Tarih Nedir? İlk Tarihçiler

Tarih Nedir? İlk Tarihçiler




İnsanlığın geçmişini inceleyen bilime tarih, bu bilimle ilgili araştırmalar yapan kişilere de tarihçi adı verilir Tarihçiler genellikle geçmişteki olayları anlatmakla yetinmez, bu olayların ardında yatan nedenleri de açıklar Böylece tarih geçmişin hem tanımlanması, hem de yorumlanması sayılabilir Tarih öğrenerek, eskiden yaşamış insanların bilgi ve deneyimlerini günümüze aktarmış oluruz Bugün yazılı olmayan bir tarih düşünmek oldukça zordur; oysa insanlar uygarlığa eriştikten çok sonra geçmişlerini yazmaya başladılar

En eskiçağlarda, toplumlardaki önemli kişilerin ve yaptıkları işlerin öyküleri kuşaktan kuşağa anlatılarak aktarılırdı Sözlü anlatımda, öyküler anlatanların ağzında değişir ve anlatım küçük değişikliklerle kuşaklar boyunca sürdüğü için giderek öykü de değişirdi Böylece, anlatılanların ne kadarının gerçek, ne kadarının sonradan eklenmiş olduğunu İlk Tarihçiler Yalnızca olayları aktarmakla yetinmeyerek, oluş nedenlerini de açıklamaya çalışan ilk tarih kitabını, yaklaşık İÖ 430'da ölen Eski Yunanlı Herodot yazdı Bu nedenle "tarihin babası" olarak anılan Herodot, İÖ 5 yüzyılda Persler ile Yunanlılar arasındaki savaşın nedenlerini ortaya çıkarmak istedi (bak ESKİ Yunan) Bu savaşa ilişkin olarak elde edebileceği tüm bilgileri toplamak üzere birçok yeri dolaştı ve çok sayıda insanla konuştu Herodot kusursuz ve güvenilir bir tarihçi olmamakla birlikte, başarılı bir yazardı Açık ve canlı bir biçimde yazdığı kitabı o dönemdeki yaşamın yetkin bir anlatımıdır Aynı yıllarda gene Eski Yunan'da yaşamış olan Thukydides, Atina ile Sparta arasında yapılan ünlü Peloponnesos Savaşı'nı kaleme aldı (bak Peloponnesos Savaşi)




Thukydides savaş başlar başlamaz kitabını yazmaya koyulmuştu ve olaylar geliştikçe yorumlarını da yapıyordu Çarpışmalara katılan ve önderleri yakından tanıyan Thukydides kolaylıkla doğru bilgilere ulaşabiliyordu Doğru yazmaya özen gösterdiği için, kitabı çok değerli bilgiler içermektedir Thukydides'in öyküsünü kaldığı yerden sürdüren Ksenophon çok başarılı bir yazar değildi, ama zamanının çoğunu asker olarak geçirdiği için orduya ilişkin olayları anlatışı oldukça ilginçtir

Romalılar çok eski dönemlerden beri olayların resmi kayıtlarını tuıtular Ama bu kayıtlarda olaylar kısaca sıralanırdı Tutulan kayıtlardaki bilgilerden yararlanarak Roma halkının tarihini ilk yazan kişi İÖ 59'da doğan Titus Livius'tur Livius kitabında, Roma İmparatorluğu'nun, başlangıcından İÖ 9'a kadar olan yaklaşık 750 yıllık tarihini konu aldı Livius'tan kısa bir süre sonra yaşayan bir başka Romalı olan Publius Cornelius Tacitus, Roma İmparatorluğu'nun İS 14-96 arasındaki tarihini yazdı Lüks içinde yaşayan Roma imparatorlarının yozlaşmış yaşamlarını eleştirerek, Roma halkını yücelten ince ve özgür ruhun kaybolmaya yüz tuttuğunu öne sürdü

Tacitus, Romalılar İS 43'te İngiltere'ye girdikten sonra yedi yıl süreyle burada Roma valisi olarak görev yapan Gnaeus Julius Agri-cola'nm yaşamını da kaleme alarak, İngiltere' nin o çağdaki durumuna ilişkin bilgilerin günümüze ulaşmasını sağladı İS 4 ve 5 yüzyıllardaki Kavimler Göçü, Batı Avrupa'da Roma İmparatorluğu'nun Yıkılmasıyla sonuçlandı (bak Kavimler Göçü) Belirsizlikler ve tehlikelerle dolu olan bu çağda Hıristiyan manastırları geçmişle ilgili çalışmalar için hemen hemen tek güvenli yerdi Bu nedenle, ortaçağın başlangıcında yaşamış tarihçilerin büyük bir bölümü keşiştir 7 ve 8 yüzyıllarda yaşamış olan Aziz Bede'nin yazdığı Historia ecclesiastica gentis Anglorum ("İngiliz Halkının Kilise Tarihi") adlı yapıtı ve gene manastırlarda oluşturulan bazı çalışmalar ortaçağ tarihçiliğinin önemli örnekleridir

Ama bu örneklerde dinsel kaygılar ya da siyasal amaçlar olayların çarpıtılmasına yol açarak, yazılanların doğruluğuna ilişkin kuşkular doğurmuştur 14 yüzyılda Fransız saray tarihçisi Jean Froissart, Chroniques ("Tarih") adlı yapıtında içinde yaşadığı feodal döneme ilişkin ayrıntılı bilgiler verdi 14 yüzyıl Avrupa'da şövalyeliğin altın çağıdır Froissart bu çağı renkli bir dille kaleme aldı Yazdığı olaylara ilişkin bilgileri doğrudan o olayların içinde yer alan kişilerden derledi ve bu amaçla Fransa, İspanya ve İtalya'nın büyük bir bölümünü dolaştı Bir süre İngiltere sarayında da bulundu