Hizmet Ithalatında KDV ve Stopaj Uygulaması

HİZMET İTHALATINDA KDV VE STOPAJ UYGULAMASI



Tarih: 28042010


Yurtdışından gelen hizmet faturalarında KDV ve Stopaj olup olmayacağı veya hangi hallerde olup hangi hallerde olmayacağı konusu hep tartışmalı olmuştur

Konu ile ilgili yasal düzenlemeler
Kurumlar vergisi kanunu madde:3-30
Gelir vergisi kanunu madde:7-94
Vergi usul kanunu madde:11 ve genel tebliğ:253
Katma değer vergisi madde:1-6-9 ve genel tebliğ:15-26
Çifte vergilemeyi önleme anlaşmaları

Mal ithalatı esnasında gümrükleme işleminin varlığından dolayı ithalat esnasında vergisel yükümlülükler yerine getirilmekte ve uygulama anlamında belirgin tereddütler yaşanmamaktadır Ancak, yapılan iş hizmet ithalatı ise vergi uygulamalarında tereddütler oluşmaktadır

1-Hizmet İthalatında KDV Sorumluluğu

Alınan hizmet bedelinden Türkiye’de yararlanılır ise ve alınan bu hizmet, KDV’nin konusuna giriyorsa veya KDV’den istisna edilmemişse hizmeti alan konumundaki gerçek veya tüzel kişinin vergi sorumluluğu söz konusu olmaktadır

Yurt dışındaki yerleşik gerçek ve tüzel kişilerden alınan ve yurt dışında yararlanılan hizmetler KDV’nin konusuna girmemektedir

Örnek:1 Yurtdışında yerleşik gerçek veya tüzel kişilere ihraç mamullerinin pazarlanması amacı ile verilen komisyonlar, ihracat gelirlerinin arttırılması için verilen reklam bedelleri KDV’nin konusuna girmemektedir Çünkü hizmethizmetten yurt dışında yararlanılıyor hem yurt dışında yapılıyor hem de

Örnek:2 Türkiye’de inşa edilecek bir binanın projesinin Almanya’da mukim X şirketi tarafından 50000-Euro’ya yapıldığını varsayalım Proje çizim işi yurt dışında yapılmakla beraber proje hizmetinden Türkiye’de yararlanılacağı için söz konusu bu işlem KDV’nin konusuna girmektedir

Örneğimizde 50000-Euro üzerinden %18 KDV hesaplanıp sorumlu sıfatı ile 2 no’lu KDV beyannamesi ile beyan edilip ödenmesi gerekir Ödenen bu KDV 1 no’lu beyannamede indirim konusu yapılır Yani satıcıya ödemediğimizindirim konusu yaparız KDV’yi önce devlete öderiz, sonrada

Hizmet ithaline konu işlem için stopaj varsa, öncelikle ödenen net tutar brüte çevrilir ve bu tutar üzerinden KDV hesaplanır

2- Hizmet İthalinde Stopaj Sorumluluğu

Yurtdışında yerleşik kişi ve kuruluşların Türkiye’deki müşterilerine hizmet sunmak suretiyle kazandıkları paralar, hizmetin türüne göre, Türkiye’de gelir veya kurumlar vergisine tabi tutulabilmektedir

Bu vergileme genellikle stopaj yoluyla olmaktadır

Buna göre ;

Yurtdışında yerleşik kişi veya kuruluşlara yapılan,

- Her nevi komisyon ödemeleri, yurtdışında yapılan ilan veya reklam bedeli ödemeleri,tamir veya bakım ücreti ödemeleri,yurtdışında gerçekleşen taşıma bedeli ödemeleri,sigorta primi ödemeleri,yurtdışında yaptırılan fason iş bedeli ödemeleri,gözetim ücreti ödemeleri,yurtdışı seyahatlerde ortaya çıkan ödemeler (otel, lokanta, ulaşım, haberleşme vs),fuar katılım ücretiödemeleri,uydu kirası ödemeleri ile sair benzeri ödemeler, “ticarî” nitelikli olduklarından stopaj kapsamına girmemektedirler


Buna mukabil yurtdışında yerleşik kişi veya kuruluşlara yapılan;

-Elemanların ücretleri (yabancı bir kuruluşun elemanının Türkiye’deki bir firmanın personeli veya yöneticisi olarak çalışması nedeniyle söz konusuödeme “ücret” niteliğindedir ve Kurumlar vergisi kanununun 30 maddesi uyarınca stopaja tabidir) yabancı kuruluşa yapılan

-Mühendislik, montaj, danışmanlık, eğitim hizmeti, özel yazılım yaptırılması, tercüme yaptırılması gibi serbest meslek hizmeti niteliğindeki hizmet bedelleri,

-Kiralama hizmeti karşılığında yapılan ödemeler (Finansal kira veya normal kira),

-Borç verme, mevduat ve benzeri fonlamalar karşılığında ödenen faizler,

-Telif, imtiyaz,ticaret unvanı, marka, know-how ve benzeri gayrimaddi haklar için ödenen bedeller veya kiralar, stopaj yolu ile vergilendirmeye konu olmaktadır

Yurtdışından alınan stopaja tabi hizmet ithali bedeli tespit edilirken, yukarıdaki hususların göz önünde tutulmasında ve buna göre ücretin net mi brüt mü olacağının sözleşme aşamasında belirlenmesinde yarar vardır

3 Vergi Anlaşmalarının Stopajı Önleyici veya Stopaj Oranını Düşürücü Olabilme Özelliği

Hizmeti verenin yerleşik bulunduğu ülke ile Türkiye arasında yapılmış ve yürürlüğe girmiş bir vergi anlaşması var ise, bu anlaşma hükümleri uyarınca; söz konusu stopajın hiç etkilenmemesi, stopaj oranının düşmesi veya stopajın tamamen ortadan kalkması durumları söz konusu olabilir

Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarında “serbest meslek” kazancınınTürkiye’de bulunularak veya hiç bulunmadan ifa edilen serbest meslek faaliyeti ile ilgili tespiti önemlidir183 günden daha az bir süre ile kazançlarda stopaj söz konusu olmamaktadır183 günlük hesabın tespitinde,yurtdışındaki firma adına Türkiye’de çalışanların sayıları ile çalıştıkları gün sayısının çarpımı dikkate alınır

Örnek 3: Türkiye'de ki CEBECİ AŞ Fransa'dan ithal ettiği makinenin kullanılmasına ilişkin ilgili firmadan eğitim hizmeti talep etmiştir Fransa'dan gelen 7 kişilik ekip 15 gün süreyle Türkiye'de eğitim vermişlerdir Bu hizmetFransa'da ki firma 50000 Euro tutarında fatura kesmiştir Konuyu KDV ve stopaj açısından değerlendirdiğimizde;

- Hizmet yurt içinde verildiğinden sorumlu sıfatıyla KDV hesaplanması gerekmektedir Ancak Türkiye ile Fransa arasında bulunan ÇVÖA gereği 183 günü geçmeyen serbest meslek faaliyetleri üzerinden stopaj hesaplanmayacaktır (7 x 15 = 105 , 105<183)

- Eğer bu hizmet, Türkiye ile ÇVÖA bulunmayan veya anlaşmada 183 gün şartı yer almayan bir ülkeden alınsaydı stopaj sorumluluğu da doğacaktı karşılığında

Değerlendirme

-Yukarıda izah etmeye çalıştığım gibi, hizmetten yurtdışında yararlanıldığında KDV sorumluluğu olmadığı hususu gayet açık Çifte vergilendirmeyi önlemekonusu zaten yok anlaşmalarında KDV

-Ancak stopajın hangi durumlarda yapılacağı konusu bir hayli karışıkÇifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarının iyi irdelenmesi gerekirYurtdışında yerleşik kişi veya kurumların Türkiye’den elde ettikleri kazancın hangi kazanç türüne gireceğinin tespit edilmesi hususu da önemlidir

Örneğin 3 numaralı örnekte, yapılan iş için ödenen 50000-Euro elde eden açısından bir ücret geliri m? Veya ticari kazanç mı? Yoksa serbest meslek kazancı mı?

Son cümlede söylediğim husus uygulamada tereddütlere neden olmaktadır Çünkü,üç kazanç unsurunun vergilendirilmesi farklıdır

Konu ile alakalı kapsamlı bir tebliğ düzenlenmesine ihtiyaç olduğu kanaatindeyim


Kaynak: Muhasebe TR
Yakup KAYIHAN
Yeminli Mali Müşavir