Felç Hakkında Bilgi |
05-04-2009 | #1 |
Şengül Şirin
|
Felç Hakkında BilgiFelç hakkında bilgi Felç, sinirlerin ya da kasların bozukluğundan ileri gelen hareketsizlik ya da hareket azalması Felcin aşırı durumunda hasta, vücudunun bir yarısını ya da tamamını oynatamadığı gibi, tam bir bilinçsizlik de gösterir; yanı sıra duyu eksikliği de vardır Ağır olgularda hasta en çok kırksekiz saat yaşar Bir süre bilinçsiz ve hareketsiz kaldıktan sonra yavaş yavaş iyileşen olgular da vardır Felç Felç, Paralysis, sinirlerde veya kaslarda ortaya çıkan bir bozukluk dolayısıyla vücudun o parçasının hareket kabiliyetinin bozulması veya azalması Felç, sinir sisteminde meydana gelen bir bozukluktan dolayı, kas gücünün kaybolmasına felç, nüzül veya inme denir Tıp dilinde ise paralizi veya serebral tromboz denir Hafif ve ağır olmak üzere iki şekli vardır Halk arasında “inme, nüzul” gibi adlarla da anılan felç kelimesi hadiseyi anlatmak için yetersiz kalmaktadır Çünkü felcin de bir takım çeşitleri mevcuttur Tedavinin ilk ve önemli şartı hastanın neşesini kaybetmemesi ve en kısa zamanda iyileşeceğine inanmasıdır Hareket kabiliyetini veren sinir yolları iki ana sinir hücresi grubundan meydana gelir: Merkezi grup sinir hücreleri (nöronlar) ve çevresel sinir hücreleri ve yolları İşte felci meydana getiren olayın hasara uğrattığı bölgeye göre “merkezi” ve “çevresel” felçler ayırt edilir ve görülür İradi (istemli) hareketleri yaptıran sistemde ortaya çıkan bozuklukları iki ayrı bölgede ortaya çıkar: Üst motor sinir hücreleri grubu (üst motor nöron) bölgesi ve alt motor sinir hücreleri grubu (alt motor nöron) bölgesi Normal işleyiş içinde beyinden çıkan veya refleks olarak meydana gelen uyarının bu iki sinir hücresi topluluğundan geçmesi gerekir Felç türleri Hareketi sağlayan sinirlerin merkez Kas, vücutta bulunan, gelişmekte olan asıl hücreciklerin mezodermal tabakalarından oluşan, büzülebilen bir dokudur Vücuttaki görevi güç oluşumu ve dış veya iç (organlar arası) hareket sağlamaktır Detaylı bilgi için linke tıklayınız nöronları ve çevre nöronları diye ikiye ayrılması nedeniyle felçler de "merkezsel felçler" ve "çevresel felçler" diye ikiye ayrılır Merkezsel felçler: Merkezsel felçlerde, kas gücünün azalması ya da yokolmasıyla birlikte kaslarda aşırı gerginlik, Nöron Sinir Hücresi Sinir sisteminin temel fonksiyonel birimiÇeşitli biçim ve büyüklüklerde olabilirSinirsel uyarıları elktiriksel ve kimyasal yolla iletirHücre gövdesi büyüktür ve çekirdek burada yer alırBunun dışında, akson ve dendrit denilen uzantıları vardırBaşka hücrelerden gelen uyarılar dendiritlerin uçlarından alınır ve aksonların uçlarından diğer hücrelere iletilir Detaylı bilgi için linke tıklayınız kemik kiriş reflekslerinde artma görülür Bu gibi felçlere "kasınmalı felçler" denir Çevresel felçler: Çevresel felçler, Kemik insanların ve omurgalı hayvanların çatısını (iskeleti) meydana getiren sert ve katı doku Kemik dokusu; inorganik tuzlarla sertleşmiş “osein” denen bir ara madde ile bunun içinde biçimlerine uygun boşluklara yerleşmiş “canlı kemik hücrelerin”den ibarettir Kemik hücreleri sitoplazmik uzantılarla birbirine bağlı zarsız, yıldızsı hücrelerdir Kemik dokuda, ana madde içinde uzanan kanallara “havers kanalları” denir Detaylı bilgi için linke tıklayınız omuriliğin ön boynuzlarında, omurilik köklerinde, sinir ağlarında ya da sinirlerde ortaya çıkan bir bozukluktan ileri gelir Kimi kas hastalıklarının neden olduğu felçlerde ise Omurilik Beyin sapından başlayıp, omurga içinde ikinci bel omuruna kadar uzanan ve bundan sonra fibröz (bağdokusu) bir kordon şeklindeki filum terminale denen kısımla devam eden merkezi sinir sisteminin önemli bir parçası Beyin gibi omurilik de meninksler ismini alan (pia, arachnoidea ve dura) zarlar tarafından çevrilmiştir Bu zarlar, beyin zarlarının devamıdır Pia ve arachnoidea zarları arasında, beyin omurilik sıvısı bulunur Bu sıvı, beyindeki özel boşluklarda bulunan koroid ağla Detaylı bilgi için linke tıklayınız sinir sistemi sağlam kalmakta, yalnızca kaslarda bozukluk olmaktadır Merkezi felçler Yukarı motor nöron bozuklukları veya beyin hasarına bağlı olarak ortaya çıkarlar Beyin kabuğu ve ona komşu alt kısımda meydana gelen kanama, damar tıkanması, urlar, kafatası kırıkları gibi hallerde vücudun karşı tarafındaki bir uzuvda felç olur Beyin sapı hasarında aynı taraftaki kafa sinirlerine ait felçler ve karşı vücut yarımında da yarı feçler hasıl olur Omiriliğin yukarı motor nöron bölgelerinde meydana gelen hasarlarda (özellikle trafik kazaları ve harp yaralanmalarında) iki taraflı veya belden aşağı kısımda ortaya çıkan felçler olur Bu felçler aynı zamanda his (duyu) bozukluklarıyla beraberdirMerkezi felçler daha çok “spastik” (katı) denilen tiptedir Katı tip felçler kas sertleşmesiyle beraberdir Bu tip felçlerde kısa süreli kas gevşekliği ve uzun süreli kas sertleşmesi, tek çift veya dört uzuvda birden ortaya çıkan kuvvet azalması, çeşitli reflekslerin bozuklukları görülür Çevresel felçler Aşağı motor sinir hücreleri grubunda veya kaslara giden sinirlerde ortaya çıkan bozukluklar, bu tip felcin meydana gelmesinde sebeptir Kas gevşekliği, felç, istek dışı hareketler, refleks kaybı ve kasların giderek zayıflaması halleri görülür Felçler geniş bir alanda olmayıp, belli uzvu veya kas grubunu tutarlarÇevresel felçler “yumuşak” tip felçlerdir Genel felç Tam manada bir felç olmayıp, frengi hastalığından ileri gelen bir beyin-beyin zarı iltihabı sonucudurZihni kabiliyetlerin kaybedilmesi, mizaç bozulması, kontrolsüz hareketler ve konuşma zorluğu ile kendini belli eder Sinir sistemindeki bozukluklardan başka bazı kas hastalıkları da felç manzarası arz edebilirler Bu gibi felçlerde sinirler tamamiyle sağlam olup, kaslarda görev bozukluğu vardır Felçlerin ortaya çıkmasında birçok sebep sayılabilirYaralanmalar, beyin kanamaları, sinir sistemini besleyen damarların tıkanması, mikroorganizmaların yol açtığı bazı enfeksiyonlar (çocuk felci gibi), sinir sistemine ait urlar, bunlardan en önemlileridir Felcin tedavisi, olayı ortaya çıkaran sebebe karşı yapılır Sinir sistemi uyaranların ve direktiflerin, bir yerden diğerine iletilmesini ve bilgilerin en faydalı şekle sokularak biçimlendirilmesini sağlayan sistem Bu sistem üç kısma ayrılır: 1) Periferik (çevresel) sinir sistemi, 2) Santral (merkezî) sinir sistemi, 3) Otonom (bağımsız) sinir sistemi Detaylı bilgi için linke tıklayınız Fizik tedavi ve rehabilitasyon çalışmaları tedavide önemli yer tutarlar Bazı felçler tamamen düzelip, o uzvun fonksiyonları geri dönebilir Mesela, ufak bir beyin kanamasına bağlı olarak ortaya çıkan sınırlı bir felç, kanamanın çekilmesiyle düzelebilirOmurilik kesilmesine bağlı felçler ise düzelmezler |
|